Glikoliza

Glikoliza jest ciągiem reakcji zachodzących w cytoplazmie wszystkich prokariontów i eukariontów. W glikolizie jedna cząsteczka glukozy zostaje przekształcona w dwie cząsteczki pirogronianu, które następnie przekształcane są w acetylo-CoA, gotowe do wejścia w cykl kwasu cytrynowego. Na jedna zdegenerowaną cząsteczkę glukozy przypada zysk dwóch cząsteczek ATP. Glikoliza poza bezpośrednim wytwarzaniem ATP dostarcza tez substratów do cyklu kwasu cytrynowego i fosforylacji oksydacyjnej., gdzie wytwarza się większość cząsteczek ATP. Ponadto glikoliza dostarcza intermediatów, które stanowią prekursory w licznych szlakach biosyntetycznych, np. acetylo-CoA jest prekursorem w syntezie kwasów tłuszczowych.

SZKLAK

LOSY PIROGRONIANU

• Wejście do cyklu kwasu cytrynowego. Pirogronian jest przekształcany w acetylo-CoA.

• Przemiana w kwasy tłuszczowe lub ciała ketonowe. Gdy poziom energetyczny komórki jest wysoki (nadmiar ATP), szybkość cyklu kwasu cytrynowego maleje i dochodzi do akumulacji acetylo-CoA. W tych warunkach acetylo-CoA może być użyty do syntezy kwasów tłuszczowych lub ciał ketonowych.

• Przemiana w mleczan. NAD⁺, zużyty podczas glikolizy, musi zostać zregenerowany , by glikoliza przebiegała w dalszym ciągu. W warunkach tlenowych regeneracja NAD⁺ zachodzi na skutek reoksydacji NADH przez łańcuch transportu elektronów. Przy ograniczonej ilości tlenu NAD⁺ jest regenerowany podczas przemiany pirogronianu w mleczan.

• Przemiana w etanol. Glikoliza w warunkach beztlenowych jest możliwa dzięki regeneracji NAD⁺ w procesie fermentacji alkoholowej. Pirogronian zostaje przekształcony w aldehyd octowy, a następnie w etanol.

4

---