Temat: Biblia jako żywe źródło kultury europejskiej. Wskaż konkretne przykłady, nawiązania.

Biblia zajmuje niezwykłe miejsce w kulturze świata stając się źródłem kultury europejskiej.
W sferze moralnej przyjęto powszechnie uznawać zawarte w niej przykazania dekalogu za podstawę stosunków międzyludzkich.
W sferze kulturowej stała się:
- kodeksem moralnym, a dla wielu sacrum - księgą świętą, należącą do autorytetów i skarbów wyznawanej religii
- natchnieniem myślicieli
- skarbcem wzorów osobowych, postaw, fabuł, motywów, symboliki i frazeologii które są wykorzystywane w każdej epoce literackiej
- inspiracją dla literatury, rzeźby, malarstwa i muzyki

Przykłady inspiracji biblijnych w literaturze:
ŚREDNIOWIECZE
- przekłady (Psałterz floriański, Psałterz puławski)
- „Żale Matki Boskiej pod krzyżem”
RENESANS
- tłumaczenie Psałterzu Dawidowego (psalmów) J.Kochanowskiego, M.Reja, M.Sępa-Szarzyńskiego
- Kazania Piotra Skargi
BAROK
- poezja D.Naborowskiego (np. „Krótkość żywota”) podejmująca motyw przemijania (aluzje do Księgi Koheleta)
OŚWIECENIE
- kolędy Franciszka Karpińskiego (np. Bóg się rodzi...)
ROMANTYZM
- „Dziady”, „Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego” A.Mickiewicza
- „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego
- „Balladyna” (kainowa zbrodnia) J.Słowackiego
- poezja C.K.Norwida np. „Fortepian Szopena”
MŁODA POLSKA
- hymny Jana Kasprowicza (np. „Święty Boże”, „Dies irae”), wizja Sądu Ostatecznego
WSPÓŁCZESNOŚĆ
- poezja Z.Herberta (np. „U wrót doliny”, „Modlitwa Pana Cogito”)
- „Piosenka o końcu świata” Cz.Miłosza
- „Mała apokalipsa” T.Konwickiego
- „Wieża” G.Herlinga-Grudzińskiego

Przykłady inspiracji biblijnych w sztuce:
- „Ostatnia wieczerza” Leonarda da Vinci
- fresk w kaplicy Sykstyńskiej „Sąd Ostateczny” i liczne Piety Michała Anioła
- sceny ewangeliczne w ołtarzu Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie

Przykłady inspiracji biblijnych w muzyce:
- dzieła wokalne Jana Sebastiana Bacha
- Stabat Mater Karola Szymanowskiego
- Dies irae Krzysztofa Pendereckiego

---