SĄDOWNICTWO I PROCES

I. Państwo Franków

1) sądownictwo zwyczajne- początkowo sądownictwo sprawowało Zgromadzenia Ludowe, odbywające się na wzgórzu sądowym ( Malberg ) pod przewodnictwem wybieranego przez ludność wiejską urzędnika ( thunginusa ), którego zastąpił urzędnik królewski- hrabia, któremu towarzyszyło 7 rachinburgów, a w dobie Karolingów- ławnicy, powoływani przez hrabiego na zgromadzeniu jako jego stali pomocnicy. Od czasów Karola Wielkiego lud uczestniczył już tylko na rokach sądowych głównych, odbywanych pod przewodnictwem hrabiego tylko 3 razy w roku, na pozostałych rokach, mniejszych, sądził hrabia lub delegowany przez niego vicehrabia z udziałem ławników

2) sądownictwo królewskie- król mógł każdą sprawę ewokować przed swój sąd, do wyłącznej jego kompetencji należały:

- sprawy ze względu na osobę stron ( sprawy inwestytur kościelnych, wasali królewskich ),

- sprawy ze względu na rodzaj ( obraza majestatu, złamanie królewskiego bannus ),

a) na terenach objętych immunitetem sądowym sądownictwo sprawował pan immunitetowy lub jego wójt

3) prawo karne

a) obecność zemsty krwawej

---