ADMINISTRACJA OCHRONY ŚRODOWISKA 2011/2012
1. Dostęp do informacji o stanie środowiska - rejestry, zasady i tryb udostępniania
Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie oraz udział społeczeństwa w ochronie środowiska - regulacje unijne i krajowe:
* konwencja z Aarhus o dostępie do informacji z 25.06.1998 r.
* dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie
publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady
90/313/EWG; dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru
sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE
* ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
W państwach niedemokratycznych często informacje o stanie środowiska nie są udostępniane.
Obowiązek udostępniania informacji i jego zakres:
- spoczywa na organach administracji publicznej posiadających informacje o środowisku lub jego ochronie lub informacje dla tych organów przeznaczone
- podlegają informacje dotyczące:
1) stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane,
oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;
2) emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska
3) środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska
4) raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5) analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach środków i działań zw. z ochroną środowiska
6) stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury i obiektów budowlanych
Sposób udostępniania:
- w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub innej formie
- zawsze na wniosek pisemny!
- wnioskodawca nie musi wykazać interesu prawnego ani faktycznego
- bez pisemnego wniosku (ustny):
* informację niewymagającą wyszukiwania;
* w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej lub innej katastrofy, umożliwiające osobom, które mogą ucierpieć w wyniku tego zagrożenia, podjęcie działań w celu zapobieżenia lub zminimalizowania szkód wynikających z tego zagrożenia
- bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku, może zostać przedłużony do 2 miesięcy ze względu na stopień skomplikowania sprawy
- dane zamieszczane w publicznie dostępnych wykazach udostępnia się w dniu złożenia wniosku
2. Odmowa udostępnienia informacji
Odmowa udostępniania informacji:
1) danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki
publicznej chronionych tajemnicą statystyczną
2) spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby zakłócić przebieg postępowania;
3) spraw będących przedmiotem praw autorskich lub patentowych, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszyć te prawa;
4) danych osobowych dotyczących osób trzecich, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych;
5) dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli osoby te, nie mając obowiązku ich dostarczenia i nie mogąc być takim obowiązkiem obciążone, dostarczyły je dobrowolnie i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu;
6) dokumentów lub danych, których udostępnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa ekologicznego kraju;
7) informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, dostarczonych przez osoby trzecie i objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć konkurencyjną pozycję tych osób i złożyły one uzasadniony wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępniania;
8) przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, realizowanych na terenach zamkniętych, co do których nie prowadzi się postępowania z udziałem społeczeństwa
9) obronności i bezpieczeństwa państwa;
10) bezpieczeństwa publicznego.
- Odmowa uwzględnienia wniosku o wyłączenie informacji z udostępniania następuje w drodze decyzji (skarga do WSA, dotyczy także formy udzielenia informacji)
Organ administracji może odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, jeżeli:
1) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania;
2) wymagałoby to dostarczenia dokumentów/ danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się;
3) wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania;
4) wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny.
3. Postępowania w sprawach ochrony środowiska z udziałem społeczeństwa - zasady partycypacji
Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji:
Organ przed wydaniem decyzji podaje do publicznej wiadomości informacje o:
1) przystąpieniu do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
2) wszczęciu postępowania;
3) przedmiocie decyzji, która ma być wydana w sprawie;
4) organie właściwym do wydania decyzji oraz organach właściwych do wydania opinii i dokonania uzgodnień;
5) możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu;
6) możliwości składania uwag i wniosków;
7) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie 21-dniowy termin ich składania;
8) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków;
9) terminie i miejscu rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, jeżeli ma być ona przeprowadzona;
10) postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone
Jak podaje się informacje:
- na tablicy informacyjnej danego urzędu
- w biuletynie informacji publicznej w formie elektronicznej
- w miejscach, w których przedsięwzięcie będzie realizowane
- dodatkowo: w prasie (lokalnej, ogólnokrajowej - w zależności od zasięgu sprawy), obowiązek - gdy mają charakter ogólnokrajowy
- w sposób zwyczajowo przyjęty
Uwagi i wnioski społeczeństwa - mogą być wnoszone:
1) w formie pisemnej;
2) ustnie do protokołu;
3) za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym
Organ opracowujący projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa, bez zbędnej zwłoki, podaje do publicznej wiadomości informację o:
1) przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie;
2) możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy (założenia lub projekt dokumentu; wymagane przez przepisy załączniki oraz stanowiska innych organów, jeżeli stanowiska są dostępne w terminie składania uwag i wniosków) oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu;
3) możliwości składania uwag i wniosków;
4) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania;
5) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków;
6) postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone
Obowiązki organu prowadzącego postępowanie:
1) rozpatruje uwagi i wnioski;
2) w uzasadnieniu decyzji, niezależnie od wymagań wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, podaje informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa.
Organ opracowujący projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa:
1) rozpatruje uwagi i wnioski;
2) dołącza do przyjętego dokumentu uzasadnienie zawierające informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa
3) podaje do publicznej wiadomości informację o przyjęciu dokumentu i o możliwościach
zapoznania się z jego treścią oraz uzasadnieniem i podsumowaniem
4. Uprawienia organizacji ekologicznych w postępowaniach z udziałem społeczeństwa
Społeczeństwo ma dalej idące uprawnienia (choć naturalnie może składać uwagi i wnioski):
Organizacje społeczne - ekologiczne mogą także zaskarżyć decyzję w szczególny sposób:
-skarga do organu I instancji, jak również organu II instancji, do sądu administracyjnego, niezależnie od etapu, nie musi składać uwag i wniosków, nie musi zaskarżać decyzji organu I instancji, a złożyć skargę od decyzji organu II instancji.
1. Organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony.
2. Organizacji ekologicznej służy prawo wniesienia odwołania od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa prowadzonym przez organ pierwszej instancji; wniesienie odwołania jest równoznaczne ze zgłoszeniem chęci uczestniczenia w takim postępowaniu. W postępowaniu odwoławczym organizacja uczestniczy na prawach strony.
3. Organizacji ekologicznej służy skarga do sądu administracyjnego od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa.
4. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji ekologicznej służy zażalenie.
5. Ochrona środowiska w planowaniu przestrzennym - relacje pomiędzy planami zagospodarowania przestrzennego a indywidualnymi decyzjami określającymi przeznaczenie nieruchomości i ich wpływ na ochronę środowiska
Ochrona środowiska w procesie planistycznym i inwestycyjnym.
Hierarchiczny system planów zagospodarowania przestrzennego:
I. koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju
II. wojewódzki plan zagospodarowania przestrzennego
III. 1) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2)miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
System jest 3-szczeblowy - każdy dokument niższego szczebla musi być zgodny z dokumentem wyższego rzędu. III.1) dokument obowiązkowy w gminie, musi dotyczyć całości obszaru gminy, wskazuje politykę w zakresie wykorzystywania przestrzeni, ma charakter informacyjny; III.2) nie jest obowiązkowy, gmina sama decyduje czy chce go mieć i w jakim zakresie - nie musi być tworzony dla całości obszaru gminy, może być więcej niż jeden plan dla jednej gminy, wywołuje skutki prawne, ma charakter wiążący wszystkich uczestników przestrzeni, plan musi być niesprzeczny ze studium
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
/ \
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu< - - - - - -miejscowy plan zagosp. przestrz. gminy
/ \ \
Decyzja o lokalizacji Decyzja \
inwestycji celu publicznego o warunkach zabudowy \
/ \ \
Decyzja o pozwoleniu na budowę Decyzja o pozwoleniu na budowę Decyzja o pozwoleniu na budowę
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - nie trzeba być właścicielem ani mieć żadnego tytułu do nieruchomości
Decyzja o pozwoleniu na budowę - trzeba mieć tytuł do nieruchomości, żeby uzyskać decyzję
Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego - dot. np. dróg, oczyszczalni ścieków, obiektów służących całości społeczeństwa
Decyzja o warunkach zabudowy - przedsięwzięcia o charakterze prywatnym
Warunki, które muszą być spełnione przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy:
1)co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dot. nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu - zasada dobrego sąsiedztwa - ma na celu zapewnienie spójności architektonicznej, jeśli wokół są domki jednorodzinne to parametry, cechy i funkcje nowej nieruchomości powinny być podobne; Działka sąsiednia - jt. 3krotność szerokości działki, która przylega do drogi publicznej
2)teren ma dostęp do drogi publicznej
3)istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, wystarczające dla zamierzenia budowlanego
Działka sąsiednia - jt. 3krotność szerokości działki, która przylega do drogi publicznej
6. Oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów:
-dyrektywy PE i Rady 2001/42/WE
- ustawa z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
dokumenty podlegające ocenie
Przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty:
1) koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego;
2) polityk, strategii, planów lub programów [sektorowych] w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
3) polityk, strategii, planów lub programów innych niż wymienione w pkt 1 i 2, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000 jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony.
Organ opracowujący projekty dokumentów może, po uzgodnieniu z RGOŚ, odstąpić od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli uzna, że:
- realizacja postanowień danego dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko
- może dotyczyć wyłącznie projektów dokumentów stanowiących niewielkie modyfikacje przyjętych
już dokumentów dotyczących obszarów w granicach jednej gminy
- wymaga uzasadnienia zawierającego informacje o uwarunkowaniach
- organ opracowujący projekty dokumentów podaje bez zbędnej zwłoki do publicznej wiadomości o odstąpieniu
- części składowe oceny
strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko - rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujące w szczególności:
a) uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko,
b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko,
c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii,
d) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu;
- prognoza oddziaływania na środowisko
Organ opracowujący projekt planów, strategii, polityk i programów sporządza prognozę oddziaływania na środowisko.
Prognoza oddziaływania na środowisko:
1) zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2) określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska
zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne
i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
- różnorodność biologiczną,
- ludzi,
- zwierzęta,
- rośliny,
- wodę,
- powietrze,
- powierzchnię ziemi,
- krajobraz,
- klimat,
- zasoby naturalne,
- zabytki,
- dobra materialne
*z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy;
3) przedstawia:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru
*rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań
alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Społeczeństwo ma udostępnione następujące dokumenty:
-projekt
-prognoza
*na co najmniej 21 dni
Organy opiniujące:
Organem właściwym w sprawach opiniowania i uzgadniania w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko jest:
1) Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska - w przypadku dokumentów opracowywanych i zmienianych przez naczelne lub centralne organy administracji rządowej;
2) regionalny dyrektor ochrony środowiska - w przypadku dokumentów regionalnych
Organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej właściwym w sprawach opiniowania i uzgadniania w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko jest:
1) Główny Inspektor Sanitarny - w przypadku dokumentów opracowywanych i
zmienianych przez naczelne lub centralne organy administracji rządowej;
2) państwowy wojewódzki inspektor sanitarny - w przypadku dokumentów regionalnych
3) państwowy powiatowy inspektor sanitarny - w przypadku miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin
Podsumowanie dla dokumentu:
- uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych
- w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione:
-ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko
- opinie właściwych organów
Nie ma procedury odwoławczej - ani społeczeństwo, ani żaden organ nie może kwestionować ustaleń.
7. Oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć:
- decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia.
Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych:
1) przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2) przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem:
1) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części
2) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych
3) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
4) koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz podziemne składowanie
5) decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania
6) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych
7) decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów
ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych
8) decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów
9) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny
10) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
11) decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
12) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady
13) decyzji o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012
14) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego
15) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu
16) decyzji o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci
17) decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych
18) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
18a) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszącej
19) zezwolenia na budowę obiektu jądrowego oraz zezwolenia na budowę składowiska
odpadów promieniotwórczych
20) decyzji o zezwoleniu na założenie
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
- przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
przedsięwzięciu - rozumie się przez to zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin; przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty
ocenie oddziaływania na środowisko podlegają:
przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko
mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny wynika z obowiązku ustalonego w skutek badania wstępnego - screeningu
ocenę przeprowadza się w toku postępowania o:
- wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
- wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach/ warunkach zabudowy, jeżeli organ wydający decyzje tak postanowi
- badanie wstępne - screening - na podstawie karty informacyjnej czy jest potrzebne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, TAK - postanowienie o obowiązku (wcześniej opinia RDOŚ i Inspektora sanitarnego; dotyczy przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko lub obszar Natura 2000 ;jednocześnie scoping
[karcie informacyjnej przedsięwzięcia - rozumie się przez to dokument zawierający
podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu. Do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko oraz w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko -gdy wnioskodawca wystąpił o ustalenie zakresu raportu; w szczególności dane o:
a) rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia,
b) powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego
oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu nieruchomości
szatą roślinną, c) rodzaju technologii,
d) ewentualnych wariantach przedsięwzięcia,
e) przewidywanej ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów,
paliw oraz energii,
f) rozwiązaniach chroniących środowisko,
g) rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji
lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko,
h) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
i) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, znajdujących się w zasięgu znaczącego
oddziaływania przedsięwzięcia]
- określenie zakresu raportu - scoping - jeśli potrzebna ocena - zakres raportu
- raport oceny oddziaływania na środowisko
Inwestor sporządza raport.
Raport - zawsze przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać oraz jeżeli w skutek screeningu nałożono obowiązek w stosunku do przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać:
1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:
a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w
fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania,
b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,
c) przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia;
2) opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
3) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
4) opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania Przedsięwzięcia - „OPIS ZERO”;
5) opis analizowanych wariantów, w tym:
a) wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego,
b) wariantu najkorzystniejszego dla środowiska
wraz z uzasadnieniem ich wyboru (decyzja nie musi wybierać najkorzystniejszego dla środowiska, bo tez elementy ekonomiczne, społeczne);
6) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko;
7) uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:
a) ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze,
b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz,
c) dobra materialne,
d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,
e) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. ad;
8) opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z:
a) istnienia przedsięwzięcia,
b) wykorzystywania zasobów środowiska,
c) emisji;
9) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
10) dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
a) określenie założeń do:
- ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie robót budowlanych,
- programu zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego,
b) analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;
11) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
12) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań
technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich; nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie drogi krajowej;
13) przedstawienie zagadnień w formie graficznej;
14) przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
15) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;
16) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
17) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport;
18) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu;
19) nazwisko osoby lub osób sporządzających raport;
20) źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.
Informacje, o których mowa w pkt 4-8, powinny uwzględniać przewidywane oddziaływanie analizowanych wariantów na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru.
W razie stwierdzenia możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko, informacje, o których mowa w pkt 1-16, powinny uwzględniać określenie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien uwzględniać oddziaływanie przedsięwzięcia na etapach jego realizacji, eksploatacji lub użytkowania oraz likwidacji.
Organ [RDOŚ (samodzielnie, w toku z w/b/p, uzgodnienie wiążące), wójt/b/p, starosta (scalanie gruntów), Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (obiekty energetyki jądrowej)] może:
odstąpić od:
- opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania Przedsięwzięcia - „OPIS ZERO”
- przedstawienie zagadnień w formie graficznej;
- przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
- analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;
- przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
wskazać:
- rodzaje wariantów
- szczegółowa analizę dotyczącą rodzajów oddziaływań
- metody
ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności:
a) weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
b) uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień,
c) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu;
W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określa się, analizuje oraz ocenia:
1) bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na:
a) środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi,
b) dobra materialne,
c) zabytki,
d) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. ac,
e) dostępność do złóż kopalin;
2) możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko;
3) wymagany zakres monitoringu.
- ocena oddziaływania na obszar Natura 2000 w toku oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia
8. Oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym
Konwencja z Espoo - konwencja regionalna
- konwencja o ocenach oddziaływania w kontekście transgranicznym, Espoo 25 luty 1991 r.
- Polska ratyfikowała konwencję w 1997 roku i w tym też roku konwencja weszła w życie
- postanowienia konwencji są transponowane do prawa krajowego przez ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko z 3.10.2008 roku
Transgraniczna ocena oddziaływania na środowisko.
Organy wydające decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach:
1. RDOŚ - może być organem samodzielnie wydającym decyzję, wówczas nie ma żadnego uzgodnienia
2. wójt/burmistrz/prezydent - w toku wydawania decyzji RDOŚ wydaje uzgodnienie (wiążące)
Przedsięwzięcia obiektów energetyki jądrowej - decyzje wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Pojęcia:
Strona pochodzenia: oznacza Umawiającą się stronę lub strony konwencji, pod których jurysdykcją planowane działania mają mieć miejsce
Strona narażenia: oznacza Umawiającą się stronę lub strony konwencji, które mogą być narażone na transgraniczne oddziaływanie planowanej działalności
Cel:
-zapewnienie możliwości udziału i pewnego wpływu na kształt inwestycji realizowanych przez Państwa-strony pochodzenia Państwom narażenia
- dotyczy to raczej zakresu oraz charakteru rozwiązań minimalizujących wpływ na środowisko niż kwestii dotyczących tego czy przedsięwzięcie może być zrealizowane czy nie.
Polska strona pochodzenia
W razie stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, pochodzącego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na skutek:
1) realizacji planowanych przedsięwzięć objętych:
a) decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach,
b) decyzjami [decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego,
decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych], jeżeli w ramach postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
2) realizacji projektów polityk, strategii, planów lub programów
1) koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego;
2) polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
3) polityk, strategii, planów lub programów innych niż wymienione w pkt 1 i 2, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000 jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony.
- przeprowadza się postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko przeprowadza się również na wniosek innego państwa, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie albo realizacja projektu dokumentu
Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku przedsięwzięć
Organ administracji właściwy do wydania decyzji, o których mowa w art. 104 ust. 1 pkt 1, przeprowadzający ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w przypadku stwierdzenia możliwości (ale państwo narażenia może zażądać - Espoo) znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko na skutek realizacji planowanego przedsięwzięcia:
1) wydaje postanowienie o przeprowadzeniu postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, w którym ustala zakres dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia tego postępowania oraz obowiązek sporządzenia tej dokumentacji przez wnioskodawcę, w języku państwa, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie;
2) niezwłocznie informuje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia i przekazuje mu kartę informacyjną przedsięwzięcia;
3) przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska:
a) wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 104 ust. 1 pkt 1,
b) postanowienie, o którym mowa w art. 63 ust. 1, jeżeli zostało wydane,
wraz z opiniami, o których mowa w art. 64 ust. 1,
c) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska po uzyskaniu informacji o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia niezwłocznie powiadamia o tym państwo, na którego terytorium przedsięwzięcie to może oddziaływać, informując o decyzji, która ma być dla tego przedsięwzięcia wydana, i o organie właściwym do jej wydania, oraz załączając kartę informacyjną
przedsięwzięcia.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w powiadomieniu o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko proponuje termin na odpowiedź (państwo narażenia też ma udział społeczeństwa, czas ten sam co u nas), czy państwo, o którym mowa w ust. 1, jest zainteresowane uczestnictwem w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko (po wstępnych informacjach często nie chcą).
Jeżeli państwo, o którym mowa w ust. 1, powiadomi, że jest zainteresowane uczestnictwem w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska:
1) w porozumieniu z organem administracji przeprowadzającym ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, uzgadnia z tym państwem terminy etapów postępowania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia możliwości udziału w postępowaniu właściwych organów oraz społeczeństwa tego
państwa;
2) przekazuje temu państwu całą dokumentację
[a) wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 104 ust. 1 pkt 1, b) postanowienie, o którym mowa w art. 63 ust. 1, jeżeli zostało wydane, wraz z opiniami, o których mowa w art. 64 ust. 1, c) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko]
Konsultacje transgraniczne (bilateralne)
Organ administracji przeprowadzający ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko prowadzi (może nie musi), za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, konsultacje z państwem, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie. Konsultacje dotyczą środków eliminowania lub ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może przejąć prowadzenie konsultacji, jeżeli uzna to za celowe ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.
W konsultacjach [prowadzonych przez organ adm. za pośrednictwem GDOŚ] uczestniczy Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, a w konsultacjach [GDOŚ] organ administracji przeprowadzający ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Uwagi i wnioski (nie musi być pozytywna reakcja/odpowiedź) dotyczące karty informacyjnej przedsięwzięcia złożone przez państwo uczestniczące w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, rozpatruje się przy wydawaniu postanowień o przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska przekazuje bez zbędnej zwłoki państwu uczestniczącemu w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko decyzję (ta sama decyzja co w porządku krajowym).
Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku projektów polityk, strategii, planów i programów
W przypadku stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko na skutek realizacji strategii, programu, planu organ administracji opracowujący projekt tego dokumentu niezwłocznie
informuje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko skutków realizacji tego dokumentu i przekazuje mu projekt dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Projekt dokumentu oraz prognozę oddziaływania na środowisko, w części która umożliwi państwu, na którego terytorium realizacja projektu może oddziaływać, ocenę możliwego znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, sporządza się w języku tego państwa.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska po uzyskaniu informacji o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko projektu strategii czy planu niezwłocznie powiadamia o tym państwo, na którego terytorium realizacja projektu dokumentu może oddziaływać, załączając do powiadomienia
projekt tego dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w powiadomieniu o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko proponuje termin na odpowiedź, czy państwo narażenia, jest zainteresowane uczestnictwem w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Postępowanie w przypadku oddziaływania pochodzącego z zagranicy
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska po otrzymaniu dokumentów zawierających informacje o:
1) przedsięwzięciu podejmowanym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego realizacja może oddziaływać na środowisko na jej terytorium,
2) projekcie dokumentu opracowywanym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego skutki realizacji mogą oddziaływać na środowisko na jej terytorium
- niezwłocznie przekazuje je regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na obszar możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Po stwierdzeniu zasadności przystąpienia do postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko regionalny dyrektor ochrony środowiska wykłada do wglądu w języku polskim powyższe dokumenty w zakresie, w jakim jest to niezbędne do analizy oddziaływania przedsięwzięcia albo skutków realizacji dokumentu na środowisko. Konsultacje społeczne.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska przygotowuje i przedkłada Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska projekt stanowiska dotyczącego przedsięwzięcia albo projektu dokumentu, których realizacja może oddziaływać na środowisko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska powiadamia państwo podejmujące przedsięwzięcie albo opracowujące projekt dokumentu, których realizacja może oddziaływać na środowisko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o stanowisku dotyczącym odpowiednio tego przedsięwzięcia albo dokumentu.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska podaje do publicznej wiadomości informację odpowiednio o decyzji albo dokumencie i o możliwościach zapoznania się z ich treścią.
9. Oceny oddziaływania na obszary Natura 2000
- przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko
- przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
Lista nie będzie określać czy dane przedsięwzięcie może zawsze znacząco czy tez potencjalnie oddziaływać na środowisko obszaru natura 2000 zalezy od rodzaju przedsięwzięcia, obszaru, gatunku (przedmiot)
Organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia, innego niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jest obowiązany do rozważenia, przed wydaniem
tej decyzji, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000.
Do decyzji należą w szczególności:
1) decyzje - np. o warunkach zabudowy, pozwolenie na budowę
2) koncesja wydawana na Prawo geologiczne i górnicze
3) pozwolenie wodnoprawne
4) zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów
5) pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach
Jeżeli organ, o którym mowa w ust. 1, uzna, że przedsięwzięcie, inne niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, wydaje postanowienie w sprawie nałożenia obowiązku przedłożenia przez inwestora właściwemu miejscowo regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska dokumentacji:
1) wniosku o wydanie decyzji
2) karty informacyjnej przedsięwzięcia;
3) poświadczonej przez właściwy organ kopii mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
4) mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać
przedsięwzięcie;
5) wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Oddziałuje:
Po otrzymaniu dokumentów regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdza, uwzględniając łącznie uwarunkowania w odniesieniu do oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, w szczególności w odniesieniu do integralności i spójności tych obszarów, oraz biorąc pod uwagę skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami, w drodze postanowienia uzgadniającego, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Postanowienie to wydaje się w przypadku stwierdzenia, że przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 (wraca do postępowania głównego i wójta/b/p). W tym postanowieniu regionalny dyrektor ochrony środowiska
nakłada obowiązek przedłożenia, w dwóch egzemplarzach wraz z ich zapisem w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych, raportu [przez inwestora] o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 [skupia się na N2000 a nie dobrach kultury itd.] i określa zakres tego raportu.
Zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 powinien być ograniczony do określenia oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 [1. przedmiot ochrony i jego środowisko, siedliska od których jest uzależniony, a nie całe środowisko 2. wpływ na integralność obszaru 3. spójność całej sieci]
Znaczące oddziaływanie:
Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania decyzji odmawia zgody [organ jest związany decyzją RDOŚ] na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą łącznie przesłanki:
- nadrzędny interes publiczny
- brak rozwiązań alternatywnych (racjonalnych)
- kompensacja przyrodnicza - naprawa szkód np. odtworzenie siedliska lub znalezienie siedliska poza Natura 2000 i polepszenie jego jakości i włączenie go do natura 2000
(-przedsięwzięcie służące ogółowi społeczeństwa, np. autostrada, korzyści z jego realizacji przewyższają ochronę obszaru Natura 2000
-nie da się zrealizować celu w inny sposób
-obowiązek naprawy szkód, które powstały na obszarze N2000)
Nie oddziałuje:
W przypadku stwierdzenia, że przedsięwzięcie nie będzie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdza, w drodze postanowienia uzgadniającego, brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 - powrót do postępowania głównego i wydanie decyzji (np. o warunkach zabudowy)
Gatunki, siedliska priorytetowe (dyrektywa siedliskowa)- istnieją tylko na obszarze Europy- istnieje obowiązek utworzenia obszaru N2000 , występują dodatkowe zobowiązania co do przedsięwzięcia > interes publiczny ograniczony do zdrowia i życia ludzi, bezpieczeństwa powszechnego (np. przeciwpowodziowe)> formularz komunikacyjne do KE (po zatwierdzeniu znacząco oddziałujących); jeżeli żaden z nich trzeba zasięgnąć opinii KE przed wydaniem zgody na przedsięwzięcie (właściwie ma charakter zgody)
10. Założenia pakietu energetyczno-klimatycznego
Pakiet energetyczno-klimatyczny - po protokole z Kioto dla państw UE
Cele: UE
1. o 20 % zredukuje emisję gazów cieplarnianych (z opcją 30% redukcji, o ile w tym zakresie zostaną zastosowane porozumienia międzynarodowe) w stosunku do poziomu emisji w 1990 roku
2. zwiększenie o 20% energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii
3. o 20% zwiększenie efektywności energetycznej w stosunku do prognoz na rok 2020
4. zwiększy udział biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw transportowych co najmniej do 10%
Brak uzgodnień po konferencji w Kioto (po 2012r.), co powoduje, iż po tym terminie nie będą obowiązywać żadne międzynarodowe standardy zapobiegające emisji gazów cieplarnianych. Poza tym protokół z Kioto również nie jest realizowany i jest nieskuteczny -> poziom emisji ciągle wzrasta drastycznie
* „podatek węglowy” - jako jedno z proponowanych rozwiązań, ponieważ konsumpcja w UE i USA napędza emisję w Azji (Chiny, Indie) > czyli proponuje się uzależnienie opłat bez znaczenia, gdzie następuje emisja, a gdzie konsumpcja*
Pakiet energetyczno-klimatyczny:
- ma obowiązywać tylko w UE
- może spowodować obniżenie konkurencyjności UE, bo inne kraje nie będą realizować
Sposób realizacji:
Cele dla Polski:
NON ETS dopuszczalna zmiana emisji 2005-2020 > +14%
OZE udział Odnawialnych Źródeł Energii w finalnym zapotrzebowaniu na energię w 2020 > 15%
EU ETS wzrost liczby uprawnień przeznaczonych dla Polski do sprzedaży na aukcji - (88% - 10% -2%)
39% rekompensacji dla uboższych państw UE w oparciu o wskaźnik PKB/mieszkańca
27% bonus za wcześniejsze wysiłki redukcyjne powyżej 20% w 2005 roku w stosunku do protokołu z Kioto
Mechanizm zwieksza liczbe uprawnień
11. Rodzaje odpowiedzialności w ochronie środowiska
Odpowiedzialność za szkody w środowisku:
1. dyrektywa 2004/35/WE PE i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. ws. odpowiedzialności za szkody w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu
2. ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku
12. Odpowiedzialność za szkody w środowisku na podstawie ustawy o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku
Szkoda w środowisku:
- negatywna, mierzalna zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, oceniana w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działania prowadzone przez podmiot korzystający ze środowiska:
1. w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych (mającą znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ochrony tych gatunków lub siedlisk przyrodniczych)
2. w wodach (mającą znaczący negatywny wpływ na stan ekologiczny, chemiczny lub ilościowy wody)
3. w powierzchni ziemi (mającą znaczący negatywny wpływ na zanieczyszczenie gleby lub ziemi, w tym w szczególności zanieczyszczenie mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi)
Gatunki chronione:
a) gatunki objęte ochroną w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie przyrody,
b) gatunki ptaków wędrownych
Chronione siedliska przyrodnicze:
a) siedliska przyrodnicze objęte jedną z form ochrony przyrody w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie przyrody (parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000 [sieć obszarów N2000 obejmuje obszary specjalnej ochrony ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk]/ formy indywidualne/ formy ochrony gatunkowej) lub podlegające ochronie na podstawie art. 33 ust. 2 tej ustawy (projektowane obszary Natura 2000),
b) siedliska przyrodnicze należące do typów siedlisk określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 26 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
c) siedliska oraz miejsca rozrodu gatunków chronionych
d) miejsca lęgu, pierzenia i zimowania ptaków wędrownych oraz miejsca ich zatrzymywania się wzdłuż tras wędrówek
Obowiązki korzystającego ze środowiska:
- podjęcie działań zapobiegawczych w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą
- podjecie działań zmierzających do ograniczenia rozmiarów szkody
- podjęcie działań naprawczych
- obowiązek zgłoszenia organowi ochrony środowiska i Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w przypadku wystąpienia szkody lub niezażegnanie bezpośredniego zagrożenia szkodą
Zgłoszenie:
- dane podmiotu
- określenie przedmiotu wykonywanej działalności - PKD
- opis szkody - rozmiar, miejsce, data wystąpienia
- opis podjętych działań zapobiegających i naprawczych
Reżimy odpowiedzialności:
oparty na zasadzie ryzyka związany z prowadzeniem przez podmiot korzystający ze środowiska enumeratywnie określonych rodzajów działalności, które uznane są przez ustawę za stwarzające ryzyko szkody w środowisku
-potrzebny jest związek przyczynowo-skutkowy, wystarczy, że działalność jest zakwalifikowana jako taka, która może wyrządzić szkodę, związek między działalnością a wystąpieniem szkody
- zasada ryzyka - zakres przedmiotowy:
* odzysk i unieszkodliwianie odpadów
* działalność w zakresie zagospodarowania odpadami przez wytwórcę odpadów
* działalność w zakresie gospodarowania odpadami wymagająca zgłoszenia
* działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
* międzynarodowy obrót odpadami
* działalność wymagająca uzyskanie pozwolenia zintegrowanego
* działalność wymagająca uzyskanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub płynów do powietrza
* działalność wymagająca uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na:
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
- pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych,
- retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych
* organizmy genetycznie zmodyfikowane
- zamknięte użycie GMO
- zamierzone uwolnienie GMO do środowiska
- wprowadzenie produktów GMO do obrotu
* produkcja, wykorzystywanie, przechowywanie, przetwarzanie, składowanie, uwolnienie do środowiska oraz transport:
- substancji niebezpiecznych
- środków ochrony roślin
- produktów biobójczych
* transport towarów lub materiałów niebezpiecznych w rozumieniu ustawy:
- o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych
- o przewozie koleją towarów niebezpiecznych
- o bezpieczeństwie morskim
- o żegludze śródlądowej
oparty na zasadzie winy, reguluje odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska w odniesieniu do zagrożenia szkodą lub szkód spowodowanych działalnością inną niż stwarzającą ryzyko szkody, jeśli dotyczą one gatunków chronionych lub chronionych siedlisk przyrodniczych
- nie ma katalogu
- tylko jeden rodzaj szkód
- wina umyślna
- wina nieumyślna w postaci:
* lekkomyślność
* niedbalstwo
decyzja uzgadniająca warunki
Podmiot korzystający ze środowiska uzgadnia warunki przeprowadzenia działań naprawczych z organem ochrony środowiska.
Wniosek [podmiotu korzystającego ze środowiska] o uzgodnienie warunków przeprowadzenia działań naprawczych zawiera informacje na temat:
1) obszaru wymagającego podjęcia działań naprawczych;
2) funkcji pełnionych przez obszar wymagający działań naprawczych;
3) początkowego stanu środowiska na danym terenie;
4) aktualnego stanu środowiska na danym terenie;
5) planowanego zakresu i sposobu przeprowadzenia działań naprawczych oraz planowanego terminu ich rozpoczęcia i zakończenia.
Uzgodnienie warunków przeprowadzenia działań naprawczych następuje w drodze decyzji określającej:
1) stan, do jakiego ma zostać przywrócone środowisko;
2) zakres i sposób przeprowadzenia działań naprawczych;
3)ewentualną kolejność działań naprawczych, jeśli więcej niż jedna szkoda
4) termin rozpoczęcia i zakończenia działań naprawczych.
stan początkowy - stan i funkcje środowiska oraz poszczególnych elementów przyrodniczych przed wystąpieniem szkody w środowisku, oszacowane na podstawie dostępnych informacji; w przypadku szkody w powierzchni ziemi rozumie się przez to stan zgodny ze standardami jakości gleby i ziemi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska
decyzja nakładająca obowiązek naprawienia szkody
w przypadku braku podjęcia działań zapobiegawczych i naprawczych
1) zakres i sposób przeprowadzania działań zapobiegawczych
2) stan, do jakiego ma zostać przywrócone środowisko;
3) zakres i sposób przeprowadzenia działań naprawczych;
4) termin rozpoczęcia i zakończenia działań naprawczych.
Organ ma obowiązek działań egzekucyjnych.
W przypadku braku podjęcia działań zapobiegawczych i naprawczych:
- gdy podmiot korzystający ze środowiska zgłosił wystąpienie szkody - organ wszczyna postępowanie z urzędu (podmiot nie wystąpił o decyzję uzgodnieniową)
- wystąpił o decyzje uzgodnieniową, ale nie podjął działań - organ wszczyna postępowanie i wydaje decyzję nakładająca obowiązek - może też wszcząć egzekucję
- podmiot nie zgłosił bezpośredniego zagrożenia szkodą
Zgłoszenia może dokonać:
- organ może wszcząć postępowanie z urzędu
- każdy - osoba fizyczna, prawna, j. org. nieposiadająca os. prawnej, organizacja ekologiczna, organ adm.pub. (jeśli zagraża lub szkoda dotyczy środowiska jako dobra wspólnego)
Zgłoszenie:
- dane podmiotu zgłaszającego
- opis szkody - rodzaj, miejsce, data wystąpienie zagrożenia lub szkody
- w miarę możliwości dokumentacja potwierdzająca zagrożenie lub szkodę
Wszczęcie postępowania:
- wszczyna RDOŚ
- organ sprawdza przesłanki oraz czy szkoda miała miejsce
- wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, gdy stwierdzi, że nie było szkody - zażalenie do GDOŚ
- wszczyna postępowanie - na prawach strony mogą występować organizacje ekologiczne lub organy administracji publicznej zgłaszające zagrożenie lub szkodę, a pozostałe podmioty zgłaszające nie mają takiego statusu (na tym etapie kończy się ich rola)
Organ a działania zapobiegawcze i naprawcze:
Organ ochrony środowiska podejmuje działania zapobiegawcze lub naprawcze, jeżeli:
1) podmiot korzystający ze środowiska nie może zostać zidentyfikowany lub nie można wszcząć wobec niego postępowania egzekucyjnego, lub egzekucja okazała się bezskuteczna;
2) z uwagi na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub możliwość zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku jest konieczne natychmiastowe podjęcie tych działań.
Jeśli podmiot ujawni się później/stanie się wypłacalny - można go obciążyć kosztami
Koszty działań zapobiegawczych i naprawczych:
Koszty przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych ponosi podmiot korzystający ze środowiska.
Podmiot korzystający ze środowiska nie ponosi kosztów przeprowadzenia działań zapobiegawczych i naprawczych, jeżeli wykaże, że bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku lub szkoda w środowisku:
1) zostały spowodowane przez inny wskazany podmiot oraz wystąpiły mimo zastosowania przez podmiot korzystający ze środowiska właściwych środków bezpieczeństwa;
2) powstały na skutek podporządkowania się nakazowi wydanemu przez organ administracji publicznej, chyba że nakaz ten wynikał z emisji lub zdarzenia spowodowanego własną działalnością podmiotu korzystającego ze środowiska.
Permit Defence
Art. 8 ust.4 dyrektywy zezwala krajom na odstapienie od ponoszenia kosztów przez podmiot gospodarczy, jeśli nie są spowodowane jego winą lub zaniedbaniem, zaś szkody spowodowane są emisją lub zdarzeniem, na które udzielone jest wyraźne zezwolenie. Jeśli organ wyda np. decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach (na budowę autostrady), to w ramach działań podjętych na skutek zezwolenia podmiot nie będzie obciążony skutkami tej decyzji (podmiot nie będzie odpowiedzialny za szkody wynikłe przez wybudowanie tej autostrady, ale tylko w zakresie tej decyzji).
13. Prawno-finansowe instrumenty wsparcia ochrony środowiska na przykładzie wsparcia odnawialnych źródeł energii:
ustawa prawo energetyczne
rozporządzenie ministra gospodarki z 14.VIII.2008
odnawialne źródło energii - wykorzystujące w procesie przetwarzania energie (ale np. wylesianie pod soje i trzcinę cukrową, nie gazy cieplarniane ale i tak nie obniża CO2):
-wiatru (kolizje z ptakami i nietoperzami)
-promieniowania słonecznego (nieinwazyjna ale droga i mało wydajna)
-geotermalną (mało inwazyjna, ale droga i nie wszędzie dostępna)
-fal
-prądów i pływów morskich (dopiero początki)
-spadku rzek (ale zakłócanie ekosystemów w rzekach - wymieranie gatunków, łosoś w Wiśle)
oraz energie pozyskiwaną z :
-biomasy
-biogazu wysypiskowego
-biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych
Koncesje:
- wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych (wydaje Prezes URE)
- przedsiębiorstwa energetyczne wnoszą coroczne opłaty do budżetu państwa, obniżające koszty ich działalności (moc poniżej 5 MW są zwolnione z opłat)
obowiązek zakupu energii z odnawialnych źródeł energii
-sprzedawca energii z urzędu (dystrybutor energii) jest obowiązany do zakupu energii ze źródeł odnawialnych
- sprzedawca z urzędu - przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na obrót paliwami gazowymi lub energią elektryczną, świadczące usługi kompleksowe odbiorcom paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy
- zakup ten odbywa się po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej na rynku (cena gwarantowana, można wiecej) w poprzednim roku kalendarzowym,
- za uchylanie się od obowiązku Prezes URE nakłada karę w wysokości niemniejszej od iloczynu średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej i ilości tej energii (tyle samo co za odebranie); kara stanowi przychód NFOŚiGW
świadectwa pochodzenia
- Potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii jest świadectwo
pochodzenia tej energii. Świadectwo pochodzenia wydaje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na wniosek
przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii (w terminie 45 dni od wytworzenia), złożony za pośrednictwem operatora systemu elektroenergetycznego (czyli tego kto kupił ode mnie energię, z potwierdzeniem danych), na którego obszarze działania znajduje się odnawialne źródło energii określone we wniosku, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku.
- przedsiębiorstwo elektryczne sprzedające energię odbiorcy końcowemu musi:
-uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia OZE lub
- uiścić opłatę zastępczą odpowiednio do brakującej ilości świadectw pochodzenia
Opłata zastępcza
- dochód NFOŚiGW
-267,95 zł - jednostkowa opłata zastępcza w 2010 roku
- opłata wnoszona do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy na rachunek NFOŚiGW
23