Korpus płużny - główny zespół roboczy pługa. Składa się z lemiesza, odkładnicy, słupicy, płozu i listwy usztywniającej tzw. zastrzału. W celu otrzymania równych powierzchni do łączenie części korpusu stosuje się specjalne śruby wpuszczane noskowe lub kwadratowe.

Rodzaje korpusów płużnych: [edytuj]

• korpus lemieszowy - elementem łączącym poszczególne części korpusu jest słupica, do której są przykręcone: lemiesz, odkładnica i płóz zakończony piętką; w pługu wielokorpusowym piętka występuje ona tylko w ostatnim korpusie.

• korpus talerzowy - składa się z talerza osadzonego na osi przymocowanej do słupicy, nad którym umocowana jest odkładnica.

Korpus płużny lemieszowy pługa konnego: 1- słupica, 4-krój nożowy, 5- dłuto, 6-lemiesz, 7-odkładnica,

Korpus płużny pługa konnego: 6-lemiesz, 7-odkładnica

Lemiesz ze spiczastym dziobem

Lemiesz - robocza dolna część korpusu pługa odcinająca skibę od gleby (calizny), kuty lub odlewany ze stali odpornej na ścieranie, jest najszybciej zużywającą się częścią roboczą pługa.

Przy uderzeniu w przeszkodę (kamień), jeśli pług nie jest wyposażony w stosowne zabezpieczenie, ścinają się śruby, na których jest mocowany (najczęściej trzy), przy lżejszym uderzeniu dziób lemiesza ulega wygięciu.

W nowszych konstrukcjach pługów stosowane są dłuta przykręcane do dzioba lemiesza, które wydłużają jego żywotność, a poprzez pogłębienie orki na wąskim pasie skiby zapobiegają tworzeniu ubitej i nieprzepuszczalnej dla wody warstwy gleby na głębokości poniżej głębokości orania zwanej podeszwą płużną.

Odkładnica - część korpusu płużnego służąca do odwracania i odkładania skib podciętych przez lemiesz.

Wyróżnia się odkładnice:

• cylindryczną, stanowiącą wycinek powierzchni cylindra o osi ustawionej pod dość dużym kątem w stosunku do kierunku ruchu pługa, dobrze kruszącą i mieszającą skibę, lecz słabo odwracającą ją; nadaje się na gleby lekkie,

• kulturalną (cylindroidalną) o dolnej części wygiętej cylindrycznie, a górnej śrubowato ku przodowi, dostatecznie kruszącą skibę i ją odwracająca; stosowana na glebach kulturalnych, zwłaszcza do orek siewnych,

• półśrubową, mającą górną część wydłużoną i bardziej śrubowato wygiętą niż kulturalna, dzięki czemu lepiej odwraca skibę, lecz gorzej ją kruszy; nadaje się do orki różnych gleb, w tym także poprzerastanych korzeniami roślin,

• śrubową, jeszcze bardziej wydłużoną i skręconą niż półśrubowa, dzięki czemu obraca skibę prawie o 180 st.; służy do zaorywania głównie gleb zadarnionych, np. łąk,

• pasmową, utworzoną z płaskowników odpowiednio wygiętych i połączonych z korpusem płużnym, z reguły w sposób rozłączny; ze względu na małą podatność na zapychanie się stosowana jest do orek na glebach ciężkich i torfowych.

• ażurową, w której wycięto szczeliny; zastosowanie podobne do pasmowej,

• romboidalną, kształtem zbliżoną do cylindrycznej, lecz o nieco innej budowie korpusu, umożliwiająca skrawanie narożnika calizny, przez co powiększa się przekrój bruzdy, a to z kolei sprawia, że ugniatanie kołami ciągnika odłożonej skiby jest mniejsze,

Przedpłużek - mały korpus płużny montowany przed korpusem głównym, służący do podcinania górnej warstwy roli, wraz ze znajdującymi się na niej resztkami roślinnymi, i przemieszczania jej na dno sąsiedniej bruzdy. Przedpłużek ułatwia przyorywanie obornika, słomy i nawozów zielonych.

•1.Czynności przy agregatowaniu pługów zawieszanych z ciągnikiem i wykonanie koniecznych ustawień:
- połączenie pluga z TUZ (trojpunktowy układ zawieszenia) dwa cięgna done i łącznik górny
- poziomowanie poprzeczne przez wieszak prawy i poziomowanie podłuzne przez łącznik górny
- ustalenie głębokości roboczej za pomocą koła kopiującego
- ustawienie oporów pługa względem osi ciągnika

2. regulacja kopiujaca- zastosowanie kola kopiujacego zamocowanego do ramy pługa. koło to przekazuje zmiany polozenia na ramę a ta na korpusy sztywno z nią połączone. Ustawienie glębokosci orki zalezy od ustawienia koła kpiującego względem korpusów płużnych (im bliżej ramy tym płytsza orka) Zmiana wysokości koła kopiująego nastepuje za pomocą wrzeciona nastawczego przymocowanego do ramy.
regulacja siłowa- automatyczna, dzeki podnośnikowi hydraulicznemu. Przy zmianie oporów pluga wystepuje impuls siłowy powodujący zadziałanie silownika hydraulicznego . Dźwignia wyboru systemu regulaji znajdująca sie na podnośniku hydraulicznym powinna być w pozycji S. Jeśli opór gleby jest większy od wielkości ustalonej ręczną dźwignią to podnośnik otrzymuje impuls , który ochrania mechanizm wydzwigowy - unosi pług i spłyca orkę. Regulacja ta stosoana jest tylko na glebach o jednolitym oporze jednostkowym inaczej bedzie za duzo nierówności
Regulacja pozycyjna- pług pozostaje cały czas na okreslonej wysokości i pozycji ustalonej wzgledem ciągnika. głębokośc ustala sie ręczną dźwignią podnośnika. Dżwignia powinna być w pozycji P. Regulacja ta ma zastosowanie na polach o zróżnicowanej zwięzłości gleby oraz gdy egulacja siłowa nie daje równomienej głębokości

Odkładnica - typ N

Uniwersalna dkładnica przeznaczona

do orki na głębokość od 15 do 30 cm,

charakteryzująca się najniższymi oporami

podczas pracy. Cylindryczna w

części przedniej, spiralna w części tylnej

zapewnia częściowe kruszenie skib

i doskonałe przykrycie resztek pożniwnych.

Odkładnica ażurowa VP

Odkładnica składająca się z

pojedynczych, wymiennych listew.

Szczególnie małe opory podczas orki

na glebach lepkich (iły). Zapewnia

idealne kruszenie ciężkich gleb

gliniastych.

Odkładnica szeroka śrubowa-

typ L (20 - 35 cm)

Szeroka, śrubowa odkładnica pługa typu

skandynawskiego zapewniająca dokładne przykrycie

resztek pożniwnych i bardzo dobre kruszenie skib. W

zależności od prędkości jazdy można uzyskać efekt

wyrównanego pola lub ostrej skiby.

Odkładnica - typ L (dostępna

również w wersji z tworzywa)

Odkładnica o dużej płaszczyźnie i wydłużonym

profilu śrubowym - typ skandynawski.

Zapewnia doskonałe rezultaty orki na głębokość

do 30 cm. Zaprojektowana specjalnie na

ciężkie gliny i gleby mokre (Odkładnica H6

pozwala na orkę na głębokości do 35 cm)

Wałowanie - zabieg uprawowy wykonywany za pomocą wałów polowych, służących do ugniatania roli, kruszenia brył lub skorupy glebowej oraz do wyrównywania powierzchni pola.

Wałowanie dzieli się na:

• ugniatające - wtedy stosuje się wały gładkie i pierścieniowe,

• kruszące - stosuje się wały typu Croskill, Cambridge i Croskill-Cambridge,

• wgłębne - przydatny wał Campbella i strunowy.

W zależności od rodzaju gleby i rodzaju zabiegu masa wału powinna być regulowana.

Sens wałowania [edytuj]

Wałowanie wykonuje się na gruntach ornych, użytkach zielonych oraz na glebach torfowych.

Gleba torfowa podczas zimy, w czasie zamarzania bardzo pęcznieje. Wiosną, ze względu na małą gęstość, sama nie osiada i dlatego wiele korzeni roślin pozostaje zawieszonych w wolnych przestrzeniach między cząstkami gleby. Szybki odpływ wody powoduje przesychanie górnej warstwy gleby narażając rośliny na wysychanie. Wałem dociska się darń do podłoża, stwarzając dobre warunki do podsiąkania wody. Zabieg wałowania należy wykonać, natychmiast gdy poziom wody na tyle się obniży, że konie lub ciągniki nie pozostawią głębokich śladów. Wałowanie zbyt mokrej gleby, powoduje całkowite wyparcie powietrza i stwarza dogodne warunki dla rozwoju sitów. Z kolei na glebie nadmiernie przesuszonej, nawet ciężki wał, może nie docisnąć wystarczająco darni do podłoża. Dlatego łąki i pastwiska położone na glebach torfowych czasami trzeba wałować dwukrotnie w roku - na wiosnę i po pierwszym pokosie.

Duże znaczenie ma wałowanie nowo założonych użytków zielonych. Po takim zabiegu młode rośliny lepiej się krzewią, ruń staje się bardziej zwarta i wcześniej można zacząć jej użytkowanie. Wałowanie nowych zasiewów, wykonywane po pierwszym koszeniu, może skutecznie niszczyć chwasty grubołodygowe.

Wałowanie starych darni przeprowadza się za pomocą wałów gładkich lub żebrowanych o masie 1-1,5 tony na 1 m szerokości roboczej narzędzia.

Temat: Organizacja pracy przy wykonywaniu orki.

 

1.Sposoby wykonywania orki.

2.Orka zagonowa.

3.Orka bezzagonowa.

4.Wyorywanie bruzd.

5.Wyorywanie ostatnich skib.

6.Ocena jakości orki.

 

 

Ad.1

Sposób wykonania orki zależy od kształtu i wielkości pola.

ORKA MOŻE BYĆ:

• zagonowa

• bezzagonowa

Ad.2

Orkę zagonową wykonujemy pługami, których korpus odkładają skiby tylko w prawo.

Pole zostaje podzielone na zagony. Na środku każdego, gdzie wyorywane pierwsze skiby powstaje grzbiet.

ORKĘ ZAGONOWĄ DZIELIMY:

• ORKĘ W SKŁAD

• ORKĘ W ROZORYWKĘ

Orkę w skład rozpoczynamy od środka - nawroty wykonuje się w prawo , a skiby odkładane są do środka.

Orkę w rozorywkę rozpoczyna się od prawej granicy zagonu. Na uwrociu dojeżdża się do lewej granicy zagonu i tam wykonuje następny przejazd roboczy pługa . Na środku zagonu powstaje bruzda .

Najbardziej zazlecana jest orka bez nawrotów pętlowych wykonywana w skład i w rozrywkę na dwóch zagonach jednocześnie. Na polach o szerokości kilku zagonów może być stosowana orka ciągła bez nawrotów pętlowych .

Ad.3

Orkę bezzagonową wykonuje się za pomocą pługów obracalnych , których korpusy odkładają skiby w prawo i w lewo. Dzięki temu na polu nie ma grzbietów i bruzd . Przy orce na zboczach skiby odkładane są pod górę , co zapobiega zmywaniu gleby z pól. Orkę bezzagonową wykonuje się sposobem czółenkowym.

Ad. 4

Wyorywanie pierwszych bruzd pługiem ciągnikowym . Rozpoczynając orkę najczęściej stosuje się metodę podwójnej bruzdy. Przy pierwszym przejeździe pług ustawia się tak, aby orał płytko (8-10cm) i tylko ostatnim korpusem.

Pierwszy przejazd należy wykonać na dosyć prędkości, aby nastąpiło możliwie jak najszersze rozrzucenie skiby.

Do drugiego przejazdu traktorzysta wykonuje nawrót w lewo i wyoruje drugą skibę tuż obok pierwszej . Powstaje w ten sposób podwójna bruzda - stąd nazwa tej metody . Druga bruzda powinna być nieco głębsza niż pierwsza i też wyorana tylko ostatnim korpusem pługa .Następne przejazdy pługa wykonuje się w skład. Przed trzecim przejazdem pługa należy opuścić pozostałe korpusy. Nastawienie pługa trzeba przy tym zmieniać tak, aby pierwszy korpus orał nowo bruzdę tylko nieznacznie głębszą od bruzdy wyznaczającej grzbiet zagonu, natomiast ostatni - prawie na pełną głębokość orki . Zagłębienie poszczególnych korpusów pługa podczas tego przejazdu będzie więc niejednakowe , a rama pługa przyczepianego lub zawieszanego nie będzie ustawiona poziomo. W podobny sposób możemy również orać przy czwartym przejeździe pługa. Po wyoraniu pierwszych czterech skib i wypoziomowaniu pługa przystępujemy do normalnego wyorywania orki.

Ad.5

Wyorywanie ostatnich skib. Jeżeli orkę wykańcza się pługiem ciągnikowym, to podczas przedostatniego przejazdu należy tak ustawić pług, aby ostatni korpus pługa wyorywał bruzdę o głębokości zmniejszonej o połowę. Przy ostatnim przejeździe orz się na pełną głębokość. Tylny korpus pogłębia wówczas wyoraną płytką bruzdę. Ostatnie skiby powinny być w miarę tak samo wysokie jak poprzednie.

Ad. 6

Ocena jakości orki. Jakość orki ocenia się sprawdzając :

• sposób wyorania pierwszych skib (na grzbiecie zagonu)

• równość i prostoliniowość skib

• głębokość orki

• dokładność kruszenia gleby i przykrycia resztek roślinnych

• sposób wykończenia orki

Maszyny do podstawowej uprawy roli: - czynne, - bierne BIERNE NARZĘDZIA UPRAWNE Pług należy do maszyn biernych. Zadaniem pługa jest podcięcie warstwy gleby odwrócenie skiby i pokruszenie jej i przemieszczenie. Funkcje te spełnia KORPUS pługa, który stanowi zasadniczą część roboczą każdego pługa, oddziałującą bezpośrednio na skibę. Korpus pługa składa się z części roboczych bezpośrednio oddziałujacych na skibę i części biernych CZĘŚCI BIERNE: słupica, płóz zakończony piętką CZĘŚCI ROBOCZE: lemiesz, odkładnica. Części te połączone są ze sobą śrubami. W celu wzmocnienia całości stosuje się często listwę usztywniającą. LEMIESZ - wyróżnia się tu ostrze, dziób, grzbiet. Lemiesz ma kształt klina, którego ostrze jest ustawione ukośnie do kierunku ruchu narzędzia. Dziób lemiesza jest wysunięty ku przodowi. W praktyce stosuje się dwa rodzaje lemieszy: trapezowy, dłutowy. Lemiesz dłutowy ma dziób silnie wysunięty ku przodowi i nieco zgięty w dół w celu zapewnienia lepszego utrzymania głębokości orki. Podczas pracy najsilniej zdziera się dziób, wskutek czego długość jego skraca się. Lemiesze wykonuje się ze stali do hartowania. Ostrze i dziób lemiesza powinny być utwardzane przez hartowanie, pozostałe części powinny być bardziej miękkie. ODKŁADNICA - jest to dalszy ciąg powierzchni roboczej lemiesza. Obie te części powinny tworzyć gładką powierzchnię roboczą. Zadaniem odkładnicy jest odwracanie i przemieszczanie na bok podciętej lemieszem skiby przy równoczesnym kruszeniu odwracanej gleby. Odkładnice możemy podzielić na: Cylindryczna - mało rozpowszechniona. Stosowana przy glebach lekkich i piaszczystych. Kulturalna - różnią się wygięciem górnej części skrzydła odkładnicy ku przodowi, dzięki czemu odkładnice te lepiej odkładają ale jeszcze nie wystarczająco odwracają glebę. Półśrubowa - lepiej nadają się na gleby zwięzłe. Odkładnice te słabiej kruszą natomiast dokładniej odwracają skibę. Śrubowe - słabo kruszą skibę, ale odwracają ją o 180. W celu uzyskania lepszej jakości orki pługi wyposażone są w dodatkowe części robocze: Przedpłużki - kształtem przypomina korpus, lecz jest od niego znacznie mniejszy. Jego zadaniem jest podcięcie górnej, niestrukturalnej warstwy roli i przemieszczenie jej na dno sąsiedniej bruzdy. Powinien być używany przy przyorywaniu obornika i przy orce gleb zachwaszczonych i zadarnionych. Krój - jego zadaniem jest odcięcie skiby od calizny, ,a tym samym ułatwienie pracy odkładnicy. Krój może być nożowy lub tarczowy. Pogłębiacze - stosuje się wtedy gdy warstwa uprawna roli jest zbyt płytka, a wskazana jest orka głęboka. 1. RODZAJE PŁUGÓW Pługi ciągnikowe: - pług przyczepiany - są zwykle wykorzystywane jako wieloskibowe ramowe. Rama zbudowana jest ze stalowych płaskowników tworzących układ kratowy i oparta jest na trzech kołach: polowym, bruzdowym i tylnym - podporowym. Do ramy przytwierdzane są korpusy pługa. Do regulacji głębokości pracy służą wrzeciona gwintowane. - pług zawieszany - pługi te nie mają kół podporowych i tzw. przodka, a najwyżej jedno stosunkowo lekkie koło kopiujące do ustalania głębokości orki. Pługi zawieszane łączy się z ciągnikiem za pomocą układu dźwigowego, który wchodzi w skład ciągnikowego podnośnika hydraulicznego. Pług zawieszany łączy się z ciągnikiem w trzech punktach zawieszenia. Istnieją trzy systemy regulacji głębokości orki: - kopiująca, polega na zastosowaniu koła podporowego. Uniesienie koła względem ramy pługa powoduje pogłębienie orki, opuszczenie zaś - spłycenie orki. Położenie koła kopiujacego ustala się za pomocą korby. - siłowa, polega na samoczynnym ustalaniu się głębokości orki w zależności od siły oporu pługa. Odchylenia oporów pługa poza ustalone granice wywołuje impuls, który każdorazowo koryguje głębokość. - mieszana polega na jednoczesnym wykorzystaniu obu systemów. - Pług półzawieszany - jest konstrukcją pośrednią między pługiem przyczepiany m a zawieszanym. Ma 3 punktowy układ zawieszenia, stanowiący mechanizm wydźwigowy. Głębokość pracy jest regulowana przez koło kopiujące sterowane siłownikiem hydraulicznym jednostronnego działania. W czasie orki działa tak jak pług zawieszany z regulacja kopiującą. - Pług podorywkowy jest przystosowany do pracy na mniejszą głębokość. - Pług talerzowy - zamiast korpusów płuźnych mają obrotowo osadzone talerze. Pługi specjalne: - pług łąkowy, - pogłębiacz konny, - pług obracalny, pług do gleb kamienistych Pługi konne: - pług bezkoleśny jest narzędziem o prostej budowie. Korpus płużny połączony jest z grządzielem zakończonym regulatorem głębokości i szerokości orki. Zmianę regulacji głębokości i szerokości orki wykonuje się przez zmianę położenia haka zaczepowego w stosunku do grzędziela pługa., pług koleśny stanowi jak gdyby połączenie pługa bezkoleśnego z koleśnicą. Głębokość orki reguluje się przez opuszczenie lub podniesienie poprzeczki z siodełkiem w pionowym kabłąku koleśnicy.- pług ramowy może być jedno lub wieloskibowy. Korpusy płużne sa przymocowane do ramy wspartej na dwóch kołach jezdnych: polowym i bruzdowym. Trzecim punktem podparcia jest zwykle piętka płozu ostatniego korpusu. Różnica wysokości ustawienia koła płozowego względem koła bruzdowego określa głębokość orki. 2. BRONOWANIE celem bronowania jest wyrównywanie powierzchni pola i nadanie górnej warstwie gleby struktury drobno - gruzełkowatej nadającej się pod siew. Do wykonywania takich prac jak wyrównywanie pola po orce, niszczenie skorupy na powierzchni roli, ,przykrycie wysianych nasion, niszczenie wschodzących chwastów, kruszenie brył i ściąganie z pola chwastów rozłogowych. Powinny być używane brony o specjalnych częściach roboczych i specjalnej budowie. Brony zębowe - mają zęby połączone sztywno z konstrukcją nośną i działają jak kliny o pionowej krawędzi roboczej. Działanie brony zębowej zależy głównie od kształtu i długości zębów, od gęstości ich rozstawienia oraz od ciężaru całej brony. Zęby bron lekkich są najkrótsze, a przekrój zęba jest najczęściej kołowy - działają płytko. Stosuje się je posiewnie. Zęby bron średnich i ciężkich są dłuższe i mają najczęściej przekrój kwadratowy, a ich końce są odgięte ku przodowi - lepiej się zagłębiają w glebę i łatwiej wyciągają z niej rozłogi chwastów. Budowa: Poszczególne pola brony są wykonane w formie kratownicy sporządzonej z płaskowników do których są przytwierdzone stalowe żeby. Poszczególne pola bron łączy się ze sobą za pomocą łańcuchów, a następnie z belką pociągową. Belka pociągowa bron ciągnikowych bywa zwykle podparta na dwóch lub trzech kołach jezdnych. Brona chwastownik - tworzy siatkę utworzoną z połączonuch cienkich stalowych zębów. Zęby tej brony mają dwa robocze końce: - jeden dłuższy, drugi krótszy. Brona pracuje b.płytko, niszcząc wschodzące chwasty. Brona łańcuchowa łąkowa - składa się z szeregu ogniw połączonych przegubowo, łatwo dostosowują się do nierówności terenu. W ogniwach tej brony są zamocowane dwustronne zęby o kształcie kroju nożowego, ,pozwalające na płytsze lub głębsze bronowanie. Brony te przezaczone sa do pielęgnowania łąk.Brony sprężynowe - mają przymocowane do poprzecznych belek ramy zęby sprężynowe. Każdy ząb zakończony jest dwustronną redliczką. Brona kolczatka - zbudowana z kolczastych gwiazd osadzonych obrotowo na wałach. Stosuje się ją do kruszenia zaskorupionej powierzchni roli. Motyka rotacyjna - częściami roboczymi są gwiazdy z kolcami. 3. KULTYWATOROWANIE celem jest spulchnianie górnej części gleby do zaplanowanej głębokości, niszczenie chwastów, przewietrzanie gleby i kruszenie skorupy na glebach zwięzłych. Kultywator wydobywa także na powierzchnię gleby perz i inne chwasty rozłogowe. Głębokość pracy kultywatora 5 - 15 cm. Budowa: Części robocze kultywatora są przymocowane klamrami do ramy. Takie zamocowanie umożliwia ich węższe lub szersze rozstawienie zależnie od głębokości na jakiej mają pracować. Do pracy na większej głębokości zęby powinny być rozstawione szerzej. Zęby kultywatora mogą być sprężynowe, wygięte w kształcie litery S, półsztywne, sztywne. Kultywatory o zębach sprężynowych są stosowane w celu dodatkowego spulchnienia i wymieszania roli oraz zniszczenia wschodzących chwastów. Ich ujemną stroną jest zmienna głębokość ich działania. Sprężynowe zęby kultywatorów są zakończone dwustronnymi redliczkami. Kultywatory o zębach półsztywnych lepiej utrzymują stałą głębokość pracy i lepiej kruszą rolę. Kultywatory o zębach sztywnych. Zaopatrzone są w bezpieczniki sprężynowe zapobiegające ich uszkodzeniu przy natrafianiu na przeszkodę w glebie. Kultywatory ciągnikowe przyczepiane oparte są na 2 kołach jezdnych. Głębosze to odmiana kultywatorów ze sztywnymi zębami spulchniają glebę bez jej odwracania. Kultywatory konne mają ramy podparte na 4 kołach jezdnych. Podnoszenie i opuszczenie ramy odbywa się za pomocą dźwigni ręcznej, która służy także do regulacji głębokości pracy kultywatora. 4. WAŁOWANIE celem jest zagęszczenie cząstek gleby co ułatwia podsiąkanie wody, wyrównywanie powierzchni gleby, rozkruszenie brył leżących na powierzchni i w głębi gleby. Wały gładkie, mają działanie ugniatające, opierające się na zasadzie działania klina o rozwartym kącie. Wały te dobrze ugniatają powierzchnię roli, ale nie kruszą brył, które leżą na powierzchni, tylko je w nią wgniatają. Działanie tych wałów zależy od ciężaru wału. Wał Campella (ugniatacz podskibia), składa się z wąskich klinowo zaostrzonych pierścienie, osadzonych obrotowo na wspólnej osi. Pod wpływem siły ciężkości wału jego pierścienie zagłębiają się w glebę na kilkanaście cm, krusząc bryły i zlepieńce. Wały pierścienicowe - składają się z szeregu pierścieni umieszczonych na wspólnej osi. Wały strunowe, składają się z ramy i ułożyskowanego ażurowego wału zbudowanego z tarcz na których umocowane są spiralne metalowe pręty lub płaskowniki. Wały te nieznacznie ugniatają glebę, dokładnie krusząc jej wierzchnią warstwę. CZYNNE NARZĘDZIA UPRAWNE Ze względu na rodzaj ruchu jaki wykonują zespoły robocze narzędzia te dzieli się na: - obrotowe, - wahadłowe, - wibracyjne, - kombinowane. Najszersze zastosowanie mają glebogryzarki. Zespoły robocze glebogryzarki występują w postaci sprężystych haków lub wygiętych noży, obracają się wokół osi ustawionej poprzecznie do kierunku ruchu agregatu, przechodząc przez warstwę gleby spulchniają ją. Spulchnianie jest bardzo intensywne. Pod względem głębokości pracy dzielimy je na lekkie (do 13 cm) i ciężkie (do 20 cm). Glebogryzarki umożliwiają całkowite przygotowanie roli do siewu bez zastosowania narzędzi doprawiających tylko na glebach lekkich. Na glebach ciężkich nie jest wystarczające. Przykładem maszyny wahadłowej jest brona wahadłowa. Jej obie belki wykonują poprzeczne wahania o kierunkach przeciwnych. 1 belka ma rzadziej rozstawione zęby (wstępne rozdrabnianie grud) 2 belka ma żeby rozstawione gęściej (dokładne rozdrobnienie i spulchnienie roli). Maszyny kombinowane, to pługofrezarka, posiada ona pionowe wirniki z nożami ustawionymi w trzech szeregach. Stopień rozdrobnienia gleby można regulować przez zmianę prędkości obrotowej wirników lub kata ustawienia frezów. Pługofrezarka przygotowuje rolę do siewu za jednym przejściem zarówno na glebach lekkich jak i średnich. 5. BUDOWA I ZASTOSOWANIE AGREATÓW UPRAWOWYCH Agregatowanie - sprzęgnieęcie kilku maszyn w zestaw mający jedno źródło energetyczne i wykorzystując za jednym przejazdem kilka czynności (np.. zestawienie ciągnika z urządzeniem lub maszyną). Stosowanie agregatów uprawowych przyczynia się do obniżenia kosztów uprawy. Walory stosowania agregatów są widoczne przy uprawie dużych powierzchni. Najprostszym agregatem może być pług zagregatowany z wałem kolczatką lub broną. Agregatem jest kombajn uprawowo siewny, który za jednym przejściem wykonuje: nawożenie, gryzowanie, bronowanie, wysiew ziarna, opryskiwanie, wałowanie.

---