Populacja, struktura wiekowa populacji


4﴿ Populacja, struktura wiekowa populacji

Populacja - grupa organizmów należących do tego samego gatunku, zamieszkujących określony teren w określonym czasie, wszyscy członkowie populacji uczestniczą w tworzeniu jednej wspólnej puli genowej

Cechy populacji:

  1. zagęszczenie populacji

  2. cechy populacji wpływające na zagęszczenie:

- rozrodczość

- śmiertelność

- emigracja

- imigracja

  1. cechy struktury populacji:

- struktura wiekowa

- struktura genetyczna

- struktura przestrzenna

Zagęszczenie - liczba osobników przypadających na jednostkę powierzchni lub objętości

zagęszczenie bezwzględne - liczba osobników na jednostkę powierzchni lub jednostkę objętości np. ha, m² czy cm³

zagęszczenie względne - np. dla dwóch obszarów o tej samej powierzchni, możemy określić tylko, że na obszarze x występuje więcej osobników niż na obszarze y

W zależności od tego, czy chcemy określić zagęszczenie względne czy bezwzględne musimy zastosować odpowiednie metody jego oceny.

Metody oceny zagęszczenia bezwzględnego:

• liczenie bezpośrednie

• metoda kwadratów

• metoda znakowania i ponownych złowień

Metody oceny zagęszczenia względnego:

• metoda pułapkowa

• metoda ankietowa

• liczenia odchodów

• metoda liczenia głosów

• ocena liczebności na podstawie liczby zwierząt upolowanych

• ocena liczebności na podstawie wielkości połowów

• metoda liczenia różnych śladów pozostawionych przez zwierzęta

• metoda oceny stopnia pokrycia podłoża

• metoda oparta na ocenie ilości zjedzonej przynęty

• liczenie wzdłuż określonej trasy

Kiedy pytamy, dlaczego zagęszczenie populacji jakiegoś gatunku zmniejszyło się lub zwiększyło, pytamy w istocie o to, który z procesów wśród rozrodczości, śmiertelności, imigracji i emigracji uległ zmianie.

Rozrodczość i imigracja zwiększają zagęszczenie populacji, natomiast śmiertelność i emigracja zmniejszają zagęszczenie populacji.

Struktura wiekowa populacji zależy od rozrodczości i śmiertelności populacji.

Dla graficznego zobrazowania struktury wiekowej populacji posługujemy się tzw. piramidami wiekowymi. Każda kategoria wiekowa symbolizowana jest przez określony poziom, a szerokość tego poziomu odzwierciedla liczbę osobników w danej klasie wiekowej.

Wyróżniamy 3 typy piramid wiekowych:

- piramida płaska - piramida wieku populacji rozwijających się - charakteryzuje się dominacją osobników młodocianych nad osobnikami starszymi

- piramida dzwonu - piramida wieku populacji ustabilizowanej - charakteryzuje się jednakową liczbą urodzeń i zgonów wśród osobników populacji

- piramida urny - piramida wieku populacji wymierającej - charakteryzuje się dominacją osobników starszych nad osobnikami młodocianymi

Populacja i struktura wiekowa populacji

Populacja jest to podstawowa jednostka ekologiczna. Pojęcie populacja można zdefiniować jako zespół organizmów należących do tego samego gatunku, występujących na danym obszarze, w określonym czasie i wzajemnie na siebie wpływających. Można więc mówić o populacji jeleni w lesie, szczupaków w jeziorze, koniczyny na łące czy też populacji ludzi w Stanach Zjednoczonych. Wszyscy członkowie populacji biorą udział w tworzeniu wspólnej puli genowej. Osobniki w populacji mogą krzyżować się między sobą i dawać płodne potomstwo

Każda populacja charakteryzuje się takimi cechami jak: zagęszczenie (liczba osobników danej populacji występująca na danej powierzchni lub w danej objętości), rozrodczość(zdolność populacji do wydawania potomstwa), śmiertelność (ubytki osobników występujące w populacji), imigracja(przybywanie osobników z innych populacji) emigracja(przemieszczanie osobników poza areał przestrzenny),struktura wiekowa, struktura genetyczna oraz struktura przestrzenna

Struktura wiekowa populacji jest to zróżnicowanie populacji pod względem wiekowym osobników lub pod względem osobników znajdujących się w różnych stadiach rozwoju osobniczego (ontogenezy). Analiza struktury wiekowej populacji jest istotna dla przedstawienia prognozy rozwoju populacji.

Zróżnicowanie wiekowe osobników związane jest z typem populacji. W populacjach policyklicznych występują jednocześnie liczne pokolenia, można więc określić ich strukturę wiekową. Populacje monocykliczne charakteryzuje występowanie osobników tylko jednego pokolenia i w jednym wieku. Policykliczność związana jest z długowiecznością osobników oraz rozciągniętym w czasie lub powtarzanym okresowo cyklem rozrodczym.

W życiu osobników można wyróżnić trzy okresy:

-okres rozwojowy( od urodzenia do osiągnięcia dojrzałości płciowej)

-okres rozrodczy( związany z produkcją potomstwa)

-okres starości( po zakończeniu okresu rozrodczego)

Poszczególne okresy obejmuje różny procent całkowitej długości życia osobników, przy czym okres pozarozrodczy jest najkrótszy, jego wydłużenie natomiast obserwujemy wyraźnie jedynie u człowieka.

Strukturę wiekową populacji możemy podzielić na trzy rodzaje:

-populację rozwijającą się

-populację ustabilizowaną

-populację wymierającą

Podstawową formę analizy struktury wiekowej populacji stanowi piramida wieku. Przedstawia ona liczebność całkowitą poszczególnych klas wieku z równoczesnym podziałem na samce i samice. Liczebność przedstawiana jest w postaci liczb bezwzględnych lub procentowego udziału poszczególnych klas wieku. W 1936 r. dla populacji ludzkich oraz w 1938r. dla polucji zwierzęcych ustalone zostały trzy typy piramid wieku.

Pierwszy z nich to typ piramidy płaskiej. Przedstawia on typ populacji rozwijającej się. Charakteryzuje się bardzo szeroka podstawą, w populacji takiej dominują osobniki młodociane, należące do najniższych klas wieku. Ten typ struktury wieku charakteryzuje populacje o wysokim przyroście naturalnym lub szybko rozwijające się tj. takie, w których liczebność wykazuje duże przyrosty.

Typ dzwonu lub piramidy wysmukłej prezentuje typ populacji ustabilizowanej. Charakteryzuje się podobnym udziałem w populacji osobników młodocianych i średnich klas wieku. W starszych klasach zaznacza się wyraźny spadek liczebności . Ten typ struktury wieku odpowiada populacjom o słabym tempie rozwoju lub znajdującym się w okresie równowagi liczebności.

Typ urny charakteryzuje się zwężoną podstawą piramidy, liczebność osobników młodocianych jest niższa niż liczebność w klasach starszych. Ten typ piramidy charakteryzuje populacje znajdujące się w fazie spadku liczebność -wymierające oraz te w fazie równowagi o długowiecznych osobnikach i rozwiniętej opiece na potomstwem.

W licznych przypadkach piramida wieku wykazuje nieregularne wcięcia- świadczące o występowaniu w przeszłości okresów trudnych dla populacji lub też wyraźne występy, wskazujące na istnienie okresów sprzyjających przezywaniu i rozrodowi osobników.

W populacjach naturalnych struktura wiekowa zmienia się niemal bezustannie. Rzadko kiedy można znaleźć populacje naturalną o stałej strukturze wiekowej, ponieważ liczebność populacji nie może wciąż wzrastać w sposób nieograniczony. Równie rzadko można znaleźć populacje naturalną o niezmiennej strukturze wiekowej, ponieważ rzadko populacje naturalne utrzymują stałą liczebność(gdzie liczba zgonów równoważona jest liczbą urodzeń) przez dłuższy okres.

Populacja o stałej liczebności, w której liczba urodzeń jest równoważona liczbą zgonów jest jedynie strukturą hipotetyczną. Nazywana bywa ona niezmienna strukturą wiekową populacji ( lub też strukturą wiekową tabeli przezywania). Pokazuje ona tylko jaka byłaby struktura wiekowa populacji o określonym wskaźniku śmiertelności, gdyby wskaźnik rozrodczości był idealnie taki sam.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Temat- Parametry populacji, Konspekt lekcji Parametry populacji. Krzywa przeżywania i struktura wiek
Temat- Parametry populacji, Karta parcy krzywe przeżywania i struktura wiekowa cz.2
Temat- Parametry populacji, Karta parcy krzywe przeżywania i struktura wiekowa cz.1, Imię i nazwisko
33. Struktura wiekowa populacji, licencjat eksperyment
6 Struktura wiekowa i płuciowa populacji
Struktura wiekowa pojazdów RPWiK Sosnowiec S.A. luty 2014, New Exam Challenges 3, mama, Sprawozdanie
struktura wiekowa
Osoby zatrudnione w środowisku gorącym struktura wiekowa
Sprawozdanie ekologia ćw 2 Struktura populacji i biocenozy –?dania terenowe
05.12.2009GENETYCZNA STRUKT. POPULACJI, dietetyka II rok, genetyka
Streszczenie Blitek, Rozmieszczenie i struktura populacji morwy białej na terenie Wrocławia
Stan i struktura populacji morwy białej(1)
populacja hospitacja ppt
1 Szkolenie i popularyzacja zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracyid 9949 ppt
Popular Mechanics Repairing Power Antennas
25 Pilot, Mechanizmy prowadzace do zroznicowania genetycznego miedzy populacjami w obrebie gatunku (
Popular Mechanics Fixing Hood And Trunk Latches
Popular Mechanics Finding And Fixing Water And Air Leaks

więcej podobnych podstron