Systemy dziedzinowe - podstawowe systemy informatyczne

1. Wspomagające operacje w firmie. Zaliczamy do nich:

• system przetwarzania transakcji

• system sterowania procesami

• system automatyzacji biura

2. Systemy informatyczne w zarządzaniu - wspieranie podejmowania decyzji w zarządzaniu

• systemy sprawozdawcze,

• systemy decyzji,

• systemy kierownictwa,

3. Systemy informatyczne strategiczne,

4. Systemy informatyczne funkcjonalne,

5. Systemy informatyczne użytkownika końcowego,

6. Systemy ekspertowe.

Narzędzia CASE

CASE - komputerowo wspomagana inżynieria oprogramowania i systemów informatycznych

Narzędzia dzielimy na:

• Upper-CASE - używane we wczesnych etapach pracy nad oprogramowaniem, najczęściej wspomagają fazy określania wymagań i analizy, choć są również używane przy definiowaniu celów przedsięwzięcia w fazie strategicznej. Nie wspomagając procesu implementacji nie są związane z żadnym środowiskiem programistycznym

• Lower-CASE - stosowane do etapów projektowania i implementacji, w związku z tym są na ogół jednoznacznie związane ze środowiskiem lub środowiskiem oprogramowania

• Integrated-CASE - są to pakiety łączące w sobie możliwość narzędzi Upper i Lower CASE. Ponieważ związanie narzędzi Lower-Case z konkretnym środowiskiem programistycznym jest znaczącym ograniczeniem, niektórzy producenci oferują uniwersalne narzędzia Upper-CASE z dołączonymi kilkoma dodatkowymi modułami typu Lower-CASE przeznaczonymi dla różnych środowisk programistycznych. System taki można nazwać wielośrodowiskowymi narzędziami I-CASE.

Funkcje: od edytorów graficznych przystosowanych do kreowania diagramów do wspierania procesu tworzenia oprogramowania od fazy strategicznej do konserwacji.

Przykłady systemów ekspertowych:

Systemy takie są dostępne w postaci tzw. pustych skorup (SHELLS), które użytkownik musi wypełnić wiedzą według zadanych reguł. W zależności od tego, jaka wiedza zostanie do systemu włożona taki system otrzymamy np. ekspert- lekarza. Tego typu systemy eksperckie mają możliwość tworzenia dowolnego systemu uwzględniającego wszelkie specyfiki danej dziedziny w danej firmie czy organizacji. Są to:Turbo Shell, Instant Expert, Expert R,Crystal. Ostatnio pojawiły się obiektowe systemy eksperckie. W swojej generalnej filozofii działania nie różnią się one od innych systemów typu shell. Nazwa została wprowadzona ze względu na to, iż do wypełnienia wiedzą wykorzystuje się techniki software'owe. Są to: KEE,Pro Genesis,Loops.

System ekspertowy - SE.

Przez system ekspertowy rozumie się system do rozwiązywania skomplikowanych nie w pełni określonych zagadnień za pomocą komputera, wymagający obszernej ludzkiej wiedzy na poziomie eksperta. SE jest programem komputerowym, który stosuje modele wiedzy i procedury wnioskowania w celu rozwiązania problemów. Systemy ekspertowe zaliczamy do klasy systemów informatycznych, które spośród wielu działów sztucznej inteligencji znalazły stosunkowo szerokie zastosowanie.

Zastosowanie SE:

• w ekonomi i naukach o zarządzaniu,

• umożliwia rozwiązywanie specjalistycznych zagadnień wymagających profesjonalnej ekspertyzy,

• obejmuje swym zakresem jeden specyficzny problem lub obiekt,

• zastępują człowieka eksperta w danej dziedzinie.

Celem tworzenia SE jest skomputeryzowanie problemów na poziomie wysokiej klasy eksperta.

SE realizuje dwie główne funkcje:

1. Wprowadzanie konkluzji - konkluzja może być diagnozą choroby lub zaleceniem dla pewnej sytuacji finansowej

2. Wyjaśnienie swojego rozumowania.

• Rozwój SE oparty jest na teoriach rozwiązywania problemów przez człowieka.

• Podstawowym celem przy rozwoju SE jest reprezentacja wiedzy zgromadzonej przez człowieka w trakcie nauki i praktyki.

Ogólna koncepcja systemu ekspertowego:

PRZESTRZEN PROBLEMU

EKSPERT

Wyjaśnie-

Inżynieria nia

wiedzy wnioski

BADANIA OBIEKTOWE

Przykład SE: system ekspertowy planowania finansowego.

I etap: współpraca inżynierów wiedzy z ekspertami w dziedzinie finansów w celu określenia dziedziny tematycznej,

II etap: tworzenie odpowiednich reguł,

III etap: tworzenie na podstawie bazy wiedzy prototypu, który ulega testowaniu

IV etap: implementacja systemu ekspertowego,

V etap: utrzymanie bazy wiedzy - utrzymanie aktualności bazy wiedzy wraz ze zmiana realiów lub zmiana bazy wiedzy albo korzystania z niej.

Schemat SE:

Etapy analizy SI, wdrażanie, wpływ na organizacje do 1995r.

SI- system informatyczny - jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana.

SIZ - system informatyczny zarządzania

Etapy analizy SI:

1. ocena aktualnej technologii przetwarzania danych - dokonujemy analizy funkcjonujących systemów informatycznych zarządzania,

2. zdefiniowanie założeń przedsięwzięcia informatycznego - określenie wymagań funkcjonalno - technicznych przeszłego SIZ na wysokim stopniu uogólnienia, sprecyzowanie sposobu wyboru systemu:

• skrócony proces przetargowy

• pełny proces przetargowy.

3. wyszczególnienie ustaleń poprzedniego etapu - w efekcie zebrane materiały i analizy pozwalają określić potrzeby przedsiębiorstwa w zakresie przetwarzania danych. Efektem końcowym tego etapu jest dokument zawierający specyfikacje wymagań funkcjonalnych z SIZ (realizowane funkcje, główne wejście i wyjście systemu, zbiory danych). Opracowanie tego dokumentu stanowi formalne zapytanie ofertowe lub zaproszenie do przetargu. Następnie dokonywana jest ocena złożonych ofert.

4. ocena odpowiedzi oferentów - ma na celu dokonanie szczegółowej analizy złożonych ofert i ich ocenę zgodnie z mechanizmem ustalonym w poprzednim etapie.

5. prezentacja i wizyty referencyjne - obejmuje następujące kroki:

• ustalenie kalendarza prezentacji systemów

• szczegółowe przygotowanie programu prezentacji i przesłanie go oferentom,

• właściwa prezentacja systemów.

6. wybór referowanego SIZ-u obejmuje następujące kroki:

• weryfikacja ocen z uwzględnieniem informacji zebranych w trakcie prezentacji i wizyt referencyjnych

• przegląd i ranking systemów ze względu na stopień ich spełnienia,

• przegląd i identyfikacja głównych różnic między systemami,

• wskazanie preferowanego systemu.

Opracowanie strategii projektowania SI składa się z następujących faz:

1. sformułowanie problemu - dokonanie analizy,

2. analiza sytuacji - zasadniczy etap budowy strategii projektowej - jej celem jest:

• opracowanie zbioru możliwych strategii,

• określenie ograniczeń,

• wyznaczenie kryteriów ocen,

• opracowanie mechanizmu weryfikacji strategii.

3. rozwiązanie - sformułowanie strategii projektowej, celem jest rekomendowanie poszczególnych wariantów strategii,

4. weryfikacja - przejście od rekomendacji do decyzji,

5. realizacja.

Wdrażanie SI - przekazanie systemu z rąk osób, które go tworzyły do tych, którzy będą go eksploatować. Możemy wydzielić następujące strategie działań:

1. wdrażanie całościowe - to wprowadzenie nowego systemu przy równoczesnej rezygnacji z dotychczasowego systemu.

2. wdrażanie cząstkowe - w jego ramach występuje:

• pilotowe - ograniczone ze względu na zakres funkcjonowania systemu,

• próbne - ograniczone ze względu na objętość wzorów.

3. wdrażanie równoległe - zaletą jest spokojne wdrażanie, natomiast wada długi okres wdrażania, który wprowadza ryzyko zmiany technologii.

Przy wdrażaniu należy zastosować trzy charakterystyczne etapy:

1. rozmrożenia - uruchomienie sił oddziałujących na ludzi,

2. wprowadzenie zmian - przedstawienie kierunków zmian i uczenie się nowych ról,

3. zamrożenie - integracja zmienionych ról z reszta systemu w jeden poprawnie funkcjonujący system.

Czynniki ryzyka występujące podczas wdrażania:

• niechętni lub nieistniejący użytkownicy,

• zbyt wielu użytkowników,

• nieumiejętność ustalenia we wstępnej fazie celów lub wzorców zastosowania,

• utrata lub brak poparcia dla systemu,

• brak doświadczeń z podobnymi systemami

• problemy fachowe.

Strategia wdrażania SI:

• podzielenie projektu na mniejsze części (zbiór narzędzi, zainstalowanie systemu pilotowego)

• zmierzanie do rozwiązania możliwie prostego

• uzyskanie zadowalającego poparcia

• spełnienie potrzeb użytkownika i utrwalenie systemu.

SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI są to systemy służące organizacji do podejmowania decyzji kierowniczych za pomocą informatyki. Aby system zasługiwał na to miano powinien co najmniej:

• być projektowany w taki sposób, aby ułatwić procesy podejmowania decyzji, a nie usprawniać prace urzędnicze,

• skupiać uwagę na wspomaganiu, a nie na automatyzowaniu decyzji,

• być w stanie reagować na szybko zachodzące zmiany w potrzebach decydenta.

W odróżnieniu od systemów przetwarzania danych systemy wspomagania decyzji są przeznaczone do:

• rozwiązywania problemów niezestrukturalizowanych lub częściowo zestrukturalizowanych,

• wspierania, a nie eliminowania decydenta,

• podnoszenia skuteczności, a nie sprawności procesów decyzyjnych.

Termin WSPOMAGANIE DECYZJI podkreśla potrzebę penetrowania procesów decyzyjnych w szerokim ujęciu, od właściwości osobowych decydenta do różnorodnych uwarunkowań organizacyjnych. Na tej podstawie możliwe jest:

• identyfikowanie kryteriów projektowania narzędzi, które mają podnieść skuteczność,

• opracowanie sposobów włączenia użytkownika w proces projektowania, uczenia się wykorzystania i rozwijania SWD,

• obserwowanie zastosowania i oddziaływania SWD na decydenta, decyzje i organizację dla doskonalenia strategii ich projektowania i wdrażania,

• oszacowanie szans i ograniczeń we wspomaganiu decydentów oraz wynikających stąd potrzeb rozwoju metod podejmowania decyzji i informatyki.

FUNKCJE I STRUKTURA SWD.

O funkcjach SWD decydują warunki wspomagania oraz analiza głównych faz procesu podejmowania decyzji.

Decydent powinien uzyskać możliwości:

• projektowania lub poszukiwania stosownych wariantów rozwiązań,

• wzbogacenia umiejętności w podejmowaniu decyzji,

• planowania i wdrażania decyzji,

• adaptacji.

Dla realizacji tych postulatów należy odpowiedzieć na następujące pytania:

• którą z faz procesu podejmowania decyzji zamierzamy wspomagać za pomocą SWD,

• w jakim stopniu zamierzamy ją wspomagać lub wykonać,

• jakimi metodami informatycznymi zbudujemy wspomaganie każdej z tych faz,

• w jaki sposób każda z tych faz oddziaływuje na pozostałe SWD.

Najprostszy SWD powinien spełniać co najmniej następujące funkcje:

• zarządzanie danymi,

• prezentację wyników,

• analizę i strukturalizację modelu,

• techniki i metody statystyczne i analityczne.

Mechanizm rozwiązywania problemu, czyli kolejna część struktury SWD, wspomaga cztery następujące fazy procesu decyzyjnego:

• gromadzenie informacji,

• rozpoznanie problemu,

• budowę modelu,

• analizę decyzyjną.

Ważnym elementem pracy z SWD jest dostęp do danych. Wynika to z konieczności aktualizowania zbiorów w bazach danych przez decydentów. Z tego powodu SWD musi zapewnić realizację funkcji zarządzania bazą danych.

. Marketing klasyczny a e- marketing

1. Czym marketing interaktywny różni się od marketingu tradycyjnego

Marketing interaktywny odwołuje się do demograficznych i psychograficznych cech konsumenta i zapewnia natychmiastowy kontakt. Nowe media są doskonałym narzędziem marketingu partnerskiego.

Marketing interaktywny:

• można wykorzystać do: prognozowania, obsługiwania klientów, nawiązania dialogu z klientem, zbadania możliwości odsprzedaży i sprzedaży wzajemnej oraz do celów promocyjnych.

• jest on dostępny dla klienta w każdej chwili.

• zapewnia on przedsiębiorstwom prowadzenie marketingu i promocji sprzedaży w obszarach, w których nie mają one obecnie sklepów, sprzedawców lub dystrybutorów.

• ekonomika nowych mediów jest inna; koszty zmienne mogą być nieznaczne. Koszty marketingu w Internecie to: koszty wyposażenia, rozwoju, osobowe, łączności i opłaty za połączenia.

• materiały marketingowe w wersji elektronicznej mogą być aktualizowane niemal w każdej chwili. Uzyskuje się możliwość dostarczania większej liczby materiałów marketingowych do większego grona potencjalnych klientów i można dostosować te informacje do ich potrzeb.

2. Poczta elektro­niczna

E-mail - poczta elektroniczna: jest to forma przekazu informacji w postaci listów elektronicznych, czyli wiadomości tekstowych do których można dołączyć dowolnego rodzaju pliki (grafikę, programy itp.)

Poczta elektroniczna jest traktowana jako:

• nowy sposób komunikacji

• nośnik reklamy

• forma przeprowadzania badań marketingowych

• nowy kanał dystrybucji.

Marketingowe bazy danych w Internecie- służą do prezentacji informacji oraz do zbierania informacji w celach badawczych, opracowania poradników, sprzedaży wyrobów lub usług lub do pomiaru satysfakcji klientów.

Zarządzanie kadrami w Internecie.

Osoby odpowiedzialne za łączność z użytkownikami w Internecie muszą być przeszkolone w zakresie profilu działalności przedsiębiorstwa, a także w zakresie oczekiwań i wymagań klientów.

Można kontrolować potok komunikatów wymagających odpowiedzi, wyko­rzystując funkcję automatycznego udzielania odpowiedzi na niektóre zapytania. Można również uruchomić funkcję FAQ — Frequently Asked Questions, która zapewniałaby udzielanie odpowiedzi na po­wtarzające się pytania

. Modele systemów zintegrowanych

MRP II (Manufacturing Reosurce Planning) czyli planowanie potrzeb materiałowych i zdolności produkcyjnych. Obecnie standard MRP II stanowi niezbędne minimum informatyzacji przedsiębiorstwa produkcyjnego.

Celem MRP II jest integracja procesów planowania i sterowania produkcją.

Obejmuje on następujące funkcje:

• planowanie biznesowe planowanie sprzedaży i produkcji (SOP)

• zarządzanie popytem (DEM),

• harmonogramowanie spływu produkcji (MPS),

• planowanie potrzeb materiałowych (MRP),

• podsystem struktur wyrobów (BOM),

• podsystem transakcji materiałowych (INV),

• podsystem sterowania zleceniami (SRS),

• sterowanie produkcją (SFC),

• planowanie zdolności produkcyjnych (CRP),

• sterowanie stanowiskiem roboczym (I/OC),

• zaopatrzenie (PUR),

• planowanie dystrybucji (DRP),

• pomoce warsztatowe,

• interfejsy do planowania finansowego, symulacja, pomiar działania systemu

W MRP II zakłada się tzw. zamkniętą pętlę zarządzania u której podstaw leży integracja danych otrzymanych na strategicznym, taktycznym i operacyjnym poziomie zarządzania. Integracja danych w zamkniętej pętli zarządzenia oznacza ich wymianę, swobodny przepływ oraz wykorzystanie na wszystkich etapach planowania i sterowania produkcją. MRP II analizuje wszystkie cykle- od planu działalności firmy, aż po jej wyniki.

Wykorzystane w praktyce systemy klasy MRP II realizują swoje cele w różnym zakresie.

Trzy warianty MRP II :

• minimalny

System wspomaga przynajmniej funkcje planowania sprzedaży, zarządzania popytem, planowania zasobów produkcyjnych, wstępnego planowania zdolności produkcyjnych oraz dysponuje interfejsem do modułów finansowych;

• rozwinięty

System dodatkowo wspomaga harmonogramowanie spływu produkcji, zarządzanie stanowiskami roboczymi, planowanie zasobów dystrybucyjnych, zarządzanie pracami warsztatowymi oraz dysponuje narzędziami pomiarów i symulacji;

• zaawansowany

System obsługuje również takie działania jak: zarządzanie zmianami konstrukcyjnymi i technologicznymi, zarządzanie remontami, jakością, serwisem i dystrybucją, jest zintegrowany z pakietami CAD/CAM, modułami rachunkowości, controllingu, analiz finansowych oraz zarządzania przepływami środków płatniczych, jak też wyposażony jest w narzędzia generowania raportów bądź ekstrakcji danych z zewnętrznych baz danych.

ERP (Enterprise Reosurce Planning) czyli planowanie zasobów przedsiębiorstwa. W porównaniu z MRP II jest uzupełniony on o wspomaganie dodatkowych funkcji, np. kontakty z dostawcami, dystrybutorami, oraz klientami.

Jednym z systemów klasy ERP, dostępnym na polskim rynku, jest BAAN IV- jest to zintegrowany system przeznaczony głównie dla dużych i średnich przedsiębiorstw. Baan IV spełnia wymagania kluczowych rynków, w szczególności związanych z produkcją dyskretną, procesową oraz projektową. Łączy procedury danego przedsiębiorstwa z aplikacjami systemu, dostosowując je do jego struktur organizacyjnych - nie narzuca z góry żadnych wymogów użytkownikowi. BAAN IV dostarcza rozwiązań dla przedsiębiorstw wielonarodowych, posługujących się różnymi walutami i językami, podlegającym zróżnicowanym przepisom podatkowym. Pozwala to na integrowanie działań danego przedsiębiorstwa w skali międzynarodowej

System BAAN IV składa się z następujących pakietów:

BAAN Finanse. Pakiet BAAN Finanse oferuje elastyczne narzędzia do zarządzania finansami zapewniające ukształtowanie procesów danego przedsiębiorstwa i skuteczne zarządzanie zmianami BAAN Produkcja. Pakiet BAAN Produkcja umożliwia całościową obsługę wszystkich elementów planowania produkcji i sterowania produkcjąBAAN Proces. Przedsiębiorstwom, trudniącym się produkcją procesową, system BAAN IV oferuje w pełni zintegrowane narzędzia do zarządzania recepturami, technologiami produkcji procesowej, partiami produkcji oraz jakością.

BAAN Dystrybucja. Pakiet BAAN Dystrybucja wspomaga realizację codziennych potrzeb logistycznych przedsiębiorstwa produkcyjnego lub handlowego

BAAN Projekt. Pakiet BAAN Projekt przeznaczony jest do przedsiębiorstw realizujących niestandardowe zlecenia na życzenie klienta (np. branża budowlana, stocznie). Pakiet BAAN Projekt umożliwia dotrzymanie umówionych terminów dostaw i zmieszczenie się w kosztorysie nawet przy najbardziej złożonych zleceniachBAAN Transport. Pakiet BAAN Transport przeznaczony jest dla firm transportowych i firm posiadających własną bazę logistyczną, stanowi zintegrowane rozwiązanie, które umożliwia efektywne zarządzanie wewnętrzną i zewnętrzną logistyką

Kolejnym jest SAP R/3- jest to zintegrowany system wspomagający zarządzanie dużym i średnim przedsiębiorstwem. R/3 jest rozwiązaniem zapewniającym dostęp do bogatego zestawu funkcji oraz możliwych scenariuszy biznesowych wraz ze swoim środowiskiem narzędziowym do ich modyfikacji

SAP R/3

SAP R/3 to system klasy MRP wspomagający zarządzanie przedsiębiorstwem. Jest całkowicie zintegrowany, nowoczesny i wszechstronny, szeroko stosowany na świecie.

Obejmuje wszystkie obszary działalności przedsiębiorstwa:

• szeroko rozumianą logistykę, tzn. sprzedaż i dystrybucję, produkcję, gospodarkę materiałową, zarządzanie jakością, remonty i utrzymanie ruchu,

• zarządzanie finansami, tzn. rachunkowość finansową, controlling (rachunkowość zarządczą), zarządzanie inwestycjami, treasury (zarządzanie przepływami środków pieniężnych oraz ryzykiem rynkowym),

• zarządzanie kadrami i płacami.

E-commerce - handel elektroniczny jest znakomitym uzupełnieniem tradycyjnej sprzedaży. Niskie koszty dotarcia, wielomilionowe rynki, wzmocnienie więzi z klientami, brak ograniczeń czasowych, wygoda to atuty tego typu sprzedaży. Istnieje kilka informatycznych rozwiązań, które umożliwiają potencjalnym klientom dokonanie zakupu przez Internet. Wybór optymalnej metody zależy od charakteru rynków, produktów.

Przy zakładaniu sklepu internetowego należy kierować się wieloma zasadami:

• informacja dotycząca produktów powinna być zrozumiała i wyczerpująca

• administrator systemu powinien zapewnić gwarancję bezpieczeństwa dotyczącą danych klienta

• powinny być określone warunki sprzedaży, koszty i terminy dostaw, rękojmia, formy płatności

możliwość anulowania zamówienia

PROCEDURA SPIRALNA - jej cechą jest realizacja kolejno poszczególnych zakresów działania systemów.

System dzieli się na etapy i dla każdego z nich opracowuje się całościowy projekt. Zasadą jest, że ulepszamy system metodą kolejnych przybliżeń. Czas realizacji procedury jest stosunkowo długi. Stosuje się ją dla złożonych i stosunkowo drogich przedsięwzięć, gdzie czas i koszty nie odgrywają istotnej roli, a najważniejsza jest jakość systemu informacyjnego. Procedurę stosuje się dla projektów, dla których przewidujemy dość długi okres eksploatacji. Wynikiem jest opracowanie tzw. prototypów. Ciąg czynności jest następujący: dla całej organizacji określa się plan wymagań a następnie opracowuję się analizę ryzyka, prototyp, projekt oprogramowania, weryfikację projektu, kodowanie, testowanie modułów, integrację, testowanie całości i wdrożenie. Prototyp jest sprawdzany przez symulację. W wyniku realizacji poszczególnych etapów otrzymujemy projekt coraz bardziej doskonały, większym kosztem.

SYSTEMY INFORMATYCZNE ZARZĄDZANIA

System informatyczny zarządzania jest to część systemu informacyjnego realizowana przez techniczne środki informatyki, którego celem jest wspomaganie procesów zarządzania.

Powstanie systemów informatycznych zarządzania spowodowane było ciągle wzrastającą ilością gromadzonych danych w przedsiębiorstwach i w wyniku tego trudnością ich przetwarzania i wykorzystania w bieżących procesach zarządzania w firmach. Dla dużych firm dodatkowymi czynnikami wpływającymi na konieczność wykorzystywania SIZ były:

• wzrost wielkości firmy,

• rozrastająca się struktura organizacyjna,

• globalizacja prowadzonej działalności,

• zmienne i niepewne otoczenie gospodarcze.

Stosowanie systemów informatycznych zarządzania w przedsiębiorstwach przeważnie prowadzi do lepszej efektywności zarządzania. Głównym celem SIZ jest zaspokajanie potrzeb informacyjnych kierownictwa różnego szczebla zarządzenia, oraz wspomaganie procesów podejmowania decyzji, co wynika z samej istoty procesów zarządzania, a głównie z funkcji i zadań realizowanych w tych procesach.

Zastosowanie SIZ daje przedsiębiorstwu następujące korzyści:

• przyspieszenie obiegu informacji w przedsiębiorstwie związane z automatyzacją czynności wczytywania, przetwarzania i prezentowania danych,

• możliwość dostępu w każdej chwili kierownictwa do bazy poprawnych, wiarygodnych, aktualnych informacji, niezbędnych do bieżącego i przyszłego zarządzania przedsiębiorstwem,

• usprawnienie procedur obsługi dostawców i klientów,

• ułatwienia pracy personelu oraz zarządzających przedsiębiorstwem.

Charakterystyka systemów MRP I / MRP II / ERP

MRP I - Material Requirements Planning - Planowanie Potrzeb Materiałowych

Metoda ta powstała pod koniec lat sześćdziesiątych i miała za zadanie obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw w taki sposób, by sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty, uwzględniając więcej niż jedną fabrykę. Główne cele MRP I to:

• Redukcja zapasów - chodzi tu o zapasy materiałowe i operacyjne, dzięki czemu zwiększa się płynność finansowa przedsiębiorstwa oraz czas rotacji kapitału

• Dokładne określenie czasów dostaw surowców i półproduktów

• Dokładne wyznaczenie kosztów produkcji

• Lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury (magazyny, możliwości wytwórcze)

• Szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu

• Kontrola poszczególnych etapów produkcji

Rozszerzeniem specyfikacji MRP I było uwzględnienie Closed Loop MRP (zamknięta pętla sterowania nadążnego), czyli planowania materiałowego i zdolności produkcyjnych w zamkniętej pętli procesu produkcyjnego. Statyczny MRP nabrał przez to dynamiki. Dzięki sprzężeniu zwrotnemu można było na bieżąco reagować na zmieniające się parametry produkcji. Cloosed Loop MRP zostało w całości wchłonięte przez MRP II.

MRP II - Material Resource Planning - Planowanie Zasobów Produkcyjnych

System ten został zdefiniowany i opublikowany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcją i Zapasami - APICS (American Production and Inventory Control Society) w 1988 roku, który dzisiaj jest stosowany we wszystkich większych zintegrowanych systemach wspomagających zarządzanie.

Szacuje się, że około 70% kompleksowych informatyzacji przedsiębiorstw przemysłowych w krajach najbardziej rozwiniętych, stanowią systemy spełniające kryteria MRP II. Został on rozbudowany o dodatkowe elementy związane z procesem sprzedaży i wspierające podejmowanie decyzji na szczeblach strategicznego zarządzania produkcją.

Jest to kompleksowy system planowania procesu produkcyjnego, ułatwiający koordynowanie pracy korporacji, ponieważ obejmuje on takie sfery przedsiębiorstwa jak:

• planowanie przedsięwzięć

• planowanie produkcji

• planowanie potrzeb materiałowych - MRP (Material Requirements Planning)

• planowanie zdolności produkcyjnych - CRP (Capacity Requirements Planning)

System klasy MRP II powinien zgodnie ze specyfikacją zawierać następujące funkcje:

• Planowanie sprzedaży i produkcji

• Zarządzanie popytem

• Harmonogramowanie spływu produkcji finalnej

• Planowanie potrzeb materiałowych

• Wspomaganie zarządzania strukturami materiałowymi

• Transakcje strumienia materiałowego

• Sterowanie zleceniami

• Sterowanie warsztatem produkcyjnym

• Planowanie zdolności produkcyjnych

• Sterowanie stanowiskiem roboczym

• Zakupy materiałowe i kooperacja bierna

• Planowanie zasobów dystrybucyjnych

• Narzędzia i pomoce warsztatowe

• Interfejsy modułów finansowych

• Symulacje

• Pomiar wyników

W kolejnych latach na podstawie specyfikacji MRP II opracowano wiele komplementarnych

oraz pochodnych w stosunku do niej metod, m.in.:

• metoda ścieżki krytycznej CPM (Critical Pata Method)

• dostawy Just-in-Time JIT i Kanban (dokładnie na czas)

• technologia optymalizacji produkcji OPT (Optimized Production Timetable) - tzw. koncepcja wąskich gardeł

• planowanie zasobów dystrybucyjnych DRP (Distribution Resource Planning)

• TQM - Total Quality Management

• Workflow - przepływy robocze

RE-ENGINEERING to filozofia mająca na celu wprowadzenie usprawnień. Jej celem jest osiągnięcie stopniowej poprawy wyników działalności poprzez techniczną reorganizację procesów stanowiących istotę funkcjonowania organizacji, maksymalizację wartości dodanej powstającej w toku procesów oraz minimalizację wszelkich zbędnych elementów. Filozofia ta może być stosowana zarówno w zakresie jednego procesu, jak i całokształtu działań organiz

4.Hardware i software

Hardware- sprzęt techniczny, dzięki któremu informacje nadawane są, odbierane, przetwarzane i przesyłane. Jest to zbiór, który składa się z rozmaitych urządzeń technicznych, takich jak: procesor, pamięć, urządzenia wejścia (klawiatura, czytniki), urządzenia wyjścia (Monitor, drukarki)

Software(oprogramowanie)- zbiór programów i instrukcji napisanych specjalnym językiem, który jest zrozumiały dla komputera.

5

Systemy dziedzinowe - podstawowe systemy informatyczne 1. Wspomagające operacje w firmie. Zaliczamy do nich: system przetwarzania transakcji system sterowania procesami system automatyzacji biura 2. Systemy informatyczne w zarządzaniu - wspieranie podejmowania decyzji w zarządzaniu systemy sprawozdawcze, systemy decyzji, systemy kierownictwa, 3. Systemy informatyczne strategiczne, 4. Systemy informatyczne funkcjonalne, 5. Systemy informatyczne użytkownika końcowego, 6. Systemy ekspertowe. Przykłady systemów ekspertowych: Systemy takie są dostępne w postaci tzw. pustych skorup (SHELLS), które użytkownik musi wypełnić wiedzą według zadanych reguł. W zależności od tego, jaka wiedza zostanie do systemu włożona taki system otrzymamy np. ekspert- lekarza. Tego typu systemy eksperckie mają możliwość tworzenia dowolnego systemu uwzględniającego wszelkie specyfiki danej dziedziny w danej firmie czy organizacji. Są to:Turbo Shell, Instant Expert, Expert R,Crystal. Ostatnio pojawiły się obiektowe systemy eksperckie. W swojej generalnej filozofii działania nie różnią się one od innych systemów typu shell. Nazwa została wprowadzona ze względu na to, iż do wypełnienia wiedzą wykorzystuje się techniki software'owe. Są to: KEE,Pro Genesis,Loops.	Narzędzia CASE CASE - komputerowo wspomagana inżynieria oprogramowania i systemów informatycznych Narzędzia dzielimy na: + Upper-CASE - używane we wczesnych etapach pracy nad oprogramowaniem, najczęściej wspomagają fazy określania wymagań i analizy, choć są również używane przy definiowaniu celów przedsięwzięcia w fazie strategicznej. Nie wspomagając procesu implementacji nie są związane z żadnym środowiskiem programistycznym + Lower-CASE - stosowane do etapów projektowania i implementacji, w związku z tym są na ogół jednoznacznie związane ze środowiskiem lub środowiskiem oprogramowania + Integrated-CASE - są to pakiety łączące w sobie możliwość narzędzi Upper i Lower CASE. Ponieważ związanie narzędzi Lower-Case z konkretnym środowiskiem programistycznym jest znaczącym ograniczeniem, niektórzy producenci oferują uniwersalne narzędzia Upper-CASE z dołączonymi kilkoma dodatkowymi modułami typu Lower-CASE przeznaczonymi dla różnych środowisk programistycznych. System taki można nazwać wielośrodowiskowymi narzędziami I-CASE. Funkcje: od edytorów graficznych przystosowanych do kreowania diagramów do wspierania procesu tworzenia oprogramowania od fazy strategicznej do konserwacji.
System ekspertowy - SE. Przez system ekspertowy rozumie się system do rozwiązywania skomplikowanych nie w pełni określonych zagadnień za pomocą komputera, wymagający obszernej ludzkiej wiedzy na poziomie eksperta. SE jest programem komputerowym, który stosuje modele wiedzy i procedury wnioskowania w celu rozwiązania problemów. Systemy ekspertowe zaliczamy do klasy systemów informatycznych, które spośród wielu działów sztucznej inteligencji znalazły stosunkowo szerokie zastosowanie. Zastosowanie SE: -w ekonomi i naukach o zarządzaniu, -umożliwia rozwiązywanie specjalistycznych zagadnień wymagających profesjonalnej ekspertyzy, -obejmuje swym zakresem jeden specyficzny problem lub obiekt, -zastępują człowieka eksperta w danej dziedzinie. Celem tworzenia SE jest skomputeryzowanie problemów na poziomie wysokiej klasy eksperta. SE realizuje dwie główne funkcje: 1. Wprowadzanie konkluzji - konkluzja może być diagnozą choroby lub zaleceniem dla pewnej sytuacji finansowej 2. Wyjaśnienie swojego rozumowania. - Rozwój SE oparty jest na teoriach rozwiązywania problemów przez człowieka. - Podstawowym celem przy rozwoju SE jest reprezentacja wiedzy zgromadzonej przez człowieka w trakcie nauki i praktyki.	Przykład SE: system ekspertowy planowania finansowego. I etap: współpraca inżynierów wiedzy z ekspertami w dziedzinie finansów w celu określenia dziedziny tematycznej, II etap: tworzenie odpowiednich reguł, III etap: tworzenie na podstawie bazy wiedzy prototypu, który ulega testowaniu IV etap: implementacja systemu ekspertowego, V etap: utrzymanie bazy wiedzy - utrzymanie aktualności bazy wiedzy wraz ze zmiana realiów lub zmiana bazy wiedzy albo korzystania z niej. Etapy analizy SI, wdrażanie, wpływ na organizacje do 1995r. SI- system informatyczny - jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana. SIZ - system informatyczny zarządzania Diagnozowanie- wydanie diagnozy oznacza określenie przyczyny pojawienia się problemu na podstawie zbioru symptomów lub innych charakterystyk sytuacji. Przed systemami ekspertowymi, diagnostyczne programy komputerowe oparte były na statystyce. Obecnie wykorzystuje się raczej proces wnioskowania w warunkach niepewności. Problemy diagnozowania rozwiązywane SA poprzez proces generowania i weryfikowania hipotez.
Etapy analizy SI: 1. ocena aktualnej technologii przetwarzania danych - dokonujemy analizy funkcjonujących systemów informatycznych zarządzania, 2.zdefiniowanie założeń przedsięwzięcia informatycznego - określenie wymagań funkcjonalno - technicznych przeszłego SIZ na wysokim stopniu uogólnienia, sprecyzowanie sposobu wyboru systemu: 3. skrócony proces przetargowy pełny proces przetargowy. 3.wyszczególnienie ustaleń poprzedniego etapu - w efekcie zebrane materiały i analizy pozwalają określić potrzeby przedsiębiorstwa w zakresie przetwarzania danych. Efektem końcowym tego etapu jest dokument zawierający specyfikacje wymagań funkcjonalnych z SIZ (realizowane funkcje, główne wejście i wyjście systemu, zbiory danych). Opracowanie tego dokumentu stanowi formalne zapytanie ofertowe lub zaproszenie do przetargu. Następnie dokonywana jest ocena złożonych ofert. 4.ocena odpowiedzi oferentów - ma na celu dokonanie szczegółowej analizy złożonych ofert i ich ocenę zgodnie z mechanizmem ustalonym w poprzednim etapie.	prezentacja i wizyty referencyjne - obejmuje następujące kroki: ustalenie kalendarza prezentacji systemów szczegółowe przygotowanie programu prezentacji i przesłanie go oferentom, właściwa prezentacja systemów. wybór referowanego SIZ-u obejmuje następujące kroki: weryfikacja ocen z uwzględnieniem informacji zebranych w trakcie prezentacji i wizyt referencyjnych przegląd i ranking systemów ze względu na stopień ich spełnienia, przegląd i identyfikacja głównych różnic między systemami, wskazanie preferowanego systemu. Strategia wdrażania SI: - podzielenie projektu na mniejsze części (zbiór narzędzi, zainstalowanie systemu pilotowego) - zmierzanie do rozwiązania możliwie prostego -uzyskanie zadowalającego poparcia - spełnienie potrzeb użytkownika i utrwalenie systemu.
Opracowanie strategii projektowania SI składa się z następujących faz: 1.sformułowanie problemu - dokonanie analizy, analiza sytuacji - zasadniczy etap budowy strategii projektowej - jej celem jest: opracowanie zbioru możliwych strategii, określenie ograniczeń, wyznaczenie kryteriów ocen, opracowanie mechanizmu weryfikacji strategii. 3 rozwiązanie - sformułowanie strategii projektowej, celem jest rekomendowanie poszczególnych wariantów strategii, weryfikacja - przejście od rekomendacji do decyzji, realizacja. Wdrażanie SI - przekazanie systemu z rąk osób, które go tworzyły do tych, którzy będą go eksploatować. Możemy wydzielić następujące strategie działań: 1. wdrażanie całościowe - to wprowadzenie nowego systemu przy równoczesnej rezygnacji z dotychczasowego systemu.	wdrażanie cząstkowe - w jego ramach występuje: - pilotowe - ograniczone ze względu na zakres funkcjonowania systemu, -próbne - ograniczone ze względu na objętość wzorów. 3. wdrażanie równoległe - zaletą jest spokojne wdrażanie, natomiast wada długi okres wdrażania, który wprowadza ryzyko zmiany technologii. Przy wdrażaniu należy zastosować trzy charakterystyczne etapy: 1. rozmrożenia - uruchomienie sił oddziałujących na ludzi, 2. wprowadzenie zmian - przedstawienie kierunków zmian i uczenie się nowych ról, 3. zamrożenie - integracja zmienionych ról z reszta systemu w jeden poprawnie funkcjonujący system. Czynniki ryzyka występujące podczas wdrażania: - niechętni lub nieistniejący użytkownicy, - zbyt wielu użytkowników, - nieumiejętność ustalenia we wstępnej fazie celów lub wzorców zastosowania, - utrata lub brak poparcia dla systemu, -brak doświadczeń z podobnymi systemami - problemy fachowe.
SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI są to systemy służące organizacji do podejmowania decyzji kierowniczych za pomocą informatyki. Aby system zasługiwał na to miano powinien co najmniej: - być projektowany w taki sposób, aby ułatwić procesy podejmowania decyzji, a nie usprawniać prace urzędnicze, - skupiać uwagę na wspomaganiu, a nie na automatyzowaniu decyzji, -być w stanie reagować na szybko zachodzące zmiany w potrzebach decydenta. W odróżnieniu od systemów przetwarzania danych systemy wspomagania decyzji są przeznaczone do: - rozwiązywania problemów niezestrukturalizowanych lub częściowo zestrukturalizowanych, - wspierania, a nie eliminowania decydenta, - podnoszenia skuteczności, a nie sprawności procesów decyzyjnych.	Termin WSPOMAGANIE DECYZJI podkreśla potrzebę penetrowania procesów decyzyjnych w szerokim ujęciu, od właściwości osobowych decydenta do różnorodnych uwarunkowań organizacyjnych. Na tej podstawie możliwe jest: - identyfikowanie kryteriów projektowania narzędzi, które mają podnieść skuteczność, -opracowanie sposobów włączenia użytkownika w proces projektowania, uczenia się wykorzystania i rozwijania SWD, - obserwowanie zastosowania i oddziaływania SWD na decydenta, decyzje i organizację dla doskonalenia strategii ich projektowania i wdrażania, - oszacowanie szans i ograniczeń we wspomaganiu decydentów oraz wynikających stąd potrzeb rozwoju metod podejmowania decyzji i informatyki. FUNKCJE I STRUKTURA SWD. O funkcjach SWD decydują warunki wspomagania oraz analiza głównych faz procesu podejmowania decyzji. Decydent powinien uzyskać możliwości: projektowania lub poszukiwania stosownych wariantów rozwiązań, wzbogacenia umiejętności w podejmowaniu decyzji, planowania i wdrażania decyzji, adaptacji.
Dla realizacji tych postulatów należy odpowiedzieć na następujące pytania: - którą z faz procesu podejmowania decyzji zamierzamy wspomagać za pomocą SWD, - w jakim stopniu zamierzamy ją wspomagać lub wykonać, - jakimi metodami informatycznymi zbudujemy wspomaganie każdej z tych faz, - w jaki sposób każda z tych faz oddziaływuje na pozostałe SWD. Najprostszy SWD powinien spełniać co najmniej następujące funkcje: zarządzanie danymi, prezentację wyników, analizę i strukturalizację modelu, techniki i metody statystyczne i analityczne. Mechanizm rozwiązywania problemu, czyli kolejna część struktury SWD, wspomaga cztery następujące fazy procesu decyzyjnego: gromadzenie informacji, rozpoznanie problemu, budowę modelu, analizę decyzyjną. Ważnym elementem pracy z SWD jest dostęp do danych. Wynika to z konieczności aktualizowania zbiorów w bazach danych przez decydentów. Z tego powodu SWD musi zapewnić realizację funkcji zarządzania bazą danych	Marketing klasyczny a e- marketing Czym marketing interaktywny różni się od marketingu tradycyjnego Marketing interaktywny odwołuje się do demograficznych i psychograficznych cech konsumenta i zapewnia natychmiastowy kontakt. Nowe media są doskonałym narzędziem marketingu partnerskiego. Marketing interaktywny: -można wykorzystać do: prognozowania, obsługiwania klientów, nawiązania dialogu z klientem, zbadania możliwości odsprzedaży i sprzedaży wzajemnej oraz do celów promocyjnych. -jest on dostępny dla klienta w każdej chwili. -zapewnia on przedsiębiorstwom prowadzenie marketingu i promocji sprzedaży w obszarach, w których nie mają one obecnie sklepów, sprzedawców lub dystrybutorów. -ekonomika nowych mediów jest inna; koszty zmienne mogą być nieznaczne. Koszty marketingu w Internecie to: koszty wyposażenia, rozwoju, osobowe, łączności i opłaty za połączenia. - materiały marketingowe w wersji elektronicznej mogą być aktualizowane niemal w każdej chwili. Uzyskuje się możliwość dostarczania większej liczby materiałów marketingowych do większego grona potencjalnych klientów i można dostosować te informacje do ich potrzeb.
Poczta elektro­niczna E-mail - poczta elektroniczna: jest to forma przekazu informacji w postaci listów elektronicznych, czyli wiadomości tekstowych do których można dołączyć dowolnego rodzaju pliki (grafikę, programy itp.) Poczta elektroniczna jest traktowana jako: -nowy sposób komunikacji -nośnik reklamy -forma przeprowadzania badań marketingowych -nowy kanał dystrybucji. Marketingowe bazy danych w Internecie- służą do prezentacji informacji oraz do zbierania informacji w celach badawczych, opracowania poradników, sprzedaży wyrobów lub usług lub do pomiaru satysfakcji klientów. Zarządzanie kadrami w Internecie. Osoby odpowiedzialne za łączność z użytkownikami w Internecie muszą być przeszkolone w zakresie profilu działalności przedsiębiorstwa, a także w zakresie oczekiwań i wymagań klientów. Można kontrolować potok komunikatów wymagających odpowiedzi, wyko­rzystując funkcję automatycznego udzielania odpowiedzi na niektóre zapytania. Można również uruchomić funkcję FAQ — Frequently Asked Questions, która zapewniałaby udzielanie odpowiedzi na po­wtarzające się pytania	. Modele systemów zintegrowanych MRP II (Manufacturing Reosurce Planning) czyli planowanie potrzeb materiałowych i zdolności produkcyjnych. Obecnie standard MRP II stanowi niezbędne minimum informatyzacji przedsiębiorstwa produkcyjnego. Celem MRP II jest integracja procesów planowania i sterowania produkcją. planowanie biznesowe planowanie sprzedaży i produkcji (SOP) zarządzanie popytem (DEM), harmonogramowanie spływu produkcji (MPS), planowanie potrzeb materiałowych (MRP), podsystem struktur wyrobów (BOM), podsystem transakcji materiałowych (INV), podsystem sterowania zleceniami (SRS), podsystem transakcji materiałowych (INV), podsystem sterowania zleceniami (SRS), sterowanie produkcją (SFC), planowanie zdolności produkcyjnych (CRP), sterowanie stanowiskiem roboczym (I/OC), zaopatrzenie (PUR),
W MRP II zakłada się tzw. zamkniętą pętlę zarządzania u której podstaw leży integracja danych otrzymanych na strategicznym, taktycznym i operacyjnym poziomie zarządzania. Integracja danych w zamkniętej pętli zarządzenia oznacza ich wymianę, swobodny przepływ oraz wykorzystanie na wszystkich etapach planowania i sterowania produkcją. MRP II analizuje wszystkie cykle- od planu działalności firmy, aż po jej wyniki. Wykorzystane w praktyce systemy klasy MRP II realizują swoje cele w różnym zakresie. Trzy warianty MRP II : minimalny System wspomaga przynajmniej funkcje planowania sprzedaży, zarządzania popytem, planowania zasobów produkcyjnych, wstępnego planowania zdolności produkcyjnych oraz dysponuje interfejsem do modułów finansowych; rozwinięty System dodatkowo wspomaga harmonogramowanie spływu produkcji, zarządzanie stanowiskami roboczymi, planowanie zasobów dystrybucyjnych, zarządzanie pracami warsztatowymi oraz dysponuje narzędziami pomiarów i symulacji;	zaawansowany System obsługuje również takie działania jak: zarządzanie zmianami konstrukcyjnymi i technologicznymi, zarządzanie remontami, jakością, serwisem i dystrybucją, jest zintegrowany z pakietami CAD/CAM, modułami rachunkowości, controllingu, analiz finansowych oraz zarządzania przepływami środków płatniczych, jak też wyposażony jest w narzędzia generowania raportów bądź ekstrakcji danych z zewnętrznych baz danych. ERP (Enterprise Reosurce Planning) czyli planowanie zasobów przedsiębiorstwa. W porównaniu z MRP II jest uzupełniony on o wspomaganie dodatkowych funkcji, np. kontakty z dostawcami, dystrybutorami, oraz klientami. Jednym z systemów klasy ERP, dostępnym na polskim rynku, jest BAAN IV- jest to zintegrowany system przeznaczony głównie dla dużych i średnich przedsiębiorstw. Baan IV spełnia wymagania kluczowych rynków, w szczególności związanych z produkcją dyskretną, procesową oraz projektową. Łączy procedury danego przedsiębiorstwa z aplikacjami systemu, dostosowując je do jego struktur organizacyjnych - nie narzuca z góry żadnych wymogów użytkownikowi. BAAN IV dostarcza rozwiązań dla przedsiębiorstw wielonarodowych, posługujących się różnymi walutami i językami, podlegającym zróżnicowanym przepisom podatkowym. Pozwala to na integrowanie działań danego przedsiębiorstwa w skali międzynarodowej System BAAN IV składa się z następujących pakietów:
System BAAN IV składa się z następujących pakietów: BAAN Finanse. Pakiet BAAN Finanse oferuje elastyczne narzędzia do zarządzania finansami zapewniające ukształtowanie procesów danego przedsiębiorstwa i skuteczne zarządzanie zmianami BAAN Produkcja. Pakiet BAAN Produkcja umożliwia całościową obsługę wszystkich elementów planowania produkcji i sterowania produkcjąBAAN Proces. Przedsiębiorstwom, trudniącym się produkcją procesową, system BAAN IV oferuje w pełni zintegrowane narzędzia do zarządzania recepturami, technologiami produkcji procesowej, partiami produkcji oraz jakością. BAAN Dystrybucja. Pakiet BAAN Dystrybucja wspomaga realizację codziennych potrzeb logistycznych przedsiębiorstwa produkcyjnego lub handlowego BAAN Projekt. Pakiet BAAN Projekt przeznaczony jest do przedsiębiorstw realizujących niestandardowe zlecenia na życzenie klienta (np. branża budowlana, stocznie). Pakiet BAAN Projekt umożliwia dotrzymanie umówionych terminów dostaw i zmieszczenie się w kosztorysie nawet przy najbardziej złożonych zleceniachBAAN Transport. Pakiet BAAN Transport przeznaczony jest dla firm transportowych i firm posiadających własną bazę logistyczną, stanowi zintegrowane rozwiązanie, które umożliwia efektywne zarządzanie wewnętrzną i zewnętrzną logistyką Kolejnym jest SAP R/3- jest to zintegrowany system wspomagający zarządzanie dużym i średnim przedsiębiorstwem. R/3 jest rozwiązaniem zapewniającym dostęp do bogatego zestawu funkcji oraz możliwych scenariuszy biznesowych wraz ze swoim środowiskiem narzędziowym do ich modyfikacji	SAP R/ SAP R/3 to system klasy MRP wspomagający zarządzanie przedsiębiorstwem. Jest całkowicie zintegrowany, nowoczesny i wszechstronny, szeroko stosowany na świecie. Obejmuje wszystkie obszary działalności przedsiębiorstwa: szeroko rozumianą logistykę, tzn. sprzedaż i dystrybucję, produkcję, gospodarkę materiałową, zarządzanie jakością, remonty i utrzymanie ruchu, zarządzanie finansami, tzn. rachunkowość finansową, controlling (rachunkowość zarządczą), zarządzanie inwestycjami, treasury (zarządzanie przepływami środków pieniężnych oraz ryzykiem rynkowym), zarządzanie kadrami i płacami.
E-commerce - handel elektroniczny jest znakomitym uzupełnieniem tradycyjnej sprzedaży. Niskie koszty dotarcia, wielomilionowe rynki, wzmocnienie więzi z klientami, brak ograniczeń czasowych, wygoda to atuty tego typu sprzedaży. Istnieje kilka informatycznych rozwiązań, które umożliwiają potencjalnym klientom dokonanie zakupu przez Internet. Wybór optymalnej metody zależy od charakteru rynków, produktów. Przy zakładaniu sklepu internetowego należy kierować się wieloma zasadami: informacja dotycząca produktów powinna być zrozumiała i wyczerpująca administrator systemu powinien zapewnić gwarancję bezpieczeństwa dotyczącą danych klienta powinny być określone warunki sprzedaży, koszty i terminy dostaw, rękojmia, formy płatności możliwość anulowania zamówienia	PROCEDURA SPIRALNA - jej cechą jest realizacja kolejno poszczególnych zakresów działania systemów. System dzieli się na etapy i dla każdego z nich opracowuje się całościowy projekt. Zasadą jest, że ulepszamy system metodą kolejnych przybliżeń. Czas realizacji procedury jest stosunkowo długi. Stosuje się ją dla złożonych i stosunkowo drogich przedsięwzięć, gdzie czas i koszty nie odgrywają istotnej roli, a najważniejsza jest jakość systemu informacyjnego. Procedurę stosuje się dla projektów, dla których przewidujemy dość długi okres eksploatacji. Wynikiem jest opracowanie tzw. prototypów. Ciąg czynności jest następujący: dla całej organizacji określa się plan wymagań a następnie opracowuję się analizę ryzyka, prototyp, projekt oprogramowania, weryfikację projektu, kodowanie, testowanie modułów, integrację, testowanie całości i wdrożenie. Prototyp jest sprawdzany przez symulację. W wyniku realizacji poszczególnych etapów otrzymujemy projekt coraz bardziej doskonały, większym kosztem. 4.Hardware i software Hardware- sprzęt techniczny, dzięki któremu informacje nadawane są, odbierane, przetwarzane i przesyłane. Jest to zbiór, który składa się z rozmaitych urządzeń technicznych, takich jak: procesor, pamięć, urządzenia wejścia (klawiatura, czytniki), urządzenia wyjścia (Monitor, drukarki) Software(oprogramowanie)- zbiór programów i instrukcji napisanych specjalnym językiem, który jest zrozumiały dla komputera.
SYSTEMY INFORMATYCZNE ZARZĄDZANIA System informatyczny zarządzania jest to część systemu informacyjnego realizowana przez techniczne środki informatyki, którego celem jest wspomaganie procesów zarządzania. Powstanie systemów informatycznych zarządzania spowodowane było ciągle wzrastającą ilością gromadzonych danych w przedsiębiorstwach i w wyniku tego trudnością ich przetwarzania i wykorzystania w bieżących procesach zarządzania w firmach. Dla dużych firm dodatkowymi czynnikami wpływającymi na konieczność wykorzystywania SIZ były: - wzrost wielkości firmy, - rozrastająca się struktura organizacyjna, -globalizacja prowadzonej działalności, - zmienne i niepewne otoczenie gospodarcze. Stosowanie systemów informatycznych zarządzania w przedsiębiorstwach przeważnie prowadzi do lepszej efektywności zarządzania. Głównym celem SIZ jest zaspokajanie potrzeb informacyjnych kierownictwa różnego szczebla zarządzenia, oraz wspomaganie procesów podejmowania decyzji, co wynika z samej istoty procesów zarządzania, a głównie z funkcji i zadań realizowanych w tych procesach.	Zastosowanie SIZ daje przedsiębiorstwu następujące korzyści: - przyspieszenie obiegu informacji w przedsiębiorstwie związane z automatyzacją czynności wczytywania, przetwarzania i prezentowania danych, - możliwość dostępu w każdej chwili kierownictwa do bazy poprawnych, wiarygodnych, aktualnych informacji, niezbędnych do bieżącego i przyszłego zarządzania przedsiębiorstwem, - usprawnienie procedur obsługi dostawców i klientów, - ułatwienia pracy personelu oraz zarządzających przedsiębiorstwem.
Charakterystyka systemów MRP I / MRP II / ERP MRP I - Material Requirements Planning - Planowanie Potrzeb Materiałowych Metoda ta powstała pod koniec lat sześćdziesiątych i miała za zadanie obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw w taki sposób, by sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty, uwzględniając więcej niż jedną fabrykę. Główne cele MRP I to: Redukcja zapasów - chodzi tu o zapasy materiałowe i operacyjne, dzięki czemu zwiększa się płynność finansowa przedsiębiorstwa oraz czas rotacji kapitału Dokładne określenie czasów dostaw surowców i półproduktów Dokładne wyznaczenie kosztów produkcji Lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury (magazyny, możliwości wytwórcze) Szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu Kontrola poszczególnych etapów produkcji	Rozszerzeniem specyfikacji MRP I było uwzględnienie Closed Loop MRP (zamknięta pętla sterowania nadążnego), czyli planowania materiałowego i zdolności produkcyjnych w zamkniętej pętli procesu produkcyjnego. Statyczny MRP nabrał przez to dynamiki. Dzięki sprzężeniu zwrotnemu można było na bieżąco reagować na zmieniające się parametry produkcji. Cloosed Loop MRP zostało w całości wchłonięte przez MRP II. MRP II - Material Resource Planning - Planowanie Zasobów Produkcyjnych System ten został zdefiniowany i opublikowany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcją i Zapasami - APICS (American Production and Inventory Control Society) w 1988 roku, który dzisiaj jest stosowany we wszystkich większych zintegrowanych systemach wspomagających zarządzanie. Szacuje się, że około 70% kompleksowych informatyzacji przedsiębiorstw przemysłowych w krajach najbardziej rozwiniętych, stanowią systemy spełniające kryteria MRP II. Został on rozbudowany o dodatkowe elementy związane z procesem sprzedaży i wspierające podejmowanie decyzji na szczeblach strategicznego zarządzania produkcją.
Jest to kompleksowy system planowania procesu produkcyjnego, ułatwiający koordynowanie pracy korporacji, ponieważ obejmuje on takie sfery przedsiębiorstwa jak: planowanie przedsięwzięć planowanie produkcji planowanie potrzeb materiałowych - MRP (Material Requirements Planning) planowanie zdolności produkcyjnych - CRP (Capacity Requirements Planning)	System klasy MRP II powinien zgodnie ze specyfikacją zawierać następujące funkcje: - Planowanie sprzedaży i produkcji - Zarządzanie popytem - Harmonogramowanie spływu produkcji finalnej - Planowanie potrzeb materiałowych - Wspomaganie zarządzania strukturami materiałowymi - Transakcje strumienia materiałowego - Sterowanie zleceniami - Sterowanie warsztatem produkcyjnym - Planowanie zdolności produkcyjnych - Sterowanie stanowiskiem roboczym - Zakupy materiałowe i kooperacja bierna - Planowanie zasobów dystrybucyjnych - Narzędzia i pomoce warsztatowe - Interfejsy modułów finansowych - Symulacje - Pomiar wyników
W kolejnych latach na podstawie specyfikacji MRP II opracowano wiele komplementarnych oraz pochodnych w stosunku do niej metod, m.in.: - metoda ścieżki krytycznej CPM (Critical Pata Method) - dostawy Just-in-Time JIT i Kanban (dokładnie na czas) - technologia optymalizacji produkcji OPT (Optimized Production Timetable) - tzw. koncepcja wąskich gardeł - planowanie zasobów dystrybucyjnych DRP (Distribution Resource Planning) - TQM - Total Quality Management - Workflow - przepływy robocze RE-ENGINEERING to filozofia mająca na celu wprowadzenie usprawnień. Jej celem jest osiągnięcie stopniowej poprawy wyników działalności poprzez techniczną reorganizację procesów stanowiących istotę funkcjonowania organizacji, maksymalizację wartości dodanej powstającej w toku procesów oraz minimalizację wszelkich zbędnych elementów. Filozofia ta może być stosowana zarówno w zakresie jednego procesu, jak i całokształtu działań organiz	4.Hardware i software Hardware- sprzęt techniczny, dzięki któremu informacje nadawane są, odbierane, przetwarzane i przesyłane. Jest to zbiór, który składa się z rozmaitych urządzeń technicznych, takich jak: procesor, pamięć, urządzenia wejścia (klawiatura, czytniki), urządzenia wyjścia (Monitor, drukarki) Software(oprogramowanie)- zbiór programów i instrukcji napisanych specjalnym językiem, który jest zrozumiały dla komputera. Prototyp w postaci software może być realizowany na róznym poziomie złożoności: - prototyp bez funkcji - częściowo- funkcjonalny system - system zawierajacy wszystkie funkcje I podejacie daje możliwość testowania: - interface użytkownika - dane wejściowe - dane wyjściowe systemu II podejście daje możliwość szczególnie na poziomie operacyjnym zarządzani( testowania większości elementów proponowanych przez system) Najbardziej ambitnym podejściem jest konstrukcja pełnego funkcjonalnie systemu pomijającego jedynie dbałość o efektywność systemu i ilość pracy.
Wykorzystanie gotowego software: - software aplikacyjny ( użytkowy)- płacenie należności, stany magazynów -software systemowy (SO, jezyki) - software personalny (przetwarzanie tekstów., arkuszy kalkulacyjnych - software zaradzania danymi (SZBD) - narzędzia inżynierii software (case) software obsługi urządzeń(pomiary realizacji transakcji) pułapki zastosowania gotowego software: - gotowy software to nie panaceum na wszystko - nie bądź pierwszy -nie podpisuj kontraktu nim nie znajdzie się na rynku - nie zakładaj, ze pakiet wymaga małych modyfikacji - nie uruchamiaj bez akceptacji użytkownika - załóz, ze cena zakupu może stanowic zaledwie 25% kosztu pełnej instalacji wprowadzenia i uruchomienie SI zajmuje tyle samo wysiłkow w obydwu przypadkach kluczowe zalecenia przy projektowaniu prototypu systemu: - użytkownik musi być swiadomy i chetny do współudziału - prototyp systemu należy tak skonstruowac aby można go było łatwo modyfikowac
Działanie systemu ekspertowego: Jedna z podstawowych cech systemów ekspertowych jest jest oddzielenie wiedzy od algorytmów rozwiązywania problemów. Wiedza jest specyficzna dla poszczególnych dziedzin i rozwiązywania zadań. Algorytmy rozwiązywania problemów mogą być zastosowane do różnych dziedzin i zadań. Podstawowa architektura systemu ekspertowego składa się z czterech elementów: Bazy wiedzy, pamięci roboczej, mechanizmu wnioskowania i interfejsu użytkownika (elementu dialogu). Baza wiedzy jest elementem specyficznym dla konkretnej dziedziny i zawiera informacje używane przez ekspertów w tej dziedzinie: opis obiektów i zależności, opis sposobu rozwiązywania problemu, fakty itp. Pamięć robocza służy do chwilowego przechowywania danych dotyczących aktualnie przetwarzanych problemów. Jest ona również nazywana przestrzenią roboczą. Ta przestrzeń robocza jest przeglądana i uaktualniana przez wykorzystanie wiedzy zawartej w bazie wiedzy. Elementem dokonującym tego przeglądania i uaktualniania Jest mechanizm wnioskowania. Oprócz powyższych elementów potrzebny jest interfejs pomiędzy użytkownikiem użytkownikiem komputerem. Interfejs ten umożliwia inżynierom wiedzy i użytkownikom komunikację z systemem. Ze względu na rodzaj przetwarzanej informacji wyróżnia się: a) systemy z wiedzą pełną b) systemy z wiedzą niepełną.	Podział systemów ekspertowych: SE można podzielić na trzy kategorie z punktu widzenia rozwiązywanego problemu: a) doradcze- prezentują rozwiązanie problemu, które użytkownik jest w stanie ocenić i ewentualnie odrzucić, lub zarządzić inne rozwiązania; b) podejmujące decyzje bez kontroli człowieka - są same dla siebie autorytetem; tego typu systemy są używane w sytuacjach, gdzie ingerencja człowieka jest bardzo utrudniona bądź niemożliwa; może to mieć miejsce w przypadku, gdy decyzje muszą być podejmowane w czasie rzeczywistym, a ogarnięcie całego problemu przez człowieka i podjęcie szybkiej decyzji jest niemożliwe; c) krytykujące - zadaniem SE jest w tym przypadku analiza poprawności i komentarz podanego rozwiązania. Ze względu na implementacje (realizację) wyróżnia się trzy rodzaje systemów ekspertowych; a) regułowe - tradycyjne podejście do SE wymaga stworzenia bazy wiedzy zawierającej sformułowanie przez człowieka reguły odwzorowującej wiedzę człowieka w danej dziedzinie. b) neuronowe - wykorzystujące jako bazę wiedzy sieci neuronowe c) probabilistyczne oparte na regule Bayesa Ze względu na sposób realizacji można podzielić SE na: a) dedykowane - powstają od podstaw i są budowane przez inżyniera wiedzy przy współpracy z ekspertem i informatykiem b) szkieletowe - są to systemy z pustą bazą wiedzy; proces tworzenia finalnego SE jest w tym przypadku znacznie krótszy, gdyż jest wymagane tylko pozyskanie wiedzy.

UŻYTKOW-NIK

SYSTEM EKSPERTO-WY

WIEDZA TEORETYCZNA = DOŚWIADCZENIE

UŻYTKOWNIK

DIALOG

INTERFACE

PRZESTRZEN ROBOCZA

FAKTY, ITP.

MECHANIZM WNIOSKOWANIA

BAZA WIEDZY

WYJAŚNIENIE

ZAPYTAŃ

ZASOBY DLA PREZENTACJI REZULTATÓW MODYFIKACJI SYSTEMÓW

---