Nazwisko i imię	Tomasz Czupich
Grupa	81A1	Data
Zespół	1	Ocena
Rok akademicki	2011/2012	Podpis

LABORATORIUM nr 35

Obróbka cieplna stali

Sprawozdanie winno zawierać:

Opracowanie wszystkich zadań przedstawionych w formularzu sprawozdania.

Zakres wiedzy:

• definicja martenzytu oraz podstawowe cechy przemiany martenzytycznej;

• interpretacja wykresu CTPi oraz CTPc;

• podstawowe zabiegi obróbki cieplnej;

• mikrostruktura stali niestopowej po odpuszczaniu niskim, średnim i wysokim;

• mechanizmy przemian fazowych w stalach;

• wpływ hartowania i odpuszczania na własności mechaniczne stali niestopowej;

• rola ośrodków chłodzących;

• sposoby hartowania, krytyczna prędkość chłodzenia;

• sposoby pomiaru twardości i udarności.

Literatura:

[1] Rudnik St., Metaloznawstwo, WNT, Warszawa 1996;

[2] Dobrzański L.A., Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach, WNT, Warszawa 1996;

[3] Dobrzański L. A., Podstawy kształtowania struktury i własności materiałów metalowych, wyd. Pol. Śl., Gliwice 2007;

[4] Przybyłowicz K., Metaloznawstwo, WNT, Warszawa 2007;

[5] Wielgosz R., Pytel S. [red], Zajęcia laboratoryjne z metaloznawstwa, skrypt PK, Kraków 2003

oraz inne podręczniki akademickie z zakresu materiałoznawstwa tworzyw metalowych, inżynierii materiałowej, metaloznawstwa i obróbki cieplnej.

Zadanie 1. Na poniższym fragmencie układu równowagi żelazo-cementyt zaznaczyć zakres temperatury wygrzewania zapewniający prawidłowe przeprowadzenie hartowania i normalizowania próbek ze stali niestopowej o zawartości węgla od.0,1% do 1,2 %. Krótko uzasadnić zasady doboru właściwej temperatury dla hartowania oraz normalizowania stali o strukturze pod i nadeutektoidalnej.

Odpowiedź: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 2. Przeprowadzić obróbkę cieplną próbek udarnościowych typu KCU wykonanych ze stali konstrukcyjnej o zawartości 0,45% C zgodnie z informacją zawartą w tabeli 1. Przebieg obróbki cieplnej przedstawić w układzie współrzędnych temperatura-czas na poniższych wykresach.

Zadanie 3. Po obróbce cieplnej przeprowadzić:

− pomiary twardości (HRC lub HRB) obrobionych cieplnie próbek oraz na podstawie instrukcji do ćwiczeń dokonać ich przeliczenia na twardość w skali HB oraz HV,

− na podstawie pomiarów twardości wyznaczyć orientacyjne wytrzymałości próbek na rozciąganie R_m ,

− pomiary udarności KCU,

− określić mikrostruktury próbek.

Wszystkie wyniki podać w tabeli 1.

Tabela 1. Wyniki pomiarów

Lp.

Obróbka cieplna

Twardość

Rm

Praca łamania

KCV

mikrostruktura

HRB

HRC

HB

HV

[MPa]

[J]

[J/cm^2]

1

Stan dostawy

2

Normalizowanie

3

Hartowanie (woda)

4

Hartowanie (woda), niskie odpuszczanie

5

Hartowanie (woda), średnie odpuszczanie

6

Hartowanie (woda), wysokie odpuszczanie

7

Hartowanie (olej)

Zadanie 4. Narysować wykres właściwości mechanicznych (twardości HV oraz udarności KCU) w zależności od temperatury odpuszczania stali.

Wnioski dotyczące wyników badań: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

---