Szkoła pomaga uczniom uwierzyć w siebie. Panuje w niej życzliwa, pełna wzajemnego szacunku atmosfera.
Zadanie 5 C: Nasz szkolny kodeks
1. Kto pracował nad zadaniem? Skład zespołu zadaniowego: mgr Joanna Połujańska- nauczyciel języka polskiego- szef zespołu zadaniowego, mgr Marzena Grążko- nauczyciel plastyki, mgr Ewa Chalimoniuk- nauczyciel techniki i informatyki, mgr Wiesława Wieliczuk- nauczyciel kształcenia zintegrowanego, mgr Lidia Macuba - nauczyciel matematyki, wicedyrektor szkoły. W pracach nad zadaniem aktywny udział wzięli wychowawcy klas 0 - VI oraz uczniowie. Sprawozdanie opracowała Joanna Połujańska.
2. Jakie wątpliwości dotyczące obowiązujących w naszej szkole reguł zachowania mają uczniowie? Przeprowadzone na lekcjach wychowawczych rozmowy i pogadanki dowiodły, iż uczniowie nie do końca znają zakres swoich praw i obowiązków. Mają problem z właściwą oceną odpowiedzialności w sytuacjach, gdy winna jest grupa uczniów ( odpowiedzialność zbiorowa) np. kilku uczniów zamknęło całą klasę w sali tuż po dzwonku na lekcję. Problem ten został omówiony na lekcji wychowawczej, a uczniowie zastanawiali się nad pytaniem ,,Czy ukarana powinna być cała klasa, czy grupa uczniów?” Zdania były podzielone. Podczas dyskusji niemal we wszystkich klasach IV -VI wiele wątpliwości wzbudził problem ilości sprawdzianów, jakie uczeń może napisać w ciągu dnia. W klasach I- III rozmowy opierały się o ankietę obrazkową, dzięki której dzieci mogły wyrazić swoje opinie na temat przedstawionych sytuacji oraz podkreślić właściwe zachowania. Trudność sprawiło im pytanie dotyczące prawa ucznia do opieki socjalnej. Wymagało ono bardziej obrazowego wyjaśnienia. Jednak wszyscy stwierdzili, że szkoła ma być miejscem, w którym powinny być ustalone pewne normy i zasady regulujące zachowanie uczniów.
3. Jakie zasady regulujące zachowania uczniów zostały doprecyzowane lub zmienione? Chcieliśmy nie tylko przybliżyć uczniom już istniejący kodeks, ale również wprowadzić zmiany. Oparliśmy się na wnioskach, które wpłynęły do zespołu zadaniowego jako podsumowanie przeprowadzonych rozmów i pogadanek. Wspólnie z uczniami podczas zajęć wybraliśmy zagadnienia wymagające sprecyzowania lub uzupełnienia. Jeden z punktów dotyczył ilości sprawdzianów w ciągu tygodnia:,, uczeń ma prawo do uzyskania informacji na temat pisemnych sprawdzianów wiadomości- zakres materiału, termin; w ciągu tygodnia mogą się odbyć nie więcej niż dwa sprawdziany''. Do istniejącego zapisu wprowadziliśmy dodatkową informację brzmiącą: ,,w ciągu dnia może się odbyć tylko jeden sprawdzian''. Kolejnej modyfikacji uległ punkt kodeksu brzmiący:,, uczeń ma obowiązek przestrzegać zasad współżycia społecznego'', który został uzupełniony słowami:,,... oraz obowiązek naprawienia wyrządzonej przez siebie szkody''. Sprecyzowane zostało pojęcie opieki socjalnej. Staraliśmy się, aby znowelizowany kodeks był ściśle powiązany z WSO oraz Statutem Szkoły.
4. Jak działają reguły zachowania w Państwa szkole?
4.1. Sytuacja 1: nauczyciel zobaczył, że uczeń pali papierosa na terenie szkoły Nauczyciel rozmawia z uczniem na temat związany z zaistniałą sytuacją. Informuje wychowawcę i pedagoga szkolnego. Podczas rozmowy staramy się przede wszystkim ustalić czy jest to jednorazowy przypadek, czy też bardziej zaawansowany nałóg. Następnie prosimy o rozmowę rodziców ucznia i powiadamiamy o problemie, prosząc jednocześnie o większą kontrolę i obserwację dziecka. Uczeń w obecności rodziców zostaje poinformowany o złamaniu jednego z punktów regulaminu szkolnego:,, uczeń ma obowiązek dbać o zdrowie własne oraz swoich kolegów- nie pali tytoniu, nie pije alkoholu, nie używa narkotyków''. Konsekwencją tego jest możliwość obniżenia oceny z zachowania do poprawnej. Aby zapobiec podobnym sytuacjom przeprowadzamy szereg pogadanek na lekcjach wychowawczych i ścieżkach prozdrowotnych dotyczących szkodliwości palenia tytoniu. Możemy zlecić przygotowanie odpowiednich materiałów uczniowi, którego przyłapano na paleniu, w ten sposób sam musiałby się bezpośrednio zainteresować problemem.
4.2. Sytuacja 2: nauczyciel widzi bijących się uczniów na szkolnym korytarzu Nauczyciel rozdziela bijących się uczniów, przekazuje informację wychowawcy, który próbuje ustalić przyczynę konfliktu. Rozmawia z uczniami starając się doprowadzić do zgody. Jeżeli istnieje taka potrzeba, dziecku poszkodowanemu zostaje udzielona pomoc medyczna. Następnie informujemy rodziców obu uczniów. W przypadku, gdy szkodliwość czynu jest mniejsza kontaktujemy się z rodzicami telefonicznie. W kartach obserwacji dotyczących zachowania zapisujemy odpowiednią informację. Uczniowie zostają powiadomieni o naruszeniu regulaminu szkolnego(,, uczeń ma obowiązek przestrzegać zasad współżycia społecznego oraz przeciwstawiać się przejawom brutalności i wulgarności'') i możliwości obniżenia oceny ze sprawowania. Na lekcjach wychowawczych przeprowadzamy cykl zajęć pt.,, Jak panować nad emocjami''.
4.3. Sytuacja 3: nauczyciel złapał ucznia na ściąganiu w czasie sprawdzianu semestralnego Przed każdym sprawdzianem uczeń informowany jest o zasadach pisania oraz konsekwencjach ściągania. W sytuacji, gdy uczeń korzysta ze ściągawki nauczyciel zabiera ,,pomoc'', a w przypadku porozumiewania się z kolegą przesadza do inne ławki.. Praca zostaje odznaczona, uczeń zaś poinformowany o obniżeniu oceny o jeden stopień. W sytuacji, gdy nauczyciel złapie ucznia na ściąganiu pod koniec czasu przeznaczonego na pisanie i uzna, że treść ściągawki umożliwiła wykonanie zadań, pracę unieważnia i ustala termin ponownego sprawdzianu. Jeżeli uczeń poczułby się skrzywdzony, w każdym opisanym wyżej przypadku mógłby się odwołać do dyrektora szkoły. Taką możliwość daje zapis w Statucie Szkoły § 22 pkt 6,, Uczeń lub jego rodzic może odwołać się do dyrektora szkoły i prosić o ponowne przeanalizowanie sprawy, w wyniku której otrzymał karę'' oraz pkt 7,, Uczeń jest zapoznawany z prawami dziecka i ucznia oraz środkami jakie może wykorzystać, gdy te prawa są łamane. Z pomocą rodzica uczeń ma prawo do odwoływania się od decyzji nauczyciela, dyrektora szkoły, rady pedagogicznej do organu prowadzącego szkołę lub nadzorującego, a także sądu.Może też zwrócić się o pomoc do Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Ucznia.''
5. W jaki sposób uczniowie 'przełożyli' szkolny kodeks na bliższy im język? Upowszechnienie obowiązujących reguł rozpoczęliśmy od prezentacji sztuki pt.,, Zwyczajne dzieci'' przygotowanej przez szkolny zespół teatralny. Pokazane scenki dotyczyły konsekwencji niewłaściwych zachowań uczniów. Kolejnym sposobem były rozmowy z uczniami przeprowadzone przez członków naszego zespołu i wychowawców klas. Do akcji włączył się także Samorząd Uczniowski, który wyeksponował kodeks na pierwszej stronie gazetki szkolnej. Znowelizowany zbiór praw i obowiązków ucznia wywieszony został na głównym holu szkoły i udostępniony rodzicom. W ramach realizacji zadania ogłosiliśmy konkurs na najciekawszą interpretację wybranych punktów regulaminu. Jedna z uczennic klasy III napisała:,, Według mnie słowa: przestrzegać zasad życia społecznego oznaczają, że nie wolno bić się, kopać, przezywać. Nie można też odnosić się brzydko do nauczyciela i innych dzieci. Nie wolno też nikogo oskarżać, dopóki nie udowodni mu się winy''. Zorganizowaliśmy jeden dzień, w którym uczniowie każdej klasy prezentowali komiks, pracę literacką lub dramę. Wszyscy chętnie wzięli udział w zabawie prześcigając się w pomysłach. W klasach I- III prezentacje opierały się na znanych wierszach Brzechwy. Na ich przykładzie uczniowie charakteryzowali wzorowego ucznia. Jedna z klas VI (VI b) zaprezentowała skecz dotyczący konfliktu między uczniami. Najciekawsze prace plastyczne ( komiksy i plakaty) znalazły się na wystawce. Jeden z plakatów nosił hasło:,, Szkoła naszym domem!''. Dotyczył punktu 7 kodeksu-,, uczeń ma obowiązek troszczyć się o mienie szkoły i jej wygląd; dbać o czystość i porządek na terenie szkoły''. Przedstawiał kilka sytuacji niszczenia sprzętu szkolnego, śmiecenia- wszystkie były skreślone. Inne prace ilustrowały sytuacje dotyczące np. konsekwencji spóźniania się na lekcje czy bójek między uczniami.
6. Jak to widzą uczniowie? Na pytanie:,, Jakie zasady życia szkolnego są niejasne bądź brakuje ich w naszym szkolnym kodeksie? Dlaczego tak uważasz?'' najczęściej padały takie odpowiedzi: Monika kl. II -,, Nie rozumiem, co znaczy opieka socjalna, w ogóle nie znam tego słowa'' Tomek kl. III -,, Nie za bardzo wiem, o co chodzi w tym zwrocie, że uczeń ma prawo do jawnej oceny'' Dominika kl. VI -,, Wszystkie punkty regulaminu są dla mnie zrozumiałe. Jednak brakuje tu prawa uczniów do zgłaszania swojej opinii dotyczących różnych zarządzeń dyrektora lub rady pedagogicznej'' Karolina kl. V -,, Wszystkie zasady życia szkolnego są dla mnie zrozumiałe, lecz brakuje jednej rzeczy- w tygodniu powinien być jeden, a nie dwa sprawdziany, ponieważ trudno nauczyć się materiału na kilka sprawdzianów.'' Łukasz kl. IV -,, Dla mnie wszystkie punkty są jasne, tylko nie bardzo rozumiem sformułowania: opieka socjalna'' Maciek kl. VI -,, Wszystko rozumiem poza pojęciem opieki socjalnej. Uważam też, co do sprawdzianów, to powinien być mniejszy zakres materiału i termin podawany tydzień wcześniej.'' Monika kl. V -,, Dla mnie niezrozumiały jest punkt mówiący o tym, że uczeń ma prawo do opieki socjalnej. Moim zdaniem to prawo ucznia powinno być napisane w inny, bardziej zrozumiały sposób. Powinno być też mniej sprawdzianów, ponieważ trudno nauczyć się kilku przedmiotów''
7. W jakiej fazie realizacji zadania jesteśmy, co planujemy? Na obecnym etapie zadanie zostało zakończone, jednak jego charakter wymaga stałej, długofalowej pracy. W codziennych zajęciach wychowawczych będziemy się starać, aby uczniowie nie tylko znali przysługujące im prawa, ale też mieli świadomość wynikających z nich obowiązków. Sądzimy, że systematyczna praca z uczniami od najmłodszych lat, interpretowanie i przybliżanie zasad kodeksu dzieciom kl. I-III przyniesie efekty w starszych klasach. Planujemy wydanie książeczki zawierającej kodeks ucznia opatrzony zabawnymi żartami rysunkowymi.
8. W jakim stopniu udało nam się zaangażować uczniów i rodziców w realizację zadania? Pracę nad zadaniem rozpoczęliśmy od opracowania harmonogramu działań związanych z jego realizacją. Następnie nawiązaliśmy współpracę z wychowawcami klas, którzy przeprowadzili rozmowy z uczniami i rodzicami pod hasłem,, Czy znamy szkolny kodeks?''. Ustaliliśmy, że naszym zadaniem jest przybliżenie i usprawnienie kodeksu. W tym celu włączyliśmy do bezpośredniej pracy uczniów i wykorzystaliśmy ich pomysły i inwencję twórczą. Uczniowie chętnie angażowali się w prace nad realizacją zadania. Na godzinach wychowawczych dzielili się pomysłami dotyczącymi zmian w kodeksie i przekładali na swój język najważniejsze zasady zawarte w statucie. Wspólnie opracowaliśmy zasady konkursu dotyczącego upowszechnienia kodeksu. Podczas kolejnych spotkań analizowaliśmy stopień realizacji zadania i planowaliśmy kolejne kroki. Rodzice bezpośrednio nie angażowali się w prace nad kodeksem, ale na zebraniach zapoznali się z kodeksem, prowadzili dyskusje na temat poszczególnych punktów regulaminu, kryteriów ocen z zachowania, dzielili się swoimi spostrzeżeniami, uwagami.
9. Czego się nauczyliśmy? Podczas pracy nad zadaniem zaobserwowaliśmy pozytywne zmiany w zachowaniu niektórych uczniów. Okazało się, że mając wpływ na kształt kodeksu starają się tym bardziej przestrzegać wspólnie ustalonych reguł. Praca w grupach pozwoliła zintegrować zespoły klasowe. Ustalenie zasad i norm obowiązujących w szkole oraz,, przełożenie'' ich na język bliższy dzieciom przyczyniło się do większego zainteresowania sprawami szkoły. Wszyscy nauczyciele aktywnie uczestnicząc w realizacji zadania, uświadomili sobie, iż uczniowie nie zawsze właściwie interpretują regulamin szkolny. W związku z tym wiele godzin wychowawczych poświęciliśmy na systematyczne przybliżanie zasad kodeksu. Zauważyliśmy, że uczniowie po bliższym zapoznaniu się ze swoimi prawami i obowiązkami częściej zwracają się do nauczycieli z różnorodnymi pytaniami i problemami. Będziemy dążyć do tego, by nasi uczniowie w pełni uczestniczyli w życiu społeczności szkolnej i rozumieli pojęcie odpowiedzialności za własne postępowanie.
|