Rodzaje skał

Za skałę uważa się zespół różnych minerałów, albo jednakowych, albo różnego rodzaju, które powstały w procesie geologicznym.

Stosując kryterium powstania można wyróżnić rodzaje skał:

• magmowe

ich powstanie związane jest z procesem przezierania się magmy poprzez warstwęlitosfery, a następnie jej zastygania oraz krystalizacji wewnątrz Ziemi, magma zastygała powoli przy towarzyszącym jej wysokim ciśnieniu, tworząc strukturę jawnokrystaliczną- minerały możliwe są do odróżnienia gołym okiem, a maja one charakter skał twardych, ciężkich oraz trwałych na zniszczenie.

Opisywany rodzaj skał to skały głębinowe. Zalicza się do nich na przykład sjenit, granit,gabro czy dioryt.

Innym rodzajem skał magmowych są skały wylewne, które powstały poprzez nagłe zastygnięcie magmy, a ich struktura jest skrytokrystaliczna, czyli kryształów nie można dostrzec gołym okiem, a wystyganie lawy jest na tyle szybkie, że nie może dojść do dostatecznego wykształcenia się kryształków. Do skał takich należą: andezyty, bazalty czy melafiry.

Ich budowa może mieć także charakter porfirowy- gdzie proces ich stygnięcia oraz krystalizacji miał miejsce jeszcze pod ziemią, a dopiero wybuch wulkanu spowodował wyrzucenie na powierzchnię ziemi, gdzie doszło do przerwania procesu krystalizacji. Przykładem takich skał jest porfir.

Ze względu na odczyn, jaki posiadają, skały magmowe dzieli się na:

- o odczynie kwaśnym, zawierającym dużo krzemionki (np. granit)

- o odczynie zasadowym, zawierający mało krzemionki (np. gabro).

• osadowe

Te skały dzieli się na:

- skały okruchowe- których powstanie związane jest z niszczeniem innych rodzajów skał w wyniku takich procesów jak erozja czy wietrzenie, albo ze skał luźnych, w których okruchy nie podlegają wzajemnemu połączeniu, albo ze skał zwięzłych, gdzie okruchy połączone są ze sobą za pomocą drobnego materiału.

Zaliczyć można do nich: zlepieniec, piasek, Żwir, muł, less, glinę czy mułowiec. Różnią się one od siebie rozmiarami ziaren.

- skały organiczne- ich powstanie związane jest z gromadzeniem się szczątków zwierząt oraz roślin lub też w wyniku ich działalności. Przykładem takich skał są: węgiel brunatny oraz kamienny, torf, pewne rodzaje węglowodorów jak ropa naftowa i gaz ziemny, asfaltnaturalny czy wosk ziemny, w końcu wapienie- muszlowy, koralowy, lub kreda pisząca.

- chemiczne- ich powstanie możliwe było dzięki procesowi wytrącania się minerałów z różnych roztworów, przede wszystkim w momencie parowania wody morskiej, na przykład: gips, wapień, anhydryt, sól potasowa czy sól kamienna.

• Przeobrażone (metamorficzne)

Istnieje kilka czynników przeobrażających, ze względu na nie wyróżnić możnametamorfizm:

- kontaktowy- pod wpływem wysokiej temperatury, powstającej przy stykaniu się skały z magmą, na przykład marmur powstały z wapienia

- dynamiczny- czynnik to ciśnienie, które jest wysokie , na przykład w ten sposób powstają łupki

- regionalny- występują tu i wysokie ciśnienie i wysoka temperatura, a skały przeniesione z innych warunków klimatycznych wskutek ruchów płyt tektonicznych, przykład to gnejs, który powstaje z granitu.

Skały mogą być wykorzystywane przez człowieka na wiele sposobów, zaliczyć można do użytków:

• Budownictwo- wykorzystywane są w nim bazalt oraz granit, skały przeobrażone jak na przykład gnejs; charakteryzują się wysoką odpornością oraz walorami estetycznymi. Surowiec budowlany mogą stanowić także pewne rodzaje skał osadowych, do których zalicza się na przykład piaski, piaskowce czy żwiry.

• Ceramika- wykorzystuje na przykład gliny czy iły czy pewne skały osadowe.

• Cementownictwo- stosowane są na przykład margle czy też wapienie.

• Energetyka- ropa naftowa oraz węgiel brunatny i kamienny.

• Nawozy mineralne, przemysł chemiczny- takie surowce jak: fosfor, siarka, potas, sód.

• Przemysł spożywczy- najważniejszy surowiec to sól kamienna.