Właściwych z punktu widzenia właściwości wysuszonych ziaren. Należy pamiętać, że ma ona znaczenie drugorzędne. Poprzez podniesienie temperatury zmniejszamy wilgotność względną, tym samym zwiększając ilość wody, którą może odebrać powietrze. Oczywiście podnosi się też temperatura ziarna, a tym samym wody w nim zawartej, co ułatwia parowanie. Dla przykładu - do odparowania 1 kg wody w temperaturze 55oC potrzebne jest dostarczenie 1 500 kCal, a w temperaturze 70oC tylko 1 200 kCal. Jednak proszę pamiętać, że samą temperaturą nic nie zdziałamy. Dopiero przepływ powietrza umożliwia suszenie. Powszechnie wiadomo, że nawet przy czyszczeniu ziarna wilgotność spada o ok. 0,5%. A nikt tam powietrza nie podgrzewa.
Natomiast ogromne znaczenie ma temperatura ziarna na wylocie. Większość specjalistów twierdzi, że nie powinna być wyższa niż 8 oC od temperatury otoczenia. W swoich kalkulacjach poprzestaję na 5 oC. Dla bezpieczeństwa, mimo, że oferta traci trochę na atrakcyjności. Wyższa temperatura na wylocie znacznie zwiększa wydajność. Dobry system chłodzenia w silosie dodatkowo umożliwia podniesienie temperatury ziarna na wylocie o 5-6oC, to znacznie zwiększa wydajność. Jednak nikomu nie życzę składania zbyt ciepłego ziarna bez skutecznego przewietrzania, skutki są tragiczne. Ziarno może nawet ulec zaparzeniu.
Równie ważna jest temperatura ziarna w kolumnie suszarni. Jest zawsze niższa niż temperatura powietrza suszącego. Maksymalna temperatura ziarna zależy od jego przeznaczenia.
Temperatury powietrza suszącego |
||||||||
Typ ziarna i oczekiwana wilgotność |
Wilgotność początkowa |
|||||||
|
17% |
18% |
19% |
20% |
21% |
22% |
23% |
24% |
Ziarno siewne 15% |
74oC |
73oC |
69oC |
66oC |
64oC |
62oC |
60oC |
58oC |
Jęczmień browarny 12% |
71oC |
68oC |
66oC |
63oC |
61oC |
59oC |
57oC |
55oC |
Pszenica konsumpcyjna 15 % |
82oC |
78oC |
73oC |
71oC |
69oC |
67oC |
65oC |
63oC |
Ziarno paszowe 15% |
97-104oC |
89-100oC |
89-97oC |
89-94oC |
84-92oC |
84-90oC |
84-88oC |
79-86oC |
W tabeli przedstawiono temperatury suszenia zgodne z regułami sztuki. Jednak zasadniczo należy pamiętać, aby nie przekraczać temperatury 100oC. Oczywiście nie dotyczy to kukurydzy. W jej przypadku normą jest temperatura 110 a nawet 130oC. W tabeli podano też wilgotność końcową jęczmienia browarnego 12%, stosowana w UE. w Polsce najczęściej spotykana jest wilgotność 14,5%. Z tego powodu można przyjąć temperatury jak dla ziarna siewnego.
Temperatura powietrza dla rzepaku nie powinna przekroczyć 85oC
Jeśli będziemy się trzymać podanej tabeli to nasze ziarno powinno być bezpieczne. Trzeba jednak pamiętać o temperaturach krytycznych dla konkretnych ziaren. Ze względów technicznych temperatura ziarna nigdy nie powinna przekraczać 55oC
Rekomendowane temperatury to:
dla nasion oleistych 42 oC
siewnych 35-40oC
kukurydza 65oC
zboża konsumpcyjne ok.42oC
Temperatury powietrza suszącego rekomendowane dla ziarna siewnego oC |
||||||||||
Wilgotność po suszeniu. |
Wilgotność początkowa |
|||||||||
|
16% |
17% |
18% |
19% |
20% |
21% |
22% |
23% |
24% |
25% |
18 % |
|
|
|
|
|
68 |
65 |
63 |
61 |
59 |
17 % |
|
|
|
|
69 |
66 |
64 |
62 |
60 |
58 |
16 % |
|
|
|
71 |
67 |
65 |
63 |
61 |
59 |
57 |
15 % |
|
|
73 |
69 |
66 |
64 |
62 |
60 |
58 |
|
14 % |
|
74 |
71 |
68 |
65 |
63 |
61 |
59 |
|
|
13 % |
75 |
72 |
69 |
67 |
64 |
62 |
60 |
|
|
|
Wbrew pozorom, utrzymanie właściwej temperatury suszenia nie jest proste,
przynajmniej w większości używanych suszarń. Niestety tylko nieliczne suszarnie mają palniki modulacyjne, pozwalające na dokładne ustawienie temperatury suszenia poprzez regulację płomienia
Najczęściej spotykane są palniki dwustopniowe, czyli takie, które grzeją mocniej lub słabiej. W takich przypadkach temperaturę reguluje się przez zmianę ilości przepływającego powietrza. A i to najczęściej poprzez blokowanie przepływu, bo przecież wentylator pracuje zawsze tak samo.
Teraz kilka słów o powietrzu. Należy pamiętać, żeby było go jak najwięcej. Lepiej żeby temperatura była niższa niż ilość powietrza zbyt mała. Praktycznie wygląda to tak, że zawsze powinno kilka ziarenek wywiewać z kolumny. Jeśli suszarnia posiada wentylatory osiowe (ssące) to słychać lekkie i sporadyczne brzęczenie nasion uderzających w blachę na dnie. Uogólniając można powiedzieć, że zmniejszenie ilości powietrza o 20 % zmniejsza wydajność suszarni o 20 %. To dużo. Nikt nie będzie mierzył prędkości powietrza, ale powinna ona wynosić około 5 - 6 m/s (przy wlocie i wylocie z kolumny).
Suszarnie porcjowe nie posiadają kanału wylotowego powietrza i metoda na słuch jest bezużyteczna, poza tym ziarenka, które wylecą są fizycznie stracone, więc lepiej tej metody nie stosować.
Szybkość rozładunku jest zależna od pozostałych parametrów. Ponieważ piec i wentylatory pracują raczej ze stałą wydajnością, dla uzyskania najwyższej ekonomiki i bezpieczeństwa - to do nich ustawiamy prędkość rozładunku (pośrednio). Głównym parametrem branym pod uwagę będzie tu temperatura ziarna w kolumnie oraz wilgotność na wylocie.
Ciężar wody odparowanej w ciągu godziny
Na podstawie przykładu
W - wilgotność zboża przed suszeniem 20%
Ws - wilgotność po suszeniu 14%
M - ciężar zboża doprowadzonego do suszenia 1500kg/h
V = M(W - Ws) / (100 - Ws)
V = 1500(20 - 14) / (100 - 14) = 105 kg/h
Średnie ciepło właściwe zboża po suszeniu
Cśr = c + Ws/100 * (1- c)
c - ciepło właściwe zboża = 0,4 kcal/kg
Ws - wilgotność zboża po suszeniu 14 %
Cśr = 0,4 + 14/100 * (1 - 0,4) = 0,484 kcal/h
Ilość ciepła na odparowanie wody. Ciepło właściwe wody wynosi 1 kcal/kg.
Temperatura zboża z założenia wynosi na wlocie 15ºC na wylocie 45ºC
Z tablicy wynika że przy temp. 45ºC entalpia i' = 52,20kcal/kg oraz zawartość pary wodnej w powietrzu x' =0,0674 kg pary w 1kg powietrza
I = i'/x'
I = 52,2/0,0674 = 708 kcal/1kg odparowanej wody
Jeśli przyjmie się, że ciepło właściwe wody równa się 1, a temperatura zboża przy wlocie do suszarni wynosi 15ºC , rzeczywista ilość ciepła potrzebna do odparowania 1 kg wody wynosi:
CD = 780 - 15 = 765 kcal
Ilość ciepła na ogrzanie zboża
Ms = M/V * (100 - Ws)/100 = 1500/105 * (100 - 14)/100 =
=14,3 * 0.86 = 12,3 kg przesuszonego zboża na 1kg odparowanej wody
Ilość ciepła na ogrzanie zboża w kcal/kg odparowanej wody
Cm = Cśr ( Twyl - Twl ) * Ms = 0,484 ( 45 - 15 )* 12,3 =
= 180 kcal/kg
Strata ciepła wskutek promieniowania suszarni
Strata ta daje się określić tylko w przybliżeniu. Współczynnik straty n = 1,3
Cv = (n - 1)*(Cd + Cm) = (1,3 - 1)*(765 + 180) = 0,3*945 = 285 kcal/1 kg odparowanej wody