* Kresy dzisiaj - galeria
* woj. tarnopolskie A - J
* woj. tarnopolskie K - P
* woj. tarnopolskie R - Ż
* woj. tarnop. dod. nr. 2
* woj. tarnop. dod. nr. 3
|
Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego
dokonanego na ludności polskiej
Opracował : Stanisław Żurek
Materiały znajdą się w książce nad którą obecnie pracuje.
Autor prosi o uzupełnienie i uwagi.
W noc sylwestrową 1944/45 >
we wsi Czabarówka pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: jednego na podwórzu zamordował sąsiad Ukrainiec (członek UPA), drugiego, inwalidę bez ręki, po torturach: wycięli mu język, wydłubali jedno oko a w drugie strzelili, miał też liczne rany kłute; ponadto ciężko pobili 7 Polaków, w tym ojca z córką oraz dwa małżeństwa
we wsi Worochta koło Czarnohory pow. Nadwórna upowcy obrabowali i spalili część domów polskich, zniszczyli kościół p.w. Wniebowzięcia Matki Boskiej oraz wymordowali 72 Polaków; ich mogiły odnalazł przy pomocy Józefa Smereczyńskiego w 1989 roku Jan Wydra
we wsi Uhryńkowce pow. Zaleszczyki upowcy oraz okoliczni chłopi ukraińscy dokonali rzezi 150 Polaków; Ukraińcy zatarasowali drzwi polskich domów i je podpalili, stąd większość ofiar spłonęła żywcem; uciekających zabijali siekierami, widłami, bagnetami; ofiarami były kobiety, dzieci i starcy, gdyż mężczyźni w wieku 18 - 50 lat powołani zostali do Wojska Polskiego, które stało w tym czasie nad Wisłą
we wsi Berezowica Mała pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 28-letnią Polkę
w mieście Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 3 Polaków
Nocą z 1 na 2 stycznia > we wsi Ratyszcze pow. Zborów zamordowali 2 Polaków.
Nocą z 2 na 3 stycznia > we wsi Majdan pow. Drohobycz banderowcy obrabowali gospodarstwa polskie i zamordowali 5 Polaków, w tym małżeństwo.
we wsi Czerniawka pow. Jarosław upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Janów pow. Trembowla zamordowali 2 Polki, siostry
we wsi Majdan pow. Drohobycz upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Sufczyna koło Birczy pow. Przemyśl upowcy zamordowali w makabryczny sposób 4-osobową rodzinę polską nauczycieli o nazwisku Sugier: rodziców i 2 synów
we wsi Kułakowce pow. Hrubieszów Ukraińcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka
we wsi Moniatycze pow. Hrubieszów upowcy zamordowali 1 Polaka
Nocą z 4 na 5 stycznia > we wsi Głęboczek pow. Borszczów banderowcy zamordowali 97 Polaków a rannych i poparzonych zostało 21 osób; ofiarami były kobiety, dzieci i starcy, gdyż mężczyźni powołani zostali do WP.
we wsi Gaje Wyżne pow. Drohobycz upowcy zamordowali 4 Polaków
we wsi Moniatycze pow. Hrubieszów upowcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka
8 stycznia > we wsi Butków pow. Zborów Ukraińcy zamordowali w jednym domu 8 Polaków oraz spalili dom razem z ciałami ofiar.
we wsi Dobrowody pow. Zbaraż zamordowali 1 Polkę
we wsi Dragonówka pow. Tarnopol upowcy przez kilka dni torturowali 1 Polaka, zanim go zamordowali
we wsi Ihrowica pow. Tarnopol upowcy zastrzelili 1 Polaka a ciało wrzucili do studni.
we wsi Smerek pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka, gajowego
we wsi Żużel pow. Sokal upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Krystynopol pow. Sokal upowcy zamordowali 2 Polaków: 18-letnią dziewczynę i milicjanta
w przysiółku Wierzbowa należącym do wsi Uhryńkowce pow. Zaleszczyki Ukraińcy zamordowali 9 Polaków
we wsi Zahoczewie pow. Lesko (Bieszczady) UPA powiesiła Polaka Stefana Borowskiego i Ukraińca Dymitra Gomółkę, a do ich ciał przyczepiono kartki z wyrokami OUN
w mieście Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Romanówka pow. Gródek Jagielloński upowcy w nocy zamordowali 10 Polaków: 6 kobiet, 2 starszych mężczyzn oraz dzieci lat 4 i 12; część spalili żywcem podczas snu, pozostałych zakłuli bagnetami
we wsi Słone pow. Zaleszczyki Ukraińcy zamordowali 9 Polaków
w miasteczku Baligród pow. Lesko upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę
we wsi Toki pow. Zbaraż zamordowali 10 Polaków, w tym: babcię, jej 3 córki oraz 2 wnuczki, 19-letnią dziewczynę, dzieci lat 11 i 14 oraz 70-letniego mężczyznę
we wsi Bereżnica pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Czukiew pow. Sambor upowcy zamordowali 11 Polaków, w tym 6-osobową rodzinę z 4 dzieci w wieku 3 - 17 lat; oraz 2 Ukraińców
we wsi Kułakowce pow. Zaleszczyki Ukraińcy używając siekier, bagnetów, noży, wideł, kos i strzelając do uciekających zamordowali 80Polaków oraz 30 poranili, głównie kobiety, dzieci i starców
we wsi Latacz pow. Zaleszczyki banderowcy nocą obrabowali i spalili gospodarstwa polskie orz zamordowali 90 Polaków, głównie kobiety, dzieci i starców
we wsi Nastasiw pow. Tarnopol upowcy przebrani w sowieckie mundury zamordowali 9 Polaków z „Istriebitielnych Batalionów” i 1 Rosjanina.
Nocą z 15 na 16 stycznia > we wsi Błyszczanka pow. Zaleszczyki banderowcy z miejscowymi Ukraińcami chodząc od domu do domu Polaków mordowali ich za pomocą siekier, noży i bagnetów, aby strzałami nie obudzić innych; w ten sposób zamordowali 61 Polaków i 1 Ukrainkę; w tym m.in.: rodziców i 6 dzieci zarąbali siekierami, jednemu mężczyźnie wbili kołek w ucho, drugiego pobitego wrzucili do studni; większość ofiar to były kobiety, dzieci i starcy.
we wsi Oleszyce Stare pow. Lubaczów zamordowali 3 Polaków lat 18, 20 i 30; ofiary miały połamane ręce i żebra, wydłubane oczy i wyrwane języki
we wsi Tłuste Miasto pow. Zaleszczyki Ukraińcy zamordowali Polaka z majątku Kozia Górka
we wsi Kołodno pow. Krzemieniec upowcy zamordowali kilkunastu Polaków, którzy powrócili na swoje gospodzrstwa
we wsi Opoka pow. Drohobycz banderowcy w leśniczówce udusili i wrzucili do studni 4 Polaków: młode małżeństwo lat 20 i 21 oraz siostry lat 17 i 20
we wsi Cieszanów pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka, milicjanta
we wsi Majdan pow. Kopyczyńce uprowadzili 1 Polkę, która zaginęła bez wieści
we wsi Michałówka pow. Podhajce banderowcy zamordowali 10 Polaków, w tym dwie nauczycielki: jedną zastrzelili, drugą spalili żywcem
we wsi Tworylne pow. Lesko (Bieszczady) upowcy uprowadzili do lasu 4-osobową rodzinę Kucharzy pędząc ich boso po śniegu i tam zamordowali
we wsi Błyszczanka pow. Zaleszczyki Ukraińcy zamordowali 18-letnią Polkę, która uratowała się z rzezi nocą z 15 na 16 stycznia
we wsi Sufczyna koło Birczy pow. Przemyśl upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Żurawce pow. Rawa Ruska upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Dołhe pow. Drohobycz Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Hołotki pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 2 Polaków
w miasteczku Horodenka woj. stanisławowskie upowcy zamordowali na plebani 20 Polaków
we wsi Krystynopol pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym 17-letniego
we wsi Bereźnica Wyżna pow. Lesko upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Hłomcza pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Kociubińce pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Pawłokoma pow. Brzozów upowcy uprowadzili 12 Polaków (w tym kobietę) oraz 1 Ukrainkę i ślad po nich zaginął; stało się to przyczyna późniejszej akcji odwetowej Polaków
w mieście Rozdół pow. Żydaczów upowcy zamordowali 13 Polaków; 5-osobową rodzinę z 3 dzieci spalili żywcem wraz z domem, 3-osobową rodzinę z 16-letnią córką spalili żywcem z ich domem, 16-letnia dziewczynę spalili żywcem, 2 kobiety zastrzelili oraz ojca z 4-letnim synem
22 stycznia > we wsi Wołkowyja pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 5-osobową rodzinę polską.
23 stycznia > w mieście Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.
Nocą z 24 na 25 stycznia > we wsi Uhryń pow. Czortków upowcy uprowadzili 5 Polaków oraz 17 Ukraińców i zamordowali ich.
we wsi Lipowiec pow. Jaworów Ukraińcy zamordowali 25-letniego Polaka
we wsi Nowiny Horynieckie pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 34-letnią Polkę
we wsi Szypowce pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 21 Polaków
26 stycznia > we wsi Majdan pow. Kopyczyńce upowcy podczas drugiego napadu (w marcu 1944 roku zamordowali tutaj 35 Polaków), obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 118 Polaków, głownie kobiety, dzieci i starców.
27 stycznia > we wsi Wola Michowa pow. Lesko (Bieszczady) Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.
28 stycznia > we wsi Brudno Nowe pow. Lubaczów Ukraińcy ciężko poranili Polaka, w wyniku czego zmarł.
29 stycznia > we wsi Koniuszki pow. Przemyśl upowcy zamordowali 1 Polaka.
we wsi Dobrowody pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę
we wsi Miętkie pow. Hrubieszów upowcy zamordowali 1 Polaka
31 stycznia > we wsi Zabojki pow. Tarnopol Ukraińcy uprowadzili ks. proboszcza Michała Karczewicza, który zaginął bez wieści.
Na przełomie grudnia 1944 i stycznia 1945 roku > we wsi Torskie pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 27 Polaków i 3 Ukraińców.
we wsi Bielawce pow. Borszczów Ukraińcy zamordowali jedyną mieszkającą tutaj rodzinę polską: rodziców z ich trójką dzieci
w mieście Borszczów woj. tarnopolskie Ukraińcy zamordowali 28 Polaków
we wsi Bortkówka pow. Brzozów upowcy zamordowali 22-letniego Polaka
we wsi Brzezina pow. Żydaczów upowcy uprowadzili z drogi i zamordowali 2 Polaków, braci, w tym 15-letniego
we wsi Cetula pow. Jarosław bojówkarze SB-OUN zamordowali 1 Polaka i 1 Ukraińca
we wsi Czabarówka pow. Kopyczyńce upowcy zamordowali 15 Polaków, w tym dwie rodziny 6-osobowe
we wsi Czernica pow. Brody upowcy zamordowali 2 Polaków: jednego z nich przywiązali do konia, wlekli przez całą wieś i powiesili
we wsi Daszawa pow. Stryj na drodze do wsi Łukowiec banderowcy zamordowali 20-letnią Polkę
we wsi Demenka Poddniestrzańska pow. Żydaczów banderowcy obrabowali gospodarstwa polskie, spalili kościół i zamordowali 4-osobową rodzinę polską
w miasteczku Dynów pow. Brzozów upowcy uprowadzili 3 Polaków, którzy zaginęli
we wsi Dźwiniaczka pow. Borszczów Ukrainiec zamordował swoją żonę Polkę
we wsi Filipkowce pow. Borszczów Ukraińcy zamordowali 4 Polaków, w tym dziewczyny lat 18 i 28
we wsi Gniłowody pow. Podhajce banderowcy zamordowali kilkunastu Polaków; łącznie w lutym, lipcu i grudniu 1944 roku oraz w styczniu 1945 roku zginęło tutaj 50 Polaków, w tym rodziny 7 i 6-osobowe
we wsi Horody pow. Tarnopol upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 32 Polaków
we wsi Horysławice pow. Mościska Ukraińcy zamordowali 19-letniego Polaka
we wsi Iwanówka pow. Trembowla upowcy zamordowali 14 Polaków
we wsi Jezierzany pow. Borszczów Ukraińcy zaprosili 5 Polaków na kulig podczas którego ich zamordowali
we wsi Kijaż pow. Łuck w walce z upowcami poległo 2 Polaków, lat 16 i 60 z „IB”
w mieście Kosów Huculski woj. stanisławowskie banderowcy powiesili na słupie telegraficznym młodego Polaka, syna piekarza
we wsi Krystynopol pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Kubajówka pow. Nadwórna banderowcy zamordowali 3 Polaków (osoby starsze, w tym małżeństwo) oraz 3 Ukraińców (ojca z 2 córkami)
we wsi Kurniki Szlachcinieckie pow. Tarnopol upowcy zamordowali 7 Polaków (w tym 5-osobową rodzinę)
we wsi Majnicz pow. Sambor Ukraińcy uprowadzili z drogi i utopili w kanale wodnym 2 Polaków: matkę z 14-letnim synem
we wsi Mołodyłów pow. Tłumacz upowcy zamordowali 30 Polaków, którzy nie opuścili swoich gospodarstw
we wsi Muszkatówka pow. Borszczów upowcy uprowadzili i po torturach zamordowali 8 Polaków, w tym matkę z córką
we wsi Myszków pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 12 Polaków i 1 Ukraińca; jedną Polkę po torturach powiesili na kracie w oknie polskiej świetlicy, małżeństwo liczące po około 60 lat utopili w studni, Polakowi odcięli głowę i powiesili na kracie w oknie świetlicy
w miasteczku Niżniów pow. Tłumacz upowcy zamordowali ponad 30 Polaków, całe rodziny
we wsi Obarzańce pow. Tarnopol Ukraińcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 24 Polaków
we wsi Probużna pow. Kopyczyńce banderowcy zamordowali 2 Polaków, lat 18 i 19
we wsi Stanisławczyk pow. Przemyśl miejscowi Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Święty Józef pow. Kołomyja banderowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Tarnawa pow. Dobromil upowcy obrabowali 4 gospodarstwa polskie i zamordowali 11 Polaków
w mieście Włodzimierz Wołyński w pobliżu miasta upowcy zamordowali 19-letnią Polkę Zofię Żolnik z kol. Radowicze pow. Kowel
we wsi Wołosów pow. Nadwórna Ukraińcy zamordowali 5 Polaków, w tym 2 matki z dziećmi: matkę z 2-letnią córką, matkę z 5-letnią córką oraz młynarza
we wsi Zazdrość pow. Trembowla Ukraińcy uprowadzili 3 Polki, trzymali je w piwnicy i gwałcili, a po kilku dniach zamordowali
we wsi Żeżawa pow. Zaleszczyki podczas napadu UPA Polacy podjęli obronę, zginęło 5 osób: ks. Józef Rupnicki, ojciec z 2 córkami oraz Polka, która przyjechała z Zaleszczyk do swojego domu po żywność
we wsi Żulin pow. Stryj banderowcy w bestialski sposób zamordowali 80-letnią Polkę o nazwisku Sopowicz, która jako jedyna z Polaków pozostała we wsi w swoim domu
Rok 1945 - uzupełnienie
Styczeń 1945 - uzupełnienie
Styczeń 1945 > we wsi Tarnawa pow. Dobromil: „rozmowa z Janiną Skotnicką z domu Krępulec ze wsi Tarnawa .Ofiary:
1. Kotula, brak imienia, l. ok 50
2 Jan Owoc, l. ok 40
3. Pani Leśniak, matka niemowląt karmionych piersią (2 chłopców - bliźniaki, lub dzieci z b. małą różnicą wieku.)
4. Babiarz Aniela, l. ok 40
5. Majer Józef, l . ok 30
Ofiary pochowane na cmentarzu w Tarnawie”.
Uzupełnienie:
„W styczniu 1945 r. porwany przez UPA
6. MAŚLACZŃSKI Czesław (Maślaczyński? - przypis autora).
Torturowany, musiał wykopać grób dla siebie. .Pochowany pod lasem koło Dobromila.
Na przełomie luty/marzec 1945 r zamordowany
Kotula Rudolf .Zamordowany na oczach własnych dzieci, które zostały zmuszone do rozebrania trupa ojca i oddania jego butów mordercom (wymieniony w pkt. 1? - przypis autora).
7. Majer?Mayer Józef
8. Nowakowski Józef
Leśniak - kobieta, brak imienia (wymieniona w pkt. 3 ? - przypis autora.).
Owoc Jan (wymieniony w pkt 2 ? - przypis autora).
Babiarz Józefa - lub Aniela. Sporne imię (wymieniona w pkt. 4 jako Aniela ? - przypis autora).
Pochowani na cmentarzu w Dobromilu, ale ich grobów obecnie nie ma.
Świadkowie: Mieczysław Krępulec i Feliks Królicki, zam. Besko pow. Sanok, Janina Skotnicka. zam. Wrocław.
Wielu Polaków ocalił Ukrainiec WOJTECZKO STEFAN pseudonim ŁESZYK.
Zmuszony do wstąpienia do UPA, uprzedził Polaków o planowanym napadzie, uciekł z UPA, ukrywał się u Polaków;.5 tygodni ukrywał się u rodziny Krępulec. Po wysiedleniu Polaków został zabity we wsi USTIANOWA przez NKWD” (Iwona Kopańska - Konon; rozmowa z Janiną Skotnicką z domu Krępulec ze wsi Tarnawa, w: www.ludobojstwo.pl).
Sz. Siekierka, H. Komański, K. Bulzacki..., na s. 143 podają, że w Tarnawie pow. Dobromil w styczniu 1945 roku banda ukraińska ograbiła 4 gospodarstwa i zamordowała 11 osób NN.
we wsi Siedliska pow. Brzozów banderowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Wyżłów pow. Sokal banderowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 21 Polaków
we wsi Borownica pow. Dobromil banderowcy uprowadzili i zamordowali 3 Polaków
we wsi Czahary Zbaraskie pow. Zbaraż Ukraińcy po torturach zamordowali 17-letniego Polaka ukrywającego się u Ukraińca
we wsi Jeziorna pow. Zborów Ukraińcy spalili żywcem 2 Polaków: małżeństwo
we wsi Niemstów pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polkę
we wsi Porchowa pow. Buczacz po mszy pożegnalnej odprawionej przez ks. proboszcza Franciszka Rozwoda Polacy zaczęli wyjeżdżać; w okolicach wsi Zubrzec na jadących na 3 furmankach 4 Polaków napadli Ukraińcy i zamordowali ich (w tym ojca z 12-letnim synem) zabierając wozy i konie
w miejscowości Uście Zielone pow. Buczacz podczas nocnego napadu UPA i okolicznych chłopów ukraińskich Polacy bronili się przez całą noc; zginęło 133 Polaków, 30 było rannych; byli oni paleni żywcem, wiązani drutem kolczastym całymi rodzinami i topieni w rzece Dniestr, rąbani siekierami, itp.; kilkunastu schwytanych chłopców z „Istriebitielnego Batalionu” banderowcy wyprowadzili do rzeki Dniepr, rozebrali do naga i kazali tańczyć po lodzie strzelając im w nogi; kto upadł, żywy czy martwy, był spychany do przerębli pod lód; zginęli wszyscy; Ukrainiec Sławko Hołub za odmowę mordowania Polaków powieszony został za ręce na drzewie i skłuty bagnetami, na piersiach powieszono mu kartkę: Chto ne znamy, toj proty nas
Nocą z 2 na 3 lutego > na miasteczko Czerwonogród pow. Zaleszczyki napadło kilka sotni UPA; Polacy podjęli obronę; zginęło, bądź zostało zamordowanych ponad 50 Polaków, 20 zostało rannych , z których część potem zmarła.
4 lutego > w miejscowości Barysz pow. Buczacz napadnięci przez banderowców o dużej sile Polacy w jednym domu podjęli obronę, która trwała 5 godzin. We wsi „ukraińscy partyzanci” używając głównie siekier, noży i bagnetów wymordowali co najmniej 135 Polaków i 30 poranili. Zginęło także 10 obrońców z „IB”, którzy nie zdążyli wyjechać do Buczacza, co nakazał im dowódca, Ukrainiec współpracujący z UPA. Ukraińcy ograbili i spalili 400 gospodarstw polskich.
we wsi Kobyłowłoki pow. Trembowla upowcy spalili 15 gospodarstw polskich oraz zamordowali 19 Polaków a 10 poranili
we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Brzeżawa koło Birczy pow. Przemyśl upowcy zamordowali 3 Polaków: jednego powiesili na drzewie koło jego zagrody, dwóch uprowadzili i zamordowali w lesie
we wsi Kociubińce pow. Kopyczyńce zamordowali 8 Polaków i 2 Ukraińców; ksiądz Jan Walniczek torturowany był przez 5 godzin, zdzierali mu skórę, rany zalewali atramentem, oblewali wrzącą wodą, wreszcie przywiązali go do ściany i rzucali w niego nożami; małżeństwu mającemu po około 20 lat: ucięli języki i uszy, torturowali, okaleczonych przywiązali do płotu, gdzie w męczarniach nastąpił zgon
we wsi Majdan pow. Drohobycz banderowcy zastrzelili 1 Polaka
we wsi Młyniska pow. Trembowla upowcy zamordowali lub spalili żywcem 20 Polaków
we wsi Bereska pow. Lesko upowcy zamordowali Polaka, milicjanta
we wsi Zalesie Koropieckie pow. Buczacz upowcy wracając z pogromu Polaków w Baryczu do swojej bazy w rejonie wsi Zubrzec przez cały dzień wyłapywali Polaków i gromadzili w dużej, pustej suszarni tytoniu; spędzili tak około 60 - 70 Polaków, powiązali im sznurkami i drutami ręce, suszarnię zamknęli, oblali benzyną lub naftą i podpalili; wszyscy spłonęli żywcem, w większości były to kobiety i dzieci
we wsi Hleczawa pow. Trembowla upowcy uprowadzili i zamordowali 36 Polaków
we wsi Jawornik Ruski koło Żohatyna upowcy podczas napadu o północy zamordowali 7 Polaków wrzucając ich żywcem do studni: 5-osobową rodzinę z 3 dzieci oraz małżeństwo
we wsi Oleksińce Stare pow. Stryj upowcy zamordowali 4 Polaków: 35-letnią kobietę w zaawansowanej ciąży i jej 14-letniego syna oraz uprowadzili 2 mężczyzn, którzy zaginęli
na osiedlu Stadnica sołectwa Hleczawa upowcy nocą uprowadzili i zamordowali 20 Polaków
Nocą z 10 na 11 lutego > we wsi Sieniowa pow. Zbaraż banderowcy wymordowali 26 Polaków i spalili 40 zagród.
we wsi Karolówka pow. Zaleszczyki Ukraińcy zabili 2 Polaków, którzy przyjechali z Tłustego do swoich domów po żywność
we wsi Sieniachówka pow. Zbaraż w czasie napadu na Sieniawę druga grupa banderowców zamordowała 5 Polaków i spaliła kilka polskich zagród
we wsi Kozłów pow. Tarnopol upowcy zamordowali 9 Polaków oraz Ukraińca ożenionego z Polką
w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy uprowadzili 2 Polaków, w tym kobietę, którzy zginęli bez wieści
we wsi Zazdrość pow. Trembowla upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 40 Polaków, większość spalili żywcem, 14 osób zostało rannych
we wsi Capowce pow. Zaleszczyki banderowcy zamordowali polską nauczycielkę
we wsi Puźniki pow. Buczacz banderowcy zamordowali 97 Polaków a 6 rannych zmarło później
we wsi Zalesie pow. Buczacz banderowcy zamordowali 7 Polaków
we wsi Załoźce pow. Zborów banderowcy zamordowali 3 Polaków, w tym kobietę.
we wsi Zniesienie pow. Trembowla Ukraińcy uprowadzili i zamordowali w lesie 1 Polaka
we wsi Kłodno Wielkie pow. Żółkiew Ukraińcy zamordowali 21-letniego Polaka
we wsi Ostapie pow. Skałat banderowcy przebrani w mundury NKWD zatrzymali 26 Polaków, mężczyzn, wszystkich powiązali a następnie żywcem wrzucili do głębokiej studni, nikt nie ocalał
we wsi Eleonorówka pow. Skałat upowcy zamordowali 80 Polaków, w większości kobiet i dzieci (mężczyźni byli w WP). Małe dzieci oprawcy przybijali gwoździami do drzwi domów i stodół, stodół następnie podpalali budynki. Niektóre ofiary powieszono na przydrożnych słupach telefonicznych (H. Komański..., s. 333)
we wsi Jezierzany pow. Borszczów upowcy zamordowali 21 Polaków, pracowników kolejowych.
we wsi Karaczynów pow. Gródek Jagielloński banderowcy zamordowali 12 Polaków, w tym rodziny
w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Weleśniów pow. Buczacz upowcy przebrani w mundury NKWD, pod pretekstem rejestracji do wojska zebrali 46 Polaków, zamknęli w drewnianej szopie, oblali naftą i podpalili; wszyscy spłonęli żywcem; zebrana obok kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży ukraińskiej tańczyła z radości, gdy z szopy docierał rozpaczliwy krzyk i jęk; wołali po ukraińsku: „Módlcie się gorąco do swego Boga, to może stanie się cud i będziecie żywi”.
we wsi Grabowa pow. Kamionka Strumiłowska Ukraińcy zamordowali 3 Polaków, w tym nauczycielkę z mężem
we wsi Młyniska pow. Trembowla w drugim napadzie banderowców zamordowanych zostało 20 Polaków i spalona większość budynków; w dzień pozostali Polacy wyjechali do Janowa i Trembowli zabierając ze sobą 30 rannych
we wsi Olchowczyk pow. Kopyczyńce Ukraińcy uprowadzili 3 Polaków: dwie kobiety i 14-letniego syna jednej z nich; kobietom zdarli skórę z piersi i wydłubali oczy, chłopcu zadali kilka ciosów nożem w serce; ofiary wrzucili do studni przy leśniczówce
we wsi Probużna pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 18-letniego Polaka
we wsi Sucha Wola pow. Lubaczów upowcy uprowadzili i zamordowali w lesie 2 Polaków
19 lutego > w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 3 Polaków, w tym kobietę.
Nocą z 19 na 20 lutego > we wsi Werbka pow. Buczacz banderowcy zaprowadzili ujętych Polaków do stodoły, powiązali ich, a stodołę podpalili; żywcem spłonęło 20 Polaków.
20 lutego > na terenie powiatu Przemyśl banderowcy zamordowali 11 Polaków, gajowych.
we wsi Brzeżawa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 2 Polaków: małżeństwo
we wsi Krowica Hołodowska pow. Lubaczów miejscowi Ukraińcy zamordowali 1 Polkę
22 lutego > we wsi Wola Matiaszowa pow. Lesko upowcy zamordowali 1 Polaka, sołtysa.
Nocą z 22 na 23 lutego > w miejscowości Chodaczków Mały pow. Tarnopol zamordowali 3 Polaków: dwie kobiety i 18-letniego syna jednej z nich.
we wsi Białogłowy pow. Złoczów bojówka ukraińska zamordowała 7 Polaków, mieszkańców Załoziec, w tym 18-letnią dziewczynę
we wsi Cygany pow. Borszczów nocą duży oddział upowców zamordował 28 Polaków; wcześniej dowództwo UPA dało Polakom termin do końca lutego na opuszczenie wsi; tylko 3 osoby zastrzelone zostały podczas ucieczki, reszta zginęła od siekier, noży, bagnetów lub została spalona żywcem w budynkach; w większości były to kobiety i dzieci; 16-miesięcznej dziewczynce roztrzaskali główkę o framugę drzwi; ponadto w maju znaleziono mogiłę 16 Polaków w piasku pod lasem; byli to ci, którym udało się uciec tej nocy, zostali wyłapani później i zamordowani
we wsi Kobylnica Ruska pow. Jaworów upowcy obrabowali i spalili 3 gospodarstwa polskie oraz zamordowali 5 Polaków
w miejscowości Lubliniec pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka
24 lutego > we wsi Jasieniów Polny pow. Horodenka Ukraińcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 7 Polaków.
25 lutego > we wsi Zaleszczyki Małe pow. Buczacz upowcy zamordowali 39 Polaków, w tym rodziców z 7 dzieci w wieku od 8 miesięcy do 17 lat; morderstw dokonywali przy użyciu siekier, noży i bagnetów, tylko jedną 80-letnią kobietę zastrzelili.
we wsi Kalnica koło Wetliny pow. Lesko (Bieszczady) banderowcy zamordowali 2 Polaków: małżeństwo
we wsi Muchawka pow. Czortów upowcy zamordowali 10 Polaków
we wsi Ropienka pow. Lesko banderowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Hrebenne pow. Tomaszów Lubelski upowcy zakłuli bagnetami 4 Polaków
we wsi Lubycza Królewska pow. Lubaczów banderowcy zamordowali 5 Polaków
we wsi Nowosiółka pow. Podhajce upowcy uprowadzili i po torturach zamordowali ks. proboszcza Mariana Dziamarskiego
we wsi Zaleszczyki Stare pow. Zaleszczyki upowcy obrabowali gospodarstwa polskie i zamordowali 39 Polaków
we wsi Zatwarnica pow. Lesko banderowcy zamordowali 2 Polaków
Na przełomie stycznia i lutego > we wsi Klimkowce pow. Zbaraż Ukraińcy uprowadzili 2 Polaków, braci lat 17 i 18, którzy zaginęli bez wieści.
we wsi Cieszanów pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Dźwiniaczka pow. Borszczów banderowiec zastrzelił sąsiada - Polaka, gdy ten jechał saniami na stacje kolejową, aby wyjechać do Polski
we wsi Jaśliska pow. Sanok upowcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka
we wsi Jezierzany pow. Borszczów upowcy zamordowali 4 Polaków i 2 Ukraińców, oraz pod koniec lutego bojówka UPA dowodzona przez Olgę Wadowską zamordowała 10 Polaków pracujących przy wyrębie lasu
we wsi Karolówka pow. Borszczów upowcy zamordowali 3 Polaków; po torturach powiesili na słupach telegraficznych dwie 40-letnie kobiety oraz zastrzelili 19-letniego chłopca gdy podjął ucieczkę
we wsi Kobylnica Ruska pow. Jaworów upowcy zamordowali i spalili ciało razem z budynkami 21-letniego Polaka
we wsi Kokoszyńce pow. Skałat upowcy zamordowali 2 Polki: matkę z 16-letnią córką
we wsi Kurniki Szlachcinieckie pow. Tarnopol upowcy zamordowali 3 Polki: siostry lat 15 i 17 oraz 60-letnią nauczycielkę
we wsi Kutyska pow. Tłumacz banderowcy zamordowali 20 Polaków, w tym matkę z 5 dzieci: córkami lat 8, 16 i 18, synem lat 6 i 3-mieszięcznym niemowlęciem, troje najmłodszych dzieci wrzucili do studni, dwie najstarsze córki wywieźli i po zgwałceniu wrzucili do rzeki Dniestr (Sz. Siekierka..., s. 698; stanisławowskie)
we wsi Łapajowka pow. Jaworów upowcy zamordowali Polaka, gajowego
we wsi Nakwasza pow. Brody ukraińscy partyzanci przecięli piłą stolarską 60-letnią Polkę. Mordując ją śmieli się: Pomału riż, bo hołośno kryczyt
we wsi Paszowa pow. Lesko upowcy zamordowali 5-osobową rodzinę polską sołtysa: ojca z 3 dzieci powiesili, matkę zakłuli bagnetami
we wsi Rozwiany pow. Trembowla Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, inwalidów
we wsi Rzepińce pow. Buczacz bojówkarze OUN-UPA zamordowali 25 Polaków, w tym 6-osobową rodzinę z 4 dzieci, 4-osobową rodzinę z 2 dzieci, rodzinę nauczycieli z 2 córkami
we wsi Siedliska pow. Przemyśl bojówkarze SB-OUN zamordowali 3 Polaków i 11 Rusinów
we wsi Strzałkowce pow. Borszczów upowcy zamordowali 5-osobową polską rodzinę, która schroniła się na noc u sąsiada Ukraińca sądząc, że tutaj będzie bezpieczna
we wsi Szczutków pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Załoźce pow. Zborów upowcy zamordowali 4-osobową polską rodzinę: rodziców i 2 córki
we wsi Żeżawa pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 3 Polki: lat 80, jej siostrę i wychowanicę
we wsi Żnibrody pow. Buczacz upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym 5-osobową rodzinę z 3 dzieci.
Luty 1945 > uzupełnienie
7 luty > we wsi Zalesie pow. Buczacz: „Chciałam prosić o umieszczenie na liście ofiar mojej babci Klementyny Stefańskiej. Została zamordowana 7.02.1945 w Zalesiu pow. Buczacz. Pochowana jest w Monasterzyskach 11.02.1945 roku. Z opowiadań rodziny dziś już nielicznej wiem ze, była to spora grupa osób, którym ze względu na zagrożenie napaścią ze strony upowców przydzielono konwój wojskowy. Mimo tego zostali napadnięci, osobom którym nie chciała zejść z palca obrączka czy pierścionek po prostu obcinali palce. Potem wszystkich spędzili do stodoły i żywcem spalili. Mój tata rozpoznał zwłoki matki jedynie po medaliku nadtopionym, ale był schowany pod swetrem i dlatego go nie znaleźli. Nie wiem nic ponadto, jak to było, ale na świadectwie śmierci jest podana miejscowość Monasterzyska gdzie została pochowana. Kilka lat temu był na tym cmentarzu mój stryj szukał grobu matki. Jako takiego nie znalazł ale dzięki uprzejmości tamtejszego popa umieścił na cmentarzu płytę nagrobna, którą przywiózł z Polski. W archiwum parafialnym jest notatka o tym, ze Klementyna Stefańska z domu Kowalska faktycznie jest tam pochowana (Izabela, w: www.ludobojstwo.pl).
12 luty > we wsi Krzywki pow. Tarnopol: „Chciałbym dopisać do listy osób zamordowanych przez Ukraińców w powiecie tarnopolskim moją babcię:
Weronika Noga z domu Miczkowska,
którą zamordowano topiąc z kamieniem u szyi w rzece Seret 12 lutego 1945 we wsi Krzywki koło Mikuliniec” (Noga Stanisław, w: www.ludobojstwo.pl).
H. Komański, Sz. Siekierka nie uzyskali żadnej relacji z tej wsi, nie odnotowali więc tej zbrodni.
16 luty > Jezierzany pow. Stanisławow: „Siostry mojej mamy Julcia Łopuszańska i Janka Zdanowicz poszły w dniu 16.02.1945r. do sąsiedniej wsi "bić olej" z siemienia i ślad po nich zaginął” (www.ludobojstwo.pl). .
25 luty > we wsi Zaleszczyki Małe pow. Buczacz zostali zamordowani( rozstrzelani) moi krewni dziadek Szewczuk Józef, babcia Antonina Szewczuk zd. Kłos oraz ich dzieci Michał Szewczuk i Janina Szewczuk. Przeżył mój tata Stefan i jego brat Jan ponieważ dzięki Bogu nie było ich w domu byli na wojnie. Ich siostra Katarzyna też przeżyła, ponieważ tę noc spędziła w Jazłowcu u mojej mamy, która wraz ze swoimi rodzicami i rodzeństwem w dzień 24 lutego po nie przespanej nocy z 23/24 lutego 1945r (już wtedy banderowcy byli w Zaleszczykach Małych ale tylko narobili dużo hałasu i straszyli Polaków) uciekli do miasta (Krystyna Szewczuk-Zyss, <krystynazyss@wp.pl>; w: www.ludobojstwo.pl oraz e-mail do autora).
28 luty > we wsi Huta Stara pow. Buczacz: ”Drugi napad miał miejsce pod koniec lutego 1945 r. (najprawdopodobniej było to 28). Mieszkańcy wsi Huta Stara zamordowani podczas drugiego napadu:
1. Żuczkowska Zofia lat ok. 60 - sądząc, że podobnie jak podczas pierwszego napadu kobietom nic się nie stanie, wyszła prosić banderowców aby oszczędzili jej dom, została zabita.
2. Charęza Jan lat ok.20
3.Biernacka Maria (zastrzelona)
4.Biernacka Zofia
5.Biernacka Anna
6.Biernacka Maria ( zastrzelona w czasie próby ukrycia się-strzałem w głowę) (Roman Romanów, w: www. ludobojstwo.pl).
H. Komański, Sz. Siekierka na s. 152 podają tylko napad z 4 marca 1944 roku oraz mord 12 Polaków NN.
1 marca > we wsi Poręby pow. Brzozów banderowcy uprowadzili i zamordowali 2 Polaków: ojca z synem.
w miejscowości Lubliniec Stary pow. Lubaczów w walce z UPA zginęło 10 żołnierzy WP oraz uprowadzony został i zamordowany 18-letni chłopiec
we wsi Surmanówka pow. Jarosław upowcy zamordowali Polaka, milicjanta
we wsi Swaryczów pow. Dolina banderowcy zamordowali 4 Polaków, w tym 15-letnią dziewczynę i 2 kobiety oraz Ukraińca, męża jednej z tych kobiet
we wsi Ujkowce pow. Przemyśl upowcy zamordowali Polaka, gajowego
we wsi Zamch pow. Biłgoraj upowcy z sotni „Zaliźniaka” zamordowali 15 Polaków
Nocą z 2 na 3 marca > we wsi Sielec Bełzki pow. Sokal upowcy zamordowali 27 Polaków, w tym całe rodziny.
w mieście Hrubieszów woj. lubelskie upowcy zamordowali 7 Polaków
we wsi Kurzany pow. Brzeżany upowcy zamordowali 35 Polaków
we wsi Skorodyńce pow. Czortków upowcy zamordowali 25 Polaków, głownie kobiety i dzieci
we wsi Ujkowce pow. Przemyśl upowcy zamordowali 1 Polaka
Nocą z 3 na 4 marca > we wsi Mielnów pow. Przemyśl Ukraińcy z sąsiedniej wsi siekierami, nożami, widłami itp., zamordowali 6-osobową rodzinę polską oraz spalili ich ciała razem z zabudowaniami i zwierzętami, w tym z psem przywiązanym do budy.
we wsi Bartkówka pow. Przemyśl w walce z UPA poległ Polak, plutonowy MO
we wsi Cecowa pow. Zborów upowcy zamordowali 8 Polaków
w miasteczku Dynów pow. Przemyśl upowcy uprowadzili i zamordowali Polaka, zastępcę posterunku MO w stopniu plutonowego
w mieście Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Łubno pow. Brzozów banderowcy uprowadzili 6 Polaków, w tym milicjanta, po których ślad zaginął
we wsi Dobraczyn pow. Sokal upowcy zamordowali 3 Polaków, w tym o. Stanisława Muchę
we wsi Krystynopol pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 3 Polaków
6 marca > w miejscowości Cieszanów pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka.
7 marca > w miasteczku Brzozów woj. rzeszowskie banderowcy zamordowali Wacława Nombort - Orlickiego, byłego starostę powiatu brzozowskiego
8 marca > we wsi Jezierzany pow. Borszczów kilkuosobowa grupa UPA wdarła się nocą do polskiego domu i wymordowała 6-osobową rodzinę oraz sąsiadkę, koleżankę córki. Zarówno 18-letnią sąsiadkę jak i 19-letnią córkę przed zamordowaniem „ukraińscy partyzanci” zborowo zgwałcili.
Nocą z 8 na 9 marca > we wsi Lubycza Królewska pow. Rawa Ruska podczas napadu upowców na stację kolejową zginęło 40 żołnierzy WP oraz 7 Polaków - cywilów.
we wsi Czerniatyń pow. Horodenka banderowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 10 Polaków, w tym kierowniczkę szkoły
we wsi Machnów pow. Rawa Ruska upowcy zamordowali 5 Polaków oraz 32 Ukraińców za zarejestrowanie się na wyjazd na Ukrainę.
Nocą z 9 na 10 marca > we wsi Szerokie Pole (Pohersdorf) pow. Dolina banderowcy spalili większość gospodarstw i zamordowali 110 Polaków.
10 marca > we wsi Miączyn pow. Hrubieszów upowcy zamordowali w folwarku 1 Polaka.
11 marca > we wsi Machnówek pow. Tomaszów Lubelski upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 2 kobiety.
12 marca > we wsi Skomorochy pow. Tarnopol Ukraińcy zamordowali 6-osobową rodzinę polską, w tym matkę w zaawansowanej ciąży, a dom ich obrabowali.
we wsi Krystynopol pow. Sokal upowcy zamordowali 4 Polaków, w tym małżeństwo i 17-letniego chłopca
we wsi Małkowice pow. Przemyśl miejscowi Ukraińcy zamordowali 22-letniego Polaka
we wsi Stare Sioło pow. Lubaczów w zasadzce UPA zginęło 34 żołnierzy WOP z Lubaczowa
Nocą z 14 na 15 marca > we wsi Darowice pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 2 kobiety; jedna miała 22 lata.
we wsi Opulsko pow. Sokal banderowcy zamordowali 5 Polaków
koło miasta Przemyśl woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 3 Polaków
we wsi Rajskie pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka - sołtysa
we wsi Zatwarnica pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali kilkanaście rodzin polskich, co najmniej 41 Polaków (inni: około 80 Polaków)
we wsi Janów Lwowski pow. Grudek Jagielloński banderowcy zamordowali 2 Polaków: mieli wydłubane oczy, wyrwane języki i ślady tortur
we wsi Opulsko pow. Sokal upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Ropienka pow. Lesko upowcy zamordowali 1 Polkę
we wsi Dragonówka pow. Tarnopol dwaj banderowcy w mundurach NKWD wymordowali 7 Polaków z 2 rodzin, w tym: małe dziecko utopili w cebrzyku z pomyjami oraz uprowadzili 14-letnią córkę, która zaginęła bez wieści
we wsi Gaje Wyżne pow. Drohobycz upowcy zamordowali 3 Polaków
we wsi Kłodno Wielkie pow. Żółkiew w obronie ludności polskiej w walce z upowcami zginął 19-letni Polak
we wsi Leszczawa Górna pow. przemyśl upowcy spalili dwa domy polskie zamordowali 3 Polki, w tym dwie po torturach powiesili
Nocą z 18 na 19 marca > w mieście Bolechów pow. Dolina banderowcy zamordowali 11 Polaków, w tym na stacji kolejowej 5-osobową rodzinę z 3 dzieci.
19 marca > we wsi Ostapie pow. Skałat Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.
20 marca > we wsi Lubycza Królewska pow. Rawa Ruska upowcy zamordowali 7 Polaków.
Nocą z 20 na 21 marca > we wsi Łupków pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 5 Polaków.
we wsi Buk pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 7-osobową rodzinę polską
we wsi Nowiny Horynieckie pow. Lubaczów upowcy zamordowali 34-letnią Polkę
w przysiółku Szpickiery koło Smreka pow. Lesko (Bieszczady) upowcy z sotni „Wesołego” zamordowali 7 Polaków: dziadków oraz 5 wnucząt, które nadziali na kołki w płocie
22 marca > we wsi Uhnów pow. Rawa Ruska upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 3 milicjantów.
we wsi Chotylub pow. Lubaczów upowcy zamordowali 3 Polaków, w tym kobietę
we wsi Lubliniec Nowy pow. Lubaczów upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym milicjanta
w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie upowcy zamordowali 4 Polaków
we wsi Oleszyce pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Wola Obszańska pow. Biłgoraj upowcy zamordowali 15 Polaków
we wsiach Huta Szklana oraz Rohaczyn pow. Brzeżany upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 21 Polaków, a po jakimś czasie następnych 9 Polaków, w tym Franciszka Hoffmana mającego 100 lat; w tych miejscowościach Ukraińcy wyjątkowo mordowali tylko mężczyzn powyżej 14 lat, kobietom i dzieciom pozwolili uciekać
we wsi Kryłów pow. Hrubieszów upowcy zamordowali 57 Polaków, w tym 49 osób ludności cywilnej i 8 milicjantów; uprowadzili i zamordowali w okrutny sposób Stanisława Basaja „Rysia”, byłego dowódcę oddziału BCH
we wsi Lubliniec Nowy pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Łówcza pow. Lubaczów upowcy zabili 1 Polaka
we wsi Nawóz pow. Lwów banderowcy zamordowali 7 Polaków, w tym rodzinę
we wsi Ryszkowa Wola pow. Jarosław upowcy zamordowali Polaka, milicjanta, w dniu jego 24 urodzin
we wsi Bereska koło Ustrzyk Górnych pow. Lesko (Bieszczady) banderowcy uprowadzili syna właściciela majątku, który zaginał bez wieści
we wsi Huta Stara pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Nowa Grobla pow. Lubaczów upowcy zamordowali 4 Polaków, w tym milicjanta
we wsi Nowiny Horynieckie pow. Lubaczów upowcy zabili 1 Polaka
we wsi Nielepkowice pow. Jarosław upowcy uprowadzili 1 Polaka, który zaginął
we wsi Stare Sioło pow. Lubaczów upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 3 kobiety; zwłoki ofiar znaleziono w rowie wodnym, były całkowicie zmasakrowane
we wsi Brusno Nowe pow. Lubaczów upowcy zamordowali 4 Polaków
we wsi Gaje Wielkie pow. Tarnopol upowcy oraz chłopi ukraińscy z SKW obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 66 Polaków oraz 2 Ukraińców, w większości kobiety i dzieci
we wsi Lipina pow. Jarosław Ukraińcy zamordowali 1 Polkę
we wsi Łówcza pow. Lubaczów upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym milicjanta
we wsi Miłków pow. Lubaczów upowcy zatrzymali na drodze i zamordowali 2 Polki, lat 19 i 23
we wsi Nielepkowice pow. Jaworów upowcy zamordowali 3 Polaków
Nocą z 27 na 28 marca > we wsi Stare Sioło - Zalesie pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 6 Polaków, natomiast 2 Polki zmarły z pomieszania zmysłów widząc okrucieństwo oprawców.
20 - 28 marca > we wsi Wołodź pow. Brzozów w ciągu tych dni bojówki upowskie wymordowały 8 rodzin polskich liczące co najmniej 24 Polaków.
we wsi Brusno Nowe pow. Lubaczów podczas napadu na posterunek MO upowcy spalili żywcem 14 Polaków, w tym 25-letnia kobietę i milicjanta
we wsi Łówcza pow. Lubaczów podczas napadu na posterunek MO upowcy spalili 15 gospodarstw polskich i posterunek MO oraz zamordowali 18 Polaków, w tym 6 milicjantów (inni: w tym 2 milicjantów)
we wsi Krystynopol pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Śliwnica koło Dubiecka pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 3-osobową rodzinę polską
we wsi Żernica Wyżna pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Żubracze pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 18 Polaków
Nocą z 28 na 29 marca > we wsi Stare Sioło - Lipina pow. Lubaczów upowcy zamordowali 28 Polaków w wieku od 2 do 77 lat, całe rodziny, w tym po torturach i paląc żywcem.
29 marca > we wsi Monasterz pow. Jarosław upowcy zamordowali 1 Polkę.
30 marca (Wielki Piątek) >
we wsi Kropiwnik Stary pow. Drohiczyn banderowcy zastrzelili 22-letniego Polaka
we wsi Mołodycz pow. Jarosław upowcy zamordowali 9 Polaków, w tym 3 kobiety oraz 3 braci
we wsi Radawa pow. Jarosław upowcy zamordowali 6 Polaków
we wsi Usiczne pow. Łuck w nocy do domu Siedleckich wdarli się upowcy i zastrzelili 3 Polaków: ojca oraz 2 jego śpiących synów; matka zasłoniła sobą 2-letnie dziecko i została ranna, gdy upowcy podpalili dom wyskoczyła z dzieckiem przez okno i uratowali się
31 marca > we wsi Jabłonica Ruska pow. Brzozów upowcy zamordowali 4 Polaków.
W okresie styczeń - marzec > we wsi Surochów pow. Jarosław podczas czterech napadów banderowcy doszczętnie obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali 10 Polaków i 1 Ukraińca.
W miesiącu lutym lub marcu > we wsi Połowce pow. Czortków upowcy zastrzelili 17 Polaków, w tym dzieci lat: 1, 4, 6, 6, 8, 10.
w miejscowości Barysz pow. Buczacz Ukraińcy zamordowali 3 Polaków, w tym małżeństwo
we wsi Chartanowce pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 8 Polaków, którzy wrócili do swoich gospodarstw po żywność, w tym w bestialski sposób ojca z 17-letnim synem
we wsi Cisowa pow. Przemyśl miejscowi Ukraińcy zamordowali `12 Polaków: 5-osobową rodzinę oraz w zasadzce w lesie 7 Polaków
we wsi Czaplaki pow. Jaworów upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Czyżów pow. Złoczów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: matkę z synem
we wsi Dublany pow. Sambor Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym 22-letnią dziewczynę
we wsi Dźwiniaczka pow. Borszczów upowcy zastrzelili 21-letniego Polaka
we wsi Gaje Starobrodzkie pow. Brody Ukraińcy zamordowali 3 Polaków
we wsi Gruszka pow. Tłumacz upowcy zamordowali 12 Polaków: 6-osobowa rodzinę kowala i jego krewnych (wszystkich, tj. 11 osób, zarąbali w łóżku podczas snu) oraz mężczyznę, którego porąbali na kawałki i w rzucili je do rzeki Dniestr (Rudolf Goszpit)
we wsi Hlibów pow. Skałat banderowcy zamordowali 43 Polaków oraz 2 Rosjanki, nauczycielki
we wsi Hruszowice pow. Jaworów upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz uprowadzili i zamordowali 10 Polaków
we wsi Ihrowica pow. Tarnopol upowcy zamordowali 3 Polki: matkę z córkami lat 7 i 13
we wsi Iwanie Złote pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 5 Polaków, w tym matkę z 2 synami
we wsi Kasperowce pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 3-osobową rodzinę polską: rodziców z 17-letnią córką; rodzina ta uciekła do Zaleszczyk, przyjechała do swojego domu po żywność i za namową sąsiada - Ukraińca pozostała na noc
we wsi Klusów pow. Sokal banderowcy zamordowali 4 Polaków
we wsi Korczowa pow. Jaworów Ukraińcy zamordowali 3 Polaków
w miasteczku Krasiczyn pow. Przemyśl upowcy zamordowali Polaka, gajowego
we wsi Kruhów pow. Złoczów upowcy zamordowali 23 Polaków, głownie kobiety i dzieci
we wsi Kutyska pow. Tłumacz banderowcy zamordowali 28 Polaków, którzy przyjeżdżali do swoich gospodarstw po żywność
we wsi Lelechowka pow. Gródek Jagielloński podczas nocnego napadu banderowcy zamordowali po torturach 24 Polaków, całe rodziny; uprowadzili ojca z córką, którzy zaginęli bez wieści
we wsi Leszczańce pow. Buczacz upowcy zamordowali 22 Polaków, głownie kobiety i dzieci; zwłoki15-letniej dziewczyny znaleziono dopiero 3 maja nad brzegiem rzeki Strypa, natomiast uprowadzonej 17-letniej dziewczyny nie odnaleziono
we wsi Leszczyny koło Kalwarii Pacławskiej pow. Przemyśl upowcy zamordowali 4 Polaków
we wsi Leżanówka pow. Skałat zaproszonego przez sąsiada Ukraińca Polak został ujęty przez banderowców: wydłubali mu oczy, wybili zęby, wyrwali paznokcie, następnie jeszcze żywego przywiązali do drzewa, oblali naftą i podpalili
w miejscowości Lubliniec Nowy pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Lubycza Królewska pow. Rawa Ruska upowcy zamordowali 15 Polaków: 7 uciekinierów z Wołynia i 8 miejscowych
we wsi Maćkowice pow. Przemyśl upowcy zamordowali Polaka, leśniczego
we wsi Mielnica Podolska pow. Borszczów na drodze upowcy zamordowali 4 Polaków: 70-letniego kalekę, dwie nastoletnie dziewczyny oraz 6-letnią dziewczynkę
we wsi Mysłowa pow. Skałat 17-letniego Polaka zaprosił szkolny kolega Ukrainiec na karty; stąd uprowadzili go ukraińscy partyzanci; po sześciu tygodniach jego zwłoki odnalezione zostały w gliniance około 20 km od wsi: chłopiec miał odcięte ręce, nos i wydłubane oczy
we wsi Neterpińce pow. Zborów upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym żonę Ukraińca oraz ojca z 14-letnią córką, których udusili drutem kolczastym
we wsi Nyrków pow. Zaleszczyki upowcy zamordowali 16 Polaków w wieku od 2 do 80 lat
we wsi Obłażnica pow. Żydaczów Ukraińcy zamordowali na drodze 2 młode dziewczyny polskie
we wsi Olchowczyk pow. Kopyczyńce upowcy zamordowali 5 Polaków
we wsi Olesza pow. Tłumacz banderowcy zamordowali 9 Polaków, w tym nauczycielkę i jej matkę, które powiesili w pobliżu szkoły na drzewie przy użyciu drutu kolczastego zaciśniętego na szyjach ofiar (Sz. Siekierka..., s. 704, stanisławowskie)
we wsi Oleszyce Stare pow. Lubaczów Ukraińcy uprowadzili i zamordowali na polu 1 Polkę
we wsi Poczapy pow. Złoczów upowcy zamordowali 4 Polaków, w tym matkę z córką oraz wdowę
we wsi Podfilipie pow. Barszczów upowcy zamordowali 7 Polaków, którzy przed wyjazdem do Polski wrócili do swoich domów, aby zabrać niezbędne rzeczy
we wsi Poręby pow. Brzozów upowcy zamordowali 7 Polaków
we wsi Probużna pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 17-letniego Polaka
w mieście Przemyśl woj. rzeszowskie podczas nocnego napadu na szpital upowcy zamordowali 21 Polaków: 15 cywilnych, chorych i leżących w łóżkach oraz 6 rannych żołnierzy WP
we wsi Pyszkowce pow. Buczacz upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 4 kobiety
we wsi Radków pow. Tomaszów Lubelski upowcy zamordowali 1 Polaka
we wsi Romanówka pow. Tarnopol Ukraińcy zamordowali 6 Polaków
we wsi Skolin pow. Jaworów upowcy zamordowali 2 Polaków
we wsi Słobódka ad Tłumacz pow. Tłumacz upowcy uprowadzili i zamordowali 8 Polaków, w tym 5 kobiet oraz 15-letniego syna jednej z nich
we wsi Strzałkowce pow. Borszczów upowcy zamordowali 4 Polaków: 3-osobową rodzinę oraz kobietę, której zwłoki znaleziono w jeziorze - była naga, związana drutem kolczastym, ze śladami tortur
we wsi Szyszkowce pow. Brody upowcy uprowadzili i zamordowali 3 Polki
we wsi Wasylkowce pow. Kopyczyńce upowcy zamordowali 2 Polaków: organistę i lekarza, którego zwłoki z połamanymi rękami i nogami znaleziono w studni
we wsi Wola Maćkowa pow. Lesko upowcy zamordowali Polaka, leśniczego
we wsi Żohatyn pow. przemyśl banderowcy zamordowali Polaka, członka Stronnictwa Ludowego
Marzec 1945 - uzupełnienie
19 marca > we wsi Grąziowa pow. Dobromil UPA zamordowała 7 Polaków./źr.APP, SPP sygn 79 s 21/ (Jan Lucjan Wyciślak; 15. 04. 2007r.; RODAKpress).
22 marca > we wsi Kurniki Szlacheckie pow. Zbaraż: „ zwabiono czekających już w Zbarażu na ekspatriację 10 Polaków i bestialsko zamordowano” (Antoni Iżycki; w: Jan Białowąs: „Krwawa Podolska Wigilia w Ihrowicy 1944 r. Lublin 2003, s. 103 oraz w: www.ludobojstwo.pl).
H. Komański... nie wymieniają tej zbrodni.
Nocą z 22 na 23 marca > we wsi Grąziowa pow. Dobromil w nocy UPA zabiła:
- Kielar Michał
- Kielar Mikołaj
- Kucharski Stanisław
- Kijanka Piotr
- Stelmach Jan
- Kania Franciszek
- Kania Antoni (Jan Lucjan Wyciślak; 15. 04. 2007r.; RODAKpress).
25 marca > we wsi Kryłów pow. Hrubieszów: „we wczesnych godzinach rannych do Kryłowa przybył oddział UPA, który zajął wieś wystawiając posterunki na jej obrzeżach. Członkowie UPA przebrani w mundury Armii Sowieckiej podeszli pod Posterunek Milicji Obywatelskiej. Wprowadzili w błąd funkcjonariuszy MO udając żołnierzy sowieckich eskortujących rzekomo zatrzymanego, którym był Piotr M. Działając w błędzie co do tożsamości członków UPA, funkcjonariusze MO wpuścili ich do pomieszczeń posterunku. /.../Do posterunku sprawcy wprowadzili mjr Stanisława Basaja, pseud. „Ryś” , dowódcę Batalionów Chłopskich z okresu II wojny światowej, zatrzymanego w jednym z domostw w Kryłowie. Został on postawiony w rogu sali, zdjęto mu płaszcz i buty a następnie znęcano się nad nim bijąc po twarzy. Leżących na podłodze i skrępowanych funkcjonariuszy MO sprawcy rozebrali z odzienia i butów. Następnie dokonali na nich egzekucji, zabijając strzałami z broni palnej 17 milicjantów. Rannych dobijano. Jeden z funkcjonariuszy, który przeżył, rozpoznał czterech sprawców z imienia i nazwiska, wśród nich wspomnianego Piotra M., który był spośród nich najaktywniejszy.
Na terenie wsi, w tym w pomieszczeniach posterunku, członkowie UPA dokonali zabójstw 28 cywilnych mieszkańców Kryłowa pozbawiając ich życia strzałami z broni palnej. Pod posterunek podjechały furmanki, powożone przez zmuszonych do tego, polskich gospodarzy, na które sprawcy załadowali zatrzymanych, skrępowanych mieszkańców Kryłowa. Na jednej z furmanek umieszczony został mjr S. Basaj. /.../ ...członkowie UPA rozstrzelali sześciu furmanów, jednemu udało się zbiec. Furmanka, na której był mjr S. Basaj, odjechała w jedną z leśnych dróg, w nieznanym kierunku. Jest to ostatnia dostępna, bezpośrednia relacja dotycząca mjr S. Basaja, który - jak wynika z późniejszych, zasłyszanych przez poszczególnych świadków, przekazów, był przez pewien czas przetrzymywany przez członków UPA w warunkach urągających godności ludzkiej. Wcześniej okaleczony, został w bestialski sposób zamordowany w nieustalonym dotąd miejscu. /.../ Komendant Powiatowy MO w Hrubieszowie, Dąbrowski (prawdziwe nazwisko: Chil), zaczął włączać do składu osobowego utworzonych wcześniej przez mjr S. Basaja , posterunków MO, mężczyzn wywodzących się z ludności ukraińskiej. Kilku z nich, przydzielonych do Posterunku MO w Kryłowie, było nieobecnych w Kryłowie, w dniu 25 marca 1945 r., w czasie dokonanego mordu na milicjantach i ludności cywilnej tej miejscowości.
W związku z przedstawionymi powyżej zdarzeniami i ich okolicznościami, jedna z założonych w tej sprawie wersji śledczych przyjmuje, iż dla pozbycia się mjr S. Basaja i rozproszenia wiernych mu oddziałów Batalionów Chłopskich, NKWD i UB wykorzystało zbrodniczą działalność UPA na terenie powiatu hrubieszowskiego. Nastąpiło to w drodze inspiracji odpowiedniej akcji - mordu dokonanego na milicjantach i mieszkańcach Kryłowa - zaaranżowania jej i przeprowadzenia, sprawowania kontroli nad jej realizacją oraz szeregiem działań i zaniechań po jej wykonaniu. (IPN, Oddziałowa Komisja w Lublinie; śledztwo w sprawie zabójstwa 17 funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i 28 osób cywilnych dokonanego w dniu 25 marca 1945 r. w Kryłowie (woj. lubelskie) przez członków Ukraińskiej Powstańczej Armii, 17 października 2003).
Copyright © 2009 Janusz Stankiewicz
|