1. Zagadnienia antyk i średniowiecze:

1. Pojęcia:

MIT, TOPOS, ARCHETYP, ARKADIA, ZŁOTY WIEK, MIMEZIS, KATHARSIS, KANON, IRONIA TRAGICZNA, FATUM, HEROS, HEROIZACJA, TRAGIZM (i rodzaje), HEKSAMETR, STROFA SAFICKA, ANAKREOTYK, TEOCENTRYZM, AUGUSTYNIZM, TOMIZM, FRANCISZKANIZM, TEOLOGIA, SCHOLASTYKA, UNIWERSALIZM KULTURY ŚREDNIOWIECZA, ASCEZA, HAGIOGRAFIA, HISTORIOZOFIA, GESTA, EPOS RYCERSKI, LEGENDA (żywot świętych), ROMANS RYCERSKI, KAZANIE, MORALITET,LAMENT, WIERSZ INTONACYJNO ZDANIOWY, STYL GOTYCKI, STYL ROMAŃSKI, ANONIMOWOŚĆ SZTUKI, DANSE MACABRE, ARS MORIENDI, KRONIKA, PARENEZA (wzorzec), PARENETYCZNY, ALEGORIA, PSAŁTERZ

2. Ramy czasowe epoki, najważniejsze wydarzenia historyczne, szczegulnie polskie, treść utworów omawianych na lekcjach

3. Cechy stylu romańskiego i gotyckiego

4. Zagadnienia i problemy:

• Omów światopogląd epoki i wskaż jego elementy w znanych ci utworach literatury średniowiecza

• Motyw śmierci i miłości w znanych ci tekstach literackich średniowiecza

• Charakter moralizatorski i dydaktyczny literatury średniowiecza

• „Bogurodzica” i „Lament Świętokrzyski” jako przykłady średniowiecznej liryki religijnej

• Wzorce osobowe epoki i ich związek ze światopoglądem średniowiecza

• Omów gatunki literackie średniowiecza, przedstaw ich związek ze światopoglądem epoki

• Czy cytat z „Bogurodzicy”: „Na świecie zbożny pobyt, po żywocie rajski przebyt” jest dewizą literatury średniowiecza?

• Epos homerycki jako wzór dla literatury późniejszych epok

• Wskaż w tekście „Bogurodzicy” archaizmy i omów ich rodzaje

• Dziedzictwo antycznych gatunków literackich

• Średniowieczna koncepcja Boga i człowieka

• Tragedia antyczna a szekspirowska

• Cechy tragedii antycznej na przykładzie Antygony

• Rola przeznaczenia. Rozwiń temat w oparciu o mity, „Iliadę” i „Antygonę” Sofoklesa

• Na czym polega stylizacja biblijna?

• Biblijne gatunki literackie, wymień i omów cechy jednego z nich

2. Zagadnienia renesans i barok:

1. pojęcia:

HUMANIZM, REFORMACJA, IRENIZM, EPIKUREIZM, STOICYZM, FILOZOFIA ZŁOTEGO ŚRODKA, HEDONIZM, FRASZKA, FIGLIK, PIEŚŃ, TREN, KOSTIUM HISTORYCZNY, SIELANKA, BAROK, KONTRREFORMACJA, SARMATYZM, ORIENTALIZM, ROKOKO, MARINIZM, KONCEPTYZM (GONGÓRYZM), KONCEPT, PAMIĘTNIK, LIST SONET

RETORYKA, ANTYTEZA, APOSTROFA, PYTANIE RETORYCZNE, INWERSJA, PERYFRAZA, PRZEZUTNIA, ŚREDNIÓWKA, WIERSZ SYLABICZNY, KONCEPT, KONTRAST, PARADOKS, OKSYMORON, HIPERBOLA,INWERSJA, PRZEŻUTNIA

2. HISTORIA SZTUKI

• Renesans w architekturze

• Cechy malarstwa renesansowego

• Estetyka doby renesansu

• Barok w architekturze

• Estetyka doby baroku

• Symbolika uanitatywna (tak tam kurwa jest napisane ;-) w malarstwie baroku

UWAGA!!! Gatunki przynależne epokom opracować wraz z ich genezą i przyczynami sięgnięcia po te a nie inne formy w danym okresie literatury

1. zagadnienia:

• Koncepcja Boga - renesansowa i średniowieczna, zestawienie w odniesieniu do „Legendy o św. Aleksym” oraz „Hymnu do boga” i „Psałterza Dawidowego” j. Kochanowskiego

• Różne sposoby nawiązywania do antyku w literaturze odrodzenia (= renesansu, to wiadomość dla Krupy ;-)

• Jaki model życia proponowali M. Rej i J. Kochanowski?

• Horacjańskie cechy twórczości Kochanowskiego

• Kryzys światopoglądowy i jego przezwyciężenie w „Trenach” J. Kochanowskiego

• J. Kochanowski jako humanista. Na podst. Fraszek pieśni i trenów

• Problematyka patriotyczna w literaturze i publicystyce polskiego odrodzenia

• Uniwersalizm dramaturgii W. Szekspira (na dow. Przykładzie)

• Między renesansem a barokiem, które dzieła umieściłbyś na pograniczu epok? Dlaczego?

• Dwa nurty polskiego baroku na przykładzie twórczości wybranych autorów?

• Treść, styl i forma dworskiej poezji barokowej na podst. Utworów J. A. Morsztyna i D. Naborowskiego

• Portret polskiego sarmaty w ujęciu J. Ch. Paska, W. Potockiego i J. K. Niemcewicza

• Rola publicystyki renesansu i oświecenia. Odwołaj się do przykładów

• Koncepcja Boga, świata i człowieka w pieśniach i psalmach J. Kochanowskiego oraz sonetach M. Sępa Szarzyńskiego

• „Memento Mori” i „Non omnis moriar” to przykłady odmiennych postaw człowieka średniowiecza i człowieka renesansu. Przedstaw te, odwołując się do przykładów.

• Żart i refleksja - stosunek do świata we fraszkach J. Kochanowskiego

• Kostium mitologiczny („Odprawa posłów greckich” J. Kochanowskiego) i kostium historyczny („Konrad Wallenrod” A. Mickiewicza)jako dwa sposoby mówienia o Polsce i Polakach

• Motyw „Wanitas” w poezji M. Sępa Szarzyńskiego

DOKŁADNIE OPRACOWAĆ WSTĘP DO KAŻDEJ EPOKI ORAZ ZWIĄZKI LITERATURY Z FILOZOFIĄ

3. Zagadnienia OŚWIECENIE I ROMANTYZM:

1. pOJĘCIA:

RACJONALIZM, EMPIRYZM, SENSUALIZM, DEIZM, ATEIZM, LIBERTYNIZM, UTYLITARYZM, SENTYMENTALIZM, KLASYCYZM, ROKOKO, IRONIAM, PARODIA, PASTISZ, BAJKA, SATYRA, POEMAT HEROIKOMICZNY, KOMEDIA, SIELANKA, POWIEŚĆ REALISTYCZNA, POWIASTKA FILOZOFICZNA, POWIEŚĆ SENTYMENATLNA

BOHATER ROMANTYCZNY, MIŁOŚĆ ROMANTYCZNA, INDYWIDUALIZM, HISTORIOZOFIA, LUDOWOŚĆ, IRONIA ROMANTYCZNA, PROWIDENCJALIZM, PROMETEIZM, MESJANIZM, WINKELRIEDYZM, WERTERYZM, BAJRONIZM, WIESZCZE, WALLENRODYZM, GOTYCYZM, MAKIAWELIZM, BALLADA, POWIEŚĆ POETYCKA, POWIEŚĆ HISTORYCZNA, DRAMAT ROMANTYCZNY, EPOPEJA NARODOWA

2. HISTORIA SZTUKI:

Klasycyzm (cech malarstwa klasycznego, ogrody)

Romantyzm (malarstwo romantyczne, ogrody)

3. zagadnienia:

• Śmiech, drwina, szyderstwo, narzędziem walki o nowego obywatela w twórczości I. Krasickiego

• „Jakby ten kraj uratować myślę ustawicznie” - wypowiedź Staszica uczyń motywem przewodnim twórczości pisarzy oświecenia

• Funkcja satyry w literaturze oświecenia

• Związek gatunków oświecenia z ideami i dążeniami epoki

• Romantyczny model miłości - na podstawie utworów literatury polskiej i obcej

• Bohater typu Werterowskiego i Bajronicznego w polskiej literaturze romantycznej

• Model osobowości bohatera romantycznego i jego ewolucja

• Dylematy moralne Konrada Wallenroda i Kordiana

• Porównaj stanowisko A. Mickiewicza i J. Słowackiego wobec powstania listopadowego

• Biografia polskiego poety romantycznego - zbuduj jej model na podstawie faktów z życia poznanych pisarzy tej epoki

• Synkretyzm, rodzajów, gatunków i tradycji literackiej w „Panu Tadeuszu”

• Przedstaw historiozofię w „Nie-Boskiej Komedii” i wyjaśnij jej związek z tytułem dzieła

• Wyszukaj przykłady na obecność różnych tradycji literackich w utworach polskiego romantyzmu.

• Na przykładzie trzech wybranych pisarzy dowiedź, że literatura i filozofia to dwie bliźniacze siostry (3 różne epoki)

• Klasycyzm i sentymentalizm - dwa kierunki artystyczne w literaturze oświecenia

• Przedstaw obraz przemijającego świata w „Panu Tadeuszu” i „Nie - Boskiej Komedii”

• „Prawdy żywe” zawarte w „Balladach i romansach” oraz II cz. „Dziadów” A. Mickiewicza

4. Zagadnienia pozytywizm:

1. pojęcia

EGALITARYZM (?), SCJENTYZM, AGNOSTYCYZM, UTYLITARYZM, PRACA U PODSTAW, PRACA ORGONICZNA, EMANCYPACJA, ASYMILACJA ŻYDÓW, REALIZM, REALIZM DOJŻAŁY (KRYTYCZNY),NATURALIZM, POWIEŚĆ TENDENCYJNA, POWIEŚĆ DOJŻAŁEGO REALIZMU, DERERMINIZM (?), DARWINIZM (?), NOWELA, PUBLICYSTYKA POZYTYWIZMU

2. zAGADNIENIA

• Wstęp do epoki, program pozytywistów i jego odniesienie do lektur (konstrukcja postaci, ich cele, idee)

• Gatunki przynależne epoce

• Losy Jacka Soplicy i Andrzeja Kmicica metaforą losów narodu

• Mitologizacja historii w „Potopie”

• Ocena działania i myślenia Raskolnikowa („Zbrodnia i kara” dla nie wtajemniczonych

• Czy polskim pisarzom pozytywistycznym udał się bunt przeciwko romantyzmowi i wyzwolenie spod jego wpływów?

• „Lalka” jako powieść dojrzałego realizmu

• „Lalka” jako powieść panorama

• Stosunek pozytywistów do powstania styczniowego (omów na podst. „Lalki” i „Nad Niemnem”)

• Jak polscy pisarze pozytywistyczni realizowali postulat utylitaryzmu literatury?

• Scharakteryzuj głównego bohatera „Lalki”, wyjaśnij złożoność jego osobowości

• Hasła pozytywistyczne w nowelistyce tego okresu

• Dowiedź słuszności słów, że „Komedia ludzka” H. Balzaka jest „ Ciałem, w którym zamiast krwi krąży pieniądz”

• „Lalka” powieścią o kryzysie ideologii romantycznej i pozytywistycznej

• Na czym polega nowatorstwo „Lalki”

• „Lalka” to powieść o miłości, narodzinach polskiego kapitalizmu czy powieść panorama? Które z określeń jest wg ciebie najtrafniejsze?

• Złożone kreacje bohaterów dojrzałego realizmu...... (nie skserowało mi się)

5. Zagadnienia młoda polska:

1. pojęcia:

ROZPACZLIWY HEDONIZM, NIETZSCHEANIZM, DEKADENTYZM, CYGANERIA, KOŁTUNERIA, FILISTER, PARNASIZM, FRANCISZKANIZM, LUDOMANIA (CHŁOPOMANIA)

2. PRZEGLĄD NAZW EPOKI:

• MŁODA POLSKA

• NEOROMANTYZM

• MODERNIZM

• FIN DE SIECLE

• SECESJA

• SYMBOLIZM

• EKSPRESJONIZM

• IMPRESJONIZM

• KATASTROFIZM

1. zAGADNIENIA:

• Wstęp do epoki

• Prześledź przywiązanie do -izmów twórców doby młodej polski

• „Neoromantyzm”- to jedna z nazw epoki, wykaż jej słuszność

• „Modernizm” to jedna z nazw M.P., wykaż jej słuszność

• Symbol w lit. Młodopolskiej

• Wyjaśnij sens i funkcję postaci, przedmiotów i sytuacji symbolicznych w „Weselu”

• Dokonaj przeglądu różnych nazw epoki Młodej Polski, uzasadniając ich trafność i niedostatki

• Ewolucja postaw i poetyki w młodopolskiej liryce

1. L. Staff

2. J. Kasprowicza

• Naturalizm w poezji, prozie i dramacie młodej polski

• Nastroje „Fin de siecle” w utworach literackich

• Omów realizm „Wesela”

• „Wesele” dramatem czyniącym rozrachunek z mitami narodowymi

• Różne rodzaje bezdomności w „Ludziach bezdomnych”

• „Chłopi” powieścią mitologizującą chłopską egzystencję

• Filozoficzne inspiracje w liryce młodopolskiej

• „Chłopi” jako epopeja

• Judym - romantyk czy pozytywista?

6. Zagadnienia XX WIEK:

1. Zagadnienia:

• Przykłady nawiązania do tradycji w poezji międzywojennej

• Przykłady zerwania z tradycją w poezji międzywojennej

• „Dżuma” próbą przezwyciężenia pesymizmu filozofii egzystencjalnej

• „Dżuma” („Proces”, „Ciemności kryją ziemię”) jako powieść parabola

• Złożoność tematyki i nowatorstwo rozwiązań artystycznych w „Granicy” Z. Nałkowskiej

• Podaj klucz interpretacyjny do Ferdydurke

• Człowiek wobec kultury i społeczeństwa w „Ferdydurke”

• Podaj różne sposoby odczytywania „Procesu” i dokładnie omów jedną z interpretacji

• Wyjaśnij, na czym polegał dramat pokolenia Kolumbów wpisany w poezję Baczyńskiego i Różewicza

• Rozczarowanie do kultury i moralności w wybranych utworach pisarzy pokolenia Kolumbów

• Uzasadnij słuszność określeń: „Jasne dziesięciolecie”, „Ciemne dziesięciolecie” w odniesieniu do literatury XX-lecia międzywojennego

• Awangardowość polskiej prozy międzywojennej - omów w odniesieniu do wybranego tekstu

• Uzasadnij, że wiersze Różewicza i opowiadania Borowskiego są świadectwem poszukiwania formy przekazu dla doświadczeń wojennych

• Omów cechy współczesnej poezji klasycyzującej na przykładzie twórczości wybranego autora

• Holokaust jako wciąż żywy temat polskiej literatury (różne sposoby mówienia o tym problemie)

• Różne sposoby mówienia o obozach zagłady

• Omów rolę tytułu na dowolnie wybranych przykładach literackich

• „Kartoteka” - nowoczesne tendencje we współczesnej dramaturgii

• Codzienność, kicz, brzydota tematem współczesnej poezji. Omów odnosząc się do dowolnie wybranych utworów

• Obecność tradycji i awangardy literackiej w dramacie S. Mrożka

• Elementy poetyckie i zabawy słowami w twórczości M. Białoszewskiego. Wskaż je w wybranych utworach.

• Symbole w twórczości S. Żeromskiego („Rozdzióbią nas kruki i wrony”, „Ludzie bezdomni”, „Przedwiośnie”)

• Problemy narodowe, społeczne, moralne rozpatrywane przez bohaterów Żeromskiego

• Na czym polega awangardowość pisarstwa F. Kafki?

• Bohaterowie z awansu: Wokulski, Judym, Ziębiewicz, co ich łączy, a co dzieli?

• Powojenna literatura - zapis rozpadu wartości, czy próba ich ocalenia. Uzasadnij swoje stanowisko.

• Motyw apokalipsy (3 wybrane dzieła z różnych epok)

• Poetyka paraboli w wybranej powieści współczesnej, omów jej cechy i funkcje.

• Złożona kreacja Lorda Jima, Cezarego Baryki...

• Nowatorstwo „Mistrza i Małgorzaty”

• Świat przedstawiony w „Mistrzu i Małgorzacie”

• Siły metafizyczne w „Mistrzu i Małgorzacie”

• Co o rzeczywistości stalinowskiej mówi w swojej groteskowej powieści „Mistrz i Małgorzata” M. Bułhakow??

1

© by Matuszek

---