SZKOŁA WYŻSZA EDUKACJI

PRACA DYPLOMOWA

REALIZACJA PROJEKTU TECHNOLOGIA INFORMACYJNA NARZĘDZIEM ZMIAN JAKOŚCIOWYCH W EDUKACJI

- 2007

SPIS TREŚCI

	Wstęp.....................................................................................	..................3
	Główne założenia i realizacja projektu..............................	..................7
	Zakończenie..........................................................................	................15
	Bibliografia...........................................................................	................17

WSTĘP

Koniec wieku XX postawił przed polską szkołą wyzwania będące efektem zmian technicznych ówczesnego świata, w szczególności wynikające z komputeryzacji wszystkich dziedzin życia. Problem ten został zauważony przez twórców reformy oświatowej, którzy w szkolnym planie nauczania uwzględnili przedmiot informatykę. Na przełomie lat 1998/1999 informacja o zamierzeniach wprowadzenia informatyki do szkół wywoływała zdziwienie, a nawet sceptycyzm wynikający ze znajomości realiów życia szkolnego. Konsekwencja działania, poparta dużymi nakładami finansowymi, doprowadziła do stworzenia od podstaw pracowni komputerowych jak również wykształcenia odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej. Tym samym realizacja przedmiotu informatyka w polskich szkołach stała się faktem. Uczniowie na lekcjach poznają zarówno sprzęt komputerowy (budowa, zasady działania), jak i najciekawsze oprogramowanie, będące duszą urządzeń. W miarę upływu czasu nabywają nowe umiejętności wykorzystywania komputera jako urządzenia ułatwiającego dostęp do źródeł wiedzy.

Możemy więc stwierdzić w roku 2005, że cele edukacyjne, czyli przygotowanie do aktywnego i odpowiedzialnego życia w społeczeństwie informacyjnym, zostało zrealizowane poprzez:

• stworzenie warunków do osiągnięcia umiejętności posługiwania się komputerem, jego oprogramowaniem i technologią informacyjną.

• zainteresowanie uczniów rozwojem wiedzy informacyjnej oraz nowymi możliwościami dostępu do informacji i komunikowania się.

• wspomaganie uczniów w rozpoznawaniu ich własnych uzdolnień i zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia ¹⁾.

-------------------------------------------------

1 - rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 ze zm.).

W tym kontekście ciekawym wydaje się spojrzenie prof. Sysło na rolę szkoły jako głównego ośrodka wykorzystania technologii informatycznej. Według profesora technologia informacyjna (TI) odgrywa bardzo istotną rolę w uczeniu się przez całe życie dzięki swoim olbrzymim potencjalnym możliwościom innowacyjnym w sposobach uczenia się, jak również w metodach nauczania, środkach dydaktycznych i środowiskach edukacyjnych. Umiejętności w zakresie TI (ang. digital literacy) są wymienione w the Lisbon European Council conclusions wśród nowych podstawowych umiejętności, niezbędnych do aktywnego uczestniczenia w społeczeństwie i ekonomii wiedzy. TI dostarcza również technicznych środowisk dla uczenia się przez całe życie (np. w postaci kanału przepływu informacji i dostępu do zasobów edukacyjnych), które łatwo dostosowują się do zmian. Wśród głównych cech TI w odniesieniu do uczenia się przez całe życie można wymienić elastyczność w odniesieniu do czasu i miejsca - w szczególności, TI umożliwia uczenie się, przebiegające kiedykolwiek i gdziekolwiek (ang. any time and anywhere), stosowanie środowisk uczenia się on-line, kształcenie na odległość; w tym kierunku w polskich szkołach i podejmowane w polskim systemie edukacyjnym ²⁾.

Jak bardzo rewolucyjne było to stwierdzenie świadczy fakt, że w polskich szkołach w ostatnich latach XX wieku stwierdzono wykorzystywanie komputerów w pracy nielicznych placówek oświatowych. Natomiast na początku XXI wieku korzystanie z komputerów zarówno przez pracowników administracji jak i samego dyrektora stało się rzeczywistością ³⁾.

-------------------------------------------------

2 - Maciej M. Sysło: „Szkoła jako instytucja ustawicznego kształcenia i związana z tym rola technologii informacyjnej”. J. Morbitzer (red.), Materiały XIII Sympozjum „Komputer w Edukacji”, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2003, str. 258-271.

3 - Szymon Więsław: „Wizerunek dyrektora polskiej szkoły 2002 - omówienie wyników badań”. „Biuletyn Informacyjny. Informatyka dla szkoły", 2002, nr 2. Firma VULCAN.

W 2003 roku rozpoczęło działalność Edukacyjne Forum Społeczeństwa Informacyjnego we Wrocławiu, którego zadaniem jest m.in. koordynowanie, organizacja i stworzenie infrastruktury ciągłego kształcenia wszystkich nauczycieli i personelu administracyjnego w zakresie stosowania TI w szkołach z województwa dolnośląskiego. W ramach tej inicjatywy, we wrześniu 2003 roku rozpoczęły się zajęcia na studiach podyplomowych dla nauczycieli z wybranych szkół z czterech powiatów Dolnego Śląska. Jest to pilotaż, poprzedzający w przyszłości wystąpienie władz wojewódzkich o grant z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej ⁴⁾.

-------------------------------------------------

4 - Maciej M. Sysło: „Szkoła jako instytucja ustawicznego kształcenia i związana z tym rola technologii informacyjnej”. J. Morbitzer (red.), Materiały XIII Sympozjum „Komputer w Edukacji”, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2003, str. 258-271.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA I REALIZACJA PROJEKTU

Gimnazjum nr 5 w Legnicy zostało zaproszone do udziału w projekcie przez Urząd Miasta w Legnicy. Ze względu na bardzo skromne warunki bazowe dotyczące możliwości wykorzystania TI przez uczniów i nauczycieli, a także możliwość wzbogacenia placówki - w wyniku uczestnictwa w projekcie - o kolejne komputery - szkoła zdecydowała się przystąpić do realizacji.

Przy realizacji projektu, który w naszym gimnazjum ma charakter cykliczny - realizowany jest od 2000 r. - w ramach edukacji regionalnej (co roku przez inne klasy i innych nauczycieli) zaangażowani byli uczniowie z różnych klas, ale kluczową część projektu wykonała klasa II h, objęta pilotażem w ramach studiów; wspierali nas także rodzice i dziadkowie uczniów, co wpłynęło na zacieśnienie więzi miedzy szkołą a środowiskiem domowym ucznia i skonsolidowanie działań o charakterze dydaktyczno - wychowawczym.

Edukacja regionalna i czynne poznawanie historii oraz kultury Legnicy i okolic stanowi jedno z priorytetowych zadań wpisanych w program dydaktyczno - wychowawczy Gimnazjum nr 5, stąd udział w projekcie stworzył nam możliwość zaprezentowania tych działań, które mają miejsce każdego roku, choć za każdym razem podejmują inne treści i zagadnienia związane z ,,małą Ojczyzną”.

W bieżącym roku szkolnym projekt realizowano pod hasłem: ,,Legnica - stąd i stamtąd jesteśmy” - by uzmysłowić młodzieży, że ważna jest nie tylko rzeczywistość, w której egzystujemy, ale także nasza przeszłość, historia rodów - korzenie i tradycje rodzinne, które należy kultywować.

Koncepcja projektu

Projekt dotyczył realizacji ścieżki międzyprzedmiotowej: edukacja regionalna -dziedzictwo kulturowe w regionie.

Cele edukacyjne realizowane w ramach ścieżki

Edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie:

• rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową kontakt ze środowiskiem lokalnym i regionalnym w celu wytworzenia bliskich więzi i zrozumienia różnorakich przynależności człowieka,

• rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny.

Treści realizowane w ramach ścieżki

• charakterystyka i pochodzenie społeczności regionalnej,

• elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele,

• historia i tradycja własnej rodziny na tle historii i tradycji regionu.

Podczas realizacji projektu wykorzystane zostały zagadnienia ze ścieżek edukacyjnych: czytelniczej i medialnej.

Cele edukacyjne realizowane w ramach ścieżki:

• przygotowanie do korzystania z różnych źródeł informacji,

• umiejętność segregowania informacji i krytycznego ich wyboru,

• kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z globalizacją kultury masowej.

Treści realizowane w ramach ścieżki:

• dokumenty gromadzone w bibliotece, ich wartość informacyjna,

• formy komunikatów medialnych: słownych, pisemnych, obrazowych, dźwiękowych, filmowych i multimedialnych,

• podstawy projektowania i wykonywania różnych form komunikatów medialnych.

Hasłem przewodnim było rozbudzanie zainteresowań uczniów gimnazjum rodzinnym miastem oraz poznanie zróżnicowanej kulturowo i etnicznie ludności Legnicy.

Opis realizacji projektu

1. Uwagi dotyczące realizacji

Projekt jest przeznaczony dla klas drugich i trzecich gimnazjum i ma charakter cykliczny - co roku realizowany jest w wybranych klasach i co roku przybiera inną formę, a w pracę nad projektem zaangażowani są inni nauczyciele.

Realizacja projektu była zaplanowana od września do grudnia 2004 r. Czas realizacji projektu - 8 do 10 tygodni.

2. Harmonogram prac:

• 27.09 - zapoznanie kadry nauczycielskiej Gimnazjum nr 5 z ideą oraz założeniami projektu międzyprzedmiotowego,

• 29.09 - przekazanie uczniom informacji o projekcie,

• 4.10 - spotkania w zespołach przedmiotowych - prezentacja pomysłów oraz wybór tematów do realizacji,

• 8.10 - przekazanie grupom przedmiotowym szczegółowych instrukcji dotyczących zadań, terminów konsultacji, oczekiwanych efektów oraz sposobów oceny,

• 29.11 - zakończenie prac nad zadaniami do realizacji i złożenie wypracowanych materiałów,

• 4.12 - prezentacja ogólnoszkolna, podsumowanie projektu- spotkanie z dziadkami uczniów klasy II.

3. Zadania przyjęte do realizacji

Język polski i WOS

• kronika losów repatriantów w Legnicy, w tym ankieta dotycząca pochodzenia Dziadków (w formie strony WWW),

• strony WWW przygotowane przez uczniów klasy II h, a poświęcone ich Dziadkom,

• wieczornica poświęcona ich asymilacji na terenie miasta,

• numer specjalny gazetki zredagowany przez uczniów klasy II h, poświęcony tematycznie zróżnicowaniu etnicznemu legniczan, wywiady z repatriantami, artykuły z Wieczornicy.

Matematyka (statystyka)

• zanieczyszczenie powietrza w Parku Miejskim w Legnicy - analiza procentowa raportów PIOS o stanie środowiska województwa dolnośląskiego,

• albumy i prezentacje multimedialne Legnica w liczbach i procentach- prace badawcze - przeprowadzenie ankiet oraz wykorzystanie danych z roczników statystycznych dotyczących miasta i obywateli Legnicy.

Biblioteka szkolna

• monografia Legnicy opracowana na podstawie danych archiwalnych,

• zasobów bibliotek, danych z Urzędu Miasta.

Efekty realizacji projektu

Lp.	Przedmiot	Termin zakończenia	Korzyści dla…
	matematyka	30.XI.2004	Kadry pedagogicznej: prezentacja wyników pracy uczniów podczas szkoleniowego spotkania nauczycieli zespołu przedmiotów matematyczno - przyrodniczych - zwrócenie uwagi na możliwości wykorzystania TI na zajęciach ze statystyki, prezentacja referatu przez mgr B. Sudoł i mgr E. Kopczyńską (opracowanego wspólnie z B. Siek i R. Patyńską), prezentacja przykładowych prac uczniów z wykorzystaniem TI (prezentacje multimedialne, prace wykorzystujące edytor tekstu Word, Excel, wymagające sprawnego wyszukiwania informacji w Internecie) Uczniów: możliwość zaprezentowania swoich umiejętności dotyczących posługiwania się TI na zajęciach z matematyki, aktywizowanie uczniów słabszych, mających problemy z matematyką - zachęcanie ich do większej samodzielności, projekt jako niekonwencjonalna metoda nauczania statystyki, umiejętność współpracy zespole, prezentacji efektów swoich działań na forum klasy.
	biblioteka	26.11.2004	Kadry pedagogicznej: zdobycie nowych doświadczeń związanych z metodą projektu i aktywizującymi formami pracy dydaktycznej podczas prezentacji przygotowanej przez uczniów, zachęcenie innych nauczycieli do pracy metodą projektu. Uczniów: wykazanie się wiedzą i umiejętnościami z zakresu TI, poznanie historii i kultury Legnicy, wykształcenie umiejętności selekcjonowania, opracowywania i prezentowania materiału na określony temat, integracja młodzieży i wykształcenie poczucia odpowiedzialności za powierzone zadanie.
	język polski i WOS	02.12.2004	Szkoły: promocja działalności szkoły w społeczności lokalnej, zachęcenie do współpracy ze szkołą środowiska domowego ucznia (dziadków), wymiana doświadczeń i nawiązanie współpracy z innymi szkołami uczestniczącymi w projekcie FESI, powstanie gazetki zredagowanej prze uczniów II h dotyczącej losów ich Dziadków - w tym prace badawcze, powstanie stron WWW poświęconych realizacji projektu. Uczniów: poznanie historii własnych rodzin, zdobycie wiedzy na temat przyczyn migracji Dziadków na teren Legnicy, uświadomienie sobie zróżnicowania etnicznego mieszkańców Legnicy i wpływu historii na życie jednostki, wykorzystanie TI w celu opracowania zadań przydzielonych poszczególnym grupom w projekcie, umiejętność współpracy przy realizacji zadań.
	Inne korzyści:		Rada Rodziców, rozumiejąc ograniczone możliwości bazowe szkoły, zakupiła komputer do sali nr 14, wkrótce zostanie tam podłączony Internet, w bibliotece szkolnej w styczniu 2005 r. zostało utworzone stanowisko komputerowe dla młodzieży i nauczycieli, które wkrótce zyska także dostęp do Internetu.
	Propozycje dotyczące wykorzystania umiejętności i doświadczeń wyniesionych przez nauczycieli uczestniczących w projekcie:		komputeryzacja biblioteki, co pozwoli na umieszczenie zbiorów w sieci, usprawni wyszukiwanie i udostępnianie informacji bibliotecznej wg zawartości rozmaitych elementów, Internet w bibliotece pozwoli na korzystanie ze zbiorów innych bibliotek, możliwość przygotowywania komputerowych zestawień bibliograficznych z różnych dziedzin wiedzy lub dotyczących wybranych zagadnień, zwiększenie dostępu młodzieży do różnych źródeł informacji przez Internet, nawiązanie współpracy z bibliotekami i ośrodkami kultury na terenie miasta - wymiana doświadczeń (i informacji przez Internet), możliwość utworzenia platformy internetowej, na której mogłyby współpracować ze sobą szkoły legnickie (które uczestniczyły w projekcie, a stopniowo można by było zachęcać także inne placówki oświatowe) - mogłaby ona zawierać ,,tematyczne zakładki”, np. klub poetycko - literacki dla młodzieży uzdolnionej z języka polskiego, zakładkę ,,projekty” - prezentującą ciekawe pomysły i sposób ich realizacji przez szkoły, to także możliwość szybkiej wymiany informacji między nauczycielami poszczególnych przedmiotów - choćby w sprawie miedzygimnazjalnych konkursów organizowanych w szkołach - ich wyniki można wyeksponować właśnie w takim miejscu i tym samym promować sukcesy legnickiej oświaty, pokazać, iż młodzi ludzie są twórczy, a szkoła wspiera ich kreatywność i stwarza możliwości podejmowania działań samokształceniowych.

ZAKOŃCZENIE

Realizacja projektu uświadomiła nam, iż umiejętne wykorzystanie TI w procesie dydaktyczno - wychowawczym może przyczynić się do:

• uatrakcyjnienia zajęć,

• wzrostu zaangażowania uczniów w powierzone zadania,

• rozwijania kreatywności młodzieży oraz samodzielności przy rozwiązywaniu zadań z zakresu TI.

Również nauczyciele, widząc efekty pracy koleżanek i kolegów, coraz częściej korzystają z materiałów edukacyjnych zawartych na CD lub znalezionych w Internecie, co świadczy o stałym wzroście umiejętności obsługi komputerów przez kadrę i gotowości do stosowania swoich umiejętności podczas lekcji.

Nie można jednak zapomnieć, iż dostęp młodzieży do komputerów i Internetu w Gimnazjum nr 5 jest mocno ograniczony - tylko na lekcjach informatyki, co wynika z niedoinwestowania bazy szkoły. Mając na uwadze powyższą sytuację, Rada Szkoły, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom kadry pedagogicznej i uczniów, zobowiązała się do corocznego zakupu jednego komputera do różnych sal dydaktycznych, aby korzystanie z TI na zajęciach stało się naturalną częścią lekcji.

BIBLIOGRAFIA

Źródła:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 ze zm.).

Literatura

1 - Maciej M. Sysło: „Szkoła jako instytucja ustawicznego kształcenia i związana z tym rola technologii informacyjnej”. J. Morbitzer (red.), Materiały XIII Sympozjum „Komputer w Edukacji”, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2003, str. 258-271. http://www.zeszyt.pl

2 - Szymon Więsław: „Wizerunek dyrektora polskiej szkoły 2002 - omówienie wyników badań”. „Biuletyn Informacyjny. Informatyka dla szkoły", 2002, nr 2. Firma VULCAN. http://www.wsipnet.pl

Pod warunkiem, że baza szkoły zostanie dostatecznie doposażona i zarówno młodzież, jak i nauczyciele będą mieli możliwość korzystania z komputerów i Internetu.

2

---