1. Jaka jest różnica pomiędzy rynkiem kapitałowym a pieniężnym

• Rynek pieniężny - finansowanie bieżącej działalności. Lokaty międzybankowe, bony skarbowe, bony komercyjne, certyfikaty depozytowe, weksle.

• Rynek kapitałowy - transakcje instrumentami finansowymi o terminie wykupu powyżej jednego roku z przeznaczeniem uzyskanych środków na cele rozwojowe. Akcje, obligacje (skarbowe, komunalne, przedsiębiorstw), certyfikaty inwestycyjne.

2. Jaka jest różnica pomiędzy efektywnością organizacyjna rynku kapitałowego

Efektywność organizacyjna rynku kapitałowego

Sposób działania zbudowanej rynkowej struktury składającej się z giełdowego przemysłu (obsługa emitentów i inwestorów oraz z wielu instytucji). - Sposób działania instytucji rynku papierów wartościowych (giełdy, domów maklerskich,depozytu, izby rozliczeniowej). - Miary efektywności organizacyjnej: 1. liczba możliwych transakcji rozliczonych i dokonanych w jednostce czasu; 2. sprawność prowadzonych kontroli; 3.liczba błędów popełnianych przez domy maklerskie.

Efektywność informacyjna rynku kapitałowego

- Dostarczenie odpowiedniej ilości informacji niezbędnych do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

- Korzystniejsza sytuacja dla inwestorów, którzy posiadają więcej informacji.

- Dostarczenie dodatkowych informacji - dodatkowy koszt dla emitenta.

- Duża liczba informacji - chaos i braku możliwości rozróżniania informacji ważnych i cennych od nieistotnych.

Efektywny rynek, to system, który: 1. najlepiej zabezpiecza potrzeby inwestorów; 2. nie zwiększa kosztów funkcjonowania na nim emitentów; 3. nie osłabia pozycji konkurencyjnej emitentów wobec niepublicznych podmiotów, które nie mają obowiązku raportowania.

3. Płynność a integralność rynku kapitałowego

Płynność rynku kapitałowego

Wielkość podaży oraz popytu.

Wysoka płynność przyciąga kolejnych inwestorów oraz powoduje łatwiejszą organizację obrotu.

Miara płynności: liczba akcji w obrocie wolnym (tzw. free float); wskaźnik wielkości obrotu na rynku do wartości rynku.

Rynek płynny

Wiele akcji na danej giełdzie jest w wolnym obrocie = mogą być przedmiotem obrotu, nie posiadają ich inwestorzy, którzy traktują inwestycję w dany walor jako inwestycję o trwałym charakterze;

 Wysoki wskaźnik wielkości obrotu na rynku.

Integralność rynku kapitałowego

Rynek o wysokim poziomie integralności

 określone w przepisach relacje pomiędzy instytucjami (giełdą, rynkiem pozagiełdowym, krajowym depozytem) sprawującymi poszczególne funkcje na danym rynku;

 określona zwyczajowo i regulacyjnie współpraca

Integralność rynku powoduje że; inwestorzy są zainteresowani rynkiem; rynek będzie rzetelny, efektywny i płynny jednocześnie.

4. Jakie czynności związane z obrotem papierami wartościowymi wymagają uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego • oferowaniu papierów wartościowych w obrocie pierwotnym; • nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych na cudzy rachunek; • zarządzaniu cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie; • doradztwie w zakresie obrotu papierami wartościowymi; • prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi.

5. Jaką rolę odgrywają na polskim rynku kapitałowym Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. a jaki Centralna Tabela Ofert (obecnie Bond Spot). KDPW S.A. ma za zadanie: • rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu; • nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie; • obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych; • rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz transakcji, o których mowa w art. 92 i 93 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi; • organizacja i zarządzanie systemem zabezpieczającym rozliczenia transakcji; • tworzenie, organizacja i zarządzanie obowiązkowym systemem rekompensat

BondSpot S.A. jest unikalną w skali kraju instytucją dysponującą licencją na prowadzenie regulowanego rynku pozagiełdowego i jednocześnie mogącą tworzyć platformy elektronicznego obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi także na rynku nieregulowanym(tzn. nie podlegającym nadzorowi Komisji Nadzoru Finans.)

(?)6. Czym zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego w zakresie rynku kapitałowego. Zadania KDPW S.A.??? • rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu; • nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie; • obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych; • rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz transakcji, o których mowa w art. 92 i 93 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi; • organizacja i zarządzanie systemem zabezpieczającym rozliczenia transakcji; • tworzenie, organizacja i zarządzanie obowiązkowym systemem rekompensat

7. Na czym polega ograniczenie zbywalności w przypadku akcji W przypadku akcji imiennych, które - poza wypadkami wskazanymi w Kodeksie spółek handlowych - wprowadzane są wówczas, gdy akcjonariusze chcą ograniczyć możliwość rozporządzania akcjami, zbywalność akcji na okaziciela nie może zostać ograniczona. Kodeks spółek handlowych dopuszcza możliwość ograniczenia rozporządzania akcjami jedynie w stosunku do akcji imiennych. Zgodnie z art. 337 §2 Kodeksu spółek handlowych, statut spółki akcyjnej może uzależnić rozporządzenie akcjami imiennymi od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć możliwość rozporządzenia akcjami imiennymi. Zbywalność akcji na okaziciela nie może zostać ograniczona, a sprzedaż nie wymaga zachowania żadnej szczególnej formy. Z uwagi na to, że akcjami na okaziciela są akcje, z których uprawnionymi są osoby będące w posiadaniu dokumentu akcji, akcje te zbywane są przez przeniesienia posiadania.

8. Co to jest Rynek New Connect a co Rynek Catalyst? Rynek akcji NewConnect jest rynkiem akcji, opartym na alternatywnym systemie obrotu prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. NewConnect to: • nowoczesny rynek finansujący dynamiczne przedsiębiorstwa, • niewielkie wymogi formalne (dopuszczeniowe oraz wynikające z obowiązków informacyjnych), • niskie koszty debiutu i notowań, • doskonała ekspozycja firmy na inwestorów, • prestiż i renoma organizatora rynku, • promocja i rozpoznawalność firmy.

Rynek obligacji - CATALYST • Dostosowany do emisji o różnych wielkościach i różnej charakterystyce, a także do potrzeb różnych inwestorów-hurtowych i detalicznych, instytucjonalnych i indywidualnych. • Zasady notowań sesyjnych na rynkach regulowanych i alternatywnych są identyczne. • Jedyne różnice dotyczą sposobu zawierania transakcji pakietowych. • Na wszystkich rynkach tworzących Catalyst realizacja transakcji gwarantowana jest przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a na emitentach spoczywają obowiązki informacyjne dotyczące raportów bieżących i okresowych.

9. Co oznaczają pojęcia dematerializacja i centralizacja obrotu na polskim rynku kapitałowym? Centralizacja obrotu oznacza, że obrót na publicznym rynku papierów wartościowych dokonywany jest przede wszystkim na rynku regulowanym, w skład, którego wchodzą: Giełda Papierów Wartościowych (GPW) oraz Centralna Tabela Ofert (CTO) jako rynek pozagiełdowy. Regulacje wymagają, bowiem zawierania transakcji na rynku regulowanym bądź w sytuacjach wyjątkowych poza nim - za zgodą Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.
Dematerializacja obrotu polega na tym, że papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, co oznacza, że prawa z papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku.

10. Określ podstawowe warunki dopuszczenia akcji do obrotu na rynku regulowanym. Oferta publiczna lub dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym wymaga sporządzenia prospektu emisyjnego, zatwierdzenia go przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz udostępnienia go do publicznej wiadomości. Po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego emitent lub wprowadzający do obrotu przekazuje jego ostateczną wersję do Komisji oraz udostępnia prospekt emisyjny do publicznej wiadomości (np. przez ogłoszenie w gazecie czy w siedzibie giełdy papierów wartościowych). Emitent lub wprowadzający jest obowiązany udostępnić do publicznej wiadomości prospekt emisyjny w terminie umożliwiającym inwestorom zapoznanie się z jego treścią, nie później jednak niż w dniu rozpoczęcia subskrypcji lub sprzedaży papierów wartościowych nim objętych, jeżeli papiery wartościowe są przedmiotem oferty publicznej, albo w dniu dopuszczenia papierów do obrotu na rynku regulowanym, jeżeli papiery wartościowe nie były uprzednio przedmiotem oferty publicznej.

11. Określ podstawowe warunki dopuszczenia akcji do obrotu na rynku podstawowym. Dopuszczone do obrotu giełdowego na rynku podstawowym mogą być akcje, które spełniają warunki dopuszczenia do obrotu giełdowego na rynku regulowanym, a także następujące warunki dopuszczenia do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych, określone w Rozporządzeniu Ministra Ministrów z dnia 14.10.2005 r. w sprawie określenia warunków, jakie musi spełniać rynek oficjalnych notowań giełdowych oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku (Dz. U. nr 206, poz. 1712): akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, zbywalność akcji nie jest ograniczona, wszystkie wyemitowane akcje danego rodzaju zostały objęte wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego, wartość akcji objętych wnioskiem (iloczyn liczby i prognozowanej ceny

rynkowej) lub wartość kapitałów własnych emitenta wynosi równowartość w złotych co najmniej 1.000.000 EURO. Następny warunek dotyczy rozproszenia akcji spółki. Akcje objęte wnioskiem znajdujące się w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, stanowią co najmniej 25% wszystkich akcji spółki objętych wnioskiem, lub w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, znajduje się co najmniej 500 tys. akcji spółki o łącznej wartości wynoszącej równowartość w złotych co najmniej 17 mln euro. To oznacza, że przynajmniej 25% wszystkich akcji spółki albo 500 tys. akcji o wartości 17 mln euro musi się znajdować w rękach drobnych akcjonariuszy. Ostatnie wymaganie dla firm wybierających się na rynek podstawowy dotyczy publikacji sprawozdań finansowych z ostatnich 3 lat obrotowych. Emitent publikował sprawozdania finansowe wraz z opinią podmiotu uprawnionego do ich badania przez co najmniej trzy kolejne lata obrotowe poprzedzające złożenie wniosku o dopuszczenie albo spółka podała do publicznej wiadomości, w sposób określony w odrębnych przepisach, informacje umożliwiające inwestorom ocenę jej sytuacji finansowej i gospodarczej oraz ryzyka związanego z nabywaniem akcji objętych wnioskiem, w przypadku gdy za dopuszczeniem do obrotu na rynku oficjalnych notowań przemawia uzasadniony interes spółki lub inwestorów.

(?) 12. Co to jest Bond Spot S.A. i jaką rolę spełnia na rynku publicznym? BondSpot S.A. (dawniej MTS-CeTO S.A.) powstała w styczniu 1996 r. pod nazwą Centralna Tabela Ofert S.A. z inicjatywy ponad 20 największych polskich banków i domów maklerskich. Od listopada 2000 r. Spółka znajduje się w grupie kapitałowej GPW w Warszawie S.A. W drugiej połowie 2001 r., mając na względzie potrzebę integracji środowiska maklerskiego i bankowego, doprowadzono do konsolidacji działalności Spółki i Polskiej Giełdy Finansowej oraz kontynuacji działalności pod wspólnym szyldem CeTO. Potencjał uzyskany dzięki wejściu w skład grupy kapitałowej GPW i konsolidacji akcjonariatu bankowego wokół Spółki okazał się poważnym atutem przy tworzeniu Elektronicznego Rynku Skarbowych Papierów Wartościowych. Z kolei sukces ERSPW istotnie przyśpieszył rozwój innych rynków instrumentów dłużnych prowadzonych przez Spółkę. W maju 2004 roku CeTO weszła w alians strategiczny z grupą MTS. Spółka zmieniła wówczas nazwę na MTS-CeTO S.A. Włoska Spółka była akcjonariuszem MTS-CeTO S.A. w latach 2004-2009 i nadal pozostaje dostawcą technologii dla rynku skarbowych papierów wartościowych Treasury BondSpot Poland. Od maja 2009 roku wiodącym akcjonariuszem Spółki jest GPW = 92,47 % udziałów w kapitale zakładowym. Pozostałe akcje należą do banków = 3,56 %, domów maklerskich = 3,88 %, oraz innych podmiotów = 0,09 % w tym Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Ministra Finansów. BondSpot S.A. jest unikalną w skali kraju instytucją dysponującą licencją na prowadzenie regulowanego rynku pozagiełdowego i jednocześnie mogącą tworzyć platformy elektronicznego obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi także na rynku nieregulowanym (tzn. niepodlegającym nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego). Strategia rozwoju, którą aktualnie realizuje Spółka prowadzona jest w następujących obszarach działalności: Rynek Treasury BondSpot Poland (dawniej MTS Poland), Regulowany rynek pozagiełdowy, Alternatywny System Obrotu.

13. Co to jest Rynek Catalyst i czym się on zajmuje? Rozpoczął działalność 30 września 2009 roku. Prowadzony jest na platformach transakcyjnych GPW i BondSpot (dawniej: MTS CeTO). Catalyst tworzą cztery platformy obrotu. Dwie prowadzone przez GPW - w formule rynku regulowanego i ASO - przeznaczone są dla klientów detalicznych. Dwa rynki BondSpotu dedykowane są klientom hurtowym. Wszystkie przeznaczone są dla nieskarbowych instrumentów dłużnych - obligacji komunalnych, korporacyjnych oraz listów zastawnych. Dostosowany do emisji o różnych wielkościach i różnej charakterystyce, a także do potrzeb różnych inwestorów - hurtowych i detalicznych, instytucjonalnych i indywidualnych. Zasady notowań sesyjnych na rynkach regulowanych i alternatywnych są identyczne. Jedyne różnice dotyczą sposobu zawierania transakcji pakietowych. Na wszystkich rynkach tworzących Catalyst realizacja transakcji gwarantowana jest przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a na emitentach spoczywają obowiązki informacyjne dotyczące raportów bieżących i okresowych. • Pierwsza oferta publiczna (IPO): W przypadku, gdy sprzedaż na rynku pierwotnym realizowana jest w formule oferty publicznej, procedura przydziału może być przeprowadzona przez firmę inwestycyjną lub z wykorzystaniem systemu informatycznego Giełdy. Główną zaletą tego drugiego rozwiązania jest umożliwienie uczestnictwa w ofercie dużej liczbie nabywców - wszystkim tym, którzy są klientami członków giełdy. Transakcje pakietowe: Na rynku regulowanym transakcje pakietowe można zawierać od 8.00 do 16.35 (maksymalne odchylenie od kursu ostatniej transakcji wynosi 10%). Istnieje możliwość zawierania transakcji pakietowych po zakończeniu sesji w godz. 16.35-16.50. W takim przypadku maksymalne odchylenie kursu transakcji od średniej arytmetycznej kursów wszystkich transakcji z ostatniej sesji giełdowej ważonej obrotami jest nie większe niż 40%. Na ASO transakcje takie można zawierać jedynie w godz. 8.00-16.30 a gdy transakcja ma być rozliczona w dniu jej zawarcia - w godz. 8.00 - 14.00. ( brak możliwości zawierania transakcji po zakończeniu notowań). Minimalna wartość transakcji pakietowej wynosi 100 tys. zł. Maksymalne, dopuszczalne odchylenie od kursu ostatniej transakcji wynosi 10% dla rynku regulowanego i 3 punkty procentowe dla alternatywnego systemu obrotu.

14. Czym zajmuje się Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. i jaka jest obecna struktura właścicielska? Giełda to miejsce: wyceny kapitału; oceny możliwości rozwojowych podmiotów gospodarczych; stanowiące barometr gospodarki. Dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu odbywa się za zgodą KNF. Bank rozliczeniowy - NBP, Główny księgowy - KDPW. W zależności od zysków emitenta, rozproszenia akcjonariatu i wielkości emisji dopuszczonej do obrotu giełdowego papiery wartościowe mogą być notowane na rynku podstawowym, równoległym bądź wolnym. Skuteczność działania giełdy zależy od: • koncentracji podaży i popytu w celu kształtowania powszechnego kursu papierów wartościowych; • bezpieczeństwo obrotu; • przejrzystość.

*Indeks WIG to główny indeks giełdowy, odzwierciedla on dochodowość inwestycji we wszystkie akcje, które na rynku podstawowym znajdują się w obrocie giełdowym. W 2000r. wprowadzono nowy system notowań GPW- WARSET. • System elastyczny, który może być rozbudowywany w momencie wprowadzenia do obrotu nowych instrumentów i dalszego rozwoju polskiego rynku kapitałowego. • WARSET usprawnił działanie uczestników

rynku papierów wartościowych. Struktura GPW: Rynki: 1. Główny Rynek GPW działa od dnia uruchomienia Giełdy w dniu 16 kwietnia 1991 roku. Jest to rynek podlegający nadzorowi KNF i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. Przedmiotem handlu na Głównym Rynku GPW są następujące papiery wartościowe oraz instrumenty finansowe: akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji (PDA), certyfikaty inwestycyjne, instrumenty strukturyzowane oraz instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, opcje i jednostki indeksowe. Od 1 lipca 2010 r. inwestorzy uzyskali możliwość zawierania transakcji w ramach tzw. krótkiej sprzedaży na najbardziej płynnych akcjach i obligacjach. 2. NewConnect to zorganizowany i prowadzony przez Giełdę rynek działający w formule alternatywnego systemu obrotu. Stworzony został z myślą o młodych i rozwijających się firmach, działających zwłaszcza w obszarze nowych technologii. NewConnect ruszył 30 sierpnia 2007 r. Przedmiotem obrotu w alternatywnym systemie mogą być akcje, prawa do akcji (PDA), prawa poboru, kwity depozytowe oraz inne udziałowe papiery wartościowe. 3. Catalyst - rynek instrumentów dłużnych - obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych - powstał 30 września 2009 r. Tworzą go dwie platformy obrotu prowadzone w formule rynku regulowanego i alternatywnego systemu obrotu (ASO) - przeznaczone dla klientów detalicznych oraz dwa analogiczne rynki, przeznaczone dla klientów hurtowych.

15. Jakie są podstawowe regulacje prawne regulujące rynek kapitałowy w Polsce? Z dniem 24 października 2005 r. weszły w życie trzy ustawy dotyczące rynku kapitałowego zastępując dotychczasowe Prawo o publicznym obrocie ... . To nowa konstytucja naszego rynku kapitałowego dostosowana do potrzeb budowy jednolitego europejskiego rynku finansowego. Założenia dotyczące funkcjonowania tego rynku zawarte zostały w dyrektywach Parlamentu Europejskiego, a zwłaszcza w tzw. Dytektywie MIFID (Directive of Markets in Financial Instruments). Wprowadzone regulacje stwarzają nowe możliwości dla uczestników rynku, zwłaszcza inwestorów i emitentów. 1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych ("ustawa o ofercie i spółkach"). 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi ("ustawa o obrocie"). 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym ("ustawa o nadzorze"). Regulacje prawne na Polskim rynku kapitałowym: Do innych aktów istotnych dla sprawnego funkcjonowania rynku kapitałowego należy zaliczyć: Kodeks Spółek Handlowych; Ustawę o obligacjach; Ustawę o prywatyzacji; Ustawę o listach zastawnych i bankach hipotecznych; Ustawę o działalności ubezpieczeniowej; Prawo Bankowe; Ustawę o organizacji i działaniu funduszy emerytalnych. Większość wymienionych aktów obowiązuje i jest stosowana już od kilku lat. Przepisy te tworzą ramy prawne umożliwiające stabilne funkcjonowanie krajowego rynku kapitałowego.

16. Czym się różni prawo poboru od prawa do akcji? PRAWO POBORU • Jest prawem przysługującym akcjonariuszowi, ale z drugiej strony jest papierem wartościowym i może być notowane na giełdzie. • W przypadku nowej emisji, dotychczasowi akcjonariusze mają prawo do zakupu akcji nowej emisji - jeśli nie skorzystają ich udział we własności spółki zmniejsza się. • Jest to papier wartościowy, który oznacza prawo posiadacza akcji spółki do zakupu akcji nowej emisji po ustalonej cenie emisyjnej. • Każdej akcji starej emisji odpowiada jedno prawo poboru. • Liczba praw poboru niezbędnych do zakupu akcji nowej emisji zależy od relacji liczby starej emisji do liczby akcji nowej emisji. • Posiadacz prawa poboru może zatem: wykonać prawo poboru i kupić akcje nowej emisji, sprzedać prawo poboru innemu inwestorowi, zatrzymać prawo poboru aż do dnia jego ustania i nie wykonać go. Prawo do akcji • Można nimi obracać na giełdzie w okresie zanim nastąpi rejestracja podwyższenia kapitału • Wynika z dłuższego czasu - od dnia zapisania się inwestora na akcje nowej emisji do pierwszego notowania tych akcji na giełdzie (podwyższenie kapitału akcyjnego musi zarejestrować sąd). • Długi czas, jaki upływa od momentu zapisania się na akcje nowej emisji oferowane w publicznej subskrypcji do pierwszego notowania na giełdzie zniechęca wielu potencjalnych inwestorów do ich nabywania. Nie mogą oni bowiem ich sprzedać przed faktycznym otrzymaniem, a wydanie akcji może nastąpić - zgodnie z kodeksem handlowym - dopiero po ich sądowej rejestracji. Gdy to nastąpi, należy jeszcze akcje nowej emisji zarejestrować w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych oraz doprowadzić do rozpoczęcia ich notowania na giełdzie. W sumie może to trwać i kilka tygodni. • Aby jeszcze przed pierwszym notowaniem akcji stworzyć możliwość wycofania się z dokonanej inwestycji tym, którym przydzielono nowe akcje, a jednocześnie dać możliwość ich nabycia tym, którzy nie dokonali tego w publicznej subskrypcji, Giełda Papierów Wartościowych wprowadziła do obrotu giełdowego nowy na polskim rynku kapitałowym instrument finansowy, a mianowicie prawo do nowych akcji. • Według obowiązujących od początku 1998 r. przepisów prawo do nowych akcji jest papierem wartościowym i jest papierem wartościowym - przedmiot obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. • Inwestor której przydzielono sprzedawane w publicznej subskrypcji akcje, aby wycofać zainwestowane pieniądze nie musi czekać do ich pierwszego notowania. • Obecnie może sprzedać na giełdzie prawo do tych akcji już w kilka dni po przydziale, tj. jak tylko prawa do nowych akcji pojawią się w obrocie giełdowym. • Obrót prawami do nowych akcji podlega takim samym regułom jak obrót akcjami. • Jeżeli ktoś zechce sprzedać zapisane na rachunku papierów wartościowych prawa do nowych akcji, będzie musiał złożyć zlecenie w biurze maklerskim według takich samych zasad jak w przypadku akcji. • Rozliczenie zawartej transakcji przeprowadzi Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz dany dom maklerski. • Ponieważ to, czy w zamian za prawa do akcji dana osoba dostanie akcje zależeć będzie od decyzji sądu, można oczekiwać, że kurs praw do akcji będzie się różnić od kursu samych akcji, zwłaszcza przed ich wydaniem.

17. Jakie znasz dwa rodzaje uprzywilejowania posiadacza akcji do dywidendy? (na pewno)Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy mogą przyznawać uprawnionemu dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji nieuprzywilejowanych. [(?)Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi akcjami.

AKCJA prawo do dywidendy: *Zysk zatrzymany - pozostaje w spółce, zwiększa jej kapitał i stanowi jedno ze źródeł finansowania inwestycji.• Zysk do podziału - dywidenda na 1 akcję.

1. Prawo do udziału w zysku spółki (może być przeniesione z przeniesieniem akcji).

2. Prawo do uchwalonej przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy dywidendy lub do przyszłych dywidend (może być przedmiotem obrotu).]

18. Czym się różni analiza techniczna od analizy fundamentalnej akcji? Zdaniem zwolenników analizy fundamentalnej przyczyną zmian kursów akcji jest zmiana sytuacji społeczno - ekonomicznej zachodzącej w przedsiębiorstwie, ale również u jego partnerów, konkurentów i całym systemie gospodarczym. Istotą jest określenie potencjału wzrostu cen akcji na podstawie szerokiego spektrum wskaźników i zdarzeń gospodarczych. Przesłanek wzrostu kursów poszukiwać powinno się poza giełdą, wyodrębniając te, które są oznaką zbliżającego się sukcesu rynkowego. Warunkiem skuteczności jest dostrzeżenie 25 ich przed innymi inwestorami, tak aby skorzystać na zmianach w cenie akcji. Dla zwolenników analizy technicznej miarodajnym źródłem informacji jest sama giełda, która wie wszystko a nawet wyprzedza to, czego można dowiedzieć się o gospodarce o kilka miesięcy. „Giełda, niczym lekarz, najlepiej czuje puls życia gospodarczego”(A. Sopoćko) Technicy uważają, że na podstawie długoletnich obserwacji potrafią określić, jak ludzie się zachowują wobec wielu ważnych dla rynku finansowego zjawisk.

19. Od jakich parametrów zależy współczynnik P/E i co on oznacza? Wielkość wskaźnika P/E zależy od: • stopy wypłaty dywidend - wskaźnik P/E rośnie wraz ze wzrostem stopy wypłaty dywidend, • poziomu ryzyka zaangażowania kapitału w daną spółkę, co jest odzwierciedlone w stopie kosztu kapitału własnego - wskaźnik P/E spada, gdy rośnie ryzyko spółki i koszt jej kapitału własnego, • prognozowanej stopy wzrostu zysków -wskaźnik P/E rośnie, gdy rośnie stopa wzrostu.

Współczynnik P/E - to wskaźnik ceny akcji w stosunku do bieżących zysków (Price Earning Ratio). Oznacza ile razy wartość rynkowa firmy przewyższa wartość wypracowanego w ciągu roku zysku. P / E = cena rynkowa akcji / EPS (zysk na jedna akcję) • Wskaźnik cena do zysku należy do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych wskaźników na giełdzie. • Wskaźnik ten odzwierciedla stosunek inwestorów do firmy. • Cena do zysku na akcję - P/E: - jeden z podstawowych do szybkiej wyceny kapitału własnego spółek notowanych na giełdzie, - mnożnik nie ma zastosowania w wycenie, gdy wyceniana firma przynosi stratę lub minimalny zysk, - wskaźnik określa liczbę lat, po których nastąpi zwrot kapitału własnego wykorzystanego na zakup akcji, - jest wyższy dla spółek rozwojowych i działających w warunkach niskiego ryzyka - jest niski dla firm ryzykownych, o małych perspektywach rozwoju.

Wyznaczanie wskaźnika P/E dla spółki na podstawie jej wyników finansowych: P / E = [div0 * (1 + g)] / rE - g ; gdzie: g = (1 - div) * ROE

Współczynnik P/E • porównanie ceny jaką należy zapłacić za akcję do zysków w okresie obrachunkowym (zwykle rok) przypadających na tę akcję. • ulubione narzędzie inwestycyjne przez inwestorów i graczy giełdowych. • dla przedsiębiorstw notowanych na giełdzie wskaźnik ten jest codziennie publikowany w dziennikach rynku kapitałowego. Przedstawia: przeszłe zyski netto; wzrost sprzedaży; zyskowność; stabilność przeszłych zysków; siłę finansową firmy; jakość kadry zarządzającej; kondycję i perspektywy danej gałęzi przemysłu, w której działa firma; jej pozycja konkurencyjna etc.

20. Od jakich parametrów zależy współczynnik P/BV i co on oznacza? Wielkość wskaźnika P/BV zależy od: • stopy wypłaty dywidend - mnożnik P/BV rośnie wraz ze wzrostem stopy wypłaty dywidend, • poziomu ryzyka zaangażowania kapitału własnego w daną spółkę, co jest odzwierciedlone w stopie kosztu tego kapitału - mnożnik P/BV spada, gdy rośnie ryzyko spółki i koszt jej kapitału własnego, • prognozowanej stopy wzrostu zysków - mnożnik P/BV rośnie, gdy rośnie stopa wzrostu, • stopy zwrotu z kapitału własnego (ROE) - mnożnik P/BV rośnie wraz ze wzrostem stopy zwrotu z kapitału własnego. Wskaźnik P/BV to wskaźnik ceny rynkowej akcji do wartości księgowej na akcje C/WK (Price/Book Value - P/BV). Oznacza ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od jej wartości księgowej.

P / BV = cena rynkowa akcji / wartość księgowa jednej akcji ; gdzie: wartość księgowa (BV) = (aktywa-zobowiązania) / ilość akcji.

• C/WK poniżej 1 oznaczają niską cenę spółki; gdyby nawet doszło do bankructwa spółki dzień po zainwestowaniu w jej akcje ze wskaźnikiem C/WK poniżej 1 inwestor uzyska teoretycznie zysk ze swojej inwestycji. Dlatego tak bardzo opłaca się kupować spółki poniżej wartości księgowej. Dzieje się tak ze względu na to, że teoretycznie same aktywa firmy są więcej warte od zainwestowanej kwoty. Trzeba pamiętać, że niezwykle rzadko się zdarza, żeby spółka bankrutowała dzień po zakupie jej akcji. W praktyce najczęściej wciąż działa i jeżeli wykazuje zyski z działalności to może się okazać rzeczywiście atrakcyjną inwestycją.

• C/WK powyżej 3 oznaczają przewartościowaną cenę spółki.

• Cena do wartości księgowej - P/BV: - wartość księgowa to historyczna, mało realna wartość kapitału własnego, - może być stosowany przy wycenie, gdy firma ponosi straty, - nie należy stosować do wyceny spółek, które posiadają znaczne aktywa pozaoperacyjne, - wartości księgowe informują o potencjale do osiągania dochodu, ale takie dochody nie muszą być osiągane, - niski wskaźnik P/BV sprzyja przejęciu danej firmy przez inną spółkę.

Wyznaczanie wskaźnika P/BV dla spółki na podstawie jej wyników finansowych:

P / BV = [ROE0 * div0 * (1 + g)] / rE - g

21. Od jakich parametrów zależy współczynnik P/S i co on oznacza? Cena do sprzedaży - P/S: - niewrażliwy na strukturę i wielkość kosztów działalności firmy, - możliwy zawsze do zastosowania przy wycenie, nawet wtedy, gdy spółka ponosi stratę, - niewrażliwy na sposób finansowania przedsiębiorstwa, - mało podatny na zabiegi kreatywnej (agresywnej) księgowości. Wielkość wskaźnika P/S zależy od: • stopy wypłaty dywidend - wskaźnik P/S rośnie wraz ze wzrostem stopy wypłaty dywidend, • poziomu ryzyka zaangażowania kapitału w daną spółkę, co jest odzwierciedlone w stopie kosztu kapitału własnego - wskaźnik P/S spada, gdy rośnie ryzyko spółki i koszt jej kapitału własnego, • prognozowanej stopy wzrostu zysków - wskaźnik P/S rośnie, gdy rośnie stopa wzrostu, • poziomu wskaźnika rentowności netto na sprzedaży (ROS) - wskaźnik P/S rośnie wraz ze wzrostem

rentowności netto na sprzedaży.

22. Od jakich parametrów zależy współczynnik PEG („reguła kciuka”) i co on oznacza? PEG ratio (EPS/ G).

EPS - wskaźnik zysku netto na jedną akcję zwykła badanej spółki (= zysk netto / liczba akcji zwykłych);

G - procentowy roczny wzrost EPS (zysku na akcje) liczony na podstawie wartości historycznych lub prognoz

Reguła kciuka

Jeśli PEG = 1 sytuacja normalna gdyż na efektywnym rynku wskaźnik EPS powinien odzwierciedlać przyszły wzrost zysku na akcje

PEG < 1 - niedowartościowane;

PEG > 1 - przewartościowane Nie stosujemy dla spółek odnotowujących straty

Gdy nie można jednoznacznie określić jaka wysokość wskaźnika EPS świadczy o niedowartościowaniu lub przewartościowaniu PEG daje precyzyjną odpowiedź. Nie stosujemy dla spółek odnotowujących straty. Gdy nie można jednoznacznie określić jaka wysokość wskaźnika EPS świadczy o niedowartościowaniu lub przewartościowaniu PEG daje precyzyjną odpowiedź; 55

⇒W przypadku wielu spółek aktualny poziom EPS uważany jest za bardzo wysoki a analitycy nie znajdują fundamentalnych podstaw do dalszego wzrostu.

⇒Bazując na wskaźniku PEG można wśród nich wyłonić te, w których jest „drzemie” potencjał wzrostowy;

PEG ratio (EPS/ G): Idealny dla firm, które posiadają zysk netto; Dla małych i średnich firm. Niezbędne jest wielkość oczekiwanego wzrostu EPS. Liczenie PEG jest bezzasadne dla: Dekoniunktury gospodarczej; Malejący zysk na akcję; Ujemny EPS; Mniej użyteczny przy wycenie walorów z sektora bankowego, paliwowego czy nieruchomości bo w ich przypadku to aktywa są ważniejszym wyznacznikiem ich wartości; PEG ratio (EPS/ G): ⇒Bazuje na wielkościach prognozowanych które mogą się różnić od wielkości rzeczywistych. ⇒Historyczny wzrost w wielu sytuacjach nie ma znaczenia; ⇒Wykorzystanie krótkookresowej prognozy za słabe merytorycznie gdyż zyski w skali 2 lat mogą być incydentalne; ⇒Należy stosować długookresowy horyzont czasowy; ⇒Niestety - większe prawdopodobieństwo błędu.

23. Jaka jest współzależność pomiędzy wskaźnikiem P/BV a ROE? Współzależność między ROE a wskaźnikiem rynkowym P/BV.

Poprawna wartość spółki na rynku

ROE < rE ROE > rE

P/BV > 1 Spółka przewartościowana Spółka poprawnie wyceniona - akcje drogie

P/BV < 1 Spółka poprawnie wyceniona - akcje tanie Spółka niedowartościowana

24. Jaka jest współzależność pomiędzy wskaźnikiem P/S a ROS? Współzależność między ROS a wskaźnikiem rynkowym P/S.

Poprawna wartość spółki na rynku

Niski ROS Wysoki ROS

Spółka przewartościowana

Spółka poprawnie wyceniona - akcje

Wysoki P/S drogie

Niski P/S

Spółka poprawnie wyceniona - akcje tanie Spółka niedowartościowana

25. Jakie są podstawowe różnice pomiędzy otwartymi funduszami inwestycyjnymi a zamkniętymi funduszami inwestycyjnymi?

Fundusze otwarte • Fundusz inwestycyjny otwarty zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa.

Fundusze zamknięte • Fundusz zamknięty emituje jednostki uczestnictwa (certyfikaty), które mogą być przedmiotem wtórnego obrotu. Certyfikaty nie podlegają umarzaniu.

Fundusze inwestycyjne otwarte: • zmienna liczba uczestników; • zmienna wielkość inwestowanych środków. • Inwestor, chcący powierzyć swoje środki funduszowi, nabywa od funduszu najczęściej za pośrednictwem biura maklerskiego tzw. jednostki uczestnictwa. • Jednostki te reprezentują część aktywów netto funduszu. • Wycofanie się z inwestycji polega na odkupieniu przez fundusz jednostek uczestnictwa i ich umorzeniu. • Cenę, jaką otrzymuje inwestor, wylicza się na podstawie aktywów netto funduszu w przeliczeniu na jedną jednostkę. • Dla bezpieczeństwa uczestników środki funduszu przechowywane są w banku zwanym depozytariuszem.

Fundusze inwestycyjne zamknięte • emitują tzw. certyfikaty inwestycyjne, które jako papiery wartościowe mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych. • W takim funduszu inwestor osiąga zysk poprzez wzrost wartości funduszu, co przekłada się na cenę notowanych certyfikatów inwestycyjnych na giełdzie. • Wycofanie się z takiej inwestycji polega na zbyciu certyfikatu na rynku wtórnym, np. na giełdzie bądź na umorzeniu certyfikatu w momencie likwidacji funduszu.

26. Co to jest fundusz venture capital a co private equity

Venture capital - definicja- VC odnosi się do inwestowania (na ogół za pośrednictwem wyspecjalizowanych wehikułów prawnych, zwanych funduszami VC, pełniących rolę pośredników finansowych) w kapitały udziałowe przedsiębiorstw prywatnych (nie notowanych na giełdzie) znajdujących się we wczesnych fazach rozwoju takich jak:

• zasiew (ang. seed) czy

• start (ang. start-up) czy

• rozwój (ang. expansion)

Venture capital vs private equity

Venture capital to szczególny rodzaj inwestycji kapitałowych. Inwestycja w spółki nie notowane na giełdzie będące we wczesnym stadium rozwoju.

Private equity => dotyczy wszelkich inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym.

Venture capital => inwestycje dokonywane są na początkowymetapie rozwoju przedsiębiorstw.

Private equity=> fundusze private equity inwestują także w firmy dojrzałe, wymagające restrukturyzacji i planujące wejście na giełdę w przyszłości.

Private equity = fundusze inwestycji bezpośrednich.

• Venture capital = „fundusz zwiększonego ryzyka”. Zwiększone ryzyko funduszu, a nie osoby chcącej skorzystać z jego kapitału. To fundusz ponosi ryzyko związane z ewentualnym niepowodzeniem inwestycji. Dla osoby, która nie ma dużych możliwości dostępu do kapitału, fundusz venture capital jest raczej funduszem szansy.

27. Co to są fundusze hybrydowe I jakie znasz ich rodzaje? Fundusze hybrydowe są to fundusze mieszane, ponieważ inwestują w różne rodzaje papierów wartościowych (akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego, jednostki uczestnictwa w innych funduszach inwestycyjnych, depozyty bankowe, waluty a także instrumenty pochodne). Do tego typu funduszy zaliczamy m.in.

1. Fundusze stabilnego wzrostu Inwestują przede wszystkim w akcje (do 40% max) i papiery wartościowe przynoszące stały dochód. Głównym celem działalności tego typu funduszy jest wzrost zysku kapitałowego oraz przynoszenie stałego dochodu.

2. Fundusze zrównoważone. Inwestują kierując się zasadą zachowania poziomu zainwestowanego kapitału oraz utrzymywaniem długoterminowego wzrostu kapitału. Fundusze te inwestują podobnie jak fundusze stabilnego wzrostu, przy czym udział akcji w portfelu waha się granicy od 40% do 60%.

28. Co to są fundusze parasolowe? Fundusze parasolowe są produktem finansowym dostępnym dla inwestorow od 2005 r. • Fundusz parasolowy składa się z wydzielonych subfunduszy, z których każdy realizuje odrębną politykę inwestycyjną i cechuje się innym poziomem ryzyka. • Konstrukcja funduszu polega na tym, że tzw. parasolem jest cały fundusz inwestycyjny, ktory posiada osobowość prawną natomiast pod „parasolem' funduszu znajdują się subfundusze, ktore są odrębnymi portfelami inwestycyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej. • Dzięki takiej konstrukcji występuje brak obciążeń podatkowych przy konwersji jednostek między funduszami o rożnym profilu, oraz brak opłat przy zmianie funduszu. • Bez zastosowania funduszu parasolowego trzeba zapłacić podatek od zyskownej inwestycji w pełnej kwocie. Inną zaletą związaną z inwestycją w fundusze parasolowe jest możliwość tworzenia nowych subfunduszy i likwidowania już istniejących, co w głownej mierze zależy od koniunktury na rynku finansowym oraz od preferencji i celów inwestycyjnych. • Inwestor, chcąc zdywersyfikować portfel inwestycyjny powinien zakupić jednostki uczestnictwa w kilku rożnych funduszach jednocześnie. • Jednak może się to wiązać z zasadniczymi konsekwencjami dotyczącymi: *Podziału posiadanego kapitału na kilka mniejszych kwot i zasilenie nimi każdego z funduszy oddzielnie wiąże się z koniecznością ponoszenia wyższych opłat dystrybucyjnych, Powyższe rozwiązanie cechuje ponadto niewielka elastyczność w sytuacji, kiedy inwestor postanowi wycofać zainwestowane środki z jednego funduszu i alokować je ponownie w innym np. bardziej rentownym, jest zobligowany do zapłacenia kosztów przystąpienia do nowego funduszu. Powyższych obciążeń można uniknąć, dokonując inwestycji w fundusz parasolowy.

Wybór określonej kombinacji subfunduszy w ramach danego funduszu parasolowego oraz określenie udziału każdego z nich w dokonywanej inwestycji jest uwarunkowane indywidualnie. • Zależy m.in. od horyzontu czasowego inwestycji, oczekiwanego poziomu zysku, a także stopnia awersji inwestora do ponoszenia ryzyka. • Pierwszym utworzonym w Polsce funduszem parasolowym był fundusz Fortis Fundusz Inwestycyjny Otwarty. • Fundusz ten umożliwia zakup jednostek uczestnictwa w dwóch subfunduszach w ramach 1 rachunku, a mianowicie w funduszu akcji oraz funduszu stabilnego wzrostu. • Inwestorzy mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych, pod warunkiem jednak inwestowania w ramach indywidualnego konta emerytalnego (IKE). • Fundusze parasolowe są dla inwestora funduszami charakteryzującymi się bardzo ciekawą konstrukcją. • Dywersyfikują portfel inwestycyjny, posiadają szeroka ofertę, uwzględniającą stopień awersji do ryzyka, a także charakteryzują się stosunkowo niskimi kosztami inwestycji.

• Niewątpliwie kluczową zaletą funduszy parasolowych jest obecnie zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych w momencie dokonywania konwersji. Jeżeli regulacje prawne w tej kwestii nie ulegną zmianie, fundusze parasolowe mają szansę dynamicznego rozwoju na polskim rynku usług finansowych.

29. Jakie są najważniejsze zalety inwestowania w fundusze luksemburskie? Fundusze luksemburskie oferują dwa podstawowe rodzaje jednostek uczestnictwa: jednostki akumulacyjne, w których zysk dopisywany jest do wartości, oraz jednostki dystrybucyjne, z których zysk wypłacany jest w formie dywidendy. W praktyce, rodzaj jednostki uczestnictwa wpływa nie tylko na sposób uzyskiwania zysku z lokowanych w danym funduszu środków finansowych, ale również na sposób opodatkowania tego zysku. Wystarczy odpowiednio skonstruować jednostkę funduszu luksemburskiego, aby zyski były w Polsce wolne od podatku.

30. Co to są fundusze typu load oraz typu no-load? Podział funduszy inwestycyjnych:

• KRYTERIUM OPŁATY WSTĘPNEJ:

Fundusze typu load • Pobierana jest tzw. opłata manipulacyjna. Może ona być pobierana zarówno na wejściu jak i na wyjściu z funduszu.

Fundusze typu no-load • Brak opłaty manipulacyjnej.

31. Czym się różnią fundusze agresywnego wzrostu od funduszy wzrostu i dochodu z kapitału? Fundusze agresywnego wzrostu różnią się tym, że: • Są one najbardziej ryzykowne spośród wszystkich funduszy akcji. • Ich celem jest maksymalny przyrost wartości kapitału, dający przy tym niewielki dochód bieżący. Na ogół lokują one swoje środki w akcje nowych spółek i istniejących już spółek wzrostowych z rynku pozagiełdowego. • Mogą również inwestować, niezależnie od ich kapitalizacji, w spółki lub branże znajdujące się akurat w niełasce rynku, licząc na potencjał zysków zawartych w niedowartościowanych lub zapomnianych akcjach. • Inne tego rodzaju fundusze inwestują we wszystkie spółki ujawniające silny potencjał zysków.

• Fundusze wzrostu kapitałowego: • Podobnie jak ich agresywni poprzednicy, dążą do przyrostu wartości kapitału. • Są jednak mniej ryzykowne, ponieważ inwestują w spółki o pewnej pozycji na rynku, wypłacające akcjonariuszom dywidendę. • Jednakże dochód z dywidendy traktują jako rzecz drugorzędną. • Przyrost wartości kapitału mają im zapewnić szybko rozwijające

się firmy. • W rankingach efektywności fundusze te są porównywalne z agresywnymi funduszami wzrostu.

Fundusze wzrostu i dochodu z kapitału: • Inwestują w spółki o ugruntowanej pozycji na rynku tzw. blue- chips, regularnie wypłacające dywidendę. Charakteryzuje je duży stosunek dywidendy do wartości kapitału i są zainteresowane łączną stopą zwrotu. Fundusze tego typu są mniej ryzykowne od funduszy wzrostu, ponieważ inwestują w spółki o większej kapitalizacji i o większej płynności finansowej umożliwiającej wypłacanie znaczniejszych dywidend. Dywidendy pełnią funkcję finansowej amortyzacji na wypadek spadku kursów.

Fundusze dochodu z kapitału: • Można je traktować jako substytut funduszy zrównoważonych w nieco większym stopniu nastawionych na wzrost kapitału. • Fundusze te starają się uzyskać jak największy dochód bieżący. • Kupują w tym celu akcje o wysokiej stopie dywidendy oraz obligacje emitowane przez rząd i przedsiębiorstwa. Ponieważ znaczną część ich przychodów stanowią odsetki i dywidendy, są one bardziej niż inne fundusze akcji narażone na zmiany stóp procentowych.

32. Na czym polega wyjście z inwestycji przy funduszach Venture Capital? Strategia zakończenia inwestycji musi być jasno określona w przyjętej umowie. Istotą działania funduszy nie jest bezterminowe posiadanie walorów danej spółki. Działają one na zasadzie doprowadzenia do zwiększenia wartości spółki i zyskownej sprzedaży posiadanych udziałów spółki. Wyjście funduszu ze spółki odbywa się zazwyczaj po 5- 7 latach od inwestycji poprzez: -sprzedaż akcji inwestorowi strategicznemu (najczęściej wymaga pakietu kontrolnego 50%+ ) - odkupienie akcji funduszu przez pozostałych akcjonariuszy(jeżeli jest to główna ścieżka wyjścia wymaga wcześniejszego uzgodnienia ceny) - odkupienie akcji funduszu przez Zarząd - odkupienie akcji przez spółkę w celu ich umorzenia - sprzedaż akcji innemu inwestorowi finansowemu - rynek giełdowy. Proces wyjścia może trwać nawet kilkanaście miesięcy. Aktywna współpraca i zaangażowanie Zarządu firmy są kluczowe dla przebiegu procesu wyjścia i uzyskania najlepszej możliwej wyceny spółki (motywowanie !) Sposób wyjścia ( w tym alternatywne ścieżki) są szczegółowo uzgodnione przed inwestycją i uwzględnione w zapisach Umowy Inwestycyjnej.

33. Scharakteryzuj wskaźnik Treynora służący do oceny efektywności inwestycji w fundusze. Miara zysku względnego z inwestycji kapitałowej, uwzględnia tylko ryzyko zmienności rynku. Pojęcie tego ryzyka jest związane z charakterystyczną linią (linia rynku papierów wartościowych SML), opisaną przez Treynora, która w danym czasie określa zależności między stopą zwrotu z danego portfela, a stopą zwrotu z odpowiedniego portfela rynkowego (wzorcowego). • Właśnie stopień nachylenia tej linii prostej (tzw. współczynnik beta portfela) stanowi miarę względnej zmienności zwrotów z portfela w relacji do zwrotów z całego zagregowanego

rynku. • Zatem wraz ze wzrostem ryzyka systematycznego (β) rośnie wrażliwość stopy zwrotu portfela na to ryzyko. Wskaźnik określany jest wzorem:

T = Ri - Rfree / βi

• Ri - średni zwrot z portfela i w określonym czasie,

• Rfree - średnia stopa zwrotu z inwestycji wolnej od ryzyka,

• βi - ryzyko systematyczne portfela i w określonym czasie.

Ujemne wartości współczynnika Treynora mogą świadczyć o bardzo złych wynikach osiągniętych przez zarządzającego lub o bardzo dobrych wynikach osiągniętych w trudnych warunkach rynkowych.

34. Scharakteryzuj wskaźnik Jensena służący do oceny efektywności inwestycji w fundusze. Jest rożnicą między stopą zwrotu funduszu, a stopą zwrotu w pewnym sensie przeciętną, gdyż wynikającą z linii wyznaczonej dla przeciętnych wartości rynkowych. • Oczekiwana stopa zwrotu takiego portfela jest sumą dwóch składników. • Pierwszy składnik to stopa zwrotu wolna od ryzyka, a więc cena czasu. •Drugim składnikiem, będącym ceną ryzyka, jest iloczyn wielkości ryzyka systematycznego danego portfela, mierzonego wspołczynnikiem beta, oraz premii za ryzyko, czyli rożnicy między stopą zwrotu portfela rynkowego i stopą zwrotu wolną od ryzyka.

α1=(Ri - Rfree) ∗ β1(RM - Rfree) ; gdzie: • αi— wskaźnik efektywności Jensena z i-tej inwestycji (portfela inwestycyjnego),

• Ri - wartość stopy zwrotu funduszu w rozpatrywanym okresie, • RM - stopa zysku portfela rynkowego • Rfree - wartość stopy wolnej od ryzyka w rozpatrywanym okresie, • βi - ryzyko systematyczne portfela i w określonym czasie.

35. Scharakteryzuj wskaźnik Sharpe'a służący do oceny efektywności inwestycji w fundusze.• Wskaźnik Sharpe'a, miara zaproponowana przez W.F. Sharpe'a w 1966r., pokazuje efekty danej inwestycji w stosunku do ponoszonego ryzyka. Wskaźnik ten określany jest wzorem: Si = Ri - Rfree /σi ; gdzie: • Si - wartość miernika Sharpe'a, • Ri - wartość stopy zwrotu funduszu w rozpatrywanym okresie, • Rfree - wartość stopy wolnej od ryzyka w rozpatrywanym okresie, • σi - odchylenie standardowe stopy zwrotu funduszu w rozpatrywanym okresie.

• Im wyższa wartość wskaźnika, tym lepsza ocena funduszu. • Wskaźnik Treynora, podobnie jak wskaźnik Sharpe'a informuje ile premii za ryzyko fundusz daje inwestorowi na jednostkę określonego ryzyka. • Ujemny wskaźnik oznacza, że dany fundusz osiąga stopę zwrotu niższą od stopy wolnej od ryzyka. Miernik Sharpe'a wskazuje na występującą relację nadwyżki stopy zwrotu uzyskanej przez fundusz do ryzyka ponoszonego przez ten fundusz. • Powstała nadwyżka stopy zwrotu nad stopą wolną od ryzyka nosi miano premii za ryzyko. • Miernik ten informuje ile premii za ryzyko uzyskał fundusz w przeliczeniu na jednostkę ponoszonego ryzyka. • Im większą wartość osiąga miernik tym większa jest efektywność z przeprowadzonej inwestycji. • W razie otrzymania wartości ujemnej tego miernika oznaczać będzie nieefektywną inwestycję, co oznacza, iż fundusz uzyskał stopę zwrotu niższą od stopy wolnej od ryzyka. • W oparciu o ten miernik członek funduszu może określić jakie zyski odnosi fundusz w stosunku do ponoszonego ryzyka. • Jedyną rożnicą jaka dzieli technikę Treynora od Sharpe'a jest przyjęta miara ryzyka. • Treynor wykorzystał ryzyko systematyczne, a Sharpe'a ryzyko całkowite.

36. Scharakteryzuj wskaźnik Tracking error służący do oceny efektywności inwestycji w fundusze. Bierze pod uwagę uzyskiwane wyniki przez wszystkie fundusze. • Dla wymienionego miernika punktem odniesienia przy opisywaniu ryzyka poszczególnego funduszu jest pewien wzorzec, którym może być średnia ważona stopa zwrotu na rynku funduszy emerytalnych. • W średniej udział każdego funduszu jest równy z udziałem w rynku mierzonym wysokością aktywów. • Na potrzeby funduszy emerytalnych interpretacja wskaźnika jest następująca: im mniej stopa zwrotu danego funduszu będzie odbiegać od wzorca (średniej, ważonej aktywami, stopy zwrotu), tym samym zarządzający OFE bezpieczniej inwestują. • Co oznacza, że nie narażają się by ich wyniki były niższe niż minimalna wymagana stopa zwrotu. Miernik tracking error opisuje w postaci ogólnej równanie:gdzie:

• TE - miernik tracking error

• Rf- stopa zwrotu funduszu

• Rw- stopa zwrotu wzorca

• 0 - liczba obserwacji

Miernik tracking error obliczany jest jako odchylenie standardowe stopy zwrotu funduszu ponad wzorzec, którym w tym przypadku jest średnia ważona stopa zwrotu wszystkich funduszy.TE jest powszechnie stosowaną metodą pomiaru ryzyka, którą wykorzystują m.in. banki, fundusze inwestycyjne oraz fundusze emerytalne.

37.Różnica pomiędzy skarbowymi obligacjami oszczędnościowymi a rynkowymi.

Obligacje oszczędnościowe: • oferowane wyłącznie osobom fizycznym, rezydentom i nierezydentom. • Mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym nieregulowanym na podstawie umowy sprzedaży lub darowizny. • Nie są natomiast notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych. • Obligacje oszczędnościowe są emitowane co miesiąc i sprzedawane zawsze po cenie równej wartości nominalnej, tj.100zł. • Do obligacji oszczędnościowych zalicza się obligacje 2-letnie, 4-letnie oraz 10-letnie.

Obligacje rynkowe: • dostępne zarówno dla rezydentów jak i nierezydentów, będących osobami fizycznymi oraz dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej • Najważniejszą cechą tych obligacji jest możliwość obrotu nimi na GPW - za pośrednictwem biur maklerskich dla posiadaczy rachunków papierów wartościowych lub możliwość sprzedaży bezpośrednio z rachunku rejestrowego dla tych, którzy nie posiadają rachunku inwestycyjnego. • Od maja 2005 r. obligacje rynkowe są notowane nie tylko na GPW. ale także na rynku regulowanym prowadzonym przez BondSpot (dotyczy to obligacji wyemitowanych od maja 2005 r.). • Ponadto mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym nieregulowanym na podstawie umów sprzedaży lub darowizny. • Obligacje rynkowe są sprzedawane w trzymiesięcznych emisjach - zawsze po dziennej cenie sprzedaży odpowiadającej cenie emisyjnej powiększonej o wartość odsetek przypadających na dany dzień sprzedaży. • Do obligacji rynkowych zalicza się obligacje 3-letnie i 5-letnie.

38. Na czym polega różnica pomiędzy hipotecznymi a publicznymi listami zastawnymi? Ustawa rozróżnia listy zastawne: hipoteczne oraz publiczne. • Rozróżnienie hipotecznych i publicznych listów zastawnych jest istotne ze względu na przyjęte założenie objęcia tych instrumentów daleko idącymi zabezpieczeniami. Hipoteczne listy zastawne: • Do emisji upoważnione są ustawowo banki hipoteczne. • Ich podstawę stanowią m.in. wierzytelności banku hipotecznego z tytułu: udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką, nabytych wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką. • W liście zastawnym bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych.

Publiczne listy zastawne: Emitowane na podstawie: -kredytów zabezpieczonych gwarancją lub poręczeniem przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, Wspólnoty Europejskie, E Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny, Bank Światowy, albo -kredyty udzielone powyższym instytucjom publicznym.

Listy zastawne - zasada pokrycia • listy zastawne zarówno w zakresie wartości nominalnej (pokrycie kapitałowe), jak i odsetek należnych z listu zastawnego (pokrycie odsetkowe) są pokryte, w zależności od rodzaju listu, wierzytelnościami banku lub kredytem udzielonym w związku z emisją publicznych listów zastawnych. • W przypadku braku pełnego pokrycia hipotekami lub wierzytelnościami, ustawa dopuszcza tak zwane pokrycie zastępcze. • Ustawa przewiduje także możliwość wycofania z obrotu listów zastawnych i przekazanie ich do depozytu. • Wówczas takie listy nie są zaliczone do ogólnej sumy listów zastawnych znajdujących się w obrocie. • Przy obliczaniu zasady pokrycia nie dokonuje się porównania poszczególnych listów zastawnych z poszczególnymi hipotekami, lecz bierze się pod uwagę łączną sumę hipotek i łączną sumę listów zastawnych.

39. Podaj ogólną definicje pojęcia obligacja z prawem pierwszeństwa. Specjalnym rodzajem papierów dłużnych są obligacje z prawem pierwszeństwa . Ich posiadacze mają prawo do subskrypcji nowej emisji akcji przed jej dotychczasowymi akcjonariuszami. Ich konstrukcja, podobnie jak obligacji zamiennych, powiązana jest z papierem właścicielskim jakim jest akcja spółki.

Uchwała o emisji obligacji z prawem pierwszeństwa powinna określać:

• liczbę akcji przypadających na jedną obligację oraz cenę emisyjną akcji lub sposób jej ustalenia

• termin wygaśnięcia uprawnień obligatariuszy wynikających z przyznanego prawa pierwszeństwa

Jeżeli dotychczasowym akcjonariuszom przysługuje prawo poboru do objęcia nowych akcji, uchwała o emisji lub obligacji z prawem pierwszeństwa powinna prawo to wyłączyć w zakresie niezbędnym do wykonania uprawnień obligatariuszy. Obligacje z prawem pierwszeństwa emitowane są zazwyczaj w ramach programów motywacyjnych skierowanych do osób kierujących spółką . Wtedy uchwała o emisji powinna zawierać również zapis o warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego oraz zmianie Statutu Spółki. Emitowane w ten sposób obligacje zwykle nie są oprocentowane oraz zabezpieczone. Kluczowym jest określenie okresu, w jakim wskazanym osobom, przysługiwać będzie prawo objęcia akcji oraz warunków jakie muszą spełnić. Zazwyczaj są one określane jako poziomy zysku netto, które spółka powinna osiągnąć we wskazanym czasie. Należy również wskazać ilość akcji, którą może objąć obligatariusz w zamian za posiadany papier dłużny. Jeżeli nie zajdą okoliczności określone przez warunki emisji, spółka wykupuje obligacje w celu ich umorzenia.

40. Co to są obligacje aktywne a co pasywne? Obligacje aktywne: Służą do pozyskiwania środków finansujących potrzeby pożyczkowe budżetu państwa. np.. spłatę zobowiązań krótko- i długoterminowych oraz pokrycie ujemnego salda finansowania zagranicznego. Obligacje pasywne: Służą do regulacji istniejących zobowiązań Skarbu Państwa oraz stanowią formę zaciągnięcia przez Skarb nowych zobowiązań poza rynkiem finansowym bez dokonywania oferty publicznej. • W tej grupie znajdują się obligacje, które zostały wydane wierzycielom Skarbu Państwa• Obligacje te służą także np. do restrukturyzacji i dokapitalizowania banków, (na zwiększenie funduszy własnych Banku Gospodarki Żywnościowej). • Nie są sprzedawane na rynku pierwotnym.

41. Wytłumacz pojęcie obligacja przychodowa Obligacje przychodowe - pozwalają ograniczyć odpowiedzialność emitenta do wysokości przychodów przedsięwzięcia finansowanego z uzyskanych przez spółkę środków. -Posiadacze obligacji przychodowych traktowani są przez ich emitenta (zgodnie z ustawa o obligacjach) w sposób szczególny. Mogą one przyznawać obligatariuszowi prawo do zaspakajania swoich roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami emitenta: 1. z całości albo z części przychodów lub całości albo części majątku przedsięwzięć, które zostały sfinansowane ze środków uzyskanych z emisji obligacji, 2. z całości albo z części przychodów z innych przedsięwzięć określonych przez emitenta.

42. Jaka jest różnica pomiędzy zwykłym sposobem nabycia wierzytelności a syntetycznym sposobem nabycia wierzytelności od Banku. Forma nabycia wierzytelności polega na zbyciu przez bank puli wierzytelności do SPV, np. do funduszu inwestycyjnego. Emitent obligacji hipotecznych nie zna osób będących kredytobiorcami tak jak kredytobiorca rozliczający się bankiem, który udzielił mu kredytu nie zna tego, kto jest ostatecznym właścicielem wierzytelności kredytowej.

Forma nabycia syntetycznego polega na zbyciu przez bank podmiotowi jedynie strumieni pieniężnych (przychodów) z puli wydzielonych kredytów. • Jest ono tańsze, ponieważ eliminuje koszty zbycia wierzytelności, w tym koszt wpisów zmian wierzyciela hipotecznego w księgach wieczystych. • Obniżenie kosztów pozwala na zachowanie większej marży przez banki i jednocześnie zaoferowanie lepszych warunków finansowych nabywcom certyfikatów hipotecznych. • Wykorzystanie zbycia syntetycznego prowadzi do szybszego utworzenia masy majątkowej funduszu oraz nie narusza relacji bank-klient. • W dalszym ciągu kredytobiorca pozostaje klientem banku.

43. Opisz zasady emisji bonów skarbowych na rynku pierwotnym Główny cel emisji Bonów Skarbowych:

1) pozyskiwanie środków przeznaczonych na finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu pastwa oraz bieżące zarządzanie płynnością budżetu państwa. 2) Rentowność bonów skarbowych stanowi punkt odniesienia dla kształtowania się stóp procentowych na rynku pierwotnym. 3) Przeprowadzane przez Ministra Finansów emisje bonów skarbowych maja na celu finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz bieżące zarządzanie płynnością budżetu. 4) Oferta sprzedaży bonów skarbowych na rynku krajowym odbywa się na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie emitowania bonów skarbowych. Określa ono ogólne warunki emisji bonów. Szczegółowe warunki emisji zawarte są w liście emisyjnym, który jest podstawa emisji. Nie może on jednak zmieniać treści praw i obowiązków zarówno emitenta, jak i ich nabywcy. Bony występują na rynku finansowym, podobnie jak obligacje, w formie zdematerializowanej, są papierami wartościowymi na okaziciela i są dopuszczone do publicznego obrotu z mocy prawa.

• Ustawodawca pozostawił emitentowi wybór systemu ich rejestracji - prowadzonemu przez Narodowy Bank Polski, czy te_ przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. • Emitent ma także swobodę w wyborze sposobu obrotu bonami na rynku wtórnym. • Obrót ten może odbywać się za pośrednictwem banków, domów maklerskich, jak te_ w inny sposób. • Na rynku pieniężnym występują bony skarbowe o terminach zapadalności od 1do 52 tygodni. • Bony skarbowe sprzedawane są inwestorom krajowym i zagranicznym na cotygodniowych przetargach z dyskontem, po cenie przetargowej zaoferowanej przez nabywającego, a zaakceptowanej przez emitent.

44. Jaka jest różnica pomiędzy bonem skarbowym a bonem pieniężnym? Bony skarbowe i pieniężne należą do podstawowych instrumentów rynku pieniężnego. Posiadają kilka cech wspólnych, ale cel emisji jak i podmioty, do których jest ona kierowana są różne.

 BONY SKARBOWE - są krótkoterminowymi papierami wartościowymi, emitowanymi przez Skarb Państwa w celu pokrywania wydatków budżetu. Występują w nominale 10 000 PLN, a okres ich wykupu wynosi od 1 do 52 tygodni. Zyskiem inwestora w przypadku bonów skarbowych jest dyskonto, które jest procentowo ujętą różnicą między ceną emisyjną a nominalną. Cena emisyjna jest zawsze niższa od ceny nominalnej. Zaletą bonów skarbowych jest ich opłacalność, zazwyczaj wyższa niż lokat bankowych, a ponadto emitenci bonów są z założenia zawsze wypłacalni. Potencjalnymi nabywcami bonów skarbowych są zamożne osoby fizyczne oraz instytucje finansowe preferujące ten instrument finansowy. Związane jest to z faktem, iż minimalna wartość jednego bonu wynosi 10 000 PLN, a i tak rzadko zdarzają się transakcje na pojedynczych walorach. Z reguły handluje się pakietami o wartości 100 000 PLN.

 BONY PIENIĘŻNE - są podobnie jak wymienione powyżej instrumenty dłużnymi papierami wartościowymi. Natomiast w przeciwieństwie do bonów skarbowych emitowane są przez Narodowy Bank Polski. Występują w nominale 10 000 PLN, a okres ich wykupu wynosi od 1 do 364 dni. Ten rodzaj instrumentu finansowego jest przeznaczony tylko największych instytucji finansowych. Na ryku pierwotnym jego nabywcami są tzw. dealerzy rynku pieniężnego, czyli grupa kilkuset banków spełniających określone przez NBP kryteria. Na rynku wtórnym nabywcami nie mogą być podmioty inne niż banki. Bony pieniężne wpływają na podaż pieniądza na rynku i zaliczane są do instrumentów finansowych operacji otwartego rynku, ściągających nadmiar środków pieniężnych z rynku w trosce o stabilność krótkoterminowych stóp procentowych.

45. Co to jest przywilej upadłościowy w przypadku listów zastawnych. Przywilej upadłościowy- w przypadku upadłości banku hipotecznego wierzyciele listów zastawnych mają prawo pierwszeństwa zaspokojenia swoich roszczeń z masy pokrycia, która stanowią hipoteki wpisane do rejestru pokrycia. Art. 35. 1. W razie ogłoszenia upadłości banku hipotecznego, wierzytelności wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych oraz rezerwa, o której mowa w art. 17 ust. 2, tworzą odrębną masę, która służy wyłącznie zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z listów zastawnych; po zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z listów zastawnych nadwyżkę środków z odrębnej masy zalicza się do masy upadłości banku. Art.17.2. Do funduszy własnych, stanowiących podstawę wyliczenia kwoty, o której mowa w ust. 1, wlicza się rezerwę, którą bank hipoteczny może utworzyć w celu zabezpieczenia listów zastawnych.

46. Zasada przywileju egzekucyjnego w przypadku listów zastawnych Przewiduje ona, iż środki uzyskane w wyniku wyegzekwowania wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych mogą być wykorzystane wyłącznie dla zaspokojenia roszczeń wynikających z listów zastawnych. Banki hipoteczne mają tez uprzywilejowaną pozycję w przypadku egzekucji na ich rzecz wierzytelności które zostały użyte jako podstawa do emisji listów zastawnych hipotecznych

47. Co to są transakcje BSB oraz SBB Transakcja Buy-Sell-Back jest odpowiednikiem reverse repo (REVERSE REPO polega na sprzedaży papierów wartościowych przez Bank Centralny z równoczesnym zawarciem umowy ich odsprzedaży w przyszłości. Bank Centralny w ten sposób zaciąga krótkoterminowy kredyt na rynku pieniężnym, niwelując płynność sektora bankowego) z tym, że na BSB składają się 2 umowy:-kupna papierów wartościowych na rynku kasowym; - sprzedaż tych samych papierów wartościowych na rynku terminowym po z góry ustalonej cenie

Transakcja SELL-BUY-BACK jest odpowiednikiem repo (REPO polega na zakupie papierów wartościowych po określonej cenie przez Bank Centralny z jednoczesnym zawarciem umowy ich odkupienia po upływie określonego czasu przed terminem ich wymagalności po cenie odpowiednio wyższej. Operacje te pozwalają Bankowi Centralnemu udzielać sektorowi bankowemu krótkoterminowych kredytów pod zastaw tych papierów w celu poprawienia jego płynności) z tym, że na SBB składają się 2 umowy: - sprzedaży papierów wartościowych na rynku kasowym, - kupna tych samych papierów wartościowych na rynku terminowym po z góry ustalonej cenie.

48. Jaka jest różnica pomiędzy transakcjami repo a sell buy back. Podstawowa różnica między operacją repo a SBB polega na tym, że pierwsza z nich jest realizowana na podstawie jednej umowy, a na operacje drugiego typu składają się dwie umowy (sprzedaży papierów wartościowych na rynku kasowym oraz kupno papierów na rynku terminowym po z góry ustalonej cenie).

Główna różnica w stosunku do REPO to fizyczny przepływ pieniężny.

50. Co oznacza pojęcie sekurytyzacja. W rachunkowości sekurytyzacja polega na wykupie wierzytelności ze środków uzyskanych z emisji obligacji. Sekurytyzacja określa proces emisji papierów wartościowych, które zabezpieczone są przez grupę wyselekcjonowanych aktywów. Sekurytyzacja jest procesem, w którym dłużne papiery wartościowe, takie jak obligacje czy certyfikaty inwestycyjne, są sprzedawane bezpośrednio inwestorom. W prawie bankowym natomiast nie ma jednolitej definicji sekurytyzacji. Uchwała KNB nr 1/2007 w par. 1 Załącznika nr 18 do Uchwały stanowi że^[1]:

Sekurytyzacja oznacza transakcję, program lub strukturę prawno-organizacyjną, w wyniku której ryzyko kredytowe związane z ekspozycją bazową lub pulą ekspozycji bazowych ulega podziałowi na transze o następujących cechach: 1) płatności w ramach transakcji, programu lub struktury zależą od dochodów z tytułu ekspozycji lub puli ekspozycji; 2) hierarchia transz określa rozkład strat w ciągu okresu trwania transakcji lub struktury.

Aby zwiększyć czcionkę wystarczy wejść: Edycja - zaznacz wszystko - i wybrać rozmiar czcionki - nacisnąć enter i gotowe

---