AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Liczba punktów ECTS 6	SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Nazwa przedmiotu/modułu:	Podstawy Zarządzania Bezpieczeństwem/Przywództwo
Nazwa angielska:
Kierunek studiów:	Bezpieczeństwo Narodowe
Poziom studiów:	Pierwszego stopnia - stacjonarne
Specjalność:
Profil studiów:	Ogólnoakademicki
Rok akademicki - semestr	2013/2014; semestr I - zimowy
Jednostka prowadząca:	Wydział Bezpieczeństwa Narodowego,
Prowadzący przedmiot:	Imię, Nazwisko Waldemar Kitler
		Adres email [e-mail]
		Imię, Nazwisko Leszek Kanarski
		Adres email [e-mail]

CELE MODUŁU (PRZEDMIOTU):

C1: zapoznać studentów z podstawami wiedzy z zakresu zarządzania bezpieczeństwem określonego podmiotu (jednostki, organizacji, grupy społecznej, państwa i grupy państw) oraz z wiedzą o istocie oraz uwarunkowaniach przywództwa politycznego, społecznego, i organizacyjnego oraz wpływem zachowań przywódczych na skuteczność zarządzania bezpieczeństwem danego podmiotu C2: zapoznać ze specyfiką zarządzania bezpieczeństwem jednostki, organizacji, grupy społecznej, państwa i grupy państw, jako szczególnego rodzaju zarządzania w ogóle C3: ukształtować umiejętności zastosowania posiadanej wiedzy do opisu i analizy efektywności oraz zachowań przywódczych przejawianych przez ludzi w procesie kierowania na różnych poziomach zarządzania C4 nauczyć zastosowania wiedzy dotyczącej zarządzania i przywództwa do identyfikacji źródeł władzy i tworzenia warunków prawno-organizacyjnych do wywierania wpływu na wszystkich poziomach struktur społecznych w osiąganiu celów kierującego z celami bezpieczeństwa włącznie. C5: zapoznać z różnymi dziedzinami zarządzania bezpieczeństwem oraz wykazać znaczenie wiedzy i umiejętności w tym zakresie w osiąganiu celów organu zarządzającego. C6: uświadomić znaczenie wiedzy z zakresu przywództwa i efektywnych form wywierania wpływu na rozwój własnych kompetencji społecznych w tym zakresie.

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI:

Brak lub wpisać

OCZEKIWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA:

WIEDZA EK1: potrafi wykorzystać podstawowe kategorie teoretyczne z obszaru wiedzy o zarządzaniu oraz przywództwie do wyjaśniania oraz analizy problematyki zarządzania bezpieczeństwem oraz przywództwa politycznego, społecznego i wojskowego realizowanego w strukturach demokratycznego państwa i gospodarki rynkowej. EK2: Zna podstawowe reguły i prawidłowości rządzące organizowaniem i kierowaniem strukturami społecznymi związanymi z bezpieczeństwem. EK3: Ma podstawową wiedzę o strukturach instytucji i organizacji społecznych związanych z różnymi rodzajami bezpieczeństwa. EK4: Zna główne zależności między podmiotami i przedmiotami bezpieczeństwa oraz ich otoczeniem. UMIEJĘTNOŚCI EK1: Umie zastosować posiadaną wiedzę z teorii przywództwa politycznego i organizacyjnego do rozpoznawania i identyfikacji źródeł władzy i wpływu w procesie zarządzania z uwzględnieniem procesów zarządzania w sytuacjach zagrożeń. EK2: Potrafi dostrzec praktyczne walory dotyczące wiedzy o przywództwie i efektywnych formach wywierania wpływu w kształtowaniu własnych kompetencji zarządzania i kierowania ludźmi. EK3: Potrafi identyfikować zjawiska społeczne związane z zarządzaniem bezpieczeństwem. EK4: Na podstawie posiadanej wiedzy oraz dostępnej technologii potrafi prowadzić analizy i określać przyczyny i skutki zachodzących procesów społecznych związanych z bezpieczeństwem. EK5: Potrafi określać problemy związane z poszczególnymi rodzajami zarządzania bezpieczeństwem, ich skutki oraz możliwe działania zapobiegawcze i interwencyjne. EK6: Potrafi wykorzystać wiedzę do dostrzegania dylematów związanych z funkcjonowaniem i rozwojem poszczególnych rodzajów zarządzania bezpieczeństwem. KOMPETENCJE SPOŁECZNE EK1: Zna przyczyny konieczności uczenia się przez całe życie, rozumie tę potrzebę oraz potrafi argumentować o jej słuszności. EK2: Na podstawie twórczej analizy nowych sytuacji i problemów samodzielnie formułuje propozycje ich rozwiązania. EK3: Potrafi oceniać i ustalać wiodące wyzwania i zagrożenia oraz priorytety dziedzinie zarządzania bezpieczeństwem oraz przywództwa. EK4: Wykazuje motywację do zaangażowanego uczestnictwa w związanej z bezpieczeństwem sferze życia społecznego. EK5: Potrafi samodzielnie wyszukiwać nowe źródła informacji i zdobywać wiedzę szczególnie z obszaru nauk o bezpieczeństwie.

TREŚCI PROGRAMOWE:

Forma zajęć

Temat zajęć

Treść zajęć (zagadnienia)

Liczba godzin pracy studenta

Zajęcia z udziałem nauczyciela

Praca samodzielna

Wykłady, seminaria i ćwiczenia

Konsultacje

W

Zarządzanie bezpieczeństwem jako przedmiot poznania nauk o bezpieczeństwie i element praktycznej działalności człowieka.

Pojęcie i istota nauk o bezpieczeństwie. Zakres nauk o bezpieczeństwie. Podstawy praktycznej działalności państwa i formalnych grup społecznych na rzecz zarządzania bezpieczeństwem.

2

W

Przywództwo jako obszar zainteresowania nauk społecznych i innych nauk wyjaśniających zachowania ludzkie.

1.Przywództwo jako przedmiot badań. 2.Przywództwo w obszarach zainteresowań nauk społecznych i humanistycznych. 3.Źródła i struktura wiedzy o przywództwie

2

W

Ewolucja poglądów na przywództwo.

1.Przywództwo wobec trendów i tendencji społecznych i organizacyjnych. 2.Przywództwo tradycyjne i przywództwo współczesne

2

W

Przywództwo w strukturach demokratycznego państwa.

1.Idea współczesnego przywództwa 2.Przywództwo a demokracja 3. Przywództwo w skali makro i mikro 4. Charakterystyka przywództwa w społecznościach lokalnych

2

W

Zarządzanie bezpieczeństwem jako specyficzny rodzaj zarządzania.

1. Pojęcie i istota zarządzania. 2. Pojęcie zarządzania bezpieczeństwem. 3. Istota, właściwości i ogólne determinanty procesu zarządzania bezpieczeństwem.

2

C

Funkcje zarządzania i prakseologiczny wymiar zarządzania bezpieczeństwem podmiotu.

1. Działalność planistyczna w zarządzaniu bezpieczeństwem. 2. Działalność organizacyjna w zarządzaniu bezpieczeństwem. 3. Przewodzenie w zarządzaniu bezpieczeństwem. 4. Działalność kontrolna w zarządzaniu bezpieczeństwem.

2

4

C

Przywództwo polityczne jako źródło wpływu i władzy oraz przedmiot społecznych oczekiwań.

1.Pojęcie i istota przywództwa politycznego. 2.Psychologiczne i społeczne i instytucjonalne uwarunkowania przywództwa politycznego. oziomy przywództwa polityczne.

2

4

W

Aspekty prawne i organizacyjne zarządzania bezpieczeństwem podmiotu.

1. Podmioty bezpieczeństwa, wartości, potrzeby, cele i interesy w systemie prawa krajowego i międzynarodowego. 2. Podstawy prawne zarządzania bezpieczeństwem podmiotu - rola (funkcje) organów władczych. 3. Podstawy organizacyjne zarządzania bezpieczeństwem podmiotu - systemy kierowania, organy decyzyjne, doradcze i sztabowe.

2

C

Podstawy prawne zarządzania, kompetencje i organizacja aparatu zarządzającego bezpieczeństwem.

1. Podstawy prawne i kompetencje zarządzania bezpieczeństwem na poziomie krajowym. 2. Podstawy prawne i kompetencje zarządzania bezpieczeństwem na poziomie terytorialnym. 3. Organizacja aparatu zarządzającego bezpieczeństwem na poziomie krajowym. 4. Organizacja aparatu zarządzającego bezpieczeństwem na szczeblu terytorialnym.

2

4

C

Paradygmaty współczesnego przywództwa.

1.Rola paradygmatów w teorii przywództwa. 2.Analiza wybranych modeli przywództwa.

2

4

C

Wybrane teorie i koncepcje przywództwa.

1.Charakterystyka wybranych koncepcji przywództwa politycznego. 2. Ważniejsze teorie i koncepcje przywództwa organizacyjnego

2

4

C

Analiza przykładów przywództwa politycznego.

1.Czynniki analizy podstaw przywództwa na wybranym przykładzie. 2.Przywództwo: J.Piłsudskiego, W.Churchilla, J.Kennedyego, R.Gulianiego

2

4

W

Dziedziny zarządzania bezpieczeństwem

1. Zarządzanie bezpieczeństwem w ujęciu podmiotowym, personalnym i strukturalnym 2. Zarządzanie bezpieczeństwem w ujęciu przedmiotowym - zarządzanie bezpieczeństwem politycznym, ekonomicznym, militarnym, kulturowym, społecznym, ekologicznym, publicznym i powszechnym .

2

C

Zarządzanie bezpieczeństwem personalnym (jednostki i obywatela)

1. Prawa i obowiązki człowieka i obywatela. 2. Jednostka ludzka i obywatel jako podmiot bezpieczeństwa. 3. Działania państwa na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa personalnego.

2

4

C

Zarządzanie bezpieczeństwem strukturalnym - gmina

1. Gmina jako podstawowa jednostka wspólnoty samorządowej - zadania w zakresie bezpieczeństwa. 2. Organizacja aparatu zarządzającego gminy w dziedzinie bezpieczeństwa. 3. Funkcje organu uchwałodawczego gminy w zakresie bezpieczeństwa. 4. Funkcje organu wykonawczego gminy w zakresie bezpieczeństwa.

2

4

C

Zarządzanie bezpieczeństwem strukturalnym - powiat

1. Powiat jako jednostka wspólnoty samorządowej szczebla lokalnego - zadania w zakresie bezpieczeństwa. 2. Organizacja aparatu zarządzającego powiatu w dziedzinie bezpieczeństwa. 3. Funkcje organu uchwałodawczego powiatu w zakresie bezpieczeństwa. 4. Funkcje organu wykonawczego powiatu w zakresie bezpieczeństwa, rola zarządu powiatu i starosty.

2

4

C

Zarządzanie bezpieczeństwem strukturalnym - województwo

1. Województwo rządowe i samorządowe - zadania w zakresie bezpieczeństwa. 2. Organizacja aparatu zarządzającego województwa w dziedzinie bezpieczeństwa. 3. Funkcje organów samorządu województwa w zakresie bezpieczeństwa. 4. Funkcje wojewody w zakresie bezpieczeństwa.

2

4

W

Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym (państwa), pojęcie, istota i zakres.

1. Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym, czy bezpieczeństwem państwa. 2. Rola i kompetencje organów władzy publicznej w zarządzaniu bezpieczeństwem narodowym. 3. Rodzaje i zakres organizacji aparatu kierowania państwem w zarządzaniu bezpieczeństwem narodowym.

2

C

Kompetencje organów władzy publicznej w zarządzaniu bezpieczeństwem RP.

1. Rola i kompetencje organów władzy ustawodawczej. 2. Rola i kompetencje organów władzy sądowniczej. 3. Rola i kompetencje organów władzy kontrolnej. 4. Rola i zadania organów władzy wykonawczej, Prezydenta RP i administracji publicznej.

2

4

W

Przywództwo w wojsku.

1.Idea współczesnego przywództwa wojskowego. 2.Narodowe koncepcje przywództwa. 3.Koncepcja przywództwa dla SZ RP.

2

C

Analiza zachowań przywódczych w sytuacjach trudnych i przełomowych, część I.

1.Sytuacje zagrożeń i ich następstwa. 2.Oczekiwania wobec liderów.

2

4

C

Analiza zachowań przywódczych w sytuacjach trudnych i przełomowych, część II.

1.Zachowania przywódcze w sytuacjach zagrożeń. 2.Analiza zachowań przywódczych w sytuacjach kryzysowych (wypadków komunikacyjnych, powodzi, katastrof, ataków terrorystycznych, itp.),

2

4

W

Przywództwo jako kategoria edukacyjna. Charakterystyka potencjału przywódczego i możliwości jego rozwijania.

1.Możliwości rozwoju kompetencji przywódczych. 2.Potencjał przywódczy i jego charakterystyka. 3.Oferty rynku edukacyjnego.

2

C

Poznawanie i rozwój własnego potencjału.

3.Metody poznawania własnego potencjału. 2.Związek wiedzy i umiejętności. 3.Analiza wybranych umiejętności przywódczych.

2

4

PS

Instytucjonalne i indywidualne formy doskonalenia. Modele edukacyjne.

1.Wybrane formy i metody 2.Charakterystyka modeli edukacyjnych

4

2

PS

Analiza porównawcza koncepcji teoretycznych zarządzania bezpieczeństwem narodowym RP

1. Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym w poglądach teoretyków Akademii Obrony Narodowej. 2. Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym w poglądach teoretyków innych środowisk naukowych.

4

2

PS

Analiza porównawcza koncepcji strategicznych i praktycznych rozwiązań w kierowaniu bezpieczeństwem narodowym RP po 1989 r.

1. Doktryna obronna RP z 1990 r. 2. Założenia polskiej polityki bezpieczeństwa oraz Polityka bezpieczeństwa i strategia obronna Rzeczypospolitej Polskiej z 1992 roku. 3. Strategia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej z 2000 roku. 4. Strategia obronności Rzeczypospolitej Polskiej z 2000 roku 5. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2003 roku 6. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2007 roku 7. Strategia obronności Rzeczypospolitej Polskiej z 2009 roku 8. Koncepcje SBN RP w świetle opracowywanych przez administrację rządową strategii rozwojowych oraz „prezydenckiego” Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego.

4

2

PS

Analiza porównawcza modeli zarządzania bezpieczeństwem narodowym w wybranych państwach.

1. Zarządzanie bezpieczeństwem i obroną narodową we Francji. 2. Obrona narodowa - totalna Szwecji. 3. Obrona narodowa Finlandii. 4. Obrona narodowa Szwecji.

4

2

PS

Planowanie jako funkcja zarządzania bezpieczeństwem - analiza porównawcza założeń metodycznych i treści planów w zakresie bezpieczeństwa.

Planowanie operacyjne. Planowanie w zakresie zarządzania kryzysowego. 3. Planowanie ochrony infrastruktury krytycznej.

6

2

PS

Przemiany w sferze kompetencyjnej i organizacyjnej aparatu zarządzającego bezpieczeństwem na szczeblu wojewódzkim po 1989 r.

1. Organizacja zarządzania bezpieczeństwem w województwie przed makroreformą ustrojową w 1998 r. 2. Organizacja zarządzania bezpieczeństwem w województwie po wejściu w życie makroreformy ustrojowej w 1998 r.

6

2

PS

Przemiany w sferze kompetencyjnej i organizacyjnej aparatu zarządzającego bezpieczeństwem na szczeblu powiatowym i gminnym po 1989 r.

1. Organizacja zarządzania bezpieczeństwem w powiecie przed makroreformą ustrojową w 1998 r. 2. Organizacja zarządzania bezpieczeństwem w powiecie po wejściu w życie makroreformy ustrojowej w 1998 r.

6

2

PS

Kontrola w administracji publicznej w zakresie wykonywania zadań z zakresu bezpieczeństwa. Analiza podstaw prawnych, kompetencji właściwych organów oraz zakresu wykonywanych czynności.

Kontrola zewnętrzna sprawowana przez sądy i trybunały. Kontrola zewnętrzna sprawowana przez organy kontroli państwowej i ochrony prawa. Kontrola zewnętrzna sprawowana przez sejm, posłów, Prezydenta RP, Państwowa Inspekcję Pracy i Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Kontrola wewnętrzna sprawowana przez prokuraturę, wojewodę i organy inspekcji i nadzoru. Audyt wewnętrzny.

6

2

C

Podsumowanie przedmiotu.

Omówienie problematyki analiz prowadzonych w ramach samokształcenia.

2

8

Suma godzin

90

80

Ogółem

170

FORMY DYDAKTYCZNE:

1.

Wykład (W)

2.

Ćwiczenie/seminarium (Ć)/(S)

3.

Konsultacje z nauczycielem (K)

4.

Praca samodzielna (PS)

OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA

Forma aktywności

Liczba godzin na  zrealizowanie aktywności

Godziny z udziałem nauczyciela

90

Godziny realizowane samodzielnie

80

SUMA

170

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu

6

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA

Literatura podstawowa: L. Krzyżanowski, Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998. P. Sienkiewicz , Inżynieria systemów kierowania, PWE, Warszawa 1998. System bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, tom I-IV, J. Gryz, S. Koziej, J. Wojnarowski, R. Kulczycki, AON, Warszawa 2004. W. Kitler, Bezpieczeństwo narodowe. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, AON, Warszawa 2011. M.Z. Kulisz, Zarządzanie strategiczne bezpieczeństwem Rzeczypospolitej Polskiej. Racjonalność działań głównych organów władzy wykonawczej w procesie zapewniania bezpieczeństwa, Radom 2010. G.C. Avery, Przywództwo w organizacji. Paradygmaty i studia przypadków, Warszawa 2009. L. Kanarski, Przywództwo we współczesnych organizacjach, Warszawa 2005. Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, red. L. Rubisz i K. Zuba, Toruń 2004. Literatura uzupełniająca: J. Stoner, R. Frejman, D. Gilbert jr., Kierowanie, PWE, Warszawa 2001. S. Galata, Strategie zarządzania organizacjami, wiedza, intuicja, strategie, etyka, Wydawnictwo „Difin”, Warszawa 2004. W. Kitler, Obrona narodowa w wybranych państwach demokratycznych, AON, Warszawa 2001 Zarządzanie kryzysowe w systemie bezpieczeństwa narodowego, red. G. Sobolewski, D. Majchrzak, AON, Warszawa 2011. System reagowania kryzysowego, red. nauk. J. Gryz, W. Kitler, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2007. „Zeszyty Naukowe AON”, nr 2(83), Warszawa 2011. W. Kitler, A. Skrabacz, Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Pojęcie, organizacja i zadania w czasie pokoju, kryzysu i wojny, TWO, Warszawa 2010. J. Adair, Kształtowanie liderów. Siedem zasad rozwijania zdolności przywódczych, Warszawa 2010. M.D. Abrashoff, Ty tu dowodzisz. Najskuteczniejsze metody kierowania załogą, Warszawa 2009. K. Blanchard, Przywództwo wyższego stopnia, Warszawa 2007. D. Goleman, R.Boyatzis, A.McKee, Naturalne przywództwo, Wrocław - Warszawa 2002. L. Kanarski, P. Gawliczek, Przywództwo w armiach NATO, Warszawa 2002. T.K. Kowalik, Działalność dydaktyczno-wychowawcza akademii sił lądowych Stanów Zjednoczonych w West Point w latach 1802-2002. Warszawa 2007.

FORMA I WARUNKI ZALICZENIA MODUŁU (PRZEDMIOTU)

Przedmiot kończy się egzaminem. Na ocenę końcową składają się: oceny cząstkowe uzyskane w toku realizacji treści programowych przedmiotu (ocena z prac zaliczeniowych, testów kontrolnych, testów, odpowiedzi i aktywności, itp.), oraz ocena z egzaminu (w formie testu końcowego z całości zakresu przedmiotu). Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest uzyskanie pozytywnych ocen z poszczególnych części przedmiotu i ocen z prac zleconych przez prowadzących przedmiot oraz rozliczenie nieobecności na zajęciach..

SPOSOBY OCENY (F - FORMUJĄCA, P - PODSUMOWUJĄCA)

Ocena formująca

Ocena podsumowująca

F1. Praca zaliczeniowa

P1. Egzamin

F2. Ocena za referat

P2. Zaliczenie na ocenę

F3. Ocena za pytania sprawdzające

P3. Zaliczenie

III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O MODULE (PRZEDMIOCIE)

Do każdego zagadnienia przygotowuje się zespół, opracowując pisemnie referat wprowadzający do dyskusji uwzględniając wytyczne wykładowcy (wystąpienia oraz referaty podlegają ocenie przez prowadzącego zajęcia). Przedstawiciel zespołu referuje przygotowane zagadnienie wykorzystując prezentacje multimedialne i inne środki wspomagające. Czas głoszenia referatu: 15-20 minut. Układ wystąpienia: temat wystąpienia; podstawowe zagadnienia; literatura przedmiotu wykorzystana do przygotowania wystąpienia; treści (poprzedzone teza); wnioski. W referatach lub wypowiedziach wskazywać (prezentować) przykłady praktyczne (zaczerpnięte z literatury i Internetu), eksponując plusy i minusy zastosowanych rozwiązań. Wszyscy studenci studiują w niezbędnym zakresie literaturę przedmiotu oraz są w gotowości do dyskusji. Ocenie podlega: referujący, aktywność grupy oraz przygotowane referaty. W przypadku pytań proszę o nawiązanie kontaktu z wykładowcą przed zajęciami. Konsultacje w zakresie treści przedmiotu prowadzą: prof. dr hab. Waldemar Kitler - w każdy wtorek miesiąca od 13.30 do 15.00, p. 68. …. ……………………. - w każdą środę od 13.30 do 15.00, p. …………….

……………………….. ……………..............

(podpis kierownika zakładu) (podpis autora sylabusu)

11

---