Mięśnie kończyny górnej

Mięśnie obręczy kończyny górnej

Sześć mięśni okolicy barku łączy obręcz kończyny z kością ramienną. Są to mm.: naramienny, nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, obły mniejszy i większy oraz podłopatkowy. Tylko pierwszy z nich rozpoczyna się na obu kościach obręczy k. g., pozostałe - wyłącznie na łopatce.

1. m. naramienny m. deltoideus

Przyczepy: część przednia (obojczykowa) - p.: koniec barkowy obojczyka ; k.: guzowatość k. ramiennej

część środkowa (barkowa) - p.: wyr barkowy łopatki; k.: guzowatość k. ramiennej

część tylna (grzebieniowa) - p.: dolny brzeg grzebienia łopatki;

k.: guzowatość k. ramiennej

Czynność:

- cz. barkowa - odwodzi ramię

- cz. obojczykowa - obraca ramię do wewnątrz i przywodzi je do przodu

- cz. grzebieniowa - obraca ramię na zewnątrz i przywodzi je do tyłu

Unaczynienie:

- t. tylna okalająca ramię i gałąź naramienna t. piersiowo - barkowej

Unerwienie:

- n. pachowy (C_5-6 )

Między m. naramiennym a guzkiem większym k. ramiennej występuje kaletka podnaramienna bursa subdeltoidea, łączy się ona czasem z kaletką położoną wyżej, pod wyrostkiem barkowym bursa subacromialis. Niekiedy występuje kaletka podskórna wyrostka barkowego bursa subcutanea acromialis.

2. m. nadgrzebieniowy m. supraspinatus - w dole nadgrzebieniowym łopatki

Przyczepy: p.: dół nadgrzebieniowy i na powięzi nadgrzebieniowej;

k.: powierzchnia górna guzka większego k. ramiennej i torebka stawowa

Czynność:

- odwodzi ramię

- napina torebkę stawową

- nieco obraca ramię na zewnątrz i nieznacznie je zgina

Unaczynienie:

- t. nadłopatkowa i t. okalająca łopatkę

Unerwienie;

- n. nadłopatkowy (C_5-6)

3. m. podgrzebieniowy m. infraspinatus - w dole podgrzebieniowy łopatki

Przyczepy: p.: na dwóch trzecich częściach przyśrodkowych dołu podgrzebieniowego, na powięzi pokrywającej mięsień i na przegrodzie włóknistej oddzielającej go od mm. obłych;

k.: powierzchnia środkowa guzka większego k. ramiennej

Czynność:

- obraca ramię na zewnątrz (odwraca)

- napina torebkę stawową

- część górna pomaga w podnoszeniu ramienia (odwodzi i zgina)

Unaczynienie:

- t. nadłopatkowa i t. okalająca łopatkę

Unerwienie:

- n. nadłopatkowy (C_5-6)

Często między ścięgnem a torebką stawową występuje kaletka maziowa bursa subtendinea m. infraspinati. Druga stała kaletka znajduje się między mięśniem a grzebieniem łopatki.

4. m. obły mniejszy m. teres minor - biegnie wzdłuż dolnego brzegu m. podgrzebieniowego

Przyczepy: p.: pow. grzbietowa brzegu bocznego łopatki, powięź podgrzebieniowej i przegroda włóknista dzieląca go od m. obłego większego i m. podgrzebieniowego

k.: dolna pow. guzka większego k. ramiennej, torebka stawowa

Czynność:

- obraca k. ramienną na zewnątrz

- napina torebkę stawową

Unaczynienie:

- t. okalająca łopatkę

Unerwienie:

- n. pachowy (C_5-6)

m. obły większy m. teres major

Przyczepy: p.: pow. grzbietowa dolnego kąta łopatki

k.: grzebień guzka mniejszego k. ramiennej

Czynność:

- opuszcza ramię podniesione (antagonista m. naramiennego)

- przywodzi ramię do tyłu

- obraca ramię do wewnątrz

- współdziała z m. najszerszym grzbietu

Unaczynienie:

- t. podłopatkowa

Unerwienie:

- nn. podłopatkowe (C_5-7) ( dolna gałązka tych nerwów - n. piersiowo- grzbietowy)

Miedzy ścięgnem mięśnia a kością leży kaletka maziowa bursa subtendinea m. teresis majoris

m. podłopatkowy m. subscapularis

Przyczepy: p.: pow. żebrowa łopatki i powięź podłopatkowa

k.: guzek mniejszy k. ramiennej

Czynność:

- obraca ramię do wewnątrz (antagonista mm. podgrz., obłego mn. i cz. tylnej naramiennego)

- przywodzi ramię

- napina torebkę stawową

Unaczynienie:

- t. podłopatkowa

Unerwienie:

- nn. podłopatkowe (C_5-7)

Między ścięgnem a wyrostkiem kruczym znajduje się kaletka podścięgnowa m. podłopatkowego bursa subtendinea m. subscapularis, połączona zwykle z kaletką u nasady wyrostka kruczego bursa subcoracoidea

Powięzie okolicy barku

1. powięź naramienna fascia deltoidea - pokrywa m. naramienny, przyczepia się u góry do kości wzdłuż przyczepów m. naramiennego, łączy się z podwięziami sąsiednich mięśni

2. powięź nadgrzebieniowa fascia supraspinata - przyczepia się dokoła dołu nadgrzebieniowego tworząc komorę dla m. nadgrzebieniowego

3. powięź podgrzebieniowa fascia infraspinata - przyczepia się dokoła dołu podgrzebieniowego przykrywając m. podgrzebieniowy i m. obły mniejszy

4. powięź podłopatkowa fascia subscapularis - cienka, pokrywa przednią część m. podłopatkowego

5. powięź pachowa fascia axillaris - stanowi podstawę jamy pachowej; powięź piersiowa przerzuca się nad jamą pachową, łącząc się z powięzią m. najszerszego grzbietu. Wzmocniona jest łukiem pachowym arcus axillaris i słabym łukiem ramiennym arcus brachialis . Pierwszy z nich zawiera niekiedy włókna mięśniowe. Część środkowa między oboma łukami jest przedziurawiona licznymi otworkami lamina cribrosa axillaris dla nerwów i naczyń

Dół pachowy fossa axillaris

Przy uniesionym ramieniu jest wpuklonym polem w miejscu pachy axilla , odgraniczonym od przodu przez fałd pachowy przedni, od tyłu przez fałd pachowy tylny. Pierwszy z nich utworzony jest przez krawędź m. piersiowego większego, drugi - m. najszerszego grzbietu. Dół wyściela skóra pokryta włosami hirci . W kierunku ramienia dół pachowy przechodzi w bruzdę przyśrodkową m. dwugłowego. W dole pachowym można wymacać głowę k. ramiennej, m. kruczo - ramienny i powrózek naczyniowo - nerwowy.

Jama pachowa

Znajduje się powyżej dołu pachowego pozbawionego skóry między boczną ścianą kl. Piersiowej a górną częścią ramienia. Biegną przez nią naczynia i nerwy w drodze z szyi na ramię. Przy uniesionym ramieniu ma kształt trójściennego ostrosłupa, którego wierzchołek leży przy obojczyku w okolicy szczelin mm. pochyłych, podstawę stanowi powięź pachowa i skóra wyścielająca dół pachowy. Ścianę przednią jamy stanowią oba mm. piersiowe, ścianę tylną - mm. najszerszy grzbietu, obły większy i podłopatkowy. Ścianę przyśrodkową tworzy m. zębaty przedni. Na brzegu bocznym leży górny koniec k. ramiennej, m. kruczo - ramienny, głowa krótka m. dwugłowego oraz powrózek naczyniowo - nerwowy. W ścianie tylnej znajdują się dwa otwory. Otwór pachowy boczny for. axillere laterale ogranicza szyjka chirurgiczna k. ramiennej, głowa długa m. dwugłowego i obydwa mm. obłe. Przechodzi tędy nerw pachowy, naczynia okalające ramię tylne i naczynia chłonne.

Otwór pachowy przyśrodkowy for. axillere mediale ogranicza głowa długa m. trójgłowego i oba mm. obłe. Przez otwór pachowy przyśrodkowy przechodzą naczynia okalające łopatkę i naczynia chłonne.

Jama pachowa zawiera, prócz tk. tłuszczowej naczynia (t. i ż. pachowa), nn. splotu ramiennego i węzły chłonne pachowe.

Mięśnie ramienia

Mięśnie ramienia, w liczbie czterech, dzielą się na dwie grupy: przednią, zginaczy i tylną, prostowników. Piąty mięsień, łokciowy jest mięśniem przedramienia, stanowi jednak część m. trójgłowego.

Grupa przednia mięśni ramienia

1. m. kruczo - ramienny m. coracobrachialis

Przyczepy: p.: wyr. kruczy łopatki

k.: powierzchnia przednia przyśrodkowa k. ramiennej mniej więcej w połowie jej długości

Czynność:

- podnosi (zgina) ramię

- przywodzi ramię

- obraca ramię nieco do wewnątrz lub na zewnątrz w zależności od położenia ramienia, starając się sprowadzić je do położenia wyjściowego

Unaczynienie:

- tt. okalające ramię, przednia i tylna

Unerwienie:

- drobne gałązki z pęczka bocznego splotu ramiennego i n. mięśniowo - skórny (C_5-7)

Między ścięgnem m. kruczo - ramiennego, ścięgnem m. podłopatkowego i wyrostkiem leży kaletka maziowa bursa m. coracobrachialis

2. m. dwugłowy ramienia m. biceps brachii

Przyczepy: p.: głowa długa caput longum - guzek nadpanewkowy łopatki i obrąbek stawowy

głowa krótka caput breve - wyr. kruczy łopatki

k.: guzowatość k. promieniowej, rozcięgnem do powięzi przedramienia

Czynność:

- zginacz stawu ramiennego

- głowa długa odwodzi ramię i obraca je do wewnątrz

- głowa krótka przywodzi ramię

- w stawie łokciowym zgina i odwraca przedramię

Unaczynienie:

- gałązki t. pachowej i t. ramiennej

Unerwienie:

- n. mięśniowo - skórny (C_5-7)

Kaletki:

- pochewka maziowa międzyguzkowa vagina synovialis intertubercularis jest wypustką torebki stawowej obejmującej głowę długą m. dwugłowego

- kaletka dwugłowo - promieniowa bursa bicipitoradialis jest położona między ścięgnem mięśnia, a guzowatością k. promieniowej

- kaletka łokciowa międzykostna bursa cubitalis interossea leży między ścięgnem mięśnia a k. łokciową

3. m. ramienny m. brachialis

Przyczepy: p.: przegrody międzymięśniowe ramienia i przednia powierzchnia dolnej połowy trzonu k. ramiennej

k.: guzowatość k. łokciowej

Czynność:

- zginacz stawu łokciowego

- pociąga torebkę stawową

Unaczynienie:

- tt. poboczne łokciowe, górna i dolna, gałązki mięśniowe t. ramiennej, t. wsteczna promieniowa

Unerwienie:

- n. mięśniowo- skórny (C_5-7), w większości przypadków część boczna mięśnia, przylegająca do m. ramienno - promieniowego, jest unerwiona przez n. promieniowy

Grupa tylna mięśni ramienia

1. m. trójgłowy ramienia m. triceps brachii

Przyczepy: p.: głowa długa caput longum guzek podpanewkowy łopatki

głowa boczna caput laterale pow. tylna trzonu k. ramiennej powyżej bruzdy n. promieniowego

głowa przyśrodkowa caput mediale pow. tylna trzonu k. ramiennej poniżej bruzdy n. promieniowego

k.: wyr. łokciowy k. łokciowej

Czynność:

- cały mięsień prostuje staw łokciowy i pociąga torebkę stawową

- głowa długa prostuje ramię w stawie ramiennym i przywodzi je

Unaczynienie:

- t. okalająca ramię tylna, t. głęboką ramienia i tt. poboczne łokciowe

Unerwienie:

- n. promieniowy (C_5-8)

Kaletki maziowe:

- kaletka podskórna wyr. łokciowego bursa subcutanea olecrani między wyr. Łokciowym a skórą

- bursa intratendinea olecrani w obrębie ścięgna m. trójgłowego

- bursa subtendinea m. tricipitis brachii między ścięgnem a torebką stawową

2. m. łokciowy m. anconeus należy do mm. przedramienia, rozwojowo jest jednak częścią m. trójgłowego ramienia

Przyczepy: p.: nadkłykieć boczny k. ramiennej i w. poboczne promieniowe

k.: górna część tylnej pow. i brzegu trzonu k. łokciowej

Czynność:

- prostuje staw łokciowy

- przyciska k. łokciową do k. promieniowej

- pociąga torebkę stawową

- chroni staw łokciowy przed uszkodzeniem

Unaczynienie:

- t. międzykostna wsteczna, gałąź t. międzykostnej tylnej

Unerwienie:

- n. promieniowy (C_7-8); jedna z gałązek unerwiających głowę przyśrodkową m. trójgłowego

Kaletki:

- między pow. wewnętrzną mięśnia a w. pobocznym promieniowym

Powięź ramienia

Powięź ramienia fascia brachii obejmuje jak mankiet mm. ramienia. Ku górze łączy się z powięzią pachową i naramienną, ku dołowi z powięzią przedramienia. Wysyła dwa odgałęzienia oddzielające grupę prostowników od zginaczy po stronie przyśrodkowej i bocznej, przegrodę międzymięśniową przyśrodkową ramienia septym intermusculare brachii mediale i boczną septym intermusculare brachii laterale. Obie dochodzą do k. ramiennej, wytwarzając dwie komory kostno - włókniste dla grup mięśniowych. W komorze zginaczy prócz mięśni biegną naczynia i nerwy wnikające w nią z jamy pachowej. Komora prostowników prócz mięśni zawiera n. promieniowy i t. głęboką ramienia. Żyły powierzchowne, odpromieniowa i odłokciowa, przebiegają zewnątrzpowięziowo, podskórnie.

Mięśnie przedramienia

Kształt zgrupowania dziewiętnastu mięśni przedramienia uwarunkowany jest wzajemnym położeniem obu kości przedramienia i łączącą je błoną międzykostną. Od powięzi przedramienia wnikają w głąb przegrody łączno-tkankowe i dzielą umięśnienie przedramienia na trzy zasadnicze grupy: grupę przednią (dłoniową), tylną (grzbietową) i boczną (promieniową).

Grupa przednia mięśni przedramienia

Warstwa powierzchowna

1. m. nawrotny obły m. pronator teres położony powierzchownie i najbardziej bocznie z mm. pierwszej warstwy

Przyczepy: p.: głowa ramienna caput humerale - przegroda między-mięśniowa przyśrodkowa ramienia, nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej

głowa łokciowa caput ulnare - wyr. dziobiasty k. łokciowej

k.: środkowa część pow. bocznej k. promieniowej

Czynność:

- nawracacz przedramienia

- zginacz stawu łokciowego

Unaczynienie:

- gałązki tt. ramiennej, promieniowej i łokciowej

Unerwienie:

- n. pośrodkowy (C_6-7)

2. m. zginacz promieniowy nadgarstka m. flexor carpi radialis leży przyśrodkowo od poprzedniego

Przyczepy: p.: nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej i powięź przedramienia

k.: powierzchnia dłoniowa podstawy II kości śródręcza, czasem również III

Czynność:

- nieznacznie zgina staw łokciowy

- zginacz ręki

- słaby odwodziciel ręki w stronę promieniową

Unaczynienie:

- gałęzie t. promieniowej

Unerwienie:

- gałąź n. pośrodkowego (C_6-8)

Pochewka maziowa vagina synovialis m. flexoris carpi radialis w postaci krótkiej cewy leży na ręku między kością a ścięgnem, obejmując je.

3. m. dłoniowy długi m. palmaris longum leży po stronie łokciowej poprzedniego

Przyczepy: p.: nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej, powięź przedramienia

k.: rozcięgno dłoniowe aponeurosis palmaris

Czynność:

- słaby zginacz stawu łokciowego

- slaby nawracacz przedramienia

- napinacz rozcięgna dłoniowego

- zginacz stawów ręki

- zginacz stawów śródręczno - paliczkowych

Unaczynienie:

- gałązki t. łokciowej

Unerwienie:

- n. pośrodkowy (C_7-8)

4. m. zginacz łokciowy nadgarstka m. flexor carpi ulnaris leży po stronie łokciowej od poprzedniego

Przyczepy: p.: głowa ramienna caput humerale nadkłykieć przyśrodkowy i powięź przedramienia

głowa łokciowa caput ulnare powięź przedramienia, pow. tylna wyr. łokciowego, brzeg tylny k. łokciowej

k.: k. grochowata

Czynność:

- zginacz ręki

- przywodziciel ręki

Unaczynienie:

- tt. poboczne i gałązki t. łokciowej

Unerwienie:

-n. łokciowy (C₈, Th₁)

Często między k. grochowatą a ścięgnem występuje kaletka maziowa bursa synovialis m. flexoris carpi ulnaris

5. m. zginacz powierzchowny palców m. flexor digitorum superficialis leży pod czterema poprzednimi mięśniami

Przyczepy: p.: głowa ramienno - łokciowa caput humeroulnare nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej i wyr. dziobiasty k. łokciowej

głowa promieniowa caput radiale pow. przednia końca bliższego k. promieniowej

k.: paliczki środkowe palców II - V

Czynność:

- zginacz ręki

- zginacz palców

Unaczynienie:

- gałązki t. promieniowej i łokciowej

Unerwienie:

- n. pośrodkowy (C_5-8, Th₁), czasem mięsień otrzymuje gałązkę od n. łokciowego

Nieraz zdarza się kaletka maziowa przy początku mięśnia, w szczelinie między k. promieniową a łokciową.

Warstwa głęboka

1. m. zginacz głęboki palców m. flexor digitorum profundus część łokciowa trzeciej warstwy przedniej grupy mięśnia przedramienia

Przyczepy: p.: dwie trzecie górne części przedniej i przyśrodkowej pow. trzonu k. łokciowej i błona międzykostna przedramienia

k.: podstawy paliczków dalszych palców II - V

Czynność:

- zginacz wszystkich stawów palców II - V

- zginacz ręki

- przywodziciel ręki

- zbliża do siebie rozstawione palce

Unaczynienie:

- gałązki mięśniowe t. łokciowej i t. międzykostnej przedniej

Unerwienie:

- n. łokciowy i n. pośrodkowy (gałąź międzykostna przednia C_6-8, Th₁)

2. m. zginacz długi kciuka m. flexor pollicis longus leży bocznie od poprzedniego

Przyczepy: p.: głowa promieniowa - pow. przednia k. promieniowej pomiędzy przyczepami odwracacza i m. nawrotnego czworobocznego, błona międzykostna

głowa ramienna - nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej

k.: podstawa dalszego paliczka kciuka

Czynność:

- silny zginacz ręki

- silny zginacz kciuka

- nieco odwodzi rękę

Unaczynienie:

- gałęzie t. promieniowej i t. międzykostnej przedniej

Unerwienie:

-n. międzykostny przedni (C_6-8, Th₁)

3. m. nawrotny czworoboczny m. pronator quadratus leży w części przedniej i dolnej przedramienia

Przyczepy: p.: dolna czwarta część pow. przedniej k. łokciowej

k.: dolna czwarta część pow. przedniej oraz bocznej k. promieniowej

Czynność:

- nawraca ramię

- wraz z m. nawrotnym obłym łączy k. promieniową i łokciową

Unaczynienie:

- t. międzykostna przednia

Unerwienie:

- n. międzykostny przedni (C_6-8, Th₁) od n. pośrodkowego

Grupa boczna mięśni przedramienia

1. m. ramienno - promieniowy m. brachioradialis najbardziej powierzchowny

Przyczepy: p.: brzeg boczny k. ramiennej poniżej połowy długości, przegroda międzykostna ramienia

k.: powyżej wyr. rylcowaty k. promieniowej

Czynność:

- silny zginacz stawu łokciowego

- nawraca lub odwraca przedramię w zależności od ustawienia

Unaczynienie:

- t. poboczna promieniowa, t. wsteczna promieniowa

Unerwienie:

- n. promieniowy (C_5-6)

Kaletka maziowa znajduje się na przyczepie mięśnia między ścięgnem a krzyżującymi się mm. kciuka, odwodzicielem długim i prostownikiem krótkim.

2. m. prostownik promieniowy długi nadgarstka m. extensor carpi radialis longus leży pod m. ramienno - promieniowym

Przyczepy: p.: przegroda międzykostna, brzeg boczny i nadkłykieć boczny k. ramiennej

k.: pow. grzbietowa podstawy II kości śródręcza

Czynność:

- zginacz stawu łokciowego

- nawracacz przedramienia

- prostownik nadgarstka

Unaczynienie:

- t. poboczna promieniowa, t. wsteczna promieniowa

Unerwienie:

- n. promieniowy (C_5-7)

Kaletka maziowa występuje czasem między mięśniem a k. ramienną lub m. odwracaczem.

3. m. prostownik promieniowy krótki nadgarstka m. extensor carpi radialis brevis - leży niżej niż poprzedni

Przyczepy: p.: nadkłykieć boczny k. ramiennej, powięź przedramienia

k.: pow. grzbietowa III k. śródręcza (wyr. rylcowaty)

Czynność:

- prostownik stawów ręki

- nieznacznie odwodzi rękę

Unaczynienie:

- t. międzykostna przednia

Unerwienie:

- n. międzykostny przedni (C_6-8, Th₁)

Prawie stale występuje kaletka maziowa położona między przyczepem mięśnia a kością bursa m. extensoris carpi radialis brevis.

4. m. odwracacz m. supinator - leży głęboko na pow. tylnej, bocznej i przedniej stawu ramienno - promieniowego

Przyczepy: p.: grzebień m. odwracacza k. łokciowej, w. pierścieniowate stawu promieniowo - łokciowego bliższego, w. poboczne promieniowe, nadkłykieć boczny k. ramiennej

k.: pow. tylna, boczna i przednia powyżej i poniżej guzowatości k. promieniowej

Czynność:

- odwracacz przedramienia i ręki

Unaczynienie:

- t. wsteczna międzykostna i t. wsteczna promieniowa

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_5-8)

Na powierzchni mięśnia występują zmienne kaletki maziowe, chroniące mięsień przed ocieraniem się o prostowniki, które go przykrywają.

Grupa tylna mięśni przedramienia

Warstwa powierzchowna

1. m. prostownik palców m. extensor digitorum

Przyczepy: p.: nadkłykieć boczny k. ramiennej, w. poboczne promieniowe, w. pierścieniowate, powięź przedramienia

k.: rozcięgna grzbietowe od II do V palca

Czynność:

- prostownik w stawach śródręczno - paliczkowych

- odwodziciel palców

- prostownik palców

- niewielkie działanie jako przywodziciel ręki

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_6-8)

Między ścięgnami mięśnia występują zwykle trzy połączenia międzyścięgnowe conexus interdentinei. Utrudniają one ruchy prostowania oddzielnych palców.

2. m. prostownik palca małego m. extensor digiti minimi

Przyczepy: p.: nadkłykieć boczny k. ramiennej, powięź przedramienia

k.: rozcięgno grzbietowe V palca

Czynność:

- prostownik palca V

- przywodziciel palca V

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

3. m. prostownik łokciowy nadgarstka m. extensor carpi ulnaris

Przyczepy: p.: nadkłykieć boczny k. ramiennej, w. poboczne promieniowe stawu łokciowego, powięź przedramienia, powierzchnia tylna k. łokciowej

k.: powierzchnia grzbietowa podstawy V kości śródręcza

Czynność:

- silny prostownik ręki

- najsilniejszy odwodziciel ręki w stronę łokciową

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

Często między początkiem mięśnia a torebką stawu łokciowego występuje kaletka maziowa.

Warstwa głęboka

1. m. odwodziciel długi kciuka m. abduktor pollicis longus

Przyczepy: p.: powierzchnia tylna k. łokciowej, błona międzykostna, powierzchnia tylna k. promieniowej

k.: podstawa I kości śródręcza, k. czworoboczna większa

Czynność:

- odwodzi rękę w stronę promieniową

- zgina rękę w stronę dłoniową

- odwodziciel kciuka

- odprowadza kciuk

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

W miejscu skrzyżowania się mięśnia ze ścięgnami prostowników promieniowych nadgarstka leży kaletka maziowa. Druga kaletka znajduje się między przyczepem ścięgna a torebką stawu nadgarstkowo - śródręcznego kciuka. Zazwyczaj łączy się ona z torebką stawową.

2. m. prostownik długi kciuka m. extensor pollicis longus

Przyczepy: p.: środkowa część powierzchni tylnej k. łokciowej, błona międzykostna

k.: podstawa paliczka dalszego kciuka

Czynność:

- prostownik we wszystkich stawach kciuka

- przywodziciel kciuka

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

3. m. prostownik krótki kciuka m. extensor pollicis brevis

Przyczepy: p.: błona międzykostna, powierzchnia tylna k. promieniowej

k.: podstawa bliższego paliczka kciuka

Czynność:

- prostuje kciuk w stawie śródręczno - paliczkowym

- odwodziciel kciuka

- odwodziciel ręki

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

4. m. prostownik palca wskazującego m. extensor indicis

Przyczepy: p.: powierzchnia tylna trzonu k. łokciowej, błona międzykostna poniżej przyczepu długiego prostownika kciuka

k.: rozcięgno grzbietowe palca wskazującego

Czynność:

- prostownik palca wskazującego

- prostownik ręki

- odwodziciel promieniowy ręki

Unaczynienie:

- t. międzykostna tylna

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. promieniowego (C_{6 - 8})

Dołek promieniowy

Dołek promieniowy foveola radialis (tabakierkę anatomiczną) ograniczają: ścięgno prostownika długiego kciuka i ścięgno m. prostownika krótkiego kciuka oraz m. odwodziciela długiego kciuka. Dno dołka stanowią kk. łódeczkowata i czworoboczna większa. Po dnie dołka przebiega t. promieniowa wraz z jej żyłami. Powierzchownie, na powięzi ręki, tabakierkę krzyżuje gałąź powierzchowna n. promieniowego i ż. odpromieniowa. Od góry jest ograniczona troczkiem prostowników.

Powięź przedramienia

Powięź przedramienia fascia antebrachii otacza jak mankiet przedramię. W okolicy łokciowej nosi nazwę powięzi łokciowej fascia cubiti . jej wzmocnieniem jest rozcięgno m. dwugłowego ramienia aponeurosis m. bicipitis brachii. Po powierzchni powięzi przebiegają nerwy i żyły skórne.

Dół łokciowy

Dół łokciowy fossa cubitalis ograniczają: m. nawrotny obły, m. ramienno - promieniowy oraz prostowniki promieniowe długi i krótki nadgarstka. Od góry do dołu łokciowego zstępuje m. dwugłowy ramienia i m. ramienny. Ich ścięgna wspólnie z m. odwracaczem tworzą dno dołu łokciowego. Przez dół łokciowy przebiegają naczynia ramienne (tu t. ramienna dzieli się na t. promieniową i t. łokciową), n. pośrodkowy i n. promieniowy oraz t. poboczna promieniowa. T. promieniowa biegnie dystalnie w bruździe promieniowej przedramienia sulcus radialis, zaś t. łokciowa pod m. nawrotnym obłym przez kanał łokciowy canalis ulnaris między obiema głowami m. nawrotnego obłego, a dalej bruździe łokciowej przedramienia sulcus ulnaris, gdzie dołącza się do n. łokciowego.

Powięź przedramienia przyrasta na całej długości do brzegu tylnego k. łokciowej. Wysyła ona przegrody międzymięśniowe, które dzielą przedramię na trzy komory kostno - włókniste: zginaczy. Prostowników bocznych i prostowników grzbietowych. Komora zginaczy przedzielona jest słabszą blaszką powięziową na część głęboką i powierzchowną. Na nadgarstku powięź przedramienia przechodzi w powięź ręki. W tym miejscu pod blaszką powierzchowną lig. carpi volare przebiega ścięgno m. dłoniowego długiego, nerw i naczynia łokciowe. Troczek zginaczy retinaculum flexorum łączy wyniosłość nadgarstka łokciową z promieniową. Uzupełnia on bruzdę nadgarstka w kanał nadgarstka canalis carpi. Przez kanał ten biegną ścięgna zginaczy i n. pośrodkowy. Osobno przebiega ścięgno zginacza promieniowego nadgarstka. Nerw i naczynia łokciowe przebiegają po stronie bocznej k. grochowatej, nad troczkiem zginaczy. Również po stronie przedniej troczka przebiega ścięgno m. dłoniowego długiego. Po stronie grzbietowej nadgarstka powięź wzmacnia troczek prostowników retinaculum extensorum.

Pochewki ścięgien ręki grzbietowe

Troczek prostowników wysyłając przegrody od k. promieniowej i k. łokciowej wytwarza sześć kanałów kostno - włóknistych, w których przebiegają ścięgna prostowników objęte pochewkami maziowymi ścięgien vaginae synoviales tendinum. Grupa promieniowa obejmuje pięć ścięgien: 1) przedział pierwszy zawiera ścięgno odwodziciela długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka vagina syn. tendinum mm. abductoris longi et extensoris brevis pollicis ; 2) przedział drugi wiedzie ścięgna prostowników promieniowych nadgarstka vagina syn. tendinum mm. extensorum carpi radialium; 3) trzeci - ścięgno prostownika długiego kciuka vagina synovialis tendinis m. extensoris pollicis longi. Grupa łokciowa ( trzy przedziały): 4) przedział czwarty zawiera cztery ścięgna prostownika palców i (piąte) prostownika wskaziciela vagina syn. tendinum mm. extensoris digitorum et extensoris indicis; 5) przedział piąty obejmuje ścięgno prostownika palca małego vagina syn. tendinis m. extensoris digiti minimi; 6) szósty - ścięgno prostownika łokciowego nadgarstka vagina syn. tendinis m. extensoris carpi ulnaris.

Pochewki ścięgien ręki dłoniowe

Nadgarstkowe (trzy przedziały) leżą pod troczkiem zginaczy, który wraz z bruzdą nadgarstka wytwarza kanał nadgarstka canalis carpi, przez który przebiega 10 ścięgien zginaczy i n. pośrodkowy: 1) przedział dla pochewki ścięgna zginacza promieniowego nadgarstka vagina syn. tendinis m. flexoris carpi radialis. Tuż pod troczkiem zginaczy leży n. pośrodkowy. Nerw łokciowy i wielkie naczynia leżą na zewnątrz kanału nadgarstka; 2) po stronie łokciowej pochewka maziowa wspólna ścięgien mm. zginaczy vagina syn. tendinum communis mm. flexorum dla ośmiu ścięgien zginaczy czterech ostatnich palców i 3) po stronie promieniowej pochewka ścięgna zginacza długiego kciuka vagina syn. tendinis m. flexoris pollicis longi.

Palcowe pochewki ścięgien

Palcowe pochewki ścięgien łączą się na palcu I i V z pochewkami maziowymi nadgarstka. Maziowe pochewki wszystkich pięciu palców vaginae syn. tendinum digitorum manus wzmocnione są silnymi więzadłami pochwowymi ligamenta vaginalia. Krezki ścięgien ukrwione są przez naczynia biegnące w pętach ścięgien vincula tendinum. Pochewki maziowe są bardzo zmienne, co tłumaczy się stosunkami rozwojowymi.

Kości krótkie ręki

Krótkie mięśnie ręki położone są na stronie dłoniowej śródręcza i między kk. śródręcza. Strona grzbietowa ręki jest pozbawiona mięśni. Odróżniamy grzbiet ręki dorsum manus i dłoń palma manus. Mięśnie dłoni, w liczbie dziewiętnastu, stanowią trzy grupy. Jedna grupa mięśni (4) wytwarza kłąb palca I, druga (4) kłąb palca V, trzecia wreszcie znajduje się we wgłębieniu dłoniowym ręki i w przestrzeniach międzykostnych; są to mm. glistowate (4) i międzykostne (7).

Mięśnie kłębu kciuka

Kłąb palca I thenar tworzą cztery mięśnie. Ogólnie do kciuka przyczepia się dziewięć mięśni ( w tym cztery długie i jeden międzykostny), zaopatrywanych przez trzy wielkie nerwy kończyny górnej.

1. m. odwodziciel krótki kciuka m. abduktor pollicis brevis

Przyczepy: p.: troczek zginaczy, guzek k. łódeczkowatej, często na k. czworobocznej i przedłużenie ścięgna odwodziciela kciuka

k.: boczny brzeg podstawy bliższego paliczka kciuka

Czynność:

- odwodzi kciuk

- przeciwstawia kciuk w stawie nadgarstkowo - śródręcznym

- zgina staw śródręczno - paliczkowy

- prostuje staw międzypaliczkowe

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa powierzchowna t. promieniowej

Unerwienie:

- n. pośrodkowy (C_{6 - 8} )

2. m. zginacz krótki kciuka m. flexor pollicis brevis

Przyczepy: p.: gł. powierzchowna: troczek zginaczy

gł. głęboka: kk. czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata

k.: podstawa paliczka bliższego kciuka

Czynność:

- odwodzi lub przywodzi i przeciwstawia w stawie nadgarstkowo - śródręcznym

- zginacz w stawie śródręczno - paliczkowym

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa powierzchowna t. promieniowej

Unerwienie:

- gł. powierzchowna - n. pośrodkowy (C_{6 - 8})

- gł. głęboka - gałąź głęboka n. łokciowego (C_{6 - 8})

3. m. przeciwstawiasz kciuka m. opponeus pollicis

Przyczepy: p.: troczek zginaczy, guzek k. czworobocznej większej

k.: brzeg promieniowy I kości śródręcza

Czynność:

- przeciwstawiasz kciuka

- przywodziciel kciuka

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa powierzchowna t. promieniowej

- t. dłoniowa I k. śródręcza

Unerwienie:

- n. pośrodkowy (C_{6 - 8})

4. m. przywodziciel kciuka m. adduktor pollicis

Przyczepy: p.: gł. skośna: k. łódkowata, w. promieniste nadgarstka

gł. poprzeczna: brzeg dłoniowy III k. śródręcza

k.: trzeszczka łokciowa, podstawa bliższego paliczka kciuka

Czynność:

- przywodziciel kciuka w stawie nadgarstkowo - śródręcznym do palca II

- przeciwstawiasz kciuka

Unaczynienie:

- łuk dłoniowy głęboki tt. ręki

Unerwienie:

-gałąź głęboka n. łokciowego (C₃ - Th₁)

Mięśnie kłębu palca małego

Kłębik hypothenar, czyli kłąb palca małego, utworzony jest przez cztery mięśnie:

1. m. dłoniowy krótki m. palmaris brevis

Przyczepy: p.: brzeg łokciowy rozcięgna dłoniowego, troczek zginaczy

k.: skóra na brzegu łokciowym ręki

Czynność:

- przy silnym skurczu wywołuje zmarszczki na brzegu łokciowym dłoni

Unaczynienie:

- t. łokciowa

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8} ,Th₁)

2. m. odwodziciel palca małego m. abduktor digiti minimi

Przyczepy: p.: k. grochowata, troczek zginaczy, w. grochowato - haczykowe

k.: powierzchnia łokciowa paliczka bliższego, rozcięgno grzbietowe palca V

Czynność:

- odwodzi palec V w stawie śródręczno - paliczkowym

- przy wyprostowanym palcu zgina w w/w stawie i prostuje w obu stawach międzypaliczkowych

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa głęboka t. łokciowej

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8} ,Th₁)

3. m. zginacz krótki palca małego m. flexor digiti minimi brevis

Przyczepy: p.: troczek zginaczy, haczyk k. haczykowatej

k.: powierzchnia dłoniowa podstawy bliższego paliczka palca małego

Czynność:

- zgina palec w stawie śródręczno - paliczkowym

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa głęboka t. łokciowej

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8} ,Th₁)

4. m. przeciwstawiacz palca małego m. opponeus digiti minimi

Przyczepy: p.: haczyk k. haczykowatej, troczek zginaczy

k.: brzeg łokciowy bliższej połowy V k. śródręcza

Czynność:

- nieznacznie wyprowadza V k. śródręcza z płaszczyzny pozostałych kk. śródręcza

Unaczynienie:

- gałąź dłoniowa głęboka t. łokciowej

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8} ,Th₁)

Mięśnie środkowe ręki

Okolica środkowa dłoni, położona między kłębem palca I a V, zawiera mm. glistowate i mm. międzykostne.

1. mm. glistowate mm. lumbricales

Przyczepy: p.: ścięgna m. zginacza głębokiego palców

k.: rozcięgno grzbietowe na wysokości bliższych paliczków II - V palca

Czynność:

- zginają palce II - V w stawach śródręczno - paliczkowych

- prostują palce w obu stawach międzypaliczkowych

Unaczynienie:

- łuk dłoniowy powierzchowny

Unerwienie:

- mm. glistowate I i II - n. pośrodkowy

- mm. glistowate III i IV - gałąź głęboka n. łokciowego (C₈ , Th₁)

2. mm. międzykostne grzbietowe mm. interossei dorsales

Przyczepy: p.: kk. śródręcza I - V

k.: torebki stawowe stawów śródręczno - paliczkowych, rozcięgna grzbietowe palców II - IV

Czynność:

- II i III odwodzą palec środkowy w stawie śródręczno - paliczkowym

- I odwodzi palec II w stawie śródręczno - paliczkowym

- IV odwodzi palec IV w stawie śródręczno - paliczkowym

Unaczynienie:

- łuk dłoniowy głęboki

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8}, Th₁)

3. mm. międzykostne dłoniowe mm. interossei palmares

Przyczepy: p.: II k. śródręcza (brzeg łokciowy), IV i V k. śródręcza (brzeg promieniowy)

k.: rozcięgna grzbietowe II, IV i V palca (po stronie przyczepów początkowych)

Czynność:

- przywodzą II, IV i V palec w stawie śródręczno - paliczkowym

Unaczynienie:

- łuk dłoniowy głęboki

Unerwienie:

- gałąź głęboka n. łokciowego (C_{7 - 8}, Th₁)

Rozcięgna grzbietowe palców ręki

Na czterech palcach trójczłonowych są przedłużeniem ścięgien długich prostowników palców, mm. glistowatych i mm. międzykostnych. Ich pasma środkowe (ścięgna prostownika palców) sięgają do podstaw paliczków środkowych, pasma boczne (mm. glistowate i mm. międzykostne) do podstaw paliczków dalszych. Są one zrośnięte z torebkami stawów międzypaliczkowych. Na palcu II i V rozcięgno grzbietowe tworzy pięć ścięgien, dwa długie i trzy krótkie, na palcach II i IV - cztery ścięgna. Na kciuku rozcięgno grzbietowe jest słabo rozwinięte. Poprzez rozcięgno grzbietowe mm. międzykostne i glistowate zginają palce w stawach śródręczno - paliczkowych, a mogą też prostować je w stawach międzypaliczkowych.

Powięzie ręki

Powięzie ręki tworzą cztery blaszki: 1) dłoniową głęboką, 2) grzbietową głęboką fascia palmaris et dorsalis manus profunda i takież dwie powierzchowne, 3) grzbietową i dłoniową fascia dorsalis et palmaris superficialis. Powięź dłoniowa powierzchowna wybitnie grubieje i tworzy rozcięgno dłoniowe. Powięź ręki wysyła na brzegu łokciowym i promieniowym przegrodę dłoniową łokciową i promieniową septym palmare ulnare et radiale, które otaczają komorę mięśniową kłębu palca V i I.

Rozcięgno dłoniowe

Rozcięgno dłoniowe aponeurosis palmaris oddziela od skóry dłoni tk. tłuszczowa. Powięź jest związana ściśle z m. dłoniowym krótkim (jeśli istnieje). Składa się z warstwy powierzchniowej i głębokiej. W odcinku dystalnym włókna poprzeczne wyodrębniają się w w. poprzeczne powierzchowne śródręcza lig. metacarpeum transversum superficiale; bardziej dośrodkowo przebiegają włókna poprzeczne fasciculi transversa.

Kaletki maziowe

1. kaletki maziowe międzyśródręczno - paliczkowe bursae synoviales intermetacarpophalangeae położone są na wysokości głów kk. śródręcza, grzbietowo od ww. poprzecznych;

2. kaletki podskórne śródręczno - paliczkowe grzbietowe bursae subcutaneae metacarpophalangeae dorsales występują niekiedy na powierzchni grzbietowej stawów śródręczno - paliczkowych, najczęściej palca V;

3. kaletki podskórne grzbietowe palców bursae subcutaneae digitorum dorsales - występują pod skorą na powierzchni grzbietowej stawów międzypaliczkowych.

Stawy kończyny górnej

Ruchy kończyny górnej umożliwiają różnego rodzaju połączenia kości, mianowicie: stawy i więzozrosty obręczy k. g. , staw ramienny, staw łokciowy, połączenia kości przedramienia i stawy ręki.

I Stawy i więzozrosty obręczy k. g.:

• Staw mostkowo - obojczykowy articulatio sternoclavicularis

Łączy on obojczyk z klatką piersiową

Powierzchnie stawowe: mostkowy koniec obojczyka , wcięcie obojczykowe mostka wraz z przylegającą do niego częścią chrząstki I żebra

Krążek stawowy: znajduje się między obiema powierzchniami stawowymi. Poprzez torebkę stawową przyczepia się u góry do obojczyka, u dołu - do mostka i chrząstki I żebra

Torebka stawowa: jest luźna, ale bardzo gruba i odporna na zerwanie. Przyczepia się do kości wzdłuż granic powierzchni stawowych

Więzadła:

- w. mostkowo-obojczykowe przednie i przednie i tylne ligamentum sternoclaviculare anterius et posterius - biegnie od mostkowego końca obojczyka ku dołowi do górnej części rękojeści mostka. Więzadła te wzmacniają torebkę stawową i hamują nadmierne ruchy obojczyka do przodu i do tyłu.

- w. międzyobojczykowe ligamentum interclaviculare - jest to więzadło nieparzyste, rozpięte między przyśrodkowymi końcami obu obojczyków. Hamuje ono ruchy obojczyka ku dołowi.

- w. żebrowo-obojczykowe ligamentum costoclaviculare - biegnie od górnego brzegu pierwszej chrząstki żebrowej do wycisku więzadła żebrowo-obojczykowego na dolnej powierzchni obojczyka. Wzmacnia boczną ścianę torebki stawowej i hamuje ruchy obojczyka ku górze, do przodu i do tyłu.

Rodzaj stawu: kulisty

Możliwość ruchowa:

- wznoszenie i opuszczanie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- wysuwanie i cofanie (oś pionowa, pł. poprzeczna)

- rotacja w przód i w tył (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

Stopnie swobody - 3°

Klasa pary biokinematycznej III

• staw barkowo - obojczykowy articulatio acromioclavicularis

Łączy obojczyk z łopatką

Powierzchnie stawowe: koniec barkowy obojczyka i brzeg przyśrodkowy wyrostka barkowego łopatki

Krążek stawowy: zbudowany z chrząstki włóknistej, nieraz go brakuje, często jest niezupełny, ma zmienny kształt

Torebka stawowa: luźna, z przodu grubsza niż z tyłu, wzmocniona więzadłami, przyczepia się do kości wzdłuż granic powierzchni stawowych

Więzadła:

- w. barkowo - obojczykowe ligamentum acromioclaviculare - rozpięte między powierzchnią górną końca barkowego obojczyka a przylegającą częścią wyrostka barkowego łopatki, szerokie, bardzo silne i odporne

- w. kruczo - obojczykowe ligamentum coracoclaviculare - biegnie od guzka stożkowatego obojczyka do powierzchni górnej wyrostka kruczego łopatki. Składa się z dwóch silnych pasm:

a) w. czworobocznego lig. trapezoideum - pasmo przednio - boczne, odchodzi od kresy czworobocznej obojczyka

b) w. stożkowate lig. conoideum - część tylno - przyśrodkowa, odchodzi od guzka stożkowatego obojczyka

Rodzaj stawu: kulisty

Możliwość ruchowa:

- wznoszenie i opuszczanie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- wysuwanie i cofanie (oś pionowa, pł. poprzeczna)

- rotacja w przód i w tył (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

Stopnie swobody - 3°

Klasa pary biokinematycznej III

• więzozrosty łopatki

Na łopatce znajduje się kilka więzadeł, które morfologicznie i czynnościowo różnią się od prawdziwych więzadeł stawowych, ponieważ łączą nie różne kości, lecz różne części tej samej kości.

- w. kruczo - barkowe lig. coracoacromiale - biegnie od powierzchni tylnej wyrostka kruczego do brzegu przedniego wyrostka barkowego. Silne, szerokie, podłużne, czworokątne pasmo rozpięte nad stawem ramiennym. Tworzy tzw. sklepienie stawu ramiennego.

- w. poprzeczne łopatki górne lig. transversum scapulae superius - cienkie płaskie, rozpięte nad wcięciem łopatki przekształcając je w otwór dla ż. poprzecznej łopatki i n. nadłopatkowego

- w. poprzeczne dolne łopatki l. transversum scapulae inferius - biegnie nad szyjką łopatki od bocznego brzegu grzebienia łopatki do tylnego brzegu panewki stawowej. Więzadło to nie występuje stale.

II Staw ramienny

Staw ramienny articulatio humeri łączy kość ramienną z łopatką

Powierzchnie stawowe: głowa kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki, na brzeg panewki nałożony jest obrąbek stawowy labrum glenoidale , który zwiększa powierzchnię panewki

Torebka stawowa: torebka tworzy luźny, długi i obszerny worek. Przyczepia się dokoła powierzchni zewnętrznej obrąbka stawowego panewki, a na kości ramiennej do szyjki anatomicznej, tak że oba guzki pozostają poza jamą stawową. Torebkę stawową wzmacniają liczne mięśnie obręczy k. g. przyczepiając się do niej (mm. podłopatkowy, nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, obły mniejszy), jak również więzadła.

Więzadła : ścięgna mięśni zrośnięte z torebką stawową możemy do pewnego stopnia uważać za „więzadła czynne”, wzmacniające torebkę. Prócz nich wyróżniamy jeszcze biernie działające więzadła wzmacniające:

- w. kruczo - ramienne lig. coracohumerale - silne, płaskie, czworoboczne pasmo biegnące od podstawy i brzegu bocznego wyrostka kruczego do obu guzków k. ramiennej . Hamuje ruchy przywodzenia i dźwiga ramię w normalnym, opuszczonym położeniu chroniąc przed zsuwaniem się głowy k. ramiennej z panewki

- ww. obrąbkowo - ramienne lig. glenohumeralia - przyczepiają się do szyjki anatomicznej k. ramiennej i do brzegu obrąbka stawowego panewki. Wyróżniamy pasmo: górne, środkowe i dolne. Ograniczają one głownie ruchy rotacji zewnętrznej ramienia

Kaletki maziowe:

- pochewka maziowa międzyguzkowa - otacza ścięgno głowy długiej m. dwugłowego ramienia

- kaletka podścięgnowa m. podłopatkowego - na przyczepie m. podłopatkowego, w połowie przypadków łączy się z torebką stawową

- bursa subcoracoidea - w okolicy nasady wyr. kruczego, zazwyczaj łączy się z torebką stawową

- kaletka podbarkowa - duża, nie łącząca się z torebką stawową

- kaletka m. kruczo - ramiennego - mała, przylega do ścięgna m. podłopatkowego od przodu

Tętnice: staw ramienny unaczyniony jest przez gałązki stawowe t. nadłopatkowej, t. przedniej i tylnej okalającej ramię oraz t. podłopatkowej

Nerwy: unerwienie pochodzi z n. nadłopatkowego, podłopatkowego i pachowego, odchodzących od splotu ramiennego.

Rodzaj stawu: kulisty wolny

Możliwość ruchowa:

- odwodzenie i przywodzenie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

- nawracanie i odwracanie (oś pionowa, pł. poprzeczna)

Stopnie swobody - 3°

Klasa pary biokinematycznej III

III Staw łokciowy

Staw łokciowy articulatio cubiti jest stawem złożonym. Składa się on z trzech stawów anatomicznie ze sobą złączonych i objętych wspólną torebką.

1 staw ramienno - łokciowy art. humeroulnaris - staw zawiasowy

Powierzchnie stawowe: bloczek k. ramiennej i wcięcie bloczkowe k. łokciowej

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

2 staw ramienno - promieniowy art. humeroradialis - kulisty, czynnościowo ograniczony

Powierzchnie stawowe : główka k. ramiennej i dołek głowy k. promieniowej

Stopnie swobody - 2°

Klasa pary IV

3 staw promieniowo - łokciowy bliższy art. radioulnaris proximalis - obrotowy

Powierzchnie stawowe: obwód stawowy głowy k. promieniowej i wcięcie promieniowe k. łokciowej wraz z w. obrączkowym k. promieniowej

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

Torebka stawowa: jest napięta i wzmocniona więzadłami z obu boków, zaś dosyć obszerna i cienka z przodu oraz z tyłu. Bocznie przyczepia się poniżej obu nadkłykci. Na k. łokciowej przyczepia się wzdłuż całego obwodu wcięcia bloczkowego i wcięcia promieniowego, a na k. promieniowej - dookoła szyjki

Więzadła:

- w. poboczne łokciowe lig. collaterale ulnare - silne, płaskie , trójkątne pasmo biegnące od nadkłykcia przyśrodkowego do brzegu łokciowego wcięcia bloczkowego. Zapobiega przesuwaniu się k. łokciowej w kierunku promieniowym

- w. poboczne promieniowe lig. collaterale radiale - jako silne biegnie po stronie promieniowej torebki od nadkłykcia bocznego. Dzieli się na dwa pasma: jedno biegnie do przodu, drugie do tyłu głowy k. promieniowej. Kończy się na k. łokciowej przed (przednie) i za (tylne) wcięciem promieniowym. Między gałęziami znajdują się włókna łączące się z w. pierścieniowatym k. promieniowej. Zapobiega przesuwaniu się k. promieniowej w kierunku łokciowym

- w. pierścieniowate k. promieniowej lig. annulare radii - uzupełnia panewkę kostną. Przyczepia się do przedniego i tylnego brzegu wcięcia promieniowego k. łokciowej i obejmuje obwód stawowy głowy k. promieniowej

- w. czworoboczne lig. quadratum - łączy kości przedramienia w stawie promieniowo - łokciowym dalszym. Jest pionowo rozpięte między dolnym brzegiem wcięcia promieniowego k. łokciowej, a odpowiadającą mu częścią szyjki k. promieniowej.

Tętnice: tt. zaopatrujące staw pochodzą z otaczającej go sieci stawowej. Sieć tworzą gałązki t. głębokiej ramienia, górnej i dolnej t. pobocznej łokciowej oraz tt. wstecznych odchodzących od t. łokciowej i t. promieniowej.

Nerwy: wszystkie wielkie pnie nerwowe ramienia w okolicy stawu łokciowego oddają do niego gałązki. Ściana przednia otrzymuje włókna od n. pośrodkowego i mięśniowo - skórnego. Tylna ściana jest unerwiona przez drobne gałązki n. łokciowego i promieniowego.

Rodzaj stawu: złożony (zawiasowo - śrubowy + obrotowy)

Możliwości ruchowe:

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

- rotacja zewnętrzna i wewnętrzna (oś pionowa, pł. poprzeczna)

Stopnie swobody - 2°

Klasa pary IV

IV Staw promieniowo - łokciowy dalszy

Staw promieniowo - łokciowy dalszy art. radioulnaris distalis jest stawem obrotowym sprzężonym ze stawem promieniowo - łokciowym bliższym

Powierzchnie stawowe: obwód stawowy głowy k. łokciowej i wcięcie łokciowe k. promieniowej

Krążek stawowy: przylega do dolnej, nierównej powierzchni głowy k. łokciowej. Przyczepia się z jednej strony do wyr. rylcowatego k. łokciowej, z drugiej - do krawędzi między wcięciem łokciowym a powierzchnią nadgarstkową k. promieniowej

Torebka stawowa: jest luźna, ale mocna. Najgrubsza jest po stronie tylnej przy k. promieniowej. Przyczep torebki biegnie prawie wszędzie ściśle wzdłuż brzegów chrząstki stawowej lub krążka.

Możliwość ruchowa:

- rotacja wewnętrzna i zewnętrzna (oś długa kończyny, pł. do niej prostopadła)

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

Między kośćmi przedramienia znajduje się błona międzykostna przedramienia membrana interossea antebrachii. Jest ona rozpięta między brzegami międzykostnymi obu kości, najsilniejsza części środkowej. U obu końców ma otwory dla przejścia naczyń. Ku górze kończy się silną struną skośną chorda obliqua, biegnącą od guzowatości k. łokciowej do okolicy poniżej guzowatości k. promieniowej.

V Stawy ręki

Ręka zawdzięcza swą ruchomość wielu stawom.

• Staw promieniowo - nadgarstkowy art. radiocarpea (staw bliższy ręki), jest on stawem elipsoidalnym. Łączy k. promieniową z pierwszym rzędem kk. nadgarstka.

Powierzchnie stawowe: panewka jest utworzona w trzech czwartych przez powierzchnię nadgarstkową k. promieniowej i w jednej czwartej przez krążek stawowy, główkę stanowią bliższe brzegi k. łódeczkowatej, k. księżycowatej i k. trójgraniastej

Torebka stawowa: jest obszerna i luźna. Przyczepia się wszędzie do brzegów powierzchni stawowych k. promieniowej, krążka stawowego i kk. nadgarstka. Jest wzmocniona więzadłami.

Więzadła:

- w. poboczne promieniowe nadgarstka lig. collaterale carpi radiale - krótkie i mocne, biegnie od wyr. rylcowatego k. promieniowej do k. łódeczkowatej, hamuje ruchy odwodzenia łokciowego ręki

- w. poboczne łokciowe nadgarstka lig. collaterale carpi ulnare- dłuższe i słabsze niż promieniowe, biegnie od wyr. rylcowatego k. łokciowej do k. grochowatej i k. trójgraniastej, hamuje ruchy odwodzenia promieniowego ręki

- w. dłoniowe promieniowo - nadgarstkowe lig. radiocarpeum palmare - szerokie i bardzo mocne, biegnie kilkoma mniej lub bardziej skośnymi pasmami od wyr. rylcowatego oraz na brzegu dłoniowym powierzchni stawowej nadgarstkowej k. promieniowej do k. łódeczkowatej, księżycowatej, trójgraniastej i główkowatej. Napina się w ruchach zgięcia grzbietowego i odwracania ręki

- w. grzbietowe promieniowo - nadgarstkowe lig. radiocarpeum dorsale, słabsze i mniej regularne niż dłoniowe, biegnie od brzegu grzbietowego powierzchni stawowej nadgarstkowej k. promieniowej kilkoma pasmami po pow. grzbietowej kk. szeregu bliższego nadgarstka. Napina się przy zgięciu dłoniowym i nawracaniu

- w. łukowate dłoniowe nadgarstka lig. arcuatum carpi palmare - powstaje przez połączenie się części włókien w. dłoniowego promieniowo - nadgarstkowego z analogicznymi włóknami biegnącymi od wyr. rylcowatego k. łokciowej - w. dłoniowym łokciowo - nadgarstkowym. Układa się ono po stronie dłoniowej dookoła głowy k. główkowatej i księżycowatej. Hamuje ruchy zgięcia grzbietowego

- w. łukowate grzbietowe nadgarstka lig. arcuatum carpi dorsale - biegnie wyłącznie między kk. nadgarstka od k. łódeczkowatej do k. trójgraniastej przeskakując k. księżycowatą. Napina się w ruchach zgięcia dłoniowego i odwodzenia

Możliwość ruchowa:

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

- odwodzenie i przywodzenie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- obwodzenie (wys. stożka, jego wysokość)

Stopnie swobody - 2°

Klasa pary IV

2 Staw śródnadgarstkowy art. mediocarpea (staw dalszy ręki). Jest utworzony przez oba szeregi kk. nadgarstka. Jest to staw zawiasowy zazębiony

Powierzchnie stawowe: główka - część łokciowa k. haczykowatej i k. grochowatej oraz część promieniowa k. łódeczkowatej; panewka - część łokciowa k. łódeczkowatej oraz część promieniowa kk. czworobocznych, k. księżycowatej i trójgraniastej

Torebka stawowa: napięta po stronie dłoniowej, luźna po stronie grzbietowej. Przyczepia się ona ściśle do granic powierzchni stawowych obu szeregów kk. nadgarstka

Więzadła :

- wszystkie ww. poprzedniego stawu

- ww. międzynadgarstkowe dłoniowe ligamenta intercarpea almaria - krótkie, płaskie, przeważnie poprzeczne lub słabo skośne, ta część która biegnie promieniście od k. główkowatej do otaczających ją kości nosi nazwę w. promienistego nadgarstka lig. carpi radiatum

- ww. międzynadgarstkowe grzbietowe ligamenta intercarpea dorsalia - silne pasma biegnące poprzecznie lub skośnie od jednej kości do drugiej. Pasma te tworzą w. łukowate grzbietowe

Możliwość ruchowa:

- staw sprzężony ze stawem bliższym ręki w ruchach wahadłowych

Zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

3 Stawy nadgarstkowo - śródręczne i międzyśródręczne palców II - V Articulationes carpometacarpeae et intermatacarpeae II - V

Powierzchnie stawowe: pow. stawowe dalsze drugiego szeregu nadgarstka oraz pow. stawowe bliższe kk. śródręcza

Więzadła:

- ww. nadgarstkowo - śródręczne dłoniowe i grzbietowe ll. carpometacarpea palmaria et dorsalia z wyjątkiem ww. pierwszego promienia wzmacniają stawy nadgarstkowo - śródręczne w jedną prawie nieruchomą całość. Łączą szereg dalszy kk. nadgarstka z podstawami kk. śródręcza II - V

- w. nadgarstkowo - śródręczne międzykostne lig. carpometacarpeum interosseum przyczepia się do zwróconych do siebie powierzchni k. haczykowatej i k. główkowatej , bardzo istotnie przyczynia się do wzmocnienia połączenia między śródręczem a szeregiem dalszym kk. nadgarstka

- ww. śródręczne dłoniowe, grzbietowe i międzykostne ll. metacarpea palmaria, dorsalia et interossea - cztery występują po stronie grzbietowej, trzy - w głębi stawów i po stronie dłoniowej, gdzie brakuje ich między I a II k. śródręcza. Wzmacniają torebki stawów międzyśródręcznych

4 Staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka art. carpometacarpea pollicis

Powierzchnie stawowe: pow. stawowe k. czworobocznej i podstawy I k. śródręcza

Więzadła:

- ww. nadgarstkowo - śródręczne dłoniowe i grzbietowe

Rodzaj stawu - siodełkowaty

Możliwość ruchowa:

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

- odwodzenie i przywodzenie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- przeciwstawianie i odprowadzanie

- obwodzenie

Stopnie swobody - 2°

Klasa pary IV

Naczynia: unaczynienie stawów nadgarstka stanowią sieci dłoniowa i grzbietowa, które leżą na torebkach stawowych. Sieć dłoniowa jest przeważnie słabsza; jest ona utworzona przez drobne gałązki nadgarstkowe t. promieniowej i łokciowej, łuku dłoniowego głębokiego oraz t. międzykostnej przedniej. Sieć grzbietowa jest utworzona przez gałązki tt. promieniowej, łokciowej, międzykostnej przedniej i tylnej, jej główne unaczynienie daje t. promieniowa

Unerwienie : po stronie dłoniowej z n. międzykostnego przedniego, po stronie grzbietowej głównie od n. międzykostnego przedniego i od gałęzi grzbietowej ręki n. łokciowego

VI Stawy palców ręki

Stawy palców ręki articulationes digitorum manus łączą paliczki między sobą i z kk. śródręcza

1 stawy śródręczno - paliczkowe

a) stawy śródręczno - paliczkowe II - V articulationes metacarpophalangeae II - V

Powierzchnie stawowe: głowa k. śródręcza i dołek położony na podstawie paliczka bliższego

Torebka stawowa: luźna i cienka, szczególnie po stronie grzbietowej, na tyle obszerna, że można odciągnąć palec od k. śródręcza. W ścianę dłoniową torebek stawowych mogą być włączone trzeszczki ossa sesamoidea na wszystkich palcach obustronnie

Więzadła:

- ww. poboczne ligamenta collateralia - biegną po stronie łokciowej i promieniowej od pow. bocznych głów kk. śródręcza do brzegów bocznych podstawy bliższych paliczków, hamują ruchy boczne

- ww. dłoniowe ligamenta palmaria - rozpoczynają się obustronnie na głowie kk. śródręcza dłoniowo od w. pobocznego, biegną łukowato na powierzchnię dłoniową torebki stawowej, przyczepiają Siudo włóknistej blaszki chrzęstnej. Wzmacniają one pow. dłoniową torebki

- ww. poprzeczne głębokie śródręcza ligamenta metacarpea transversa profunda - biegną poprzecznie między głowami II - V k. śródręcza. Silnie związują cztery głowy kk. śródręcza strony łokciowej

Rodzaj stawu: ograniczone stawy kuliste

Możliwość ruchowa:

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

- przywodzenie i odwodzenie (oś strzałkowa, pł. czołowa)

- obwodzenie

Stopnie swobody - 2°

Klasa pary IV

2. staw śródręczno - paliczkowy kciuka art. metacarpophalangea pollicis

Powierzchnie stawowe: głowa pierwszej k. śródręcza , podstawa paliczka bliższego kciuka

Torebka stawowa: luźna , występują w niej trzeszczki, wzmocniona po obu bokach więzadłami

Więzadła:

- ww. poboczne ll. collateralia

Rodzaj stawu - zawiasowy

Możliwość ruchowa:

- zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

• Stawy międzypaliczkowe ręki articulationes interpfalangeae manus

Palec I ma jeden taki staw, reszta palców - dwa

Powierzchnie stawowe: głowa paliczka bliższego, podstawa paliczka dalszego

Torebka stawowa: po stronie grzbietowej cienka i luźna, łączy brzegi pow. stawowych, po stronie łokciowej i promieniowej wzmocniona więzadłami

Więzadła:

- ww. poboczne

Po stronie dłoniowej, tak jak w stawach śródręczno - paliczkowych znajdują się małe blaszki włóknisto - chrzęstne dłoniowe laminae fibrocartilagineae palmares włączone w ścianę torebki stawowej

Rodzaj stawu - zawiasowy

Możliwość ruchowa:

-zginanie i prostowanie (oś poprzeczna, pł. strzałkowa)

Stopnie swobody - 1°

Klasa pary V

32

---