Opracowanie nie zawiera rozpadów alfa i beta, gdyż znajdują się one w tematach 41 i 42. Z tego samego powodu pomijam też ogólny wstęp do rozpadów jąder promieniotwórczych. Skupiam się na:
-Wychwycie elektronów
Wychwyt elektronu (zwany też odwrotną przemianą beta) - reakcja jądrowa, w której jeden z elektronów atomu jest przechwytywany przez proton z jądra atomowego, w wyniku czego powstaje neutron (pozostający w jądrze) i neutrino elektronowe, które jest emitowane.
Przykładowo:
W konsekwencji tej reakcji liczba protonów w jądrze maleje, a liczba neutronów rośnie o 1. Tak więc nowo powstały atom ma również liczbę atomową mniejszą o 1, ale jego masa atomowa pozostaje bez zmian. Wychwytowi elektronu ulegają przeważnie jądra ciężkie; zazwyczaj jądra te ulegają też rozpadowi beta plus. Przechwytywanym elektronem jest zazwyczaj elektron najbliższy jądru atomowemu, czyli pochodzący z powłoki K, dlatego przemianę tę nazywa się też "wychwyt K" (choć zdarza się także wychwyt z powłoki L). Pochłonięcie elektronu przez jądro powoduje reorganizację elektronów na pozostałych powłokach. Na miejsce brakującego "przeskakuje" elektron z wyższej orbity. Nadwyżka energii jaką posiada "przeskakujący elektron" jest emitowana w postaci kwantu lub kilku kwantów charakterystycznego dla danego pierwiastka promieniowania rentgenowskiego,
Emisja gamma jest to przemiana jądrowa, podczas której emitowane jest tylko promieniowanie gamma, a nie są emitowane inne cząstki. Przykładem takiej przemiany jest drugi etap opisanego niżej rozpadu kobaltu-60.
Powstałe jądro niklu jest wzbudzone, czyli ma energię większą od energii takiego jądra w stanie podstawowym. Po pewnym czasie jądro przechodzi do stanu podstawowego emitując dwa fotony o dużej energii (1,17 i 1,33 MeV), będące kwantami promieniowania gamma:
Do emisji gamma dochodzi jeżeli energia wzbudzenia jądra atomowego jest mniejsza od energii wiązania ostatniego nukleonu. W przypadku gdy energia wzbudzenia jądra jest znacznie większa od energii wiązania ostatniego nukleonu, większość rozpadów jądra następuje poprzez emisję nukleonu (lub nukleonów).Promieniowanie gamma towarzyszy prawie każdej przemianie jądrowej, ale przemiany te nie są określane jako przemiany gamma.Badając energie i kierunki (pędy) składników rozpadu można określić czy rozpad odbywa się jednoetapowo, czy jest to kilka następujących po sobie rozpadów.
Emisja neutronu to reakcja jądrowa, podczas której dochodzi do emisji neutronu z jądra atomowego. Proces taki zachodzi na przykład w izotopach 13Be, 4H, 5He.
Przykład:
Rozpad protonowy - reakcja jądrowa rozpadu jądra atomowego, podczas której emitowany jest proton.
Ze względu na krótki czas życia jąder atomowych ulegających temu procesowi - poniżej sekundy - nie występują one w sposób naturalny w przyrodzie, są jednak wytwarzane w laboratoriach. Znane do tej pory jądra będące emiterami protonów umiejscowione są w obszarze tzw. ziem rzadkich. Rozpad protonowy należy wyraźnie odróżnić od emisji protonów opóźnionych, która najczęściej zachodzi po rozpadzie beta. W tym przypadku jądro powstałe w wyniku rozpadu znajduje się w stanie wzbudzonym i deekscytuje poprzez emisję protonu. Przykłady izotopów, które ulegają rozpadowi protonowemu: Eu-131, Ho-141, Tm-145, Cs-112.
Przykładowe schematy rozpadu protonowego: