URZĄDZANIE LASU- zajmuje się organizacją produkcji w gosp leśnym.Odpowiada na pytania: ile, gdzie , jak i kiedy ciąć oraz odnawiać. W celu powzięcia decyzji musi być podjęta informacja z lasu, inf o potrzebach społeczeństwa oraz istnieć oparcie w nauce.
„Instrukcja sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa” została opracowana zgodnie z wymogami ustawy z dnia 28 września 1991 o lasach oraz rozporządzenia M.O.Ś, Z.N i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenia lasu.
Cele i zadania UL
1) inwentaryzacja i ocena stanu lasu, w tym gleb, siedlisk i drzewostanów, oraz określenie i kształtowanie naturalnych relacji między nimi;
2) rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz opracowanie programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa;
3) rozpoznanie funkcji lasu w powiązaniu z zagospodarowaniem przestrzennym;
4) dokonanie podziału lasów - wg pełnionych funkcji i przyjętych celów gospodarowania - na gospodarstwa (w tym: specjalne, lasów ochronnych oraz lasów wielofunkcyjnych z dominującą funkcją produkcyjną, zwanych dalej lasami gospodarczymi), z wyróżnieniem drzewostanów do przebudowy, na potrzeby regulacji użytkowania głównego, optymalizacji etatów użytkowania
rębnego i przedrębnego oraz realizacji długookresowych i średniookresowych celów hodowlanych;
5) określenie długo- i średniookresowych hodowlanych i technicznych celów gospodarki leśnej dla urządzanego obiektu, umożliwiających formułowanie
celów doraźnych w poszcz. drzewostanach;
6) projektowanie pożądanej struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej lasu oraz budowy piętrowej drzewostanów;
7) kształtowanie wielkości i struktury zapasu produkcyjnego w urządzanej jednostce,
w ramach gospodarstw, obrębów leśnych i w całym nadleśnictwie;
8) ustalenie etatów cięć użytkowania rębnego i przedrębnego;
9) ustalenie możliwości lokalizacji etatu cięć użytkowania rębnego w wielkości przyjętej za optymalną;
10) ustalenie zadań gosp. na dziesięciolecie i określenie sposobów ich realizacji;
11) ustalenie stref uszkodzenia lasu (po wprowadzeniu obowiązku ustalania takich stref; oraz stopni uszkodzenia drzewostanów;
12) określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochrony ppoż
13) ustalenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej
14) określenie potrzeb w zakresie remontów i budowy infrastruktury technicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji;
15) zobrazowanie przestrzenne (wizualizacja) urządzanego obiektu, funkcji lasu, wyników inwentaryzacji oraz zadań gospodarki leśnej;
16) sporządzenie ogólnego opisu lasów, w tym danych dotyczących: warunków przyrodniczych i ekonomicznych, analizy gospodarki leśnej w minionym
okresie, celów i zasad gospodarki przyszłej, projektowanych sposobów realizacji gospodarki leśnej, zadań na najbliższe dziesięciolecie oraz programu
ochrony przyrody dla nadleśnictwa.
CELEM INWENTARYZACJI LASU jest rozpoznanie i opisanie stanu lasu oraz zaprojektowanie
wskazań gospodarczych dla poszczególnych drzewostanów i gruntów
leśnych niezalesionych, a także opisanie gruntów przeznaczonych do zalesienia
i pozostałych gruntów nieleśnych nadleśnictwa, według stanu na dzień
1 stycznia pierwszego roku obowiązywania planu urządzenia lasu.
Zakres
1) prace przygotowawcze;
2) taksację lasu, czyli sporządzenie opisu taksacyjnego wraz ze wstępnym oszacowaniem
miąższości drzewostanów i określeniem wskazań gospodarczych;
3) inwentaryzację zasobów drzewnych dla obrębu leśnego wraz z rozdziałem
miąższości do klas wieku i poszczególnych drzewostanów;
4) sporządzenie map obrazujących wyniki inwentaryzacji lasu (mapa gospodarcza,
mapy przeglądowe: drzewostanów, siedlisk, funkcji lasu oraz mapa
sytuacyjna);
5) sporządzenie zestawień zbiorczych danych inwentaryzacyjnych (raportów
w formie tabel i wykazów) oraz zebranie danych uzupełniających do planu
urządzenia lasu;
6) sporządzenie opisu ogólnego nadleśnictwa w części dotyczącej spraw związanych
z inwentaryzacją lasu i jej wynikami
PRACE PRZYGOTOWAWCZE
a) weryfikację dokumentów ewidencyjnych, dostarczonych przez nadleśniczego
wykonawcy projektu planu urządzenia lasu;
20
b) aktualizację dominujących funkcji lasu i zasięgu (konturów, lokalizacji)
obszarów chronionych wraz z aktualizacją stref uszkodzeń lasu (z zastrzeżeniem
§ 10, ust. 6 niniejszej instrukcji),
c) prace siedliskowe obejmujące: sklasyfikowanie gleb i siedlisk, wyróżnienie
i skartowanie siedlisk, opracowanie map siedliskowych oraz sporządzenie
opisu ogólnego prac siedliskowych.
2. Prace przygotowawcze należy wykonać przed taksacją, z takim wyprzedzeniem,
aby podczas I Komisji Techniczno-Gospodarczej (nazywanej dalej
I KTG) mogły być ustalone szczegółowe wytyczne do taksacji lasu i sporządzania
map numerycznych.
OPIS TAKSACYJNY LASU
Sporządzenie opisu taksacyjnego wymaga przeprowadzenia taksacji, to jest
wyznaczenia (ustalenia) granic wyłączeń taksacyjnych oraz określenia elementów
taksacyjnych i wskazań gospodarczych dla tych wyłączeń.
SIEDLISKO
Typ siedliskowy lasu podaje się dla gruntów leśnych zalesionych i niezalesionych
(bez gruntów związanych z gospodarką leśną), zgodnie z podziałem zawartym
w „Siedliskowych podstawach hodowli lasu”
Dla typów siedliskowych charakteryzujących się znacznym zróżnicowaniem
wilgotności można podawać wariant uwilgotnienia siedliska
GLEBĘ opisuje się podając jej typ, podtyp i gatunek (z możliwością zapisu do
trzech warstw, np.: pl/pg/ip), zgodnie z kryteriami zawartymi w „Instrukcji
wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”. Dodatkowymi symbolami oznacza
się gleby na gruntach porolnych oraz na gruntach zrekultywowanych.
POKRYWĘ runa określa się podając jej typ. Wyróżnia się następujące typy pokryw:
a) naga - brak ścioły i runa;
b) ścioła - tylko ścioła, brak runa;
c) zielna - płaty roślin zielnych;
d) mszysta - kobierce mchów zajmują całą bądź przeważającą część powierzchni;
e) mszysto-czernicowa - kobierce mchów na przemian z płatami borówek;
f) zadarniona - przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łany borówek;
g) silnie zadarniona - przeważa roślinność trawiasta występująca zwarcie
i tworząca silnie przeplatający się system korzeni; odnowienie lub zalesienie
wymaga stosowania zabiegów agrotechnicznych;
h) silnie zachwaszczona - roślinność runa występuje zwarcie, składa się z roślin
silnie i głęboko ukorzeniających się albo dających kłącza lub rozłogi,
co uniemożliwia odnowienie lasu lub zalesienie bez zabiegów agrotechnicznych.
9. W przypadku braku
FUNKCJA LASU,
1. Lasy zostały podzielone dla celów planowania
urządzeniowego, w zależności od wagi pełnionych funkcji ochronnych,
na 3 podstawowe (główne) grupy lasów: lasy rezerwatowe, lasy ochronne oraz
lasy gospodarcze.
2. W opisie taksacyjnym główną (dominującą) funkcję lasu określa się podając:
rezerwat lub las ochronny, a brak informacji o zaliczeniu do rezerwatów
lub lasów ochronnych oznacza zaliczenie do lasów gospodarczych.
RODZAJ REZERWATU (ścisły, częściowy) podaje się zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem
w sprawie utworzenia rezerwatu, a kategorie ochronności -
zgodnie z odpowiednią decyzją ministra środowiska o uznaniu lasu za ochronny,
wyróżniając następujące kategorie przewodnie i ich kody literowe:
1) glebochronne - OCH GLEB,
2) wodochronne - OCH WOD,
3) trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu - OCH USZK,
4) cenne fragmenty rodzimej przyrody - OCH CENNE,
5) stałe powierzchnie badawcze i doświadczalne - OCH BADAW,
6) nasienne - OCH NAS,
7) ostoje zwierząt - OCH OSTOJ,
8) w miastach i wokół miast - OCH MIAST,
9) uzdrowiskowe - OCH UZDR,
10) obronne - OCH OBR.
INNE (NIŻ REZERWATY I LASY OCHRONNE) powierzchniowe formy ochrony przyrody
i krajobrazu występujące w lasach, w tym:
1) parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczo-
krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne, strefy ochronne - wynikające
z ustawy o ochronie przyrody (niekiedy również „powierzchniowe”
pomniki przyrody);
2) lasy wpisane do rejestru zabytków - wynikające z ustawy o ochronie dóbr
kultury;
3) leśne kompleksy promocyjne - wynikające z ustawy o lasach,
GOSPODARSTWA
Na podstawie dominujących funkcji pełnionych przez lasy (z uwzględnieniem
wszystkich funkcji pozostałych), a także przyjętych celów gospodarowania
(z uwzględnieniem możliwości produkcyjnych siedlisk leśnych), dla celów planowania
urządzeniowego wyróżnia się, w ramach obrębu leśnego, jednostki
regulacyjne nazywane gospodarstwami. Dominujące funkcje lasu narzucają
główny podział gospodarczy na: rezerwaty, lasy ochronne i lasy gospodarcze,
z tym, że drzewostany pełniące funkcje specyficzne gromadzone są w gospodarstwie
specjalnym, niezależnie od głównego podziału gospodarczego.
Podobnie grupowane są (zarówno z lasów ochronnych, jak i gospodarczych)
w odrębne gospodarstwo drzewostany przeznaczone do pilnej przebudowy.
Pozostałe drzewostany ujmowane są odpowiednio w gospodarstwie lasów
ochronnych lub w gospodarstwie lasów gospodarczych (podzielonym odpowiednio
na mniejsze gospodarstwa: zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe).
RODZAJE POWIERZCHNI NIE STANOWIĄCYCH WYŁĄCZEŃ
-liniowe szczegóły sytuacji wewnętrznej do 10 m szerokości (rowy, linie, drogi)
-luki są to powierzchnie pozbawione drzew, większe niż 0,02 ha, położone w drzewostanach II klasy wieku i starszych, ale nie przeznaczonych do użytkowania rębnego, nie spełniające kryteriów kwalifikujących je do ujmowania w oddzielne wyłączenia taksacyjne,
-gniazda są to nieodnowione lub odnowione powierzchnie w drzewostanach w których wykonano je jako pierwsze etapy użytkowania rębnego odpowiednimi rębniami złożonymi.
-Kępy dotyczą tylko gatunku, który nie jest zaznaczony w warstwie, a występuje w d-nie