SZWECJA
- zdecydowana dominacja gazet lokalnych
- 4 segmenty rynku prasowego: 25% codzienne, 20% tabloidy, 45% prasa lokalna, 10% tygodniki
- SVT1 pierwszy kanał TV publicznej, SVT2 jako drugi
- 1991 r. - nowy kanał komercyjny TV4
- właścicielem jest Modern Times Group (Kinnevik)
- inne kanały ogólnokrajowe:
- publiczny SVT24, Kanal5 oraz muzyczny ZTV
- polowa lat 80. pojawiła się TV satelitarna i TV3 jak pierwszy kanał satelitarny
- codzienne : Dagens Nyheter, Göteborgs - Posten, Sydsvenska Dagbladef
- tabloidy: Aftonbladet (istnieje od 1830 r. - pierwsza gazeta masowa) oraz Expressen
AUSTRIA
- system tworzenia jak w przypadku Niemców - trzyfazowy plan: przejęcie kontroli nad systemem medialnym, wprowadzenie nowej organizacji i przekazanie mediów Austriakom
- dominowały dwie partie polityczne - SPO i OVP
- “Salzburger Nachrichten”, “Oberösterreichische Nachrichten”, “Wiener Kurier" - gazety kontrolowane lub założone przez Amerykanów
- protest dziennikarzy przeciwko wtrącania się polityki w media
- przeprowadzono referendum, w którym wzięły udział wszystkie gazety i zrobiły reformę radiofonii
- 2001r - wprowadzają telewizję prywatną ATV Plus 1 - koniec monopolu TV publicznej
- „Neue Kronen Zeitung” - dominacja na rynku prasowym
- ORF - nadawca publiczny
- ATVPlus - nadawca komercyjny
NIEMCY
- 1609 pierwsza gazeta - Niemcy uznawane za kolebkę prasy na świecie
- prasa zjednoczonego cesarstwa niemieckiego/prasa Republiki Weimarskiej/prasa III Rzeszy (kumulacja prasy w rękach wydawnictwa NSDAP)
- „Bild - Zeitung” największy tabloid ogólnokrajowy - pod wydawnictwem Axel Springera
- najbardziej popularne tygodniki - „der Spiegel” „Stern „ „Focus”
- „Die Welt”- największy dziennik opiniotwórczy
- „Die Zeit” - gazeta tygodniowa
- „Der Spiegel” - afera o posądzenie o ujawnienie tajemnicy państwowej, aresztowanie redaktora
- powstaje ARD - wspólnota publicznych instytucji Radiowo-Telewizyjnych - ARD1
- ZDF - drugi kanał publiczny
- powstają kanały prywatne - SAT1, RTL, PRO7,
- Bertelsmann - wydawnictwo płyt i książek (BMG + RTL Group + Direct Group - polski świat książki)
WIELKA BRYTANIA
- „czwarta władza” - określił jeden z polityków loże prasową i dziennikarzy
- początki prasy: broszury informacyjne, pisane i przekazywane z rąk do rąk, 1wsze gazety ukazują się co 2 tyg.
- „Daily Cournat” pierwsza brytyjska gazeta codzienna
- „Evening Post” pierwsza gazeta wieczorna
- pierwsza ustawa stemplowa - podatek od wiedzy, sprzedaż papieru i publikacje reklam
- potem znosi podatki i początek prasy masowej - Daily Mail, Daily Express, Lloyd's Weekly News
- po zniesieniu podatków znacznie rozwija się prasa codzienna, czasopisma, gazety niedzielne
- próby dyscyplinowania mediów, wykorzystanie mediów przez rząd, jako propagandy
- Wlk. Bryt. to potentat prasowy na świecie zaraz po USA, Niemczech i Japonii, a rynek jest jednym z najbardziej niezależnych, dominują gazety codzienne i niedzielne
- elitarne dzienniki -The Daily Telegraph, The Times
- dzienniki popularne - The Sun, The Daily Mail , Mirror
- najbardziej znane tytuły - The Times - założyciel John Walter (maszyna parowa, korespondent za granica i wojenny, artykuł wstępny), Financial Times (analizy i badania gospodarcze)
- agencja prasowa - Reutersa - telegraf z USA, przekazy pieniężne, pr. wiadomości, bank, 58% info pochodzi od niego.
- poczta brytyjska nadała nazwę BBC - pierwszy dyrektor John Reith
- Komitet Crawforda - oceniał i dokonywał zmian w funkcjonowaniu BBC
- BBC działała na zasadzie licencji przyznawanej co 10 lat
- Reith zrezygnował z funkcji dyrektora po konflikcie z Radą Gubernatorów,
- 1925 - mechaniczna formuła Johna Bairda - przekaz przez Atlantyk
- debaty społeczne nad wszelkimi zmianami w mediach
- ITV - stacja komercyjna podobna do BBC, ale jednocześnie finansowana wyłącznie z reklam
- BBC poczuło konkurencję ze strony komercyjnych kanałów i zaczęły się inwestycje
- Raport Komitetu Pilkingtona - kolejne pasmo dla Channel 2, krytyka komercji
- radio podupada, powstaje radiofonia komercyjna
- BBC wpływy z abonamentu, ITV - wpływy z reklamy
- rusza Channel 4 działający na zasadach komercyjnych załamujący duopol BBC i ITV
- Channel 5 - ITV odrzuciła jedyną propozycje za zły plan biznesowy - w 97r początek emisji
USA
- 1690r - „Public Occurrences, Both Foreign and Domestic” - 1wsza gazeta amer. założona przez B. Harrisa w Bostonie
- 1704r - J. Campbell podejmuje publikację „Boston News-Letter” 1wsza trwale wydawana gazety (ukazywała się aż do 1776r.)
- 1721r "The New England Courant" J. Franklina, ważne narzędzie walki niepodległościowej
- 1735r - głośny proces i uniewinnienie J. P. Zengera, wydawcy „New York Weekly Journal”, który oskarżył gubernatora Nowego Jorku o nadużycie władzy i niekompetencję
- 1741r - pierwsze magazyny: “The American Magazine, or A Monthly View of the Political State of the British Colonies” wydawany przez A.Bradforda oraz “The General Magazine, and Historical Chronicle” B. Franklina
- 1770r - I. Thomas zakłada “Massachusetts Spy”, gazetę rewolucji amerykańskiej
- poprawka do Konstytucji (1791r) - fundament struktury medialno-prawnej
- 1833r - B. Day zakłada „tanią, groszową” (penny) gazetę codzienną „New York Sun”
- 1850r - „New York Daily Times” (od 1851r „New York Times”) twórcy H. Raymond i G. James
- 1878r - J.Pulitzer kupuje dziennik “The Saint Louis Dispatch”
- 1883r Pulizer kupuje “The New York World”
- 1884r Pulitzera wybrano do Kongresu
- 1887r Pulitzer kupuje “The Evening World”
- 1912r Pulitzer sfinansował School of Journalism na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku
- od 1917r Nagroda Pulitzera - przyznawana przez jury ww. szkoły
- 1887r W.R. Hearst przejmuje kierownictwo w “The San Francisco Examiner”
- 1895r W.R.Hearst kupił nowojorską gazetę “The Morning Journal” (potem “The Journal”)
- koncern Chicago Tribune - od 1914r zostaje własnością rodziny Patterson-McCormick powiązanej z Rockefellerami
- koncern Franka A. Munseya: “The Washington Times” i “New York Daily News”
- 1919r “New York Daily News” (wcześniej “Illustrated Daily News”) - pierwszy tabloid
- dziennikarstwo interpretacyjne: zwrócenie uwagi na problemy etyczne zawodu dziennikarskiego i podjęcie konkretnych prób ich rozwiązywania, głównie za pośrednictwem organizacji profesjonalnych (kodeks dziennikarzy z 1923r American Society of Newspaper Editors)
- RCA - pierwsza firma radiowa w USA powstała w 1919r
- NBC - pierwsza ogólnokrajowa sieć radiowa utworzona w 1926r przez RCA
- CBS - 1927r Columbia Phonograph Company zakłada własną sieć
- ABC - powstała w 1941r z tzw. sieci niebieskiej NBC na skutek działań antymonopolistycznych FCC (Federal Communications Commision)
- 1934r Communications Act to ustawa o środkach komunikacji, która stworzyła warunki prawne do powołania i działalności FFC (5 członków, mianuje prezydent; przyznaje licencję)
- 1941r - wydawanie koncesji dla nadawców komercyjnych: CBS i NBC rozpoczynają nadawanie stałych, komercyjnych programów telewizyjnych
- koncern General Electric: NBC, Paxson Network; CNBC, A&E, The History Channel, AMC, Bravo,
Independent Film Channel, Romance Classics, Sports Channel, Much Music
- koncern Viacom oraz CBS: CBS, UPN; MTV, Nickelodeon, VHl, Comedy Central, Showtime Networks, BET, TNN, CMT
- koncern Walt Disney Company: ABC; Disney Channel, Toon Disney, ABC Family, SoapNet, A&E,
Lifetime, Lifetime Movie Network, The History Channel, ESPN, E! Entertainment, Classic Sports Network
- korcern News Corp (R. Murdocha): Fox Broadcasting, Fox Kids Network, National Geographic Channel, Fox Entertainment; FX, Fox News Channel, Speed Vision, TV Guide Channel, MSG, The Wall Street Journal
- koncern AOL-TimeWarner: Warner Bros - dzisiaj wraz z UPN tworzą CW; CNN, TBS, TNT, CartoonNetwork, Turner Classic Movies,Turner South,HBO, Comedy Central, CourtTV.
- 1967r - Kongres uchwala ustawę o nadawcy publicznym Public Broadcasting Act (podstawa prawna), na podst. której powstaje CPB (Corporation for Public Broadcasting), organizacja zajmująca się publicznym radiem i tv
- 1969r - na podstawie Public Broadcasting Act CPB tworzy PBS (Public Broadcasting Service) - sieć telewizji publicznej oraz NPR (National Public Radio) - sieć radiofonii publicznej.
FRANCJA
- 1631r - “La Gazette” 1wsza gazeta (istniejąca do 1915r) - T. Renaudot
- prawo prasowe z 1881r
- 1836r - “La Presse” i “Le Siecle” Emila de Girardina i Armanda Dutacq
- 1835r - powstanie 1wszej na świecie agencji informacyjnej Havasa
- 1899r - 1wsza w Europie szkoła dziennikarska (Paryż) - Dick May
- prasa ruchu oporu “Combat” - A. Camus, J.P. Sartre, A. Malraux,
- "Le Figaro” - konserwatywny, centroprawicowy (od 1826r)
- “L'Humanite” - pismo Francuskiej Partii Komunistycznej (PCF) (od 1904r)
- "Le Monde" - centrolewicowy (od 1944r)
- "Liberation" - centrolewicowy (od 1973r)
- 1945r - państwowa instytucja radiowo-telewizyjna podporządkowana Ministerstwu Informacji RTF
- 1964r - RTF zostaje przekształcona w ORTF (tylko kuratela ministra)
- 1974r podział ORTF: telewizja: TF1, Antenne 2, France Region 3; Radio-France; firmy produkcyjne SFP i TDF i pomocnicza INAV
- 1987r - prywatyzacja TF1
- 1989r - powołanie CSA (wzór dla KRRiTV)
- kanały prywatne: TF1 (TF1 Group), M6 (Métropole Télévision i RTL Group), Canal + (Vivendi SA)
HISZPANIA
- zasięg ogólnokrajowy: lider “El Pais” (1976r, wyd. Grupo Prisa), “El Mundo” (1989r), “ABC”, “La Razón”
- dzienniki ponadregionalne (katalońskie): “La Vanguardia” oraz “El Periódico de Catalunya”
- prasa sportowa “Marca” (lider), “As”, “Sport”, “Mundo Deportivo”
- prasa codzienna bezpłatna - lider “20 Minutos”
- 1956r - powstanie państwowego nadawcy TVE stanowiącego część RTVE
- 1966r - rozpoczął nadawanie program drugi TVE
- 1969r - A. Suarez = dyrektor TVE - to zmiany i powolna demokratyzacja telewizji
WŁOCHY
- duopol: publiczna RAI i tv koncernu Mediaset Berlusconiego
- instytucja Gwaranta Publikacji - organizacja kontrolująca rynek prasy
- „La Repubblica” - centrolewicowa (od 1976r, zał. Gruppo Editoriale L'Espresso)
- “Corriere della Sera” - liberalna (od 1876r, zał. Eugenia Torelli Violliera), obecnie wyd. RCS MediaGroup (właściciel również “La Gazzetta dello Sport”)
- „La Stampa” - od 1867r (wcześniej jako “Gazzetta Piemontese”), w 1924r zakupiona przez G. Agnelliego (założyciel Fiata)
- „L'espresso” najpopularniejszy tygodnik opiniotwórczy (pisze Umberto Eco)
- 1990r - Akt Nadawczy (tzw. Prawo Mammiego): deregulacja rynku - nadawanie nie jest już monopolem państwowym
- 1997r - Akt Nadawczy (tzw. Prawo Maccanico): zastąpienie instytucji Gwaranta na rzecz Rady ds. Komunikacji
- Canale 5 (Mediaset, od 1978r) - pierwszy kanał prywatny we Włoszech, początkowo: TeleMilano 58
- Italia 1 (Mediaset, od1982r)
- Rete 4 (Mediaset, od1982r)
- Telecinco (Mediaset) - największy kanał prywatnej telewizji w Hiszpanii