Wykłady z etyki 1-5

Etyka jako dziedzina

filozofii

Wykład 1

Podstawowe teorie etyczne,

kod etyczny,

ZASADY ZALICZANIA

PRZEDMIOTU

EGZAMIN SKŁADA SIĘ Z 2 CZĘŚCI:
1. Wykonanie pracy pisemnej
2. Test – 40 pytań jednokrotnego wyboru
Zaliczenie pracy dopuszcza do testu.
PRACA PISEMNA
Analiza czynności zawodowych
psychologa pod kątem przestrzegania zasad
etycznych sformułowanych w kodeksie etyczno
zawodowym

Analizie można poddać:

1.

Eksperyment psychologiczny opisany

w literaturze ( z wyłączeniem

eksperymentów Milgrama, Zimbardo,

J. Eliott, „Małego Alberta”

2.

Opis oddziaływań psychologicznych
- opisanych w literaturze

- znanych z własnych doświadczeń
3. Własne doświadczenia z robieniem

badań w ramach studiów

Praca składa się z 3 części:

1. Opis analizowanego przypadku

( max. 1 strona)

2. Wskazanie błędów – dokładne

odniesienia do artykułów kodeksu
etycznego, ocena błędów

3. Propozycje sposobów uniknięcia

naruszeń zasad etycznych

Formalne wymogi

• Maksymalna objętość pracy – 5 stron
• Podwójny odstęp i margines
• Prac nie oprawiać, zszyć i nie

wkładać do koszulek

• Strona tytułowa- imię , nazwisko,

numer albumu, tryb studiów

• Termin oddania – 2 tygodnie przed

końcem zajęć

PODSTAWOWE POJĘCIA

ETYKA – dziedzina filozofii . To zbiór teorii

dotyczących problemów dobra i zła,

powinności, cnót, obowiązków.

Nie ma jednej teorii etycznej
MORALNOŚĆ – postulowanie określonych

postaw zgodnych z obowiązującymi w

danym kręgu kulturowym czy społecznym

normami

MORALIZATORSTWO – pouczanie, udzielanie

rad jak postępować zgodnie z określonymi

zasadami

RODZAJE NORM

PRAWNE – obwarowane sankcjami

prawnymi ( kodeksy)

OBYCZAJOWE - związane z kulturą
ETYKIETALNE – sposoby zachowania w

określonych sytuacjach np..
miejscach publicznych, poprawność
polityczna itp..

Normy kodeksów zawodowych

Kodeks etyczny

• Kodeks etyczny to zasady leżące u

podstaw formułowania sądów
moralnych.

• Kod etyczny opisuje się poprzez:
• 1. określenie wartości centralnej
• 2. określenie cnót kardynalnych
• 3. określenie grzechów głównych

Etyka produktywności

• Wartość centralna
• Produkcja dóbr
• Cnoty kardynalne
• Użyteczność, skuteczność,

pracowitość, oszczędność, sukces

• Grzechy główne:
• Lenistwo, marnotrawstwo, porażka

Etyka godności

• Wartość centralna
• Życie w godny sposób
• Cnoty kardynalne:
• Duchowość, czystość, honor
• Grzechy główne:
• Pogoń za dobrami materialnymi,

utrata honoru

Etyka powszechnego dobra

• Wartość centralna
• Dobro społeczności jako całości
• Cnoty kardynalne:
• Poszanowanie norm społecznych
• Grzechy główne:
• Łamanie norm społecznych

Etyka kolektywistyczna

• Wartość centralna
• Dobro własnej grupy
• Cnoty kardynalne:
• Dobro i interes grupy, lojalność

wobec członków grupy, konformizm

• Grzechy główne:
• Nielojalność wobec członków grupy,

nonkonformizm

Etyka autonomii

• Wartość centralna
• Dobro innej jednostki – dobro człowieka
• Cnoty kardynalne:
• Poszanowanie wolności i praw,

pomaganie, lojalność wobec drugiego

człowieka

• Grzechy główne:
• Krzywdzenie ludzi, łamanie praw,

nielojalność

Badania nad funkcjonowaniem

kodów

1. Typowanie zachowań moralnych i

niemoralnych – pula 391 zachowań

2. Ocena przynależności zachowań do

konkretnego kodu etycznego

3. Ocena jak dalece każde zachowanie

uważane jest za moralne lub

niemoralne

-skłonność do opatrywania go sankcją ,
- Uniwersalizacja oceny –zawsze i

wszędzie moralne

Reakcje emocjonalne

uniwersalnym korelatem sądów

moralnych

 Negatywne emocje jako reakcja na

własne zachowania niezgodne z

normami i wartościami (wstyd,

poczucie winy, zakłopotanie) –

zachowania zmierzające do

odbudowy dobrego imienia

 Emocje jako reakcja na cudze

cierpienia (litość, współczucie,

sympatia )-zachowania altruistyczne

Pozytywne emocje na cudze cnotliwe

zachowania (podziw, sympatia,
miłość) –wzmacniają te zachowania,
pozytywne relacje z osobą moralną

Negatywne emocje na cudze

grzeszne zachowania (gniew, wstręt,
pogarda) – wzbudzają tendencje do
ukarania i nawrócenia.

Podstawowe zasady

działalności zawodowej

psychologa

• Zasady etyczne zawodu psychologa

najbliższe są etyce autonomii. Są to:

• Poszanowanie prawa klienta do:
• - godności;
• - autonomii;
• - intymności;
• - poufności

Podstawowe zasady

formułowane w kodeksach

etycznych

Wykład 2

Uregulowania prawne.

Psycholog jako zawód zaufania

publicznego.

Kodeksy zawodowe- rodzaje

norm

1. Normy o charakterze zakazowym-

bezwyjątkowe np.. Nie wolno działać na szkodę

klienta (art. 19)

2. Normy nakazowe – dążenie np.. zasada

zachowania tajemnicy zawodowej

3. Normy profesjonalne – perfekcjonistyczne np,.

stałe doskonalenie w zawodzie art.. 4

4. Normy pokazujące odstępstwa od norm

moralności ogólnej

5. Normy o charakterze doradczym – co robić w

przypadku konfliktu art.. 26

Kodeks etyczny

Amerykańskiego Towarzystwa

Psychologicznego

• Zasady ogólne dotyczą:
• 1. kompetencji;
• 2. integralności;
• 3. odpowiedzialności zawodowej i

naukowej;

• 4. respektowania praw człowieka i

jego godności

• 5. troski o dobro innych;
• 6. odpowiedzialności społecznej

• Zachęcamy do zapoznania się z

kodeksem etycznym APA , a także
polskich kodeksów zawodów
pokrewnych (np. lekarskiego)

Kodeks APA

• Szczegółowe zasady etyczne i zasady

postępowania dotyczą działalności
psychologów w następujących
dziedzinach:

• 1. ocena, diagnoza i interwencja
• 2. terapia
• 3. nauczanie, superwizja, badania

naukowe

• 4. psychologii sądowej

• 5. wystąpień publicznych, reklamy

usług psychologicznych

• 6. rozwiązywania dylematów

etycznych

Dylematy etyczne opisywane

przez członków APA

679 osób, 703 dylematy
KATEGORIE NAJCZĘŚCIEJ

WYMIENIANYCH PROBLEMÓW

1. Naruszenie poufności 18%
2. Konfliktowe relacje 17%
3. Źródła finansowania i
naciski na psychologa 14%
4. Dylematy w nauczaniu 8%

Podstawowe akty prawne

związane z działalnością

zawodową psychologów

• Ustawa o zawodzie psychologa i

samorządzie zawodowym psychologów
z dnia 8 czerwca 2001 roku (Dz.U. Nr.
73 z 18.07.2001, poz. 763)

• Konstytucja RP : art.. 31. 39, 47, 51
• Konwencja o ochronie praw człowieka –

art. 8

KONSTYTUCJA RP

ART.. 31 - Każdy obywatel jest obowiązany szanować

wolność i prawa innych. Nie można nikogo zmuszać

do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

ART.. 39 – Nikt nie może być poddany

eksperymentom naukowym, w tym medycznym

bez dobrowolnie wyrażonej zgody.

ART.. 47 Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia

prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia

oraz do decydowania o życiu osobistym.

Art.. 51 Nikt nie może być zobowiązany inaczej niż na

podstawie ustawy do ujawnienia informacji

dotyczących jego osoby.

Konwencja o ochronie praw

człowieka

Ratyfikowana 19.01.1993
Art.. 8 Każdy ma prawo do

poszanowania swojego życia
prywatnego i rodzinnego, swojego
mieszkania i swojej korespondencji.

Ustawa o ochronie danych

osobowych

29.08.1997 r.
Art.. 7 pkt. 5 Każda osoba powinna wyrazić

zgodę na przetwarzanie swoich danych

osobowych, zgoda nie może być

domniemana lub dorozumiana z

oświadczenia woli o innej treści.

Art.. 24 pkt. 1.2 poinformowanie osoby o celu

zbierania danych oraz o przewidywanych

odbiorcach lub kategoriach odbiorców

Art.. 24.pkt. 1.3 obowiązek poinformowania o

prawie wglądu do swoich danych i ich

poprawiania

Ustawa o ochronie danych

osobowych

Art.. 27 pkt. 1 Zabrania się

przetwarzania danych ujawniających
pochodzenie rasowe lub etniczne,
poglądy polityczne, przekonania
religijne lub filozoficzne,
przynależność wyznaniową, partyjna
lub związkową, jak również danych o
stanie zdrowia, kodzie genetycznym,
nałogach lub życiu seksualnym.

Ustawa o zawodzie

psychologa

WYKONYWANIE ZAWODU:
Art.12 ust. 1 Podjecie usług następuje za

zgoda osoby (klienta) lub grupy osób

Ust. 2 Zgoda nie jest wymagana w

przypadkach określonych przez kodeks

karny, kodeks postępowania karnego i

ustawę o ochronie zdrowia psychicznego

Ust. 3 Zgoda nie jest wymagana w

przypadku poborowych kierowanych do

poszczególnych specjalności wojskowych

oraz osoby ubiegające się o przyjęcie do

zawodowej służby wojskowej

Ustawa o zawodzie

Art.. 13 ust. 1 Psycholog informuje

klienta o celu postępowania, jego
przebiegu, wynikach i sposobie ich
udostępniania oraz powinien uzyskać
akceptację planowanych czynności.

Ust. 2 Jeśli wyniki służą nie tylko do

informacji klienta to są chronione
ustawą o ochronie danych osobowych

Ustawa o zawodzie

Art.. 14
1. Psycholog ma obowiązek

zachowania w tajemnicy informacji

związanych z klientem, uzyskanych

w związku z wykonywaniem zawodu

2. Obowiązek zachowania tajemnicy

zawodowej nie może być

ograniczony w czasie

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:
1) Poważnie jest zagrożone zdrowie, życie

klienta lub innych osób,

2) Tak stanowią ustawy

Cechy zawodu zaufania

publicznego

• 1. Obowiązek zachowywania

tajemnicy zawodowej

• 2. Kierowanie się zasadami etyki i

deontologii zawodowej

• 3. Posiadanie wykształcenia

specjalistycznego

• 4. Utworzenie samorządu jako formy

organizacyjnej dbającej o standardy

wykonywania zawodu

PODSTAWOWE ZASADY

DIAGNOZY

PSYCHOLOGICZNEJ

Wykład 3

CECHY RELACJI

PSYCHOLOG- OSOBA

BADANA

• 1. OCZEKIWANIA BADANEGO

• 2. LĘK PRZED OCENĄ

• OCZEKIWANIA PSYCHOLOGA

OCZEKIWANIA BADANEGO

badania Orne’a

• Postrzeganie sytuacji zgodnie z

założeniami badającego:

- badanie jest dobrowolne
- nie jest odbierane jako zagrażające

Sytuacja jest niejasna – badany

zakłada ukryty cel

LĘK PRZED OCENĄ

badania Rosenberga

• RELACJA PSYCHOLOG – BADANY JEST

NIESYMETRYCZNA

- psycholog ocenia – badany jest oceniany
- nastawienie badanego na ochronę

poczucia własnej wartości

* jak zostanę oceniony przez psychologa
* zderzenie obrazu samego siebie z tym,

który może wyłonić się z badania

NASTAWIENIE PSYCHOLOGA

efekt Rosenthala

POTWIERDZENIE WSTĘPNYCH OCZEKIWAŃ
- Pozytywnych ( efekt Galatei)
- Negatywnych ( efekt Golema)
ŹRÓDŁA OCZEKIWAŃ WSTĘPNYCH
- osobowość psychologa
- dane o badanym – obiektywne i

subiektywne

- uprzednie kontakty z badanym

SCHEMAT PROCESU

DIAGNOSTYCZNEGO

wg. H. Sęk

Badany

psycholog
Społeczeństwo

(odbiorca diagnozy)

BADANY

Badany

Rzeczywisty stan

diagnozowanego obszaru

Status

motywacyjny

Zgłoszenie dobrowolne vs.
Zgłoszenie przymusowe

Wgląd

Niezaburzony vs.

Zaburzony

Obraz
funkcjonowania w

danym obszarze

Adekwatny vs.
nieadekwatny

Postrzeganie

sytuacji

diagnostycznej

Trafne vs. nietrafne
Lęk vs. zaufanie

Zachowanie się

badanego

Szczere vs. zafałszowane

Nastawienie

(oczekiwania)
badanego wobec

psychologa:
współpraca vs.
przeszkadzanie

PSYCHOLOG

Nastawieni

e

psychologa

wobec

badanego

(efekt
Galatei,

efekt

Golema)

Komunikat diagnostyczny

odebrany i zrozumiany przez

psychologa

Przetwarzanie i integrowanie

komunikatu w diagnozę

Przekazanie diagnozy

społeczeństwu (opinia lub

orzeczenie)

SPOŁECZEŃSTWO

Nastawieni

e

społeczeńst

wa wobec

zachowania
badanego

(efekt

stygmatyza

cji)

Odbiór diagnozy przez

społeczeństwo (zleceniodawcę)

Zachowanie się społeczeństwa

wobec badanego

ETAPY PROCESU

DIAGNOSTYCZNEGO

• KONTRAKT – ustalenie celu i zakresu

diagnozy

• PRZEBIEG BADANIA

DIAGNOSTYCZNEGO

• ZAKOŃCZENIE DIAGNOZY I

OPRACOWANIE OPINII

USTALENIE KONTRAKTU

• Cel działania psychologa

• Zakres interwencji

• Oczekiwane przez klienta skutki

• Czas trwania usługi

• Wynagrodzenie psychologa

Ustalenie planu diagnozy

• 1. Co jest przedmiotem diagnozy
• 2. Wybór zadań diagnostycznych
• 3. Dobór wskaźników

diagnostycznych

• 4. Wybór układu odniesienia,

odpowiadającego przedmiotowi
diagnozy

Układ odniesienia

• Określony wzorzec, z którym

porównuje się wynik indywidualny
(wskaźnik) aby go ocenić

• Kategorie ocen:
• A. wysoki-niski
• B. w normie-patologia
• C. zadawalający-niezadawalający

Model statystyczny

• Pytanie: w jakiej „odległości” od

średniej znajduje się wynik
indywidualny

• Cel: wskazanie pozycji badanego w

grupie normalizacyjnej

• Charakter diagnozy: normatywno-

ilościowy

• Główne metody: testy

Podejście modelowe

• Pytanie: odniesienie sposobu

funkcjonowania osoby badanej do
„wzorca” (modelu) – np. selekcja

• Cel: porównanie funkcjonowania

osoby badanej z wzorcem

• Charakter diagnozy: normatywno-

jakościowy

• Główne metody: testy i zadania

Model ipsatywny

• Pytanie: jak dana cecha (mechanizm,

stan) danej osoby ma się do innych
cech (mechanizmów, stanów) badanej
osoby

• Cel: wskazanie silnych-słabych stron

funkcjonowania badanej osoby

• Charakter diagnozy: profilowa
• Główne metody: ilościowe i jakościowe

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

Warunki badania, stosowanie

technik diagnostycznych

Wykład 4

Standardy dotyczące

warunków badania

diagnostycznego

• Standardy dotyczące warunków badania

dotyczą nie tylko sytuacji diagnostycznej

• 1. Miejsce badania
• a. oddzielny pokój
• b. pokój wyłącznie dla psychologa
• c. odpowiedni wygląd w zależności od

wieku klientów

• d. dodatkowe sprzęty (np. zegar)

Warunki badania cd.

• 2. Brak osób postronnych
• (wyjątki dotyczące badania dzieci)
• 3. Brak elementów zakłócających

badanie ( hałas, oświetlenie)

• 4. Określenie zakresu i technik

diagnostycznych

• 5. Sprzęt dokumentujący przebieg –

konieczne uzyskanie zgody

Samopoczucie badanego

• Stan zdrowia somatycznego
• Aktualnie silnie działające stresory

niezwiązane z badaniem

• Alkohol
• Inne środki odurzające

Zasady doboru technik

diagnostycznych

• Nie ma dobrej diagnozy bez

obserwacji i wywiadu

• Testy:
• - tylko adaptowane do warunków

polskich

• - tylko z aktualną normalizacją
• - tylko w całości
• - tylko zgodnie z instrukcją

POMIAR TESTOWY jest

NIEJEDNOZNACZNY

• TEORIA LEŻĄCA U PODSTAW
KONSTRUKCJI TESTU .
• PROCEDURA STOSOWANIA TESTU
• TEORIA PSYCHOMETRYCZNA

DECYDUJĄCA O ILOŚCIOWEJ
INTERPRETACJI TESTU

SPOŁECZNY ODBIÓR

• NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z

PRZEKONANIEM, ŻE:

• INTELIGENCJA JEST GŁÓWNĄ

(JEDYNĄ) CECHĄ WARUNKUJĄCĄ
POWODZENIE

O POWODZENIU DECYDUJE INTELEKT
INTELIGENCJA WYRAŻA SIĘ W

WYNIKACH TESTÓW INTELIGENCJI

SPOŁECZNY ODBIÓR

TESTÓW

• ETYKIETOWANIE W ZAKRESIE

STATUSU INTELEKTUALNEGO

• I PRZEWIDYWANIE PRZYSZŁEGO

FUNKCJONOWANIA BADANEGO



wpływ etykiety pochodzącej z

języka potocznego na
dostosowanie zachowania

społeczne wartościowanie

SPOŁECZNE

NIEBEZPIECZEŃSTWA

• .BIUROKRATYCZNE DECYZJE

DOTYCZĄCE OCENY BADANYCH

• .PSYCHOLOGOWIE – ROLA

KONTROLERÓW I OSÓB
DETERMINUJĄCYCH LUDZKIE LOSY

PRAWA OSÓB BADANYCH

TESTAMI

»1. wyrażenie zgody na podstawie

posiadanych informacji

»2. informacja o wynikach

testowych ( akceptacja informacji)

»3. minimalizowanie skutków

etykietowania

»4. zachowanie tajemnicy o

wynikach testowania
( zabezpieczenie danych)

Diagnoza psychologiczna jest

procesem:

Formułowanie hipotez (cel badania i

dane z wywiadu)

Dobór odpowiednich technik i

przeprowadzenie badania

Interpretacja uzyskanych wyników
Diagnoza-wynik badania i

uzasadnienie orzeczenia

DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA JEST

INDYWIDUALNA

Oczywiste zasady

psychodiagnostyki

• 1. Nie wolno zmyślać wyników

nieuzyskanych

• 2. Nie wolno zmieniać wyników ani

odrzucać części – zgodnie z przyjętymi z

góry tezami

• 3. Nie wolno zbierać danych

wykraczających poza kontrakt

• 4. Nie wolno stosować

nieuzasadnionych spekulacji

interpretacyjnych

OBOWIĄZKI PSYCHOLOGA

1. Wobec klienta

• Gwarancja poufności
• Ograniczenie ingerencji w prywatność
• Świadoma zgoda na przebieg badania
• Prawo do informacji zwrotnej
• Minimalizacja fałszywych,

negatywnych i pozytywnych decyzji
wynikających z badania

• Szacunek dla badanego

OBOWIĄZKI PSYCHOLOGA

2.

WOBEC PROFESJI

• KOMPETENTNY WYBÓR I

STOSOWANIE TECHNIK
DIAGNOSTYCZNYCH

• ZNAJOMOŚC OGRANICZEŃ

INTERPRETACYJNYCH METODY

• STAŁE DOSKONALENIE W NOWYCH

TECHNIKACH

OBOWIAZKI PSYCHOLOGA

3. WOBEC INSTYTUCJI

• Stosowanie metod o wysokiej trafności

i rzetelności dla przewidywań w

określonym zakresie

• Okresowe sprawdzanie adekwatności

procedur decyzyjnych podjętych na

podstawie badania

• Poszanowanie praw własności instytucji
• Równoważenie interesu badanego i

instytucji

Zasady udzielania

informacji zwrotnych po

diagnozie

Wykład 5

Zakończenie diagnozy

Zakończenie diagnozy

1. Przekazanie informacji zwrotnych

badanemu

2. Sformułowanie i wystawienie opinii

INFORMACJE ZWROTNE

Komu pierwszemu?
Zleceniodawca ( sąd, dyrektor zakładu itp.)
Badany

Informacje zwrotne a opinia

Kiedy?
Bezpośrednio po badaniu

Rodzaje danych stanowiących

dokumentację diagnozy

• 1. Pisemny raport zawierający

podsumowanie historii badanego,
podsumowanie wyników testowych i
innych ważnych danych
prowadzących do konkluzji –
diagnoza, uzupełniana zaleceniami i
przewidywaniami dotyczącymi
funkcjonowania badanego w
określonym zakresie

Dokumentacja diagnozy –

cd.

• 2. Notatki sporządzane przez

psychologa w czasie całego badania –

obserwacja, wywiad

• 3. Liczbowe wyniki badań konkretnymi

technikami

• 4. Opis reakcji badanego na stosowane

w diagnozie badania, pytania lub

bodźce

• 5. Wytwory badanego (np. Rysunki

dziecka)

Udostępnianie danych

zebranych w procesie

diagnostycznym

• Dane udostępniamy tylko:
• 1. Innemu profesjonaliście -

psychologowi, tzn. osobie, która zna

teoretyczne podstawy zastosowanych

metod, ich wartość psychometryczną

oraz jest zobligowana do

przestrzegania tajemnicy zawodowej

• 2. Klientowi przysługuje pełna

informacja o wynikach oraz wgląd w

materiały

Zasady udzielania informacji

zwrotnych

• Należy pamiętać, że informacje zwrotne

trafiają nie tylko do klienta, ale mają
konsekwencje społeczne

• 1. Zrozumiały język
• 2. Bez informacji destrukcyjnych
• 3. Nie podawać wyników liczbowych
• 4. Odpowiedzieć na pytania klienta
• 5. Nie stygmatyzować
• 6. „kanapkowa” konstrukcja informacji

zwrotnych

PRAWO DO INFORMACJI O

WYNIKACH

1. Informacja o wynikach jest

integralna częścią diagnozy i

elementem kontaktu psycholog-klient

2. Rzetelna informacja może przynieść

pozytywny skutek terapeutyczny

3. Psycholog włącza swojego klienta w

interpretowanie wyników diagnozy

4. Klient musi zaaprobować

przedstawione mu informacje

Prawo do informacji o

wynikach

5. Odrzucenie informacji przez klienta

powoduje, że staje się ona
bezużyteczna

6. Ważna jest zarówno informacja jak i

wnioski z niej wynikające

Znaczenie informacji

zwrotnych dla badanego

1. Zmniejszenie lęku i poczucia

zagrożenia

2. Podmiotowe traktowanie badanego

3. Zmniejszenie poczucia winy oraz

samooskarżania się

DYLEMATY PRZY

PRZEKAZYWANIU INFORMACJI

ZWROTNYCH

 spowodowanie cierpienia i poczucia krzywdy,

gdy klient dowiaduje się o niezauważonych

przedtem problemach i trudnościach

 łatwość asymilacji błędnej diagnozy

 wpływ samopisu przy badaniu młodzieży-

kształtowanie się tożsamości

 stymulacja do autorefleksji ,pogłębienie

wglądu czy klasyfikacja wartości i celów

życiowych versus ingerencja w prywatność,

narażenie na przykre przeżycia

Zasady opracowywania

ekspertyz i opinii

Podstawowe zasady

opracowywania opinii

• 1. Opinia (ekspertyza) musi

odpowiadać na wszystkie pytania
zamawiającego, ale tylko na te pytania

• 2. Opinia powinna być napisana

zrozumiale, bez epatowania terminami
psychologicznymi

• 3. Opinia nie może zawierać

liczbowych wyników testów

ZASADY PRZYGOTOWANIA

OPINII

SELEKCJA INFORMACJI – tylko te które

wiążą się z opiniowanym zakresem

• ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SŁOWO
• KOMUNIKATYWNOŚĆ
• INTERPRETACJA WYŁĄCZNIE MATERIAŁU

DIAGNOSTYCZNEGO – weryfikacja
wniosków różnymi metodami

• PROBLEM ETYKIETOWANIA

Wpływ opinii wydawanych

przez psychologów

• „Etykietowanie” – stygmatyzacja

badanych

• - zmiany w tożsamości;
• - nacisk społeczny;
• - efekt samo-sprawdzającej się

przepowiedni

• Co zamiast „etykietek” – opis

funkcjonowania zamiast nazwy cechy

Jawność opinii

• 1. Opinia powinna zostać przekazana

do wglądu najpierw badanemu

• 2. Psycholog nie sporządza tajnych

opinii

Inne ważne zasady dotyczące

opinii

• Sporządzając opinię należy bezwzględnie

przestrzegać formalnych zasad

• Każda opinia powinna być sporządzana z

kopią, która pozostaje u psychologa

• Sporządzając opinię psycholog pamięta,

że podstawową wartością jest dobro

jednostki - PIERWSZEŃSTWO INTERESU

BADANEGO NAD CHĘCIĄ

USATYSFAKCJONOWANIA

ZLECENIODAWCY