PRAWO GOSPODARCZE I HANDLOWE

Prawo handlowe jest gałęzią prawa cywilnego. Art. 2 KSH „w sprawach nieuregulowanych w ksh odpowiednio KC”.

Osoby prawne Jednostki organizacyjne

osobowość prawna podmiotowość prawna

możliwość nabywania praw i obowiązków

art. 8 KSH - spółki osobowe mają podmiotowość prawną

Sp. z o.o. w organizacji i S.A. w organizacji to też jednostki organizacyjne też mają podmiotowość prawną - art. 11 KSH

W/w 6 podmiotów to jednostki organizacyjne (ułomne osoby prawne).

Sp. z o.o. i S.A. to osoby prawne.

S.C. nie jest przedsiębiorcą! Nie jest ułomną osobą prawną - jest to umowa o współdziałanie między przedsiębiorcami!

Art.3 KSH definicja spółki handlowej. Przez umowę wspólnicy zobowiązują się realizować wspólny cel przez wniesienie wkładów lub w inny sposób.

Może istnieć jednoosobowa Sp. z o.o. lub S.A. - wtedy umowa nazywa się aktem założycielskim.

Spółki osobowe:

• bezpośrednie zaangażowanie wspólników

• osobista odpowiedzialność za zobowiązania

Spółki kapitałowe:

• działalność poprzez organy

• brak osobistej odpowiedzialności

Przedsiębiorca - Przedsiębiorstwo

Art. 43¹ KC art. 55¹ KC

Znaczenie podmiotowe Znaczenie przedmiotowe

Spółki jako przedsiębiorcy prowadzą działalność przedsiębiorstwa.

Firma - Nazwa

Oznaczenie przedsiębiorcy Oznaczenie przedsiębiorstwa

Pełnomocnik - Prokurent

Pełnomocnictwa może Pełnomocnik reprezentujący

udzielić każdy przedsiębiorcę wpisanego do

rejestru

Spółka cywilna

Art. 860 i n. KC

S.C. nie jest przedsiębiorcą! Nie jest ułomną osobą prawną! Jest to umowa o współdziałanie między przedsiębiorcami!

Przez umowę wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez wniesienie wkładu.

Cel może być jednorazowy lub stały. Celem zyski lub zaoszczędzenie wydatków.

Umowa S.C. zawierać powinna:

• określenie stron

• cel

• określenie działań do których zobowiązują się wspólnicy

• wkłady wspólników

• inne działania

Dla prowadzenia działalności oprócz umowy potrzebny także wpis do EDG lub KRS, uzyskanie nr REGON, NIP i otwarcie rachunku bankowego.

Wspólnikiem S.C. może być:

• osoba fizyczna

• 
  osoba prawna wpis do KRS przed zawarciem umowy,

• ułomna osoba prawna już wtedy są przedsiębiorcami

Osoba fizyczna status przedsiębiorcy uzyskuje z chwilą wpisu do EDG.

Przedsiębiorcą są wspólnicy S.C.

Wykonywanie działalności w formie S.C. tylko pomiędzy przedsiębiorcami.

Poprzez S.C. nie powstaje nowy podmiot, ale powstaje współwłasność łączna.

S.C. oznaczamy poprzez imię i nazwisko wspólników lub poprzez firmę. Czym innym jest nazwa przedsiębiorstwa.

S.C. nie ma zdolności sądowej oraz procesowej. Wspólnicy mają podmiotowość prawną.

S.C. nie ma majątku, wspólnicy posiadają majątek, który stanowi ich współwłasność łączną.

Wiele przepisów ius dispositivi, ale też ius cogens:

• art. 864 KC - odpowiedzialność solidarna

• art. 863 § 1 KC - zakaz rozporządzania udziałem w majątku wspólnym

• art. 869 § 2 KC - prawo wypowiedzenia umowy z ważnych powodów

• art. 874 § 1 KC - prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd

Fakt zawarcia S.C. zgłaszany do EDG lub KRS.

Konsorcjum - umowa służąca realizacji określonej inwestycji na rzecz inwestora. Najczęściej charakter jednorazowy. Konsorcja często działają w formie S.C.

Wkłady do S.C. to np.

• gotówka

• rzeczy

• prawa

• świadczenie pracy lub usług

Wkłady mogą być wniesione na własność (współwłasność łączna) lub do używania (brak współwłasności łącznej).

Forma umowy co do zasady pisemna , pod rygorem ad probationem, ale gdy do S.C. wnoszona nieruchomość to forma aktu notarialnego.

Z współwłasności łącznej wynika iż:

• wspólnik nie może rozporządzać swoim udziałem majątku wspólnym

• wspólnik nie może domagać się podziału majątku wspólnego

• wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku

Odpowiedzialność wspólników

Odpowiadają całym swym majątkiem, w sposób nieograniczony, solidarnie, w sposób pierwotny.

Sposób pierwotny tzn. że egzekucja może się odbyć bezpośrednio z majątku wspólnika i nie trzeba przeprowadzać egzekucji ze współwłasności łącznej.

W spółce jawnej najpierw egzekucja ze spółki a potem od wspólników.

Zmiana składu osobowego S.C. nie zwalnia wspólnika ze zobowiązań.

Stosunki w S.C.

2 sfery:

1. wewnętrzna (prowadzenie spraw)

Prowadzenie spraw to podejmowanie decyzji przez wspólników. Działa wewnątrz.

2. zewnętrzna (reprezentacja)

Składanie oświadczeń woli. Działa na zewnątrz.

Grupy czynności:

1. nie przekraczające zwykłego zarządu

Może dokonać każdy wspólnik

2. przekraczające zwykły zarząd

Zgoda wszystkich wspólników

3. nagłe

Może dokonać każdy wspólnik

A priori nie można oddzielić czynności zwykłego zarządu od czynności przekraczających zwykły zarząd.

W ramach czynności nie przekraczających zwykłego zarządu sfera wewnętrzna i zewnętrzna.

W ramach czynności przekraczających zwykły zarząd sfera wewnętrzna, a sfera zewnętrzna przysługuje wspólnikom w takim zakresie w jakim mają prawo prowadzenia spraw.

Prawa wspólników:

• równy udział w zysku bez względu na rodzaj i wartość wkładu, chyba że umowa inaczej

• jeśli umowa zawarta na czas nieoznaczony to podział zysku może być na koniec roku obrotowego, chyba że umowa inaczej

• równy udział w stratach, chyba że umowa inaczej

• prawo wypowiedzenia umowy

• jeśli umowa na czas nieoznaczony to wypowiedzenia 3 msc przed końcem roku obrotowego

• jeśli umowa na czas oznaczony to nie można wypowiedzieć, chyba że z ważnych powodów

• prawo do części majątku w przypadku wypowiedzenia albo rozwiązania spółki

• prawo żądania rozwiązania S.C przez sąd

Rozwiązanie S.C.

• Przesłanki

• uchwała wspólników (jednomyślna)

• przyczyna określona w umowie np. upływ terminu, realizacja celu, nie osiąganie zysków

• ogłoszenie upadłości wspólnika

• prawomocna orzeczenie sądu

• Z chwilą rozwiązania współwłasność łączna przekształca się w ułamkową

• Wspólnicy muszą spłacić zobowiązania i dopiero wtedy mogą podzielić majątek.

• Z majątku S.C. zwraca się wspólnikom ich wkłady, a nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się tak jak uczestniczyli w zysku.

• Wkłady na własność w pieniądzu - jeśli w umowie brak oznaczenia wartości to w takiej jakie miał w chwili wniesienia.

• Wkłady do używania zwracane zawsze w naturze.

• Umowa może przewidzieć inne zasady podziału majątku.

SPÓŁKI OSOBOWE

Spółka jawna

Spółka osobowa. Prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Sp.j. to ułomna osoba prawna. Art.8 KSH przyznaje zdolność prawną sp.j. We własnym imieniu nabywa prawa i zaciąga zobowiązania.

W umowie spółki

• firma, która zawiera:

• nazwisko minimum 1 wspólnika

• forma prawna

• siedziba - miejscowość

• przedmiot działalności w umowie spółki - PKD

• określenie wkładów do spółki - każdy wspólnik musi wnieść

• czas trwania

Umowa w formie pisemnej ad solemnitatem, chyba że nieruchomość to akt notarialny. Inne spółki akt notarialny.

Tworzenie spółki

Konieczna umowa i zgłoszenie do KRS. Dodatkowo do KRS zgłosić imię i nazwisko osób uprawnionych do reprezentowania oraz sposób reprezentacji, wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentacji. Spółka powstaje z momentem wpisu do KRS! (wpis konstytutywny). Z momentem zawarcia umowy zawiązanie spółki. Powstaje stosunek prawny - zobowiązaniowy. Stosujemy do niego odpowiednio przepisy o S.C., choć nie jest to S.C. dlatego że odrębnie uregulowana odpowiedzialność. Za zobowiązania powstałe po zawiązaniu spółki a przed wpisem do KRS odpowiadają solidarnie osoby które działały.

W KSH brak terminu zgłoszenia do KRS więc odpowiednio UstKRS czyli 7 dni od zdarzenia na wpis do KRS. Sąd rejestrowy badanie pod kątem formalnym oraz merytorycznym. Gdy braki to wzywa do usunięci. Usunięcie w 7 dni to skutek od wpłynięcia. Od powstania spółka ma majątek.

Majątek spółki

Majątek jest odrębny. W jego skład wkłady wnoszone na własność oraz wszelkie mienie nabyte w trakcie działalności spółki. Wkłady charakter bezzwrotny. Wkłady charakter stały tzn. wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia wkładu. Art. 48 § 3 - wkłady uważa się za przeniesione na spółkę. W zamian za wkłady wspólnik obejmuje udział kapitałowy.

Skutki odrębności majątku:

• wspólnik nie może żądać od dłużnika spółki przypadającego mu udziału w wierzytelności spółki

• spółka nie może przedstawiać wierzycielom roszczeń przysługujących wobec ???

Udział kapitałowy - wartość zapisana w umowie stanowiąca równowartość rzeczywiście wniesionego wkładu - ius dispositivi. Udział ten ma wartość zmienną i jego udział zmniejsza się gdy spółka ma straty lub rośnie gdy w spółce nie podzielony zysk. Jest to wartość przysługująca wspólnikowi. Udział kapitałowy daje wspólnikowi prawo do 5% odsetek od udziału - ius dispositivi. Udział może stanowić podstawę do innych praw. Stosunki wewnętrzne spółki mają charakter ius dispositivi z wyjątkiem art. 38 KSH.

Uprawnienia/obowiązki wspólników

I Niemajątkowe

1. Prowadzenie spraw spółki

Można powierzyć osobą trzecim, ale nie można powierzyć prowadzenia z wyłączeniem wspólników. 3 kategorie czynności:

1. zwykłego zarządu - każdy wspólnik

2. przekraczające zwykły zarząd - zgoda wspólników, w tym wyłączonych od prowadzenia spraw spółki

3. nagłe - każdy wspólnik

2. Reprezentowanie spółki we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych.

Nie można w umowie ograniczyć zakresu reprezentacji ze skutkiem do osób trzecich. Umownie można zmienić sposób reprezentacji tj. wprowadzić łączną - dla skutecznego oświadczenia woli 2 wspólnicy lub wspólnik i prokurent. Nie muszą być jednocześnie te 2 oświadczenia.

Można pozbawić wspólnika prawa reprezentacji albo w pierwotnej umowie albo zmiana umowy (jednomyślność wspólników) albo orzeczeniem sądu z ważnych powodów.

Prawo do informacji - art. 38 KSH - ius cogens. Jest to prawo do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów oraz zasięgania informacji stanie interesów.

3. Prawo wypowiedzenia umowy spółki

Przysługuje gdy umowa na czas nieoznaczony, na czas 6 miesięcy naprzód przed końcem roku obrotowego.

4. Prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd

Gdy przyczyna dotyczy tylko 1 wspólnika to sąd może orzec o wyłączeniu tego wspólnika.

5. Obowiązek lojalności

Każdy ze wspólników powstrzymać się od działalności sprzecznej z interesem spółki.

6. Zakaz konkurencji

Wspólnik nie może bez zgody (domniemana lub wyraźna) spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi, ani uczestniczyć w konkurencyjnej spółce. Przekroczenie zakazu to wspólnik lub spółka może domagać się naprawienia szkody.

II Majątkowe

1. Prawo do zysku

Równy udział w zysku, chyba że umowa stanowi inaczej, ale nie można wyłączyć od zysku.

2. Uczestnictwo w stratach

Wspólnicy równo uczestniczą w stratach, chyba że umowa inaczej, tu umowa może wyłączyć wspólnika od udziału w stratach. To wyłączenie to co innego niż odpowiedzialność za zobowiązania.

3. Prawo do wynagrodzenia

Umowa może je ustalić. Odpowiednio przepisy o zleceniu

4. Prawo do odsetek - 5%

5. Prawo do udziału w masie likwidacyjnej

6. Prawo do udziału w majątku w przypadku wypowiedzenia umowy spółki

Odpowiedzialność za zobowiązania

Odpowiada spółka własnym majątkiem. Poza spółką solidarnie ze spółką i wspólnikami odpowiada każdy wspólnik. Egzekucja z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki bezskuteczna. Można jednocześnie wytoczyć powództwo przeciw wspólnikowi i spółce. Spółka odpowiada w sposób prymarny (pierwotny), a wspólnicy subsydiarnie. Wspólnik odpowiada osobiście, solidarnie i w sposób nieograniczony.

Gdy nowy wspólnik przystąpi do spółki odpowiada on też za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem.

Zbycie ogółu praw i obowiązków (udziału).Dopuszczalne na mocy art. 10 KSH gdy umowa to dopuszczalne i za pisemną zgodą wspólników. Zbywca i nabywca odpowiadają solidarnie za zobowiązania powstałe przed zbyciem.

Art. 33 KSH kto zawiera umowę wnosząc przedsiębiorstwo do spółki jawnej odpowiada solidarnie. Formą zbycia przedsiębiorstwa jest wniesienie go do spółki. Spółka odpowiada.

Rozwiązanie spółki - art. 58 KSH

Przesłanki likwidacji:

1. przyczyny w umowie

Pomimo zajścia tej przyczyny działalność może być prowadzona dalej

2. jednomyślna uchwała

Uchwałą można też postanowić o kontynuacji działań

3. ogłoszenie upadłości spółki

Nie ma tu postępowania likwidacyjnego ale upadłościowe

4. śmierć wspólnika lub upadłość wspólnika

Spółka działa dalej gdy umowa to przewiduje lub wspólnicy tak postanowili

5. wypowiedzenie umowy przez wspólnika lub jego wierzycieli

Spółka działa dalej gdy umowa to przewiduje lub wspólnicy tak postanowili

6. orzeczenie sądu

Likwidacja ale art. 66 KSH - gdy przyczyna rozwiązania w spółce 2 osobowej po stronie 2 wspólnika to sąd może postanowić o tym iż 1 wspólnik przejmie majątek i rozliczy się z drugim i działa dalej.

Rozwiązanie dopiero z chwilą wykreślenia spółki z rejestru!

Postępowanie likwidacyjne ma charakter fakultatywny - wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób np. zbycie przedsiębiorstwa, przejęcie majątku przez jednego ze wspólników. Zaistnienie jednej z przesłanek nie powoduje obowiązku przeprowadzenia likwidacji.

Skutki likwidacji:

• dodatkowe oznaczenie spółki - „w likwidacji”

• prowadzenie spraw i reprezentowanie powierza się likwidatorom

• zmienia się cel spółki - zakończenie działania

• wygasa prokura a nowa nie może być ustanawiana

• objecie zakazem konkurencji tylko likwidatorów

• spadkobiercy za zobowiązania odpowiadają jak za długi spadkowe

Procedura likwidacyjna

1. Powołanie likwidatorów

Co do zasady likwidatorami wszyscy wspólnicy chyba że umowa inaczej lub likwidatorzy inaczej postanowią. Także sąd rejestrowy może powołać likwidatorów, na wniosek osoby mającej interes prawny np. wierzyciele spółki

Odwołanie likwidatorów - jednomyślna uchwała wspólników lub sąd na wniosek osoby mającej interes prawny. Gdy likwidator powołany przez wspólników to odwołać wspólnicy lub sąd. Gdy likwidator powołany przez sąd to odwołać może tylko sąd. Odwołanie nie jest równoznaczne z powołaniem nowego.

2. Zgłoszenie otwarcia likwidacji do sądu rejestrowego

Podać imiona i nazwiska likwidatorów i sposób reprezentacji. Z mocy ustawy istnieje reprezentacja łączna

3. Sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji

Wykaz wszystkich aktywów i pasywów spółki. Przyjmuje się składniki majątku wg ich wartości zbywczej.

4. Dokonanie czynności likwidacyjnych

• zakończenie bieżących interesów

• ściągnięcie wierzytelności

• spłata zobowiązań

• spieniężenie majątku spółki

Prawo reprezentowania przysługuje likwidatorom tylko w zakresie czynności likwidacyjnych. Wspólnicy mogą upoważnić likwidatorów do innych czynności. Co do osób trzecich czynności zdziałane przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne. Likwidatorzy obowiązani stosować się do uchwał wspólników. Likwidatorzy ustanowieni przez sąd stosować się do jednomyślnie podjętych uchwał wspólników oraz osób które spowodowały ich ustanowienie. Likwidatorzy mogą dokonywać wszystkich czynności które nie pogarszają majątku.

5. Sprawozdanie likwidacyjne

Fakultatywne. Gdy likwidacja trwa powyżej roku to na koniec każdego roku obrotowego takie sprawozdanie.

6. Podział majątku między wspólników

7. Sporządzenie bilansu z likwidacji

8. Złożenie wniosku o wykreślenie spółki z rejestru

Spółka partnerska

W spółce tej partnerzy prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą w celu wykonywania wolnego zawodu. Cechą charakterystyczną to iż partnerami tylko osoby fizyczne wykonujące wolny zawód. Art. 88 KSH określa katalog wolnych zawodów, ale nie jest to katalog zamknięty np. psycholog - nie ma w KSH. Ustawy korporacyjne mogą nakładać ograniczenia co do zakładania spółek partnerskich.

Tworzenie spółki

Niezbędna umowa - akt notarialny:

• firmę (nazwisko min. 1 wspólnika)

• siedzibę spółki

• przedmiot działalności

• rodzaj wolnego zawodu

• formę prawną („i partner”, „i partnerzy”, „spółka partnerska”)

Umowa może także rozszerzyć odpowiedzialność, może wyłączyć od reprezentacji.

Następnie należy zgłosić spółkę do KRS, dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Cechą tej spółki to iż umożliwia uniknięcia odpowiedzialności za błąd w sztuce tj. za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez spółkę.

1) Art. 95 § 1 KSH dotyczy to zobowiązań wynikających z wykonywania wolnego zawodu - partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z wolnego zawodu powstałe na skutek działania pozostałych wspólników. Odpowiedzialność ponosi spółka oraz partner który działał, ale partner odpowiedzialność subsydiarna czyli najpierw egzekucja z majątku spółki. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania osób zatrudnionych, za które odpowiada spółka, a subsydiarnie partner pod którego kierownictwem się znajduje.

2) Drugi rodzaj odpowiedzialności to nieograniczona odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z wykonywania wolnego zawodu - art. 95 § 2 KSH. Partner w umowie może na siebie przyjąć odpowiedzialność za zobowiązania pozostałych partnerów. Wtedy odpowiada jak wspólnik w sp.j. Poza umową wymaga to zgłoszenia do KRS-u.

3) Trzeci rodzaj odpowiedzialności to odpowiedzialność za zobowiązania nie wynikające z wykonywania wolnego zawodu. Ukształtowana jak w sp.j. tj. spółka i partnerzy.

4) Czwarty rodzaj to odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przed wpisem do rejestru. Jak w sp.j. - odpowiadają solidarnie osoby które działały.

5) Piąta odpowiedzialność gdy powołano zarząd. Odpowiedzialność członków zarządu jak w Sp. z o.o.

W umowie można określić inne zasady regresu, ale są to stosunki wewnętrzne.

Kolejną cechą 2 modele zarządzania

1. Partnerzy prowadzą sprawy spółki i reprezentują spółkę co do osób trzecich. Co do prowadzenia spraw jak w sp.j. Co do sfery reprezentacji każdy partner samodzielnie, ale umowa może inaczej. Odmiennie od sp.j. pozbawienie partnera prawa reprezentacji. Uchwałą ¾ głosów przy obecności 2/3 partnerów. Dopuszczalny również tryb sądowy pozbawienia reprezentacji. Zakres reprezentacji jak w sp.j.

2. Powołanie zarządu - odpowiednio przepisy 201-211 KSH tj. zarząd w Sp. z o.o. Skład zarządu: partnerzy i osoby trzecie, nie muszą to być osoby wykonujące wolny zawód. Powoływany i odwoływany przez partnerów. Prowadzi sprawy i reprezentuje spółkę. Przy reprezentacji współdziałanie 2 członków lub 1 członek z prokurentem, ale umowa może inaczej. W literaturze spory jaką reprezentację mają partnerzy gdy działa zarząd. Jedna interpretacja to zgoda partnerów na czynności przekraczające zwykły zarząd. Drugi pogląd to członkowie zarządu zobowiązani stosować się do uchwał wspólników - chodzi tu o uchwały dotyczące czynności przekraczających zwykły zarząd.

Wstąpienie spadkobierców gdy:

• umowa dopuszcza

• spadkobierca posiada uprawnienie do wykonywania wolnego zawodu

Czym innym jest prawo majątkowe spadkobiercy do majątku spółki.

Utrata przez partnera prawa do wykonywania wolnego zawodu

• nie może już działać w spółce

• obowiązek wystąpienia ze spółki

• gdyby nie złożył takiego oświadczenia to ex lege z ostatnim dniem roku obrotowego występuje ze spółki

Gdyby w spółce pozostał jeden partner to spółka działa nadal i ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zdarzenia powodującego że został 1 partner. Przez ten rok:

• można znaleźć nowego partnera

• można wypełnić wszystkie umowy i dokończyć zlecenia

• ten rok to przesłanka rozwiązania, należy przeprowadzić postępowanie likwidacyjne

Spółka komandytowa

2 grupy wspólników:

1. komplementariusz

2. komandytariusz

Komplementariusz	Komandytariusz
Nieograniczona odpowiedzialność	Odpowiedzialność ograniczona
Inwestor aktywny gdyż prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje	Inwestor pasywny
Wspólnik firmowy/jawny tzn. że tylko jego nazwisko może być w firmie.	Brak jego nazwiska w firmie
Odpowiednio do nich przepisy o sp.j.

Utworzenie spółki

Umowa w formie aktu notarialnego - zawiera:

• firma

• nazwisko minimum 1 z komplemetariuszy i forma prawna

• jeśli komplementariusz jest osobą prawną to pełne brzmienie tej osoby prawnej musi być zawarte w firmie spółki komandytowej

• nazwisko komandytariusza nie może być w firmie, a w przypadku zamieszczenia odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania

• siedziba (miejscowość)

• przedmiot działalności

• wkłady wspólników

• czas trwania

• suma komandytowa

• kwota do wysokości której odpowiada komandytariusz

• kwota ta oznaczona indywidualnie dla każdego komandytariusza

• nie może to być kwota symboliczna

Umowa zgłaszana do KRS. Spółka powstaje z chwilą wpisu do KRS. Wkłady komandytariuszy podlegają zgłoszeniu do KRS.

Wkłady

• komplementariusz może wnieść wszystko - jak w sp.j.

• komandytariusz ograniczenia

• tzw. wkłady pełne - mogą być wnoszone bez ograniczenia

• wkłady warunkowe - mogą być wniesione gdy wartość pozostałych wkładów równa sumie komandytowej, są to świadczenie pracy, usług, wynagrodzenie za tworzenie spółki (tzw. prowizja grynderska)

• wkłady niedopuszczalne - w ogóle nie można wnieść, są to udziały lub akcje w Sp. z o.o. lub S.A. będącej komplementariuszem

spółka komandytowa

komplementariusz komandytariusz

Sp z o.o.

S.A.

Odpowiedzialność

Komplementariusz bez ograniczeń, całym majątkiem, solidarnie, osobiście, w sposób subsydiarny.

Komandytariusz odpowiada do wysokości sumy komandytowej. Jest zwolniony z odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki.

Suma komandytowa Wkład Odpowiedzialność

5.000 3.000 2.000

Może dojść do zwrotu wkładu komandytariusza, wtedy jego odpowiedzialność zostaje przywrócona. Zwrot wkładu to każde przysporzenie na rzecz komandytariusza bez podstawy prawnej ze środków spółki. W przypadku strat na skutek zmniejszenia udziału kapitałowego również mamy zwrot wkładu. Zysk przekazywany na wyrównanie udziału kapitałowego. Zwrot wkładu podlega ujawnieniu w KRS. Możliwe obniżenie sumy komandytowej - wymaga zgody wszystkich wspólników, stanowi zmianę umowy, więc akt notarialny i zgłoszenie do KRS. Obniżenie sumy skuteczne tylko do wierzycieli których roszczenia powstały po wpisie nowej sumy do KRS.

Komandytariusz może odpowiadać bez ograniczenia:

1. jego nazwisko w firmie

2. odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed wpisem spółki do KRS

3. komandytariusz reprezentuje spółkę jako pełnomocnik bez okazania pełnomocnictwa, z przekroczeniem umocowania, lub bez umocowania. Dotyczy to zobowiązań spółki, tj. gdy spółka potwierdzi czynności pełnomocnika, inaczej działa jako falsus procurator.

Prowadzenie spraw spółki i reprezentacja

Komplemenariusze prowadzą sprawy - odpowiednio przepisy o sp.j.

Komandytariusz nie ma prawa prowadzenia spraw spółki, jedynie wyraża zgodę na czynności przekraczające zwykły zarząd, ale umowa może inaczej.

Reprezentują komplementariusze - przepisy o sp.j. Komplementariusz to przedstawiciel ustawowy.

Komandytariusz reprezentuje spółkę jako pełnomocnik/prokurent.

Kurator sądowy nie może reprezentować spółek osobowych jako pełnomocnik.

Prawo do udziału w zysku

Komplementariusz przepisy o sp.j. tj. w zysku po równo. Umowa może inaczej. Podobnie z udziałem w stratach.

Komandytariusz prawo do zysku proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki.

Zysk w pierwszej kolejności na uzupełnienie wartości wkładu rzeczywistego do umówionego.

Spółka komandytowo akcyjna

Połączenie spółki jawnej i akcyjnej + dodatkowe przepisy. Ta spółka od 2001 r.

Definicja - spółka osobowa prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, gdzie wspólnik odpowiada nieograniczenie a drugi jest akcjonariuszem . Art. 126 KSH odsyła do sp.j. w sprawie stosunków między komplementariuszem a akcjonariuszami, a osobami trzecimi. W pozostałym zakresie odpowiednio przepisy o S.A.

Cechy osobowe tej spółki:

• brak osobowości prawnej - jest to ułomna osoba prawna

• osobista odpowiedzialność komplemetntariuszy za zobowiązania spółki

• prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie przez komplementariuszy

Cechy kapitałowe tej spółki:

• emisja akcji oraz instytucja kapitału zakładowego

• brak odpowiedzialności akcjonariusza za zobowiązania

• funkcjonowanie rady nadzorczej i walnego zgromadzenia

Utworzenie spółki

Do tworzenia odpowiednio przepisy o S.A.

1. Sporządzenie statutu w formie aktu notarialnego (przepisy regulują treść) oraz złożenie oświadczenia o objęciu akcji.

2. Wniesienie wkładów

3. Powołanie rady nadzorczej gdy ustawa lub statut tak stanowi

4. Wniosek o wpis do KRS

Elementy dodatkowe to sprawozdanie założycieli i opinia biegłego rewidenta.

Statut - podpisywany przez założycieli, muszą podpisać minimum komplementariusze. Statut zawiera:

• Firmę (nazwiska komplementariuszy [min.1] i forma prawna; gdy komplementariusz to osoba prawna to jego nazwa obligatoryjnie w firmie)

• siedzibę

• przedmiot działalności

• wysokość kapitału zakładowego - min. 50.000 zł

• liczba i wartość nominalna akcji

• rodzaje akcji

• imiona i nazwiska komplementariuszy

• wkłady komplementariuszy

• kwota kapitału zakładowego wpłacona przed zarejestrowaniem

• organizacja rady nadzorczej i walnego zgromadzenia

Umowa to statut + oświadczenia akcjonariuszy (dane akcjonariuszy, wartość objętych akcji oraz wkłady akcjonariuszy).

Odpowiedzialność za zobowiązania przed wpisem do KRS - odpowiadają osoby które działały. Ta odpowiedzialność istnieje od zawiązania spółki tj. od momentu objęcia wszystkich akcji.

Spółka powstaje z momentem wpisu do KRS.

Wkłady

Komplementariusze - przepisy o sp.j., wkładem wszystko - świadczenie pracy, usług, pieniądze; brak terminów obligatoryjnego wniesienia wkładów

Akcjonariusze - wkłady wniesione na kapitał zakładowy podlegają rygorom stosowanym w S.A., wkłady niepieniężne kryteria aportów, powinny być wniesione w ¼ przed zarejestrowaniem spółki.

Art. 132 KSH - komplementariusz wnosi wkłady na kapitał zakładowy lub inne fundusze tzn. że jeśli komplementariusz wniesie wkład na kapitał zakładowy tym samym obejmuje akcje i może się stać akcjonariuszem. Nabycie akcji przez komplemetntariusza nie zwalnia go z odpowiedzialności za zobowiązania.

Elementy dodatkowe przy tworzeniu spółki gdy:

• do spółki wniesione wkłady niepieniężne

• wnoszone mienie do spółki

• wypłacane wynagrodzenie za tworzenie spółki

Wtedy sprawozdanie określa w/w elementy. Wartości podane w sprawozdaniu podlegając badaniu przez biegłego rewidenta.

Prowadzenie spraw spółki i reprezentacja.

Reprezentacja

Należy do komplementariuszy. Mogą wszyscy, ale mogą być wyłączeni w statucie. Odpowiednio przepisy o sp.j., ale szczególnie pozbawienie prawa reprezentacji - może to nastąpić w statucie, w drodze zmiany statutu - zgoda wszystkich komplemetntariuszy i uchwały walnego zgromadzenia w sprawie zmiany statutu. Komplementariusz może złożyć od tego sprzeciw, wtedy pozbawienie go reprezentacji z ważnych powodów (np. działanie na niekorzyść sp., działalność konkurencyjna) drogą orzeczenia sądu. Gdy w ten sposób został pozbawiony reprezentacji to zwalnia go to z odpowiedzialności.

Prowadzenie spraw

Zasadą że komplementariusze nie mają prawa prowadzenia spraw gdy kompetencje przekazane walnemu zgromadzeniu lub radzie nadzorczej. Art. 146 określa kompetencje walnego zgromadzenia tj. kiedy wymagana uchwała.

Rada nadzorcza

Powoływana obligatoryjnie gdy:

• więcej niż 25 akcjonariuszy

• statut wyraźnie ją wprowadza

Rada liczy minimum 3 członków.

W S.A. są akcje imienne i na okaziciela. Imienne - ewidencjonowane, wiemy kto je ma. Na okaziciela - brak ewidencji, nie wiadomo ile osób je ma (wtedy nie wiemy czy jest 25 i czy trzeba powołać radę)

W skład RN nie może wchodzić komplementariusz, ani jego pracownik. Nie chodzi tu o pracowników spółki. Dodatkowo członkiem RN nie mogą być pracownicy spółki podlegli bezpośrednio komplementariuszowi. RN powołuje i odwołuje walne zgromadzenie i wtedy komplementariusz nie może wykonywać praw3a głosu z akcji przy powoływaniu i odwoływaniu członka RN. Ograniczenie nie dotyczy komplementariuszy pozbawionych prawa prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania.

Kompetencje RN:

• stały nadzór nad działalnością spółki

• ocenia sprawozdania finansowe i z działalności spółki

• opiniuje uchwałę co do podziału zysku i pokrycia strat

• może badać księgi i dokumenty

• może dokonać rewizji stanu majątku spółki

• prawo delegowania członka do pełnienia funkcji komplementariusza (czasowego) gdy żaden komplementariusz nie może prowadzić spraw spółki i jej reprezentować

• ustalanie wynagrodzenia dla komplementariuszy

• wytaczanie powództwa o odszkodowanie przeciw komplementariuszom

Odpowiednio przepisy o S.A. bez 383 KSH o zawieszeniu funkcji

Walne zgromadzenie

Jest to ciało w którym akcjonariusze realizują swoje uprawnienia tj.

• uczestnictwo w nim

• prawo głosu

• prawo zaskarżania uchwał

• prawo do informacji

W WZ mogą uczestniczyć akcjonariusze, a także komplementariusze nawet gdy nie posiadają akcji oraz członkowie rady nadzorczej

Akcjonariusze co do zasady 1 akcja = 1 głos, chyba że akcje uprzywilejowane to 1 akcja = 2 głosy. Komplementariusz gdy nabywa akcje to zawsze 1 akcja = 1 głos, nawet gdy nabędzie akcje uprzywilejowane.

Kompetencje WZ - np. 146 KSH:

1. Wyłączne kompetencje WZ

Nie do końca są wyłączne

2. Uchwały wymagające zgody wszystkich komplementariuszy

Np. powierzenie reprezentacji komplementariuszom, zbycie przedsiębiorstwa i nieruchomości

3. Uchwały wymagające zgody większości komplementariuszy

Przepisy w ramach kompetencji WZ są niejasne i sprzeczne ze sobą!

W tej spółce słaba pozycja akcjonariuszy. Komplementariusz może nabyć wszystkie akcje, ale nie w momencie tworzenia spółki, więc w praktyce będzie tylko 1 wspólnik, co jest niezgodne z KSH bo wg KSH tylko spółka kapitałowa może być jednoosobowa.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

3 cechy:

• posiadają osobowość prawną

• działają przez organy

• brak odpowiedzialności wspólników/akcjonariuszy za zobowiązania

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Może ją utworzyć jedna lub więcej osób. Osoba fizyczna, prawna lub ułomna osoba prawna, ale 1 ograniczenie - jednoosobowej sp. z o.o. nie może zawiązać inna sp. z o.o. Można to obejść, tworząc spółkę 2 osobową, a potem 1 osoba występuje.

Cel - każdy prawnie dopuszczalny: gospodarczy, zarobkowy, non profit (w celu charytatywnym, nie prowadzi działalności gospodarczej), non for profit (może prowadzić działalność gospodarczą, ale zysk na cele statutowe np. charytatywne)

Tworzenie Sp. z o.o.

1. Podpisanie umowy lub aktu założycielskiego (1 osobowa spółka)

2. Powołanie władz spółki

3. Wniesienie wkładów

4. Rejestracja spółki

Umowa zawiera:

• Firmę - dowolnie + forma prawna

• Siedzibę - miejsce gdzie zarząd

• Czas trwania

• Kapitał zakładowy - min. 50.000 zł

• Określenie systemu udziałów

• Wkłady niepieniężne gdy wnoszone

Z chwilą podpisania wspólnicy nabywają udziały oraz powstaje „Sp. z o.o. w organizacji”. Istnieje by wnieść do niej wkłady, by rozpocząć działalność i by jasne zasady odpowiedzialności. Jest to ułomna osoba prawna. Może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania pozywać i być pozywana (np. 11 KSH) więc ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową. Zawarcie umowy to zawiązanie spółki. Taka spółkę reprezentuje zarząd lub pełnomocnik powołany uchwałą wspólników. Np. 162 KSH ograniczenie - w jednoosobowej spółce czynności nie może dokonywać jedyny wspólnik, z wyjątkiem zgłoszenia do KRS.

Odpowiedzialność

Za zobowiązania „Sp. z o.o. w organizacji” odpowiada spółka i solidarnie osoby które działały w jej imieniu, dodatkowo wspólnicy do wartości nie wniesionego wkładu. Odpowiedzialność Sp. z o.o. w organizacji też w OrdPod - np. 116. Sp. z o.o. w organizacji z momentem wpisu do KRS staje się Sp. z o.o. tj. osobą prawną. Okres w którym istnieje sp. z o.o. w organizacji to 6 msc gdyż tyle na zgłoszenie do KRS.

Powołanie władz

Zarząd obligatoryjny. Pierwszy można w akcie notarialnym zawierającym umowę spółki, ale nie stanowi to integralnej części umowy. Jeśli nie w umowie to w innym dokumencie wybór władz.

Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Jeden lub oba muszą być powołane, gdy kapitał zakładowy powyżej 500.000 zł oraz więcej niż 25 wspólników. Można w umowie.

Wniesienie wkładów

Muszą być wniesione w całości przed rejestracją spółki. Mogą być gotówkowe lub aportowe. Kryterium zdolności aportowej:

- zdolność bilansowa, więc możliwość wyceny i umieszczenia w bilansie

- zbywalność

- przydatność i faktyczna dostępność dla spółki

Określać przedmiot i wartość wkładów. Wyłączenie aportu:

- świadczenie pracy

- świadczenie usług

- prawa niezbywalne

- wynagrodzenie za usługi przy tworzeniu spółki tzw. prowizja grynderska

- zobowiązanie wspólnika do świadczenia w przyszłości sumy pieniężnej

Wkład w całości przed zarejestrowaniem spółki. Odpowiedzialność za wniesienie:

1. odpowiedzialność wyrównawcza - gdy wniesienie wkładu mającego wady

2. np. 175 KSH - obowiązek wyrównania różnicy między wartością wkładu przyjętą w umowie i wartością zbywczą, odpowiada wspólnik i członek zarządu gdy zgłosili spółkę do KRS

3. np. 291 KSH - odpowiedzialność członka zarządu za fałszywe dane o wkładzie, odpowiada solidarnie wobec wierzycieli przez okres 3 lat

Rodzaje udziałów

1. Równe i niepodzielne

2. Nierówne i podzielne

Ad1) równe i niepodzielne

Gdy system udziałów równych to wspólnik może mieć więcej udziałów. Udziały mają równą wartość nominalną. Nie można zbyć połowy udziału.

20.000 zł 20 x 1.000 zł

10.000 zł 10 x 1.000 zł

Ad2) nierówne i podzielne

Udziały nierówne do wartości nominalnej. Można zbyć połowę udziałów.

20.000 zł 1 x 20.000 zł

10.000 zł 1 x 10.000 zł

Drugi rodzaj wartości to wartość emisyjna. To wartość w jakiej wartość nominalna jest wydawana w wartości emisyjnej wspólnikom np.

1000 1100

wartość wartość

nominalna emisyjna

Te 100 to nadwyżka (premia) emisyjna tzw. ki.

Jest obligatoryjnie przelewana na kapitał zapasowy.

Kapitał zapasowy nie jest obligatoryjny.

Trzeci rodzaj wartości to wartość bilansowa. Wartość przypadających na udział aktywów netto wynikająca ze sprawozdania finansowego.

Wartość rynkowa to wartość po jakiej zbywane udziały. Wspólnik nie może rozporządzać swym udziałem przed wpisem do KRS. Na te udziały nie wydaje się papierów wartościowych, ani innych dokumentów na okaziciela.

Wniosek o wpis spółki do KRS zawiera:

• imię

• nazwisko

• sposób reprezentacji

• gdy wspólnik posiada więcej niż 10% w kapitale zakładowym to dane tego wspólnika

• umowę

• pismo że wkład wniesiony

• dokument o powołaniu władz

• wzory podpisów członków zarządu

• lista wspólników

Może się pojawić konieczność likwidacji „sp. z o.o. w organizacji”:

1. Gdy w 6 msc nie zgłoszono do KRS

2. Prawomocne orzeczenie o odmowie rejestracji

2 tryby likwidacji

1. Uproszczony - zwrot wkładów i zobowiązań

2. Formalne - przeprowadza zarząd, a gdy brak to zgromadzenie wspólników lub sąd ustanawia likwidatora/ów. Należy ogłosić o likwidacji i wezwać wierzycieli do zgłaszania roszczeń w terminie 1 msc od zgłoszenia. W pozostałym zakresie likwidacja sp. z o.o.

Z momentem rejestracji Sp. z o.o. staje się podmiotem praw i obowiązków „Sp. z o.o. w organizacji”. Odpowiedzialność osób działających w imieniu „Sp. z o.o. w organizacji” ustaje w stosunku do spółki z chwilą zatwierdzenia czynności dokonanych w imieniu „Sp. z o.o. w organizacji”. Ustaje tylko w stosunkach wewnętrznych, a nie wobec osób trzecich.

Prawa i obowiązki wspólników

1. Niemajątkowe (korporacyjne)

1. Prawo do uczestnictwa na zgromadzeniu wspólników

Prawo o charakterze bezwzględnym. Gdyby spółka odmówiła udziału to podstawa do unieważnienie uchwały. Prawo to wykonywane osobiści lub przez pełnomocnika. Pełnomocnik zazwyczaj gdy osoba prawna lub ułomna osoba prawna

2. Prawo głosu na zgromadzeniu wspólników

Uzależnione od liczby udziałów. Co do zasady gdy system udziałów równych to 1 udział = 1 głos, ale umowa może wprowadzać udziały uprzywilejowane - maksymalnie 3 głosy na 1 udział. Gdy każdy wspólnik ma 1 udział to nie można uprzywilejować. Gdy system udziałów nierównych to prawo głosu proporcjonalnie, na każde 10 zł - 1 głos, ale umowa może inaczej. Prawo wykonywane osobiście lub przez pełnomocnika. Prawo to brak charakteru bezwzględnego, wspólnik nie może głosować gdy:

• sprawy dotyczą jego odpowiedzialności wobec spółki

• sprawy dotyczą zwolnienia go z zobowiązania

• udzielane mu absolutorium

• spór wspólnika ze spółką

Te wyłączenia należy traktować ściśle.

Gdy spółka posiada własne udziały to nie może z nich wykonywać głosu. Kolejne ograniczenia np. 6 KSH. Czasami prawo głosu może wykonywać zastawnik lub użytkownik, ale musi to dopuszczać umowa i wynikać z czynności.

3. Prawo zaskarżania uchwał

2 powództwa

1. o uchylenie uchwały

w sytuacji gdy uchwała

- sprzeczna z umową

- sprzeczna z dobrymi obyczajami

- jednocześnie narusza interes spółki i wspólnika

2. o stwierdzenie nieważności uchwały

W sytuacji gdy uchwała sprzeczna z prawem. Wspólnik ma legitymację czynną (prawo zaskarżenia) gdy:

- głosował przeciw uchwale

- zażądał zaprotokołowania sprzeciwu

Czasami gdy nieobecny też może zaskarżyć:

- bezzasadnie niedopuszczony do udziału w zgromadzenie

- uchwała podjęta poza porządkiem obrad

- zgromadzenie zwołane nieprawidłowo

Uchwały podjęte w głosowaniu pisemnym gdy wspólnik pominięty Lu nie wyraził zgody na głosowanie pisemne lub gdy głosował przeciw i zaradzał zaprotokołowania sprzeciwu też może zaskarżyć.

4. Prawo indywidualnej kontroli - np.218 KSH

Obejmuje prawo;

- wglądu w księgi i dokumenty

- sporządzenia bilansu dla swego użytku

- domagania się wyjaśnień od zarządu

Prawo to istnieje zawsze gdy brak organu nadzoru. Gdy jest organ nadzoru to w umowie można wyłączyć lub ograniczyć to prawo. Zarząd może odmówić tego prawa gdy obawa wykorzystania informacji sprzecznie z interesem spółki ale wspólnik może żądać wtedy zwołania zgromadzenia wspólników, które podejmie uchwałę o dostępie do informacji. Jeśli zgromadzenie nie podejmie uchwały to wspólnik może zwrócić się do sądu o zobowiązanie zarządu do udzielenia informacji.

5. Prawo żądania wyłączenia wspólnika

Wspólnicy reprezentujący łącznie ponad 50% kapitału zakładowego mogą z ważnych powodów żądać wyłączenia wspólnika przez sąd. Z takim powództwem muszą wystąpić wszyscy pozostali wspólnicy, ale umowa może przyznać prawo żądania wyłączenia mniejszej liczbie wspólników ale gdy ponad 50% kapitału zakładowego. Ważne powody to np.

- działanie na niekorzyść spółki

- notoryczna kontrola indywidualna

- notoryczne zwoływanie zgromadzenia wspólników

Sąd określi cenę za jaką mają być nabyte udziały i termin ich nabycia. Wtedy obowiązkiem ich wykupienie. Gdy w terminie nie zapłacono to wyłączenie bezskuteczne.

6. Prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd - np. 271 KSH

Gdy osiągnięcie celu spółki niemożliwe lub inne ważne przyczyny wywołane stosunkami w spółce.

7. Prawo przeglądania księgi udziałów

8. Prawo przeglądania protokołów

9. Osobiste uprawnienia

• Prawo powoływania członków władz spółki

• Prawo do specjalnego zawiadomienia o zgromadzeniu

Uprawnienia te muszą być uregulowane w umowie, są niezbywalne.

10. Prawa mniejszości

• Związane z reprezentacją określonego ułamka w kapitale zakładowym. Np. 233 KSH - wspólnicy reprezentujący min. 1/10 kapitału zakładowego mogą złożyć wniosek do sądu rejestrowego o wyznaczenie podmiotu do zbadania sprawozdania majątkowego.

• Prawo żądania zwołania zgromadzenia wspólników - mają je wspólnicy reprezentujący min. 1/10 kapitału zakładowego, ale umowa może inaczej.

II. Majątkowe

1. Prawo do dywidendy

Jest to prawo do udziału w zysku rocznym. Przesłanki:

- uzyskanie zysku

- uchwała zgromadzenia wspólników przekazująca zyska na dywidendę

Umowa może stanowić o innym podziale zysku. KSH wskazuje sposób obliczenia dywidendy.

Zysk + niepodzielony zysk z lat poprzednich (można) + kwoty z kapitału zapasowego lub rezerwowego (można) - niepokryte straty - obowiązkowe odpisy na kapitał zapasowy lub rezerwowy - wartość udziałów własnych spółki (np. 200 przewiduje kiedy spółka może mieć własne udziały) = dywidenda

Dywidendę wypłaca się w stosunku do posiadanych przez wspólników udziałów, ale umowa może przewidywać udziały uprzywilejowane co do dywidendy, ale nie może przekraczać więcej niż połowę tego co na udziały zwykła np. 1000 udziały zwykłe to 1500 udziały uprzywilejowane.

Dzień dywidendy - dzień na podstawie którego ustala się krąg wspólników uprawnionych do dywidendy - co do zasady jest to dzień uchwały, ale może być przesunięty max o 2 miesiące od uchwały gdy umowa zezwala. Czym innym jest termin wypłaty dywidendy - dzień w którym powstaje roszczenie wspólnika do spółki. Może on być określony w uchwale, a jeśli nie zawiera to np. 455 KC tj. wypłata dywidendy po wezwaniu do spełnienia świadczenia. KSH możliwość wypłaty zaliczki na poczet dywidendy. Ta zaliczka uchwalana przez zarząd ale szczególne warunki;

- spółka musi mieć zatwierdzone sprawozdanie finansowe za rok za który dywidenda

- spółka przeznacza na wypłatę nie więcej niż połowę zysku.

KSH sposób obliczania zaliczki podobnie do obliczania dywidendy. Jeśli zaliczka wypłacona zgodnie z prawem to nie można domagać się jej zwrotu.

2. Rozporządzanie udziałem

Polega na;

- zbycie, w tym powiernicze zbycie

- zastaw

- użytkowanie

Forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym. Zbycie dozwolone, jedynie umowa może wprowadzać ograniczenia np. zgoda spółki, wtedy zgoda zarządu w formie pisemnej - np. 182 Innym ograniczeniem prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przez dotychczasowych wspólników. Ograniczenia mogą dotyczyć zbycia, zastawienia użytkowania. Pożytkiem z zastawu dywidenda i można to zaliczać na rzecz należności. Zastawnik może mieć prawo udziału na zgromadzeniu i głosowania. Użytkownik też może mieć w/w prawa. Rozporządzanie udziałem podlega wpisowi do księgi udziałów, wpis charakter deklaratoryjny. Rozporządzanie udziałem skuteczne wobec spółki od chwili jej zawiadomienia!

3. Prawo do udziału w masie likwidacyjnej

4. Prawo pierwszeństwa objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym

5. Obowiązek dopłat - np. 177 - 179 KSH

Istnieje jedynie w sp. z o.o.!

Przepisy ius cogens;

• obowiązek wprowadzony tylko umową

• dopłaty nakładane proporcjonalnie do udziałów

• umowa określa w jakiej wysokości są dopłaty

Dopłaty na różne cele: straty, inwestycje. O tym kiedy dokonywane dopłaty decyduje uchwała wspólników gdy umowa nie przewiduje. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom nawet gdy pokrywały straty. Zwrot uchwałą wspólników. Dopłaty mogą być maksymalnie do kwoty określonej w umowie (suma wszystkich dopłat nie może przekroczyć tej sumy wymienionej w umowie). Zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych. Dopłaty to majątek własny spółki. Nie zwiększają kapitału zakładowego.

Organy

Zawsze zarząd i zgromadzenie wspólników a dodatkowo rada nadzorcza i komisja rewizyjna.

Zarząd

Podstawowy organ umożliwiający występowanie spółki w obrocie. 2 kompetencje:

1. prowadzi sprawy

2. reprezentuje spółkę

Mamy domniemanie kompetencji zarządu. Powoływanie członków zarządu przez zgromadzenie wspólników ale umowa może stanowić inaczej np. RN może powoływać lub osobiste uprawnienie wspólników.

Kadencja - okres na jaki powoływany członek zarządu. Powinna być określona w umowie spółki. Liczona jest indywidualnie dla każdego członka, ale umowa może przewidywać wspólną kadencję, więc członkowie powołani w trakcie Funka do wygaśnięcia funkcji pozostałych.

Mandat - uprawnienie do pełnienia funkcji członka zarządu. Gdy kadencja jednoroczna to mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji. Gdy kadencja dłuższa to mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy.

Schemat 1

Liczenie mandatu można (należy!) sprecyzować w umowie. Mandat wygasa również z chwilą śmierci, rezygnacji lub odwołania członka zarządu.

Oprócz członkostwa w zarządzie może także być umowa o pracę, zlecenie, jako dodatkowy stosunek między członkami zarządu a spółką.

Zgromadzenie wspólników prawo odwołać członków zarządu w każdym czasie, chyba że umowa ogranicza to do ważnych powodów. Rezygnacja nie musi być przyjęta przez spółkę, odpowiednio przepisy o zleceniu.

Np. 18 KSH - członkiem organów może być osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, nie skazana prawomocnym wyrokiem.

Prawo do reprezentacji

Zależy od tego czy zarząd jedno czy wieloosobowy. Jedno to sam. Gdy wieloosobowy to umowa stanowi, a gdy milczy to współdziałanie 2 członków lub 1 członka z prokurentem.. Ograniczenia reprezentacji.

W umowach i sporach między członkiem zarządu a spółką spółkę reprezentuje RN lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia. RN reprezentuje skutecznie podjęta uchwała, zawierająca umocowanie przewodniczącego RN do podpisania umowy. W spółce jednoosobowej oświadczenia woli 1 wspólnika składane spółce forma pisemna ad solemnitatem, a jeśli czynność przekracza zwykły zarząd to forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi. Gdy 1 wspólnik jednocześnie jedynym członkiem zarządu wtedy umowa członka zarządu ze spółką wymaga aktu notarialnego a notariusz musi zawiadomić są rejestrowy o takiej sytuacji.

Poza zarządem i RN reprezentować mogą pełnomocnicy, prokurenci, likwidator, syndyk, kurator.

Jeden przypadek gdy wspólnik jako wspólnik reprezentuje spółkę to tzw. actio pro socio tj. powództwo o odszkodowanie na rzecz spółki (np. 295 KSH). Stosuje się je gdy w ciągu roku spółka nie wytoczy powództwa o odszkodowanie.

Prowadzenie spraw

Czynności zwykłego zarządu każdy członek zarządu samodzielnie.

Czynności przekraczające zwykły zarząd uchwała zarządu. Zapadają gdy wszyscy członkowie prawidłowo zawiadomieni, brak quorum, bezwzględna większość głosów.

Ograniczenie prowadzenia spraw:

• np. 209 KSH - sprzeczność interesów członka zarządu z interesem spółki, powinien powstrzymać się od udziału w rozstrzygnięciu, brak sankcji za niepowstrzymanie się od głosowania

• w pewnych sprawach uchwała zgromadzenia wspólników np. zbycie nieruchomości, np. 17 KSH - gdy ustawa zastrzega zgodę danego organu spółki na dokonanie czynności przez zarząd to czynność bez zgody jest nieważna. Jest to negotium claudicans, w ciągu 2 miesięcy od czynności zgromadzenie wspólników może ją potwierdzić. Gdy umowa spółki wymaga zgody to czynność jest ważna.

• na członku zarządu zakaz konkurencji - charakter względny, spółka może udzielić zgody, organ uprawniony do powoływania członków zarządu(KSH). Klauzula niekonkurencji może być rozciągnięta na okres po zakończeniu pełnienia funkcji w zarządzie tzw. okres karencyjny (KP).

Rada nadzorcza

Minimum 3 członków. Powoływana/odwoływana przez zgromadzenie wspólników. Jest to organ stały. Stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach np. badanie ksiąg, informacje, rewizja stanu majątku. Umowa może wprowadzić możliwość zawieszenie członków zarządu.

Komisja rewizyjna

Minimum 3 członków. Organ okresowy. Ocena sprawozdań finansowych, sprawozdań z działalności. Opiniuje wnioski co do podziału zysku i pokrycia strat. RN też ma takie kompetencje jak KR. Gdy w spółce tylko KR a brak RN to umowa może rozszerzyć uprawnienia KR.

Wykonywanie czynności nadzorczych przysługuje indywidualnie każdemu członkowi RN - w S.A. odmiennie.

Zakaz łączenia stanowisk.

Nie można łączyć funkcji w RN z funkcją w innych organach np.:

- członkiem zarządu

- prokurentem

- likwidator

- kierownik oddziału lub zakładu

- zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny i adwokat (nie tylko umowa o pracę)

- osoby bezpośrednio podległe członkom zarządu

- członkowie zarządu i likwidatorzy spółki zależnej

Powołanie w/w osób do RN jest nieskuteczne.

Zgromadzenie wspólników

Zwyczajne i nadzwyczajne. Zwyczajne powinno się odbyć w 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego. Zatwierdza sprawozdanie działalności, sprawozdanie finansowe, udziela absolutorium członkom władz spółki, uchwała o podziale zysku i pokryciu strat. Wszystkie inne sprawy to zgromadzenie nadzwyczajne. Zgromadzenie wspólników jest zwoływane przez zarząd. Prawo zwołania przysługuje również RN i KR oraz wspólnikom mniejszościowym (mniej niż 1/10 kapitału zakładowego). Zwołanie zgromadzenia listem poleconym lub przesyłką kurierską, na minimum 2 tygodnie przed odbyciem zgromadzenia. W zawiadomieniu termin i miejsce oraz sposób prowadzenia. Jest to formalne zwołanie. Drugi sposób to podejmowanie uchwał bez formalnego zwołania, gdy cały kapitał reprezentowany a nikt nie zgłosi sprzeciwu odbycia się zgromadzenia. Trzeci tryb podjęcia uchwał - bez odbycia się zgromadzenia (np. 227 KSH). Wszyscy wspólnicy zgoda na konkretną uchwałę albo wszyscy wspólnicy zgoda na głosowanie pisemne przy czym uchwała podjęta większością, nie musi być jednomyślnie.

Zmiany kapitału zakładowego

2 tryby podwyższenia

1. na mocy dotychczasowych postanowień umowy

2. zmiana umowy spółki

Drugie kryterium podwyższenia ze względu na źródło finansowania

3. przez wniesienie wkładów

4. ze środków własnych tzw. kapitalizacja rezerw

Kolejne kryterium

5. wydanie nowych udziałów

6. zwiększenie wartości nominalnej udziałów

Ad 1)

Np. 257 KSH - umowa spółki musi wymagać minimalną wysokość i termin podwyższenia. Konieczna uchwała wspólników doprecyzowująca podwyższenie i o tym czy zwiększa się wartość udziałów czy nowe udziały. Ta uchwała to nie zmiana umowy i większością bezwzględną. Np. 257 odsyła do 260 § 2 KSH. Wg SN w tym trybie podwyższenie tylko dotychczasowi wspólnicy. Umowa może inaczej stanowić niż 260 § 2 KSH.

Ad 2)

Podjęcie uchwały większością 2/3 głosów. Powinna określać;

• wysokość podwyższenia

• czy wydane nowe udziały czy zwiększenie wartości nominalnej

• sposób finansowania, a jeśli wkłady niepieniężne to przedmiot i wartość wkładów

• cena emisyjna udziałów

• data od której udziały uczestniczą w zysku

• kto uczestniczy w podwyższeniu - dotychczasowi wspólnicy (zawsze ze środków własnych, tylko oni przy kapitalizacji rezerw) lub osoby trzecie

Przy wnoszeniu wkładów dotychczasowi wspólnicy lub osoby trzecie. Gdy prawo pierwszeństwa objęcia udziałów to udziały obejmują proporcjonalnie dotychczasowi wspólnicy, zarząd wezwać ich do złożenia oświadczeń o objęciu udziałów - 1 miesiąc czasu. Jeśli nie wszyscy złożą oświadczenia to zarząd udziały nieobjęte może innym osobą przydzielić. To prawo pierwszeństwa poboru może być wyłączone już w umowie. Wtedy uchwała określa czy dotychczasowi wspólnicy czy nowi obejmują udziały. Jeśli umowa nie wyłącza pierwszeństwa to można to w uchwale wyłączyć, ale wymagana zgoda tych wspólników których pierwszeństwa wyłączone.

Z podwyższenie kapitału zakładowego wiąże się składanie oświadczeń przez osoby. Dotychczasowi wspólnicy mogą mocą umowy objąć udziały, wtedy forma pisemna ad solemnitatem. Dotychczasowi wspólnicy mocą zmiany umowy to objęcie aktem notarialnym. Gdy zmiana umowy i kapitalizacja rezerw to te udziały nie wymagają objęcia tzw. udziały gratisowe. Osoby trzecie zawsze oświadczenie w formie aktu notarialnego.

Podwyższenie przez wniesienie wkładów to odpowiednio przepisy o wnoszeniu wkładów do spółki:

- zdolność aportowa

- wniesienie w całości przed zarejestrowaniem podwyższenia

- udziały obejmowane w wysokości większej niż wartość nominalna udziału wtedy tzw. ki (premia emisyjna)

- członkowie zarządu oświadczenia że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego w całości wniesione

Termin zgłoszenia podwyższenia do KRS

W ciągu 6 miesięcy od podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Podwyższenie skuteczne z wpisem do KRS (wpis konstytutywny).

Obniżenie kapitału zakładowego

Zawsze stanowi zmianę umowy spółki.

I Uchwała zgromadzenia wspólników większością 2/3 głosów. Uchwała powinna określać kwotę o jaką obniżamy, nie może obniżyć poniżej 50.000 zł. Uchwała określa czy obniżenie przez umorzenie udziałów czy przez zmniejszenie wartości nominalnej udziałów. 2 rodzaje obniżenia.

1) rzeczywiste - kapitał zakładowy zbyt wysoki i dochodzi do uwolnienia rzeczywistych środków.

2) nominalne (papierowe) - następuje pokrycie straty bilansowej, nie dokonuje się wypłat dla wspólników

II Po podjęciu uchwały drugi etap to stepowanie konwokacyjne. Ogłoszenie w MsiG o obniżeniu i wezwanie wierzycieli do zgłaszania sprzeciwów - 3 miesiące od ogłoszenia. Ci którzy zgłoszą sprzeciw powinni zostać zaspokojeni lub zabezpieczeni. Zaspokojenie gdy roszczenie wymagalne. Postępowanie konwokacyjnego nie stosuje się w przypadku obniżenia kapitału zakładowego z jednoczesnym jego podwyższeniem do pierwotnej wysokości i nie dokonuje się wypłat dla wspólników

Schemat 2

III Obniżenie kapitału zgłaszane do KRS. Należy dołączyć wniosek o wezwaniu wierzycieli. Członek zarządu papiery że wierzyciele zostali zaspokojeni.

Umorzenie może być połączone z obniżeniem kapitału zakładowego wtedy zasady w/w (pkt I, II, III). Umorzenie może też nastąpić z czystego zysku, wtedy nie obniżamy kapitału zakładowego. Tu inna procedura. Np. 199 KSH, 4 rodzaje umorzenia:

1. dobrowolne - za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę, 2 uchwały, może nastąpić bez wypłaty wynagrodzenia.

2. przymusowe - bez zgody wspólnika, uchwała zgromadzenia wspólników przesłanki i tryb umowa, zawsze za wynagrodzeniem.

3. automatyczne - w przypadku ziszczenia się zdarzenia określonego w umowie, następuje bez uchwały zgromadzenia, gdy z czystego zysku to umorzenie automatycznie z chwilą zajścia zdarzenia określonego w umowie. Gdy następuje przez obniżenie kapitału zakładowego to zarząd podejmuje uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego. Jedyna sytuacja gdy zarząd taką uchwałę.

4. ustawowe - wynika z 200 § 2 KSH, dotyczy udziałów własnych spółki nabytych od wspólnika w drodze egzekucji, jeśli nie nabyte w ciągu roku to należy je umorzyć.

W ramach 1 - 4 może być umorzenie połączone z obniżeniem kapitału zakładowego lub bez obniżenia.

Umorzenie zawsze z chwilą wpisu do KRS.

Co do zasady kapitał zakładowy to suma nominalna wszystkich udziałów, ale gdy umorzenie udziałów z czystego zysku to łączna wartość nominalna udziałów nie jest tożsama z wysokością kapitału - taka sytuacja dopuszczalna w sp. z o.o.

Rozwiązanie i likwidacja spółki

Np. 270 przesłanki:

1. przyczyny określone w umowie - termin, realizacja celu

2. prawomocne orzeczenie sądu

3. ogłoszenie upadłości s półki

4. uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki lub o przeniesieniu siedziby za granicę, co do zasady większością 2/3 głosów, ale w przypadkach z np. 223 KSH (szczególny przypadek zwołania zgromadzenia wspólników) starczy bezwzględna większość.

Np. 270 określa przesłanki powodujące otwarcie likwidacji, a rozwiązanie z chwilą wykreślenia z KRS.

Z otwarciem likwidacji:

1. kompetencje zarządu przejmują likwidatorzy

2. firma dodatek „w likwidacji”

3. wygasa prokura, a nowa nie może być ustanowiona

4. zakaz wypłat zysku

5. dopłaty uchwalone jedynie za jednomyślną zgodą wszystkich wspólników

Co do zasady likwidatorami członkowie ostatniego zarządu, ale mowa może stanowić inaczej. Można ustanowić likwidatorów uchwałą likwidatorów. Ustanowić może sąd na wniosek osób mających interes prawny oraz gdy sąd orzeka o rozwiązaniu.

Etapy likwidacji:

1. Likwidatorzy obowiązani do zgłoszenia likwidacji. Podaje się imiona, nazwiska, reprezentację.

2. Bilans otwarcia likwidacji

3. Ogłoszenie o otwarciu likwidacji w MsiG i wezwanie wierzycieli do zgłoszenia roszczeń - 3 miesiące od ogłoszenia.

1. Zakończenie bieżących interesów

2. Ściągnięcie wierzytelności

3. Spłata zobowiązań

4. Upłynnienie majątku spółki

Ograniczenie zbywania nieruchomości - publiczna licytacja, a z wolnej ręki mocą uchwały zgromadzenia wspólników, a cena nie niższa niż w uchwale

4. Dokonanie czynności likwidacyjnych

5. Bilans zamknięcia likwidacji

6. Podział pozostałego majątku między wspólników

7. Zwołanie zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie likwidacyjne

8. Ogłoszenie sprawozdania przez likwidatorów i wniosek o wykreślenie spółki z rejestru.

Spółka akcyjna

Najbardziej sformalizowana. Prowadzenie działalności na szeroka skalę - wynika to stąd iż kapitał zakładowy min. 500.000 zł. Kilka rodzajów S.A.

Publiczne i prywatne

Publiczne to te w których występuje min. jedna akcja zdematerializowana. 4 ustawy dotyczące publicznego obrotu: o ofercie publicznej, o obrocie instrumentami finansowmi, o nadzorze nad rynkiem kapitałowym.

Prywatne to te których akcje nie są notowane na giełdzie.

Sektorowe to spółki z udziałem skarbu państwa.

Instytucje finansowe. Są nimi banki (tylko S.A.), wyjątek NBP. Prawo bankowe modyfikuje funkcjonowanie tych spółek. TFI to tez instytucje finansowe. Działalność ubezpieczeniowa, GPW, sportowe S.A., domy maklerskie.

Tworzenie S.A.

Może utworzyć jedna lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Spółki jednoosobowej nie może utworzyć jednoosobowa sp. z o.o., ale inna jednoosobowa S.A. może utworzyć S.A.

Etapy tworzenia.

1. Umowa założycielska, obejmująca statut i oświadczenie o objęciu akcji.

2. Powołanie organów spółki

3. Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego

4. Wpis do KRS

Czynności dodatkowe:

5. sprawozdanie założycieli - gdy wkłady niepieniężne

6. opinia biegłego rewidenta - gdy wkłady niepieniężne

Czasami potrzebna zgoda KNF.

Założycielem spółki jest osoba podpisująca statut. Najczęściej te same osoby akcjonariuszami, ale mogą dojść inne osoby. Termin wpisu do KRS to 6 miesięcy od podpisania statutu.

Schemat 3

Statut

Forma aktu notarialnego. Określa firmę i siedzibę. Firma dowolnie + dodatek S.A. W statucie określony przedmiot działalności, kapitał zakładowy oraz kwota wpłacona przed zarejestrowaniem. Kapitał zakładowy może być określony sztywno lub widełkami. Przy określeniu widełkowym „ S.A. w organizacji” powstaje z chwilą objęcia akcji stanowiących równowartość minimum kapitału zakładowego. Zarząd spółki przed rejestracją oświadczenie o wysokości objętego kapitału. W statucie też liczba oraz wartość akcji i wskazanie czy są imienne czy na okaziciela. Gdy akcje uprzywilejowane to wskazać je. W statucie liczba członków zarządu i RN oraz pismo do ogłoszeń spółki gdyby miały być poza MsiG. Czasami dodatkowe elementy: umorzenie akcji, organizacja zbywania akcji i np.

Oświadczenie o objęciu akcji

Akt notarialny. Wskazanie akcjonariusza, liczbę objętych akcji, cenę emisyjną, określenie wkładów niepieniężnych, zgoda na zawiązanie spółki, zgoda na brzmienie statutu, stwierdzenie dokonania wyboru pierwszych władz spółki oraz oświadczenie że akcjonariusze zapoznali się ze sprawozdaniem założycieli i opinią biegłego.

Sprawozdanie założycieli.

Określa wkłady niepieniężne, mienie które ma być nabyte przed powstaniem spółki, prowizję grynderską. Podlega ono badaniu przez biegłego rewidenta. Wniosek do sądu o wyznaczenie biegłego. Gadanie prawdziwości i rzetelności. Opinia 2 miesiące do sądu i założycieli. Sąd określa wynagrodzenie, płaci spółka. Gdy biegli zakwestionują sprawozdanie założycieli to spór rozstrzyga sąd rejestrowy na wniosek założycieli. Decyzja sądu jest ostateczna.

Powołanie zarządu i RN

Następuje w statucie najczęściej. Oba są obligatoryjne. Do czasu ustanowienia zarządu ”S.A. w organizacji” reprezentują łącznie założyciele lub pełnomocnik powołany uchwałą zarządu, ale zazwyczaj to zarząd reprezentuje. Za zobowiązania „S.A. w organizacji” odpowiada spółka i solidarnie osoby które działały. Dodatkowo akcjonariusze do wysokości wartości nie wniesionego wkładu. Do odpowiedzialności założycieli za czynności dokonanie przed powstaniem „S.A. w organizacji” odpowiednio przepisy powyższe.

Wkłady

Gdy wnoszone są pieniężne to akcje musza być opłacone w ¼ przed zarejestrowaniem. Wpłaty równomiernie. Gdy wkłady niepieniężne albo obydwa rodzaje to kapitał zakładowy musi zostać opłacony w ¼ jego minimalnej wysokości czyli 125.000 zł. Gdy obydwa rodzaje wkładów to wkłady pieniężne opłacone wg powyższej reguły (¼ ).

Schemat 4

Akcje mogą być obejmowane pocenie wyższej od nominalnej wartości. Powstaje nadwyżka (ki). Ta nadwyżka musi być w całości pokryta prze rejestracją.

Wniosek o wpis do KRS

Wniosek, statut, oświadczenie o objęciu akcji, oświadczenie członków zarządu że pokryte wkłady, sprawozdanie założycieli, opinia biegłego rewidenta, wzory podpisów członków zarządu.

Gdy w 6 miesięcy od sporządzenia statutu spółka nie zgłoszona do KRS lub prawomocne orzeczenie sądu o odmowie rejestracji to dokonać likwidacji „ S.A. w organizacji”

Akcja - pojęcie i podziały

3 pojęcia akcji:

1. papier wartościowy

2. ułamek w kapitale zakładowym

3. ogół uprawnień i obowiązków akcjonariusza w spółce

Podział akcji

Tradycyjne	Zdematerializowane
Fizyczny dokument, mogą być imienne i na okaziciela. Wydawane pojedynczo lub w odcinkach zbiorowych. Dokument akcji potocznie nazywany płaszczem.	Istnieją w formie zapisu elektronicznego w KDPW oraz na rachunku papierów wartościowych posiadacza. Są akcjami na okaziciela, gdyż stanowią wystandaryzowany instrument finansowy, nie wykazujący cech indywidualnych. Możliwa dematerializacja tj. powrót do formy tradycyjnej.
Imienne	Na okaziciela
Wskazują konkretnie osobę uprawnioną. Podlegają wpisowi do księgi akcyjnej. Mogą być wydawane przed pełnym opłaceniem. Imiennymi muszą być akcje uprzywilejowane (z wyjątkiem niemych), akcje aportowe, akcje związane z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych	Uprawniają każdorazowego posiadacza do realizacji praw z tych akcji. Nie mogą być wydawane przed pełnym opłaceniem. W S.A. dopuszczalna zamiana akcji imiennych na akcje na okaziciela - na żądanie akcjonariusza.
Zwykłe	Uprzywilejowane
Dają standardowe uprawnienia w spółce.	Dają dodatkowe uprawnienia akcjonariuszom. Te przywileje i akcje musza być określone w statucie. Tylko imienne. Podlegają ujawnieniu w KRS. Przywileje: - co do głosu - dają akcjonariuszowi max 2 głosy na akcję stąd tzw. akcje pluralne; w spółce publicznej nie może być akcji uprzywilejowanych co do głosu; - co do dywidendy - dywidenda w wysokości nie więcej niż 50% przypadająca na akcje zwykłe; te akcje nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia (wypłaty dywidendy); szczególnym rodzajem akcje nieme tj. uprzywilejowane do dywidendy, ale bez prawa głosu, nie stosuje się ograniczenia co do wysokości uprzywilejowanej dywidendy (można więcej niż 50%), mogą korzystać z pierwszeństwa zaspokojenia, mogą korzystać z prawa wyrównania dywidendy nie wypłaconej w latach poprzednich (max 3 lata wstecz), akcje nieme mogą być imienne lub na okaziciela; - co do udziału w masie likwidacyjnej - dają prawo pierwszeństwa zaspokojenia z masy likwidacyjnej, najpierw spłacani akcjonariusze uprzywilejowani. Wyliczenie w KSH uprzywilejowania ma charakter przykładowy. W statucie można inne przywileje.
Akcje związane z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych
Nie mogą być zbyte bez zgody spółki. Spółka obowiązana do wypłaty wynagrodzenia za te świadczenia nawet gdy nie wypracuje zysku.
Gotówkowe	Aportowe
Muszą być opłacone w ¼ ich wysokości przed zarejestrowaniem. Terminy wpłat statut lub uchwała walnego zgromadzenia	Obejmowane za wkłady niepieniężne. Muszą być opłacone w ciągu roku od zarejestrowania spółki. Musza być imienne. Nie mogą być zbyte, ani zastawione. Podlegają zatrzymaniu w spółce na zabezpieczenie roszczeń z tytułu należytego wykonania obowiązków (wniesienia wkładu). Nie mogą być zbyte do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy w którym w pełni opłacone.
Gratisowe
To akcje wydawane przy podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków własnych spółki.

Z akcjami tradycyjnymi, zdematerializowanymi, imiennymi i na okaziciela wiążą się dokumenty:

- imienne świadectwo depozytowe - znak legitymacyjny potwierdzający posiadanie akcji, wydawana na żądanie akcjonariusza, przez podmiot prowadzący rachunek posiadacza. W okresie ważności tego świadectwa akcji są blokowane i nie mogą być zbywane. W tym świadectwie nie trzeba ujawniać wszystkich, blokada dotyczy tylko ujawnionych;

- imienne świadectwa tymczasowe - papiery wartościowe, które zastępują nie w pełni opłacone akcje na okaziciela. Podlegają wpisowi do księgi akcyjnej.

Unieważnienie dokumentów akcyjnych

Terminy wpłat statut lub uchwała. Spółka powinna wezwać (dwa razy) do wniesienia tych wpłat na akcję. Gdy akcjonariusz nie wnosi wkładu na akcję to obowiązek zapłaty odszkodowania, odsetek. Jeśli w 1 miesiąc akcjonariusz nie wniesie wpłat, odsetek, odszkodowania to zarząd dokonuje unieważnienia jego akcji, następnie wydaje nowe akcje tej samej serii i numeru i sprzedaje je.

Złota akcja

Tradycyjnie była to akcja z prawem weta bądź dająca szczególne uprawnienia. W większości państw niedozwolona, w Polsce też. Można natomiast przyznać szczególne uprawnienia skarbowi państwa. Ustawa o szczególnych uprawnieniach skarbu państwa z 3 VI 2005 r., daje skarbowi państwa prawo blokowania decyzji zarządu oraz uchwał walnego zgromadzenia. Muszą być spełnione warunki:

- jest to niezbędne dla bezpieczeństwa kraju,

- adekwatne środki do celów,

- kontrola sądowa.

Rozporządzenie wskazuje spółki których to dotyczy np. Kompania Węglowa, Orlen. Skarb państwa może blokować tylko decyzje sprzeczne z interesem państwa. Sprzeciw w formie decyzji administracyjnej i poddane kontroli sadowej.

W S.A. poza akcjami inne dokumenty przyznające uprawnienia:

1. Imienne świadectwa założycielskie

Wydawane za usługi świadczone przy tworzeniu spółki. Wydawane wszelkim osobą, nie tylko założycielom. Dają prawo do dywidendy. Wydawane max. na 10 lat. Mogą być przedmiotem obrotu

2. Świadectwa użytkowe

Wydawane za umorzone akcje. Dają prawo do dywidendy oraz udziału w masie likwidacyjnej.

3. Kupony dywidendowe

Uprawniają do poboru dywidendy za określone lata obrotowe. Mogą być przedmiotem obrotu.

4. Warranty subskrypcyjne

Papiery wartościowe dające prawo zapisu na akcje albo prawo do objęcia akcji w przypadku docelowego oraz warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego. Warranty mogą być przedmiotem obrotu. Wydawane odpłatnie lub nieodpłatnie.

Umowy opcji

Umowy między akcjonariuszami. Opcje kupna(call) i sprzedaży( put). Umowa opcji w przypadku kupna jedna strona zobowiązuje się do kupna akcji po określonej cenie za jakis okres czasu tzw. nabywca opcji, a druga strona to wystawca opcji, którym jest akcjonariusz. 3 czynniki:

- cena instrumentu bazowego (akcja)

- premia opcji (to co nabywca płaci za opcję)

- cena wykonania - określona w umowie

Przy umowie sprzedaży nabywcą jest akcjonariusz, który żąda by ktoś od niego akcje odkupił. Termin kupna może na konkretny dzień lub do jakiegoś okresu lub bezterminowo. Te umowy o tzw. prawa pochodne (derywaty).

Rozporządzanie akcjami

Zbycie, zastawienie, dzierżawa, użytkowanie.

Zbycie

Zbycie akcji imiennej wymaga pisemnego oświadczenia na dokumencie akcji lub w innym dokumencie oraz przeniesienia posiadania. Zbycie akcji na okaziciela przeniesienie własności dokumentu przez jego wydanie. Za akcjonariusza w stosunku do spółki jest uważany akcjonariusz z akcją imienną wpisany do księgi akcyjnej, a w przypadku akcji na okaziciela posiadacz tych akcji. Do akcji na okaziciela zasada nabycia w dobrej wierze od nieuprawnionego - np. 169 KC

Zastaw i użytkowanie

Wymaga formy pisemnej z data pewną. Prawo pobierania dywidendy i zaspokojenia się z przedmiotu zastawu. Przy ustanowieniu zastawu lub użytkowania na akcjach imiennych dopuszczono wykonywanie prawa głosu przez zastawnika, użytkownika gdy przewiduje to czynność prawna i gdy zgłoszone w księdze akcyjnej, chyba że statut ogranicza/wyłącza to prawo. Pytanie czy dopuszczalne prawo głosu przy zastawie, użytkowaniu przy akcjach na okaziciela. Wydaje się że prawo głosu istnieje. Zastawi użytkowanie na akcjach spółki publicznej to blokada akcji na rachunku, ale prawo głosu zawsze akcjonariusz.

Ograniczenie rozporządzania akcjami:

1. Ustawowe

- zakaz rozporządzania przed rejestracją spółki lub podwyższenia kapitału zakładowego,

- akcje aportowe

- powtarzające się świadczenia niepieniężne

- oferta publiczna

2. Statutowe - dotyczą tylko akcji imiennych

- zgoda spółki - w trybie np. 337 KSH zgoda zarządu lub prawo pierwszeństwa nabycia akcji przez akcjonariuszy

3. Umowne między akcjonariuszami

- umowy zasyndykowania albo winkulacja akcji

Polega na tym że akcje się deponuje u notariusza lub gdzie indziej. Max. na 5 lat.

- umowy przewidujące prawo pierwokupu lub pierwszeństwa nabycia np. umowy opcji. Max. na 10 lat.

Prawa i obowiązki wspólników

2. Majątkowe

1. Prawo do dywidendy

Jest to prawo do zysku za dany rok. Przysługuje akcjonariusza, ale może też innym osobom. Przesłanka zysk wykazany w sprawozdaniu finansowym zbadanym przez biegłego. Wspólnicy musza uchwalę o wypłacie dywidendy. Zysk wypłacany proporcjonalnie do liczby akcji. Gdy akcje ni w pełni opłacone zysk proporcjonalnie do dokonanych wpłat na akcje. Inne osoby prawo do zysku to osoby posiadające imienne świadectwa założycielskie lub świadectwa użytkowe. Członkowie władz także prawo do zysku tzw. prawo do tantiemy. Obliczenie kwoty = zysk + niepodzielone zyski z lat ubiegłych + kwoty z kapitału zapasowego lub rezerwowego gdy mogą być wykorzystywane na wypłatę dywidendy - niepokryte straty - akcje własne - obowiązkowe odpisy na kapitał zakładowy lub rezerwowy. W S.A. musi istnieć kapitał zapasowy w wysokości 1/3 kapitału zakładowego. Co roku 8% czystego zysku przelewać na kapitał zapasowy aż osiągnie tą 1/3.

Dzień dywidendy i termin wypłaty dywidendy.

Dzień dywidendy co do zasady dzień uchwały o wypłacie. W spółce prywatnej statut może upoważniać do przesunięcia dnia dywidendy o 2 miesiące, a w spółkach publicznych przesunąć o 3 miesiące. Wypłata dywidendy może być pod warunkiem. Na poczet dywidendy można wypłacić zaliczkę, ale inne przesłanki niż w sp. z o.o., tzn. w S.A. następujące:

- statut dopuszcza wypłatę zaliczki

- spółka ma środki wystarczające na wypłatę zaliczki

- zgoda RN - nie ma tego w sp. z o.o.

- wypracować zysk i musi to być wykazane w sprawozdaniu finansowym.

W MsiG zarząd ogłosić o wypłacie zaliczki, minimum 4 tygodnie przed planowanym terminem wypłaty, wskazać dzień na który sprawozdanie finansowe, kwotę przeznaczoną na wypłatę zaliczki, dzień wg którego ustalany krąg uprawnionych-7 dni przed rozpoczęciem wypłat. Dywidenda nie musi być wypłacona w gotówce.

2. Prawo pierwszeństwa poboru akcji

W S.A. nie można tego wyłączyć w umowie, a tylko uchwałą walnego zgromadzenia, większością 4/5 głosów, dokonane tylko w interesie spółki, być w porządku obrad i umotywowane. 2 przypadki gdy niepotrzebna uchwała:

a) gdy zawarta umowa o kicyli usługową gdy subemitent będący instytucją finansową zobowiązany do objęcia wszystkich akcji w podwyższonym kapitale zakładowym w celu udostępnienia akcjonariusza umowy o submisję inwestycyjna gdy subemitent zobowiązany do objęcia akcji tych akcjonariuszy którzy nie skorzystali z prawa poboru

b) kapitał docelowy podwyższany - statut upoważnienie dla zarządu do podwyższenia z wyłączeniem prawa poboru.

3. Prawo udziału w masie likwidacyjnej

Nie wcześniej niż w ciągu roku (w sp. z o.o. 6 miesięcy)

II. Niemajątkowe

1. Uczestnictwo w walnym zgromadzeniu

Legitymacja formalna - do udziału w WZ uprawnieni akcjonariusze posiadający akcje imienne, świadectwa tymczasowe, zastawnicy i użytkownicy mający prawo głosu jeśli minimum tydzień przed zgromadzeniem wpisani do księgi akcyjnej. Akcja na okaziciela lub spółki publiczne to akcje powinny być złożone w spółce na tydzień przed WZ.

Legitymacja materialna - to że ktoś ma akcje to nie znaczy że może realizować uprawnienia. Do wykonywania materialnych uprawnień wymagana legitymacja formalna. Legitymacja formalna starczy do udziału w WZ. Uczestnictwo osobiście lub przez pełnomocnika. Zastawnik, użytkownik nie musi mieć udzielonego pełnomocnictwa. Prawa uczestnictwa nie można wyłączyć. Gdyby niedopuszczony lub nie powiadomiony to może zaskarżać uchwały. Członkowie zarządu i RN ex lege prawo udziału w WZ. Zasada, że na 1 akcję przypada 1 głos, ale mogą być akcje uprzywilejowane. Prawo głosu może zostać ograniczone w statucie. Co do akcjonariusza który powyżej 20% głosów w spółce można ograniczenia. Prawo głosu może zostać wyłączone, określa to np. 6 KSH. Spółka posiadając akcje własne nie może wykonywać prawa głosu.

2. Prawo zaskarżania uchwał

2 powództwa:

a) o stwierdzenie nieważności uchwały gdy sprzeczna z prawem

b) o uchylenie uchwały gdy sprzeczna ze statutem lub dobrymi obyczajami, narusza interes spółki lub akcjonariusza.

Inne terminy wytaczania powództw niż w sp. z o.o. Akcjonariusz może zaskarżać gdy głosował przeciw i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu Nie dotyczy to posiadacza akcji niemych. Gdy bezzasadnie niedopuszczony do udziału, WZ zwołane wadliwie oraz gdy uchwała poza porządkiem.

3. Prawo do informacji

Informacje co do wszystkiego objętego porządkiem obrad. Zarząd informuje na WZ lub na piśmie w 2 tygodnie od żądania informacji. Gdy zarząd odmówi to do sądu o zobowiązanie do udzielenia informacji. Drugi tryb to poza WZ - żądanie do zarządu i musi on udzielić informacji.

4. Prawa mniejszości

Akcjonariusze reprezentujący 1/10 kapitału zakładowego;

- żądanie zwołania WZ,

- żądanie umieszczenia sprawozdania w porządku obrad.

Akcjonariusze reprezentujący 1/5 kapitału zakładowego:

- wybór RN.

5. Osobiste uprawnienia

Np. 354 KSH. Nie ma tego w sp. z o.o.

6. Przymusowy wykup i odkup akcji (418, 418¹ KSH)

Przysługuje akcjonariuszom posiadającym 95% kapitału zakładowego i łącznie nie więcej niż 5-ciu akcjonariuszy, a każdy z nich 5% w kapitale zakładowym. Mogą żądać by pozostali akcjonariusze sprzedali akcje. Jest to przymusowy wykup czyli tzw. squeeze out (wyciskanie akcjonariuszy). Musi być uchwała, ale jej skuteczność zależy od zgody akcjonariuszy którzy ni objęci uchwałą. Gdy ci się nie zgadzają to mogą zażądać wykupu również ich akcji.

Przymusowy odkup tzw. revere squeeze out. Sytuacja gdy ci mniejsi tj. poniżej 5%, każdy z nich może żądać wykupu. Uchwała większością bezwzględną. Gdy brak większości to akcje te muszą być nabyte przez spółkę i umorzone.

Wykup i odkup stosuje się w spółkach prywatnych, a spółki publiczne to ustawa o ofercie publicznej, wymóg 90%.

Organy S.A.

Zarząd

Organ obligatoryjny o charakterze wykonawczym. Skład jedno lub wieloosobowy - statut. Liczba sztywno lub widełki. Widełki umożliwiają uniknięcie kadłubowego zarządu tj. gdy nie m pełnego składu. RN powołuje i odwołuje zarząd, ale statut może stanowić inaczej np. akcjonariusze powołują. Członkowie zarządu mogą działać z momentem powołania - skuteczne od podjęcia uchwały. Do KRS wpisywani członkowie zarządu. Oprócz powołania można zawrzeć umowę o pracę, zlecenie, kontrakt menedżerski. Taka umowę w imieniu spółki zawiera RN lub pełnomocnik powołany przez WZ.

Kompetencje zarządu

Domniemanie kompetencji. Prowadzenie sprawozdań spółki oraz reprezentowanie. Co do zasady kolegialnie prowadzi sprawy (wszystkie). Można wprowadzić podział kompetencji dla członków zarządu (w statucie lub w regulaminie). WZ ani RN nie mają prawa wydawania wiążących poleceń zarządowi. Typowe kompetencje:

• zwoływanie WZ

• uczestnictwo na WZ (brak tego w sp z o.o.)

• prawo zaskarżania uchwał

• prowadzene księgi akcyjnej

• wydawanie dokumentów akcji

• unieważnienie dokumentów akcji

• wydanie nowego dokumentu akcji

• umorzenie dokumentu akcji gdy zniszczony lub utracony

• wymiana dokumentu akcji

• umorzenie ustawowe (dotyczy akcji własnych) i automatyczne akcji (zdarzenie przewidziane w statucie)

• podwyższenie kapitału zakładowego w ramach kapitału docelowego

• realizacja prawa pierwszeństwa poboru akcji

• wypłata zaliczki na poczet dywidendy

• reprezentowanie spółki - wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, zasadą reprezentacja łączna

• powołuje/odwołuje prokurentów i udziela pełnomocnictw

Zasadą działanie kolegialne - uchwały. Wszyscy członkowie muszą być prawidłowo powiadomieni. Co to znaczy „prawidłowo” najlepiej określić w regulaminie. Uchwały bezwzględną większością głosów oraz są wpisane do protokołu. Czasami obowiązek powstrzymania się od decyzji - sprzeczność interesów członka zarządu z interesami spółki. Może zażądać zaznaczenia tego w protokole. Drugim ograniczeniem zakaz konkurencji tj. podobne działania, uczestnictwo w podobnej spółce. Spółka może zgodę na działalność konkurencyjną, zgoda ta organ który powołał członków zarządu. Kadencja powinna być oznaczona w statucie - max. 5 lat. Mandat - uprawnienie do pełnienia funkcji w zarządzie. Wygasa z dniem odbycia się WZ zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji. Kadencję liczy się wg pełnych lat obrotowych. Mandat wygasa również gdy rezygnacja, śmierć, odwołanie.

Rada nadzorcza

Obligatoryjnie 3 członków w spółkach prywatnych a 5 w spółkach publicznych (giełdowych). Powołuje ją WZ, ale statut może to uprawnienie przyznać akcjonariuszom.

Wybór RN grupami - np. 385 § 3-9 KSH.

500.000 akcji/5 członków RN = 100.000 akcji do wyboru członka. Warunkiem tego trybu wniosek akcjonariuszy reprezentujących 1/5 kapitału zakładowego. Ten tryb ma chronić mniejszych akcjonariuszy.

Wniosek (1/5) liczba akcji/ liczba członków RN do wyboru konieczne skupienie takiej liczby jak wynika z tego ilorazu.

Gdy minimum jeden członek wybrany w ten sposób to wygasają mandaty pozostałych członków RN. Gdy wybrani już w ten sposób to reszta normalnie. W tym trybie wyboru 1 akcja = 1 głos.

Kompetencje RN

• stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności

• prawo badania ksiąg i dokumentów oraz domagania się wyjaśnień

• prawo rewizji stanu majątku spółki

• ocena sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności spółki

• zawieszanie członków zarządu z ważnych powodów

Gdy nie prowadza oni należycie swoich spraw. Co do nich podwyższona staranność.

• prawo delegowania członka RN do pełnienia funkcji w zarządzie w przypadku wakat, max na 3 miesiące

• statut może rozszerzyć uprawnienia RN, uzależnić dokonywanie pewnych czynności od zgody Rn. Czynność jest ważna gdy brak zgody, ale wtedy odpowiedzialność członków zarządu

• uczestnictwo w WZ

• zaskarżanie uchwał WZ

• powołanie członków zarządu i uchwalanie wynagrodzenia.

Co do zasady nadzór jest wykonywany kolegialnie, a zatem uchwały RN - bezwzględna większość głosów, w obecności co najmniej ½ członków RN, zaś wszyscy członkowie prawidłowo zawiadomieni. Posiedzenie RN może zwołać jej członek w zarządzie. Zwoływanie w miarę potrzeb, nie rzadziej niż 3 razy do roku. Na mocy uchwały RN można powierzyć wykonywanie czynności nadzorczych poszczególnym członkom RN. W przypadku wyboru RN grupami, każda grupa może go upoważnić do stałego, indywidualnego pełnienia nadzoru. WZ może uchwalić wynagrodzenie dla członka RN, może też uchwalić tantiemy tj. prawo do udziału w zysku. Zakaz łączenia stanowisk - podobnie jak w sp. z o.o.

Papiery wartościowe

Dokument stwierdzający istnienie pewnego prawa, najczęściej majątkowego. Posiadanie dokumentu przesłanką posiadania i wykonywania prawa. Dokument nosicielem praw i wartości, które reprezentuje. Obrót dokumentem jest jednocześnie obrotem prawa.

Cechy obrotu papierami wartościowymi:

• uproszczenie form prawnych obrotu

• ułatwienie obrotu przez możliwość podziału całości wartości na szereg wartości samodzielnych np. kapitał zakładowy wyrażony w akcjach

• zapewnia anonimowość obrotu

• powiązanie treści ... czyli ograniczenie możliwości podnoszenia zarzutów

Określone rodzaje dokumentów mogą być nazywane papierami wartościowymi tylko gdy ustawodawca je tak nazywa. Inaczej system anglosaski. 2 teorie dotyczące papierów wartościowych: kontraktowa (Francja) i kreacyjna (Niemcy). Wg teorii kontraktowej papier wartościowy powstaje przez wystawienie i wręczenie drugiej osobie dokumentu. Jest więc umowa kauzalna. Wg teorii kreacyjnej papier wartościowy powstaje przez fakt że wyjdzie on z rąk osoby go podpisującej, ale są wyjątki np. 338 KSH. Teoria emisyjna profesora Stelmachowskiego - tu nacisk na element wydania dokumentu.

Umorzenie papieru wartościowego

Umożliwia wykonywanie praw z utraconego dokumentu. Umorzenie umożliwia wydanie nowego dokumentu zamiast starego. Przepisy szczególne będą regulować umorzenie.

Rodzaje papierów wartościowych

Wg funkcji w obrocie

1. inkorporowane w nich wierzytelności pieniężne - weksle, czeki, obligacje

2. inkorporowane w nich uprawnienia do rozporządzenia rzeczami - konosamenty, dowody składowe

3. inkorporowane prawa udziałowe w S.A.

Wg sposobu oznaczenia uprawnienia

4. imienne

• legitymują jako uprawnionego konkretnie oznaczoną osobę,

• tylko ta osoba nabywa prawa,

• przeniesienie prawa drogą przelewu i wydania dokumentu

na zlecenie

• legitymują osobę imiennie wymienioną lub przez nie oznaczoną ale może też ujawniać inne osoby wtedy pierwszy z nich to indosant a ten na kogo przenoszone to indosatariusz czyli przeniesienie przez indos

• na okaziciela

• nie wymieniają osoby legitymowanej,

• legitymowany ten kto dany papier posiada,

• nie stosuje się przepisów o przelewie więc dłużnik tylko zarzuty wynikające ze stosunków łączących go z osobą posiadacza

Weksle

3 konwencje genewski z 7 VI 1930 r. unifikacja prawa wekslowego. Na tych konwencjach opiera się polskie Prawo Wekslowe z 1936 roku. Niemcy i Austria pewne odmienności gdyż nie wszystko ratyfikowali z tych 3 konwencji. W Anglii i USA nie będą obowiązują reguły z tych konwencji.

Weksel to papier wartościowy o określonej formie, a złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania tego kto podpisał, a realizuje prawa z niego prawny posiadacz weksla. Weksle własne (proste, solo weksle, suche) oraz trasowane (trata weksel, ciągnione). Weksel własny zawiera w sobie bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy do zapłaty określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu. Weksel trasowany to skierowane do określonej osoby (trasata) bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu, czasie ...

Cechy weksla

• bezwarunkowy charakter zapłaty, jest to odpowiedzialność niezależna od ...

• samodzielność zobowiązań wekslowych poszczególnych osób które się na wekslu podpisały

• solidarność osób podpisanych na wekslu

• abstrakcyjność zobowiązania wekslowego tzn. zobowiązanie odrywa się od sytuacji gospodarczej związanej z wystawieniem weksla

Funkcje weksla

1. Płatnicza

tzn. że może być wręczany w zamian za zapłatę sumy pieniężnej, ale nie jest surogatem pieniądza

2. Kredytowa

wyraża się w odroczonym terminie płatności

3. Obiegowa

związana z możliwością nieograniczonego przenoszenia praw przez indos

4. Gwarancyjna

polega na zabezpieczeniu zapłaty weksla przez wszystkie osoby na nim podpisane, realizacja weksla w postępowaniu nakazowym

5. Refinansowa

wyraża się w możliwości złożenia weksla w banku do tzw. dyskonta - możliwość wykupienia weksla przez bank przed momentem płatności; w praktyce banki potem znów z redyskontem te weksle przenoszą tym razem do NBP który redyskontuje

Elementy weksla

1. W treści dokumentu nazwa „weksel”. Nazwa w języku kraju, w którym wystawiony.

2. Bezwarunkowe polecenie zapłacenia sumy pieniężnej

3. Oznaczenie czasu, miejsca płatności

4. Oznaczenie remitenta - osoba na rzecz której płatność

5. Data i miejsce wystawienia

6. Podpis wystawcy

7. W wekslu trasowanym oznaczenie osoby która ma zapłacić

Termin płatności weksla

Odróżnić go od terminu wymagalności weksla tj. dzień od którego można domagać się zapłaty. Gdy dzień powszedni to oba terminy się pokrywają. Gdy dzień płatności na dzień świąteczny to terminem płatności dzień powszedni. 4 rodzaje terminów płatności:

1. za okazaniem

2. w pewien czas po okazaniu

3. w pewien czas po dacie

4. w oznaczonej dacie

Nieważny jest weksle w którym suma wekslowa oznaczona ratami, posiada inne niż 4 w/w terminy płatności. Weksel nie mający terminu to weksel płatny za okazaniem

Ad a) płatny za okazaniem

Weksel ważny rok od wystawienia, ale termin płatności przedłużyć/skrócić przez czynność prawną

Ad b) w pewien czas po okazaniu

Np. w tydzień po okazaniu. Liczy się od dnia następnego po podpisaniu że weksel widział

Ad c) w pewien czas po dacie

J/w tyle że od pewnej daty. Można oznaczyć „np. principio” (1-3 dzień miesiąca), „np. medio” (14-16 dzień miesiąca), „np. fine” (ostatnie trzy dni miesiąca).

Zasady podpisywania weksla

Musi być własnoręczny podpis. Musi mieć cechę uniemożliwiającą jego usunięcie. Podpis musi obejmować całą treść weksla. Podpis osoby prawnej obejmuje pieczęć firmową oraz podpis osoby uprawnionej do reprezentacji. Zawsze osoby o pełnej zdolności prawnej i pełnej zdolności do czynności prawnych. Orzeczenie SN z 2003 r. - S.C. nie ma zdolności wekslowej, tylko wspólnicy ją mają. Pełnomocnictwo do podpisywania weksla jest pełnomocnictwem szczególnym.

Weksel np. blanco

To zaopatrzony tylko w podpis wystawcy lub akceptanta. Podpis złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Wtedy wystawiamy też deklarację wekslową, ale nie musi ona być na piśmie. Są to warunki uprawniające do wypełnienia weksla zgodnie z nią. Gdy niezgodnie to można podnieść zarzuty.

Klauzule wekslowe

Klauzule dotyczące samego zobowiązania:

1. wekslowo skuteczne

2. wekslowo obojętne - prawo wekslowe każe uznać za obojętne

3. wekslowo zakazane - unieważniające weksel

Przykładowe klauzule

1. klauzula kicyliat

Polega na umieszczeniu na wekslu siedziby osoby trzeciej gdzie weksel będzie płatny. Domicyliat nie jest wierzycielem ani dłużnikiem. Domicyliat to lokal gdzie płatny weksel. Domicyliat wystawić wystawca weksla, trasat który akceptuje, posiadacz weksla gdy uzyska akceptacje tych którzy się podpisali. Praktyce zawsze ta klauzula.

2. klauzula dotycząca oprocentowania sumy wekslowej

3 warunki skuteczności:

• tylko na wekslach płatnych za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu

• stopa odsetek musi być na wekslu

jeśli nie określono lub w sposób nieprawidłowy to jest to klauzula nie zapisana

• klauzule umieścił wystawca weksla

W prawie wekslowym wzór na obliczenie odsetek

Suma odsetek = [(S*T)/360]*[K/100]

S - stopa procentowa rocznie

T - dni od wystawienia weksla do dnia zapłaty

K - kwota weksla

3. klauzula zwolnienia się wystawcy za przyjęcie (bez obliga)

Skutkiem tej klauzuli niemożność wszczęcia przeciw wystawcy ...

4. klauzula nie na zlecenie (rektaweksel)

Ta klauzula oznacza że weksel taki nie może być przenoszony przez remitenta na inne osoby przez indos, ale prawa z weksla można przenieść drogą przelewu

5. klauzula bez protestu (bp, k)

Może ją umieścić wystawca, indosant, poręczyciel. Nie przyjęcie lub nie zapłacenie weksla zwalnia jego posiadacza z obowiązku oprotestowania weksla u notariusza (normalnie w 2 dni oprotestować), ale od razu można iść do sądu o nakaz zapłaty

6. klauzula waluty

Jeśli weksel na walutę która nie jest walutą miejsca płatności to można zapłacić w walucie miejscowej wg kursu NBP na dzień płatności. Na wekslu przeliczniki pozwalające zachować realność sumy wekslowej.

Formy przeniesienia praw wekslowych

1. indos

2. przelew

3. dziedziczenie

4. wręczenie weksla

Ad 1)

Włoskie indosso - „na odwrocie”. Zasadą przenoszenie przez indos. Powinien być bezwarunkowy, inaczej to klauzula obojętna. Przenosimy całość praw wekslowych. Weksel może być przeniesiony na każdą osobę trzecią, ale też na awalistę, trasata. Gdy w dniu zapłaty weksel w rękach wystawcy, trasata to już nie trzeba płacić.

Rodzaje indosów:

1. imienny - to indos wskazujący wprost osobę na która przenosi się weksel

2. np. blanco - nie wymienia indosatariusza, a najczęściej tylko podpis indosanta

3. na okaziciela

Prawnym posiadaczem weksla jest ten kto legitymuje się nieprzerwanym ciągiem indosów. Posiadacz weksla musi wykazać że nabył swoje prawo na podstawie weksla imiennego, np. blanco lub na okaziciela, każdy z indosantów opiera swoje prawo także indosie imiennym, np. blanco lub na okaziciela, a pierwszym z indosantów jest remitent - tak SN w orzeczeniu z 1937 r.

Nabycie weksla przez przelew czy dziedziczenie to nie nastąpi przerwanie ciągu indosów gdy przedstawią dokument tj. umowa przelewu lub postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Postępowanie zwrotne

Posiadacz powinien zawiadomić swoich poprzedników po dniu protestu lub ..... Kolejni indosanci wciągu 2 dni zawiadamiają poprzedników. W pewnych przypadkach możliwe wcześniejsze uruchomienie postępowania regresowego tj. gdy utraci dobrodziejstwo terminu:

-

-

Awal

Zapłatę weksla można poręczyć co do całości lub co do części sumy wekslowej. Awal to przyjęcie odpowiedzialności za zapłatę. Poręczyć można za każdą osobę na wekslu podpisaną. Awal w dowolnym miejscu na wekslu. Awal nie może być z zastrzeżeniem warunku. Warunek unieważnia awal. Awal powinien wskazywać za kogo poręcza. W razie wątpliwości za .... Awal to zobowiązanie akcesoryjne gdyż poręczyciel odpowiada tak jak ten za kogo poręczył. Awal to zobowiązanie samoistne gdyż zobowiązanie poręczyciela jest ważne choćby zobowiązanie za które poręczył było nieważne.

Różnice pomiędzy awalem a poręczeniem z KC

Awal	Poręczenie
Nie stosujemy KC	Stosujemy KC, regulowane w KC
Nie zależy od tego czy zobowiązanie jest ważne (samoistny)	Istnieje tylko gdy ważne zobowiązanie (niesamoistne)
Awalista nie może zwolnić się z zapłaty	Poręczyciel może odmówić zapłaty gdy poręczył za osobę nie posiadającą zdolności do czynności prawnych
Nie może się zasłaniać zarzutami osobistymi	Można podnosić wszystkie zarzuty

Czeki

Unifikacja regulacji prawa czekowego jak przy wekslach. Mamy 3 konwencje genewskie z 1931 roku. Anglicy nie ratyfikowali konwencji. Prawo czekowe z 1936 roku było 4 razy nowelizowane. Pewne regulacje także w prawie dewizowym.

Istota czeku opiera się na cywilnoprawnej konstrukcji przekazu. Jest to sformalizowany rodzaj przekazu. Czek jest dokumentem - przepisy wskazują jego treść.

Wystawca czeku poleca trasatowi w sposób bezwarunkowy wypłacić pewna sumę pieniężną. Trasatem może być tylko bankier. By posługiwać się czekiem najpierw umowa z bankiem. Cechy czeku są takie jak weksla:

- samodzielność

- bezwarunkowość

- abstrakcyjność

Funkcje czeku

1. Płatniczo rozliczeniowa

Możliwość rozliczania należności poprzez zapłatę natychmiast po przedstawieniu. W tym sensie czek jest surogatem pieniądza (weksel inaczej).

2. Obiegowa

Możliwość przechodzenia czeku między osobami. Krótszy czas ważności niż weksel.

3. Gwarancyjna

Celem zapewnienie realizacji praw inkorporowanych w czeku przez ograniczenie ilości zarzutów oraz przez możliwość uzyskania nakazu zapłaty.

Dodatkowo ukryta funkcja tzw. kredytowa. Uzyskiwana na 2 sposoby:

- wystawienie czeku in blanco

In blanco - świadomość wystawcy że później będzie on wypełniony.

- wystawienie czeku postdatowanego

Postdatowany - czek wręczony z inną datą wystawienia (późniejszą), ale mimo to po przedstawieniu czeku należy zapłacić.

Wystawienie czeku i jego składniki.

Wystawienie to wypełnienie odpowiedniego blankietu, który daje bank. Można na innym blankiecie ale zawsze elementy:

• Nazwa czek

• Bezwarunkowe polecenie zapłaty

• Nazwa trasata

• Data i miejsce płatności (mogą być określone pośrednio)

• Podpis

Gdy brak jednego elementu to jest to dowód zobowiązania a nie czek. Gdy kilka miejsc to wtedy pierwsze wymienione.

Czek jest płatny w terminie:

10 dni - czeki krajowe

20 dni - czek wystawiony w innym kraju niż ten w którym ma być zrealizowany, ale państwa usytuowane na tym samym kontynencie, UWAGA: Rosja to Europa

70 dni - czek wystawiony w innym kraju niż ten w którym ma być zrealizowany, a państwa usytuowane na różnych kontynentach

Po upływie terminu czek traci ważność, jest już tylko zobowiązaniem do zapłaty. Czek można przedłużyć.

Czek bez pokrycia traktowany jak fałszerstwo pieniądza więc oprócz odpowiedzialności cywilnej (odpowiedzialność za szkodę) także karna (grzywna i pozbawienie wolności do lat 2 gdy wina umyślna, grzywna albo 6 msc pozbawienia wolności gdy wina nieumyślna). Przestępstwo dopiero gdy czek bez pokrycia w momencie przedstawienia do zapłaty, a nie w momencie wystawienia.

Klauzule czekowe

Mogą być te same co na wekslu a najczęściej następujące: przelać na rachunek, bez protestu, związane z indosem

Przeniesienie praw z czeku

Prawo czekowe możliwość przeniesienia przez indos. To samo co przy wekslu, ale nieważny indos dokonany przez trasata (bank) bowiem bank ma zapłacić a nie indosować.

Rodzaje czeku

1. imienne

2. na zlecenie

3. na okaziciela

4. gotówkowe

5. rozrachunkowe

6. potwierdzone

Bank pieczątka na czeku i wtedy blokada środków na koncie

7. gwarantowane

Zaopatrzony w taką klauzulę z oznaczeniem sumy gwarantowanej to gwarancja banku że do tej kwoty bank zapłaci. Patrzeć czy jest suma czy jej nie ma np. gwarancja zapłaty do 5.000 zł.

8. Bankierski

9. podróżniczy

Spory czy jest to czek. Polega na tym że w banku kupujemy czeki o pewnych nominałach. Ten czek w innym kraju podpisujemy i płacimy nim zamiast gotówki. Osoba która go otrzymała idzie do banku i tam dostaje gotówkę w zamian za czek.

Znaki towarowe

Prawo znaków towarowych zaliczamy do prawa własności intelektualnej. PWI obejmuje wszelką ludzką działalność intelektualną.

Znak towarowy to jeden ze sposobów oznaczania towarów i usług, a poza tym jest środkiem ekspansji przedsiębiorcy. ZT musi być fizycznie lub pojęciowo połączony z towarem. Odróżnia on towary. Obecnie np. 120 - 195 Prawa własności przemysłowej regulują problematykę ZT. Znakiem może być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie które w sposób graficzny da się wyrazić, jeśli takie oznaczenie nadaje się do odróżnienia w obrocie. Z powyższego wynika że ZT powinien być dostatecznie rozróżniany w zwykłym obrocie gospodarczym. ZT to w szczególności:

• wyraz

• rysunek

• ornament

• kompozycja kolorystyczna

• forma opakowania towaru

• melodia lub sygnał dźwiękowy

Nie jest ZT slogan. Jest traktowany jako sentencja reklamowa.

3 kryteria definicji ZT

a) podmiotu

ZT przyznany tylko dla towaru lub usługi. W ustawie definicja towaru - wyrób przemysłowy, rzemieślniczy, a także płody rolne, woda, minerały, surowce.

b) funkcji

To zdolność wyróżniająca znak.

3. struktury formalnej

Spełnione przez postulat skrótowości, komunikatywności i wyrazistości.

Samo oznaczenie staje się ZT gdy następuje związanie go towarem/usługą.

Doktrynalny podział ZT

4. utożsamiane z nazwą przedsiębiorstwa lub nazwiskiem wtedy to są znaki firmowe np. Opel

5. ZT o charakterze fantazyjnym, tylko informują że towar z jakiegoś przedsiębiorstwa np. mydełko Fa

Ustawowy podział ZT

1. klasyczne

2. wspólne znaki towarowe

Wspólny ZT może uzyskać organizacja mająca osobowość prawną i ta organizacja powołana tylko by reprezentować przedsiębiorców. Prawo używania ZT ta organizacja i ci przedsiębiorcy

3. wspólne znaki towarowe o charakterze gwarancyjnym

Uzyskać może organizacja z osobowością prawną, ale sama organizacja nigdy znaku nie używa, a tylko przedsiębiorcy używają, zgodnie z regulaminem tej organizacji.

Ponadto praktyka wykształciła tzw. defensywne ZT tj. żeby ochronić jakiś znak rejestruje się znaki podobne do tego podstawowego znaku. Te ZT mają zawęzić możliwość zbliżenia się do tego głównego znaku.

Funkcje ZT

• jakościowa - cechy zewnętrzne, ale też odpowiednia organizacja serwisu, oraz odpowiednia cena produktu

• reklamowa - ta funkcja dopiero gdy znak się opatrzy w obrocie

Powstanie ZT

1. Zgłoszenie znaku

Może dotyczyć tylko jednego, chyba że pozostałe będą miały charakter defensywny. W zgłoszeniu wskazane towary którym ZT przysługuje. ZT przysługuje towarowi, nie przedsiębiorcy. W przypadku wspólnych ZT warunkiem skuteczności zgłoszenia regulamin znaku.

2. Ogłoszenie w Wiadomościach Urzędu Patentowego o zgłoszeniu znaku

Domniemanie że każdy wie o tym co jest w wiadomościach UP. Ta publikacja umożliwia zgłoszenie sprzeciwu, ale i tak UP powołuje zespół do zbadania danego ZT. Przesłanki dodatnie i ujemne badania dwojaki charakter - bezwzględny tj. niemożliwa rejestracja (katalog zamknięty w ustawie), oraz względny (katalog otwarty w ustawie).

3. Decyzja UP

Gdy wszystkie przesłanki NP. to UP wydaje decyzję (charakter konstytutywny) tzw. świadectwo ochronne na ZT.

4. Ogłoszenie rejestracji w Wiadomościach UP

Obowiązek uiszczenia opłaty w terminie oznaczonym przez UP. Po upływie terminu UP stwierdza wygaśnięcie ochrony.

Oprócz rejestracji prawo ochronne można uzyskać przez znak powszechnie znany. Tu rozstrzyga organ który rozstrzyga spór, np. Mercedes.

Zakres prawa z rejestracji ZT

Uprawnionym do ZT przedsiębiorca na rzecz którego rejestracja znaku.

ZT można zbyć tylko z przedsiębiorstwem lub jego częścią - zakres podmiotowy

Towary i usługi - zakres przedmiotowy

Polska - zakres terytorialny

10 lat - zakres czasowy (po tym okresie znów trzeba ponowić rejestrację)

Treść prawa z rejestracji ZT

2 grupy

1) możliwość używania ZT i jego ekonomicznej eksploatacji - strona pozytywna

4 rodzaje zachowań

- prawo oznaczenia towarów

- prawo wprowadzenia towarów do obrotu

- prawo posługiwania się w reklamach

- prawo oznaczania na ofertach których przedmiotem jest ZT

2) ochrona używania ZT na wypadek bezprawnego wkraczania - strona negatywna

Ochrona tylko przed bezprawnym wkroczeniem osób trzecich. Bezprawność np. prawo pierwszeństwa - znaczenie ma ogłoszenie zgłoszenia znaku a nie rejestracji. Nie ma bezprawności gdy ZT przeniesiony drogą licencji, a nie wyłączono sublicencji.

Ustanie prawa ze ZT

1. Unieważnienie

Tylko decyzja UP wydana naruszeniem ustawowych przesłanek rejestracji.

2. Wygaśnięcie

Także przesłanką wydanie decyzji UP, poza sytuacją gdy upływa czas ochrony.

Decyzja UP o wygaśnięciu gdy:

• Zrzeczenie się uprawnionego do ZT, wtedy zwrot części kasy

• Nieużywanie znaku, chyba że chodzi o defensywne ZT

• ZT traci znamiona odróżniające tzw. degeneracja znaku (rozwodnienie znaku)

Roszczenia o:

1. Zaniechanie

Najczęściej. Szersze niż z KC. Jest to żądanie zaprzestania naruszeń oraz oderwania znaku od towaru, zniszczenia danego produktu gdy ZT nie można oddzielić od towaru, zniszczenie matryc do wyrobu ZT.

2. Naprawienie szkody

To roszczenie na podstawie orzeczenia SN - szkodą jest tu strata rzeczywista.

3. Wydanie korzyści

Jest to oddzielne roszczenie od naprawienia szkody

4. Stosowne oświadczenie przez naruszającego

Praktyka różna. Decyduje sąd. Czasami tylko nakazuje je zamieścić, czasami oznacza treść.

Powyższe uwagi dotyczą ZT w prawnym znaczeniu tj. wtedy gdy na znaku ®, gdy nie ma ® to wtedy nie jest to znak a logo i ochrona przez prawa autorskie lub przez ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów.

Obligacje

Rodzaj papierów wartościowych opiewających na wierzytelności. Ustawa o obligacjach z 29 VI 1995 r. reguluje te kwestie. Ustawa nie dotyczy obligacji emitowanych przez skarb państwa i NBP.

Definicja obligacji - papier wartościowy emitowany w serii, w którym emitent stwierdza że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego.

Emitent obligacji nie może przerzucić obowiązku spełnienia świadczenia na inny podmiot, ale wyjątek - w przypadku zniesienia lub podziału JST, te JST które przejęły odpowiedzialność za zobowiązania, odpowiadają solidarnie za zobowiązania z obligacji.

Emitenci obligacji to:

• Osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą

• Spółki komandytowo-akcyjne

• JST

• Związki JST

• Miasto stołeczne Warszawa

• Inne osoby prawne upoważnione na mocy odrębnej ustawy

• Instytucja finansowa - ustawa zawiera definicję

Treść obligacji (art. 5)

3 grupy elementów:

I.

- podstawa prawna emisji

- oznaczenie emitenta (firma, siedziba, nr KRS)

- podpis osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu emitenta (podpis może być mechanicznie)

II.

- nazwa i cel

- wartość nominalna i numer

- oznaczenie obligatariusza gdy obligacje imienna oraz jeśli miałby być wprowadzony zakaz rozporządzania

- miejsce i data wystawienia

III.

- opis świadczeń emitenta

- data od której nalicza się oprocentowanie

- zakres i forma zabezpieczenia, ewentualnie informację o braku zabezpieczenia

- dodatkowo może być arkusz oprocentowania, arkusz wykupu obligacji

Forma obligacji

1. Tradycyjna

1. Obligacje imienne

Zbycie obligacji przez przelew i wydanie obligacji

2. Obligacje na okaziciela

Zbycie przez przeniesienie posiadania. Świadczenie na rzecz posiadacza obligacji zwalnia ze zobowiązania, chyba że osoba działała w złej wierze.

Obligacje mogą być zbyte tylko bezwarunkowo, ale wyjątek - obligacje imienne można wprowadzić zakaz lub ograniczenie ich zbywania. Tylko w przypadku obligacji imiennych możliwe odtworzenie utraconej obligacji. Odtworzyć może sąd.

2. Zdematerializowana

Ta forma jeśli emitent tak postanowi w warunkach emisji. Obligacje będą wtedy elementem publicznego obrotu. Uprawnienia z tych obligacji powstają z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w ewidencji prowadzonej przez KDPW, firmę inwestycyjną albo bank. Zbywanie tych obligacji - umowa zobowiązująca do przeniesienia prawa przenosi te prawa z chwilą zapisu w ewidencji.

Odpowiedzialność (art. 8)

Emitent odpowiada całym swym majątkiem za zobowiązania wynikające z obligacji, ale wyjątek dotyczący obligacji przychodowych. W ich przypadku emitent może ograniczyć odpowiedzialność do kwoty przychodów lub wartości majątku określonego przedsięwzięcia.

Rodzaje obligacji

1. Nieokreślone w ustawie

1. wg rodzaju wierzytelności

1. opiewające na wierzytelności pieniężne

Emitent zobowiązuje się do wykupu obligacji w terminie określonym w warunkach emisji i zapłaty oprocentowania

2. opiewające na wierzytelności niepieniężne

Emitent zobowiązuje się do spełnienia świadczenia (np. zamiana obligacji na akcje).

3. opiewające na wierzytelności mieszane

2. wg kryterium oprocentowania

1. o stałym oprocentowaniu

Przyznają równe oprocentowanie w stałych terminach przez cały okres, aż co całkowitego ich wykupu.

2. o zmiennym oprocentowaniu

Przyznają różne oprocentowanie dla różnych terminów

3. indeksowane

Stopa oprocentowania aktualizowana jest w odniesieniu do innych czynników np. stopy inflacji

4. o kuponie zerowym

Te obligacje emitowane z dyskontem w stosunku do ich wartości nominalnej tzn. obejmowane przez obligatariusza po cenie niższej niż nominalna.

3. wg terminu realizacji

1. krótkoterminowe

Z reguły ich termin wykupu krótszy niż rok. Wykorzystywane do pozyskania kapitału obrotowego.

2. średnioterminowe

Termin wykupu rok do 5 lat. Wykorzystywane do pozyskania kapitału inwestycyjnego

3. długoterminowe

Termin wykupu powyżej 5 lat. Ich przykładem obligacje przychodowe na realizację określonego przedsięwzięcia.

4. Konwersyjne

To takie w których treść obligacji ulega zmianie na skutek zdarzeń określonych w warunkach emisji lub w ustawie np. zmiana świadczenia niepieniężnego na pieniężne gdy emitent opóźnia się ze spełnieniem świadczenia niepieniężnego. Można zastrzec przedterminowy wykup obligacji, zmianę oprocentowania, wskazanie daty po której przestaje obowiązywać zakaz rozporządzania, przekształcenie obligacji imiennych w obligacje na okaziciela.

5. kryterium zabezpieczenia spełnienia świadczenia

Udzielenie poręczenia, ustanowienie hipoteki, ale mogą być też inne niż wymienione w ustawie formy zabezpieczenia.

1. całkowicie zabezpieczone

2. częściowo zabezpieczone

3. niezabezpieczone

6. wg ryzyka

1. pozbawione ryzyka

Najczęściej emitowane lub poręczane przez NBP lub skarb państwa.

2. o niewielkim stopniu ryzyka

Należą do nich obligacje komunalne.

3. Śmieciowe

Emitowane z bardzo wysokim oprocentowanie jednakże ich emitenci nie wykazują dobrej sytuacji finansowej lub nie są znani na rynku.

1. Określone w ustawie

1. Obligacje z prawem do zysku emitenta (art. 19)

Dają prawo do udziału w zysku emitenta. Jeśli sp. z o.o. lub S.A. chce obligacje z prawem do zysku to musi umieścić taką klauzulę w statucie oraz wpis o tym do KRS. Tekst warunków emisji dołączony do akt rejestrowych.

2. Obligacje zamienne na akcje

Związane z tzw. warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego w S.A. Uchwała o emisji obligacji określać:

• zakres przyznanego prawa

• warunki jego realizacji w tym rodzaje akcji

• sposób przeliczenia obligacji na akcje, z tym że na każdy 1 zł wartości nominalnej obligacji może przypadać najwyżej 1 zł wartości nominalnej akcji

• maksymalna wysokość podwyższenia kapitału zakładowego

Poza uchwałą są warunki emisji, a w nich:

• sposób postępowania w przypadku przekształcenia lub likwidacji emitenta albo zmiany wartości nominalnej akcji

• informację o obowiązku zgłoszenia Prezesowi UOKiK zamiaru nabycia obligacji zamiennych na akcje

• Obligacje z prawem pierwszeństwa objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym przed akcjonariuszami spółki (art. 22)

Jest to związane z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego w S.A. Uchwała powinna określać:

• liczbę akcji przypadających na 1 obligację

• cenę emisyjną albo sposób jej ustalenia

Emisja tych obligacji wymaga wyłączenia prawa poboru.

4) Obligacje przychodowe

Mogą przyznawać prawo do zaspokojenia roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami emitenta. To zaspokojenie z przychodów lub z majątku przedsięwzięcia sfinansowanego przez emisję obligacji lub innego przedsięwzięcia określonego przez emitenta. Takie obligacje mogą emitować:

• JST, związki JST oraz m.st. Warszawa

• Spółki komunalne w których w/w podmioty posiadają minimum 50 % głosów na walnym zebraniu lub zgromadzeniu wspólników i ich przedmiotem działalność polegająca na zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnych lub wykonywaniu zadań z zakresu użyteczności publicznej

• Sp. z o.o. lub S.A. wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej wykonujące zadania na podstawie umowy z JST

• S.A. które na podstawie upoważnienia ustawowego albo koncesji lub zezwolenia wykonują zadania użyteczności publicznej lub świadczą usługi w zakresie transportu lub komunikacji

• Koncesjonariusz o którym mowa w ustawie o autostradach płatnych

Uchwała zawierać:

• rodzaj i cel przedsięwzięcia

• wysokość majątku do jakiej służy prawo pierwszeństwa zaspokojenia się z tego majątku

Prawa emitenta

• wpływy z przedsięwzięcia wpływać na specjalny rachunek bankowy

• emitent nie może dokonywać wypłat z tego rachunku bankowego dla celów innych niż zaspokojenie obligatariusza, w drodze wyjątku można przeznaczać te kwoty na inne cele, ale tylko w wysokości przewyższającej kwotę przeznaczoną na zaspokojenie roszczeń obligatariuszy

• środki zgromadzone na rachunku nie podlegają egzekucji do wysokości kwoty zobowiązania emitenta wobec obligatariuszy oraz są wyłączone z masy upadłości emitenta

Sposób emisji obligacji

1. Drogą publicznej oferty

2. Inny sposób

Art. 10 określa jakie dane w propozycji nabycia obligacji. Dodatkowo może zawierać próg emisji czyli minimalną liczbę obligacji których subskrybowanie jest niezbędne dla dojścia emisji do skutku.

Wykup obligacji (art. 24)

Z chwilą wykupu obligacje podlegają umorzeniu.

W przypadku nie wypełnienia w terminie w części lub w całości zobowiązania pieniężnego obligacje podlegają natychmiastowemu wykupowi.

Gdy obligacje na świadczenia niepieniężne to w razie opóźnienia ze spełnieniem świadczenia podlegają konwersji na obligacje na świadczenia pieniężne i na żądanie podlegają natychmiastowemu wykupowi.

W razie likwidacji emitenta też natychmiastowy wykup z dniem otwarcia likwidacji, chociażby termin ich wykupu jeszcze nie nastąpił.

---