TOWARZYSTWO EDUKACJI BANKOWEJ

FILIA W WODZISŁAWIU ŚLĄSKIM

Kierunek: Technik BHP

Przedmiot: Analiza i Ocena Zagrożeń

semestr: III

Autor: Janusz Pawliczek

Temat pracy:

Dwadzieścia Pytań Kontrolnych

Wykaz pytań kontrolnych:

1. Podaj definicję bhp.

2. Czym jest dla ciebie bhp.

3. Czym zajmuje się analiza i ocena zagrożeń.

4. Wymień podstawowe czynniki materialnego środowiska pracy.

5. Omów czynniki niebezpieczne.

6. Omów czynniki szkodliwe i uciążliwe.

7. Omów zagrożenia związane z wibracją.

8. Omów zagrożenia związane z hałasem.

9. Omów zagrożenia związane z pracą w mikroklimacie gorącym.

10. Omów podstawowe zagrożenia związane z promieniowaniem gamma.

11. Wymień rodzaje pyłów przemysłowych (wg sposobu oddziaływania).

12. Omów sposoby ograniczania szkodliwego oddziaływania pyłów przemysłowych.

13. Wymień podstawowe zagrożenia biologiczne.

14. Omów sposoby ograniczania szkodliwego oddziaływania szkodliwych czynników biologicznych.

15. Dokonaj klasyfikacji czynników chemicznych, ze względu na wszystkie możliwe kryteria.

16. Omów sposoby ograniczenia szkodliwego oddziaływania szkodliwych czynników chemicznych.

17. Wymień podstawowe sposoby redukcji zagrożeń mechanicznych.

18. Omów podstawowe typy mikroklimatu.

19. Omów podstawowe zagrożenia związane z pracą w mikroklimacie zimnym.

20. Omów cechy dobrego oświetlenia.

Ad.1. Podaj definicję bhp.

Istotą bezpieczeństwa i higieny pracy jest troska o zdrowie i życie pracowników
w procesie wykonywania pracy. Jest to zespół warunków zapewniających eliminację lub maksymalne ograniczenie ujemnego wpływu środowiska pracy na organizm pracownika.

Ad.2. Czym jest dla ciebie bhp.

BHP – jest dla mnie kolejnym etapem w pracy zawodowej. W końcu trzeba zacząć się rozwijać – nie tylko kulturalnie…

Ad.3. Czym zajmuje się analiza i ocena zagrożeń.

Celem analizy i oceny zagrożeń jest przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy i wyznaczenie dopuszczalności tego ryzyka, rozumianego jako prawdopodobieństwo wystąpienia
u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych, w wyniku zagrożeń zawodowych występujących
w środowisku pracy. Inaczej: identyfikacja wszystkich możliwych czynników występujących w środowisku pracy, mających wpływ na organizm pracownika i ocena skutków tego wpływu wraz z wyznaczeniem dopuszczalnych granic stężeń i natężeń tych czynników.

Ad.4. Wymień podstawowe czynniki materialnego środowiska pracy.

Czynniki MŚP to elementy środowiska pracy, z którymi pracownik ma kontakt
w trakcie wykonywania pracy. Zaliczamy do nich:

- elementy wyposażenia materialnego miejsca pracy, takie jak: budynki, pomieszczenia, maszyny, urządzenia, narzędzia, materiały, meble, itp.

- czynniki fizyczne, takie jak: mikroklimat, hałas, drgania, promieniowanie, itp.

- czynniki chemiczne, takie jak: substancje toksyczne, szkodliwe, itp.

Ad.5. Omów czynniki niebezpieczne.

Czynniki niebezpieczne to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do urazu, wypadku. Czynniki te nie posiadają określonych, mierzalnych parametrów – nie można dla nich wyznaczyć progów NDS, NDN.

Są to m.in.:

- poruszające się mechanizmy, maszyny, urządzenia,

- ruchome elementy maszyn i urządzeń technicznych,

- przemieszczające się wyroby i materiały,

- naruszenie konstrukcji,

- obrywanie się mas i brył skalnych ze stropu lub ociosu, tąpnięcia,

- powierzchnie stwarzające możliwość upadku poruszających się ludzi,

- ostrza, ostre krawędzie, wystające elementy,

- chropowate wyroby, narzędzia, urządzenia,

- temperatura powierzchni materiałów i wyposażenia technicznego,

- położenie stanowiska pracy na wysokości różnej od podłoża,

- nieważkość, ciśnienie.

Ad.6. Omów czynniki szkodliwe i uciążliwe.

Czynniki szkodliwe to czynniki, których oddziaływanie na organizm pracownika prowadzi lub może prowadzić do schorzenia lub choroby zawodowej. Natomiast czynnik uciążliwy to czynnik, którego oddziaływanie na pracownika może spowodować złe samopoczucie, nadmierne zmęczenie, jednakże nie powoduje trwałego pogorszenia stanu zdrowia – przy krótkim czasie narażenia.

Wszystkie te czynniki (za wyjątkiem niektórych biologicznych) posiadają wartości mierzalne
i można dla nich określić wartości progowe, dopuszczalne NDS, NDN, WBGT itp.

Zaliczamy do tych czynników:

1. Czynniki fizyczne:

hałas, wibracje, pył przemysłowy i aerozole, mikroklimat, oświetlenie, promieniowanie jonizujące, świetlne i laserowe, prąd elektryczny i jego pole.

1. Czynniki chemiczne:

a/ zależnie od sposobu działania na człowieka:

toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne, teratogenne (upośledzające funkcje rozrodcze),

b/ zależnie od sposobu wchłaniania:

przez drogi oddechowe, przez skórę i błony śluzowe, przez przewód pokarmowy.

1. Czynniki biologiczne:

mikroorganizmy (bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pierwotniaki) oraz ich wytwory (toksyny
i alergeny), makroorganizmy (rośliny i zwierzęta).

1. Czynniki psychofizyczne:

a/ obciążenie fizyczne – statyczne i dynamiczne,

b/ obciążenie nerwowo-psychiczne – obciążenie umysłu, emocjonalne, niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne.

Ad.7. Omów zagrożenia związane z wibracją.

Wibracje to drgania o niskiej częstotliwości rozprzestrzeniające się w ośrodkach stałych
i przenoszone na organizm pracownika przez bezpośredni kontakt z drgającym ośrodkiem. Źródłem wibracji jest – w ogólnym zarysie - każde urządzenie, mechanizm, trzymany przedmiot, które wytwarza lub przenosi drgania mechaniczne.

Wyróżniamy wibracje (drgania) o oddziaływaniu ogólnym – drgania ze źródła przekazywane na organizm poprzez stopy, miednicę, plecy lub boki, oraz o działaniu miejscowym – przekazywane do organizmu poprzez kończyny górne.

Skutkami narażenia na wibracje miejscowe są głównie zmiany chorobowe w układach: naczyniowym (zaburzenia krążenia krwi), nerwowym i kostno-stawowym. Natomiast skutki narażenia na wibrację ogólną objawiają się w układzie kostnym i wegetatywnym (narządów wewnętrznych pracownika).

Ad.8. Omów zagrożenia związane z hałasem.

Hałas to wszelkie nieporządne, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe, szkodliwe dźwięki działające na słuch lub inne zmysły i elementy organizmu człowieka. Posiada wartości mierzalne i określony, dopuszczalny próg wartości NDN. Jest czynnikiem mogącym przybierać zarówno charakter uciążliwy, szkodliwy jak też i niebezpieczny.

Hałas możemy podzielić na słyszalny, ultradźwiękowy, infradźwiękowy, stały, impulsowy itp.

Ujemny wpływ hałasu na organizm pracownika można podzielić na dwa rodzaje: wpływ hałasu na narząd słuchu i pozasłuchowy wpływ hałasu na organizm (układy i zmysły człowieka). Objawia się ubytkiem słuchu, podwyższeniem progu słyszalności (uszkodzenia słuchu wywołane działaniem krótkotrwałym hałasu, lub przewlekłym np. głuchota zawodowa.

Ad.9. Omów zagrożenia związane z pracą w mikroklimacie gorącym.

Mikroklimat gorący, tj. praca w temperaturze >40^oC powoduje w organizmie pracownika włączenie się mechanizmów termoregulacyjnych. Skutkuje to zwiększonym przepływem krwi, zwiększeniem temperatury skóry, zwiększonym wydzielaniem potu.

Zależnie od czasu ekspozycji, jak i od indywidualnych cech organizmu wydajność procesów termoregulacyjnych maleje i podnosi się temperatura wewnętrzna ciała. Częstotliwość skurczów serca, ciśnienie krwi, wydzielanie potu, temperatura wewnętrzna ulegają szybkim wzrostom. Organizm staje się niedotleniony, zmienia się jego aktywność psychosensomotoryczna. Wynikiem jest spadek wydolności pracy i wskaźnika dokładności jej wykonania (spadek koncentracji uwagi, wzrost zagrożenia wypadkowego). W konsekwencji dochodzi do przegrzania organizmu, wyczerpania, kurczów, udarów cieplnych, omdleń, zgonów.

Ad.10. Omów podstawowe zagrożenia związane z promieniowaniem gamma.

Promieniowanie Gamma jest najbardziej przenikliwym rodzajem promieniowania jądrowego, chociaż jego właściwości jonizujące są najmniejsze. Jak każde promieniowanie jonizujące wywołuje ono
w organizmie człowieka:

1. Skutki biologiczne;

- somatyczne – występują bezpośrednio po napromieniowaniu (nowotwory, zaćma, uszkodzenia układu wegetatywnego i płciowego,

- genetyczne – promieniowanie wywołuje zmiany w materiale genetycznym, łańcuchach DNA, skutki widoczne w kolejnych pokoleniach gatunku.

2) Następstwa biologiczne;

- skutki deterministyczne (niestochastyczne) – czyli takie, w których ciężkość i częstość następstw rosną wraz ze wzrostem dawki promieniowania. Można określić dla nich dawkę progową.

- skutki stochastyczne – czyli takie, których tylko częstość występowania ulega wzrostowi wraz ze wzrostem dawki promieniowania. Nie istnieje dla nich dawka progowa.

Ad.11. Wymień rodzaje pyłów przemysłowych (wg sposobu oddziaływania).

Pył przemysłowy działa na organizm pracownika zależnie od następujących wielkości:

- rodzaju pyłu, wielkości jego cząstek,

- stężenia pyłu w powietrzu,

- czasu ekspozycji,

- rozpuszczalności pyłu w cieczach ustrojowych,

- kształtu cząstek: włókna, ostre lub obłe kształty,

- zawartości wolnej, krystalicznej krzemionki.

Zależnie od działania na organizm ludzki pyły dzielimy na:

- pylico twórcze,

- drażniące,

- alergiczne,

- toksyczne,

- rakotwórcze.

Ad.12. Omów sposoby ograniczania szkodliwego oddziaływania pyłów przemysłowych.

Celem ograniczenia (likwidacji) szkodliwego oddziaływania pyłów przemysłowych stosuje się m.in. następujące środki i działania profilaktyczne:

- zmiana procesu technologicznego celem zmniejszenia emisji pyłów,

- zmiana surowca na mniej pylący,

- hermetyzacja procesu produkcyjnego,

- automatyzacja lub robotyzacja procesu produkcyjnego,

- stosowanie urządzeń odpylających lub wentylacyjnych,

- stosowanie odpowiednich ochron osobistych,

- redukcja czasu pracy w narażeniu,

- profilaktyka medyczna.

Ad.13. Wymień podstawowe zagrożenia biologiczne.

Zagrożenia biologiczne mogą stanowić:

- mikroorganizmy (bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pierwotniaki) oraz ich wytwory (toksyny i alergeny),

- makroorganizmy (rośliny i zwierzęta).

Ad.14. Omów sposoby ograniczania szkodliwego oddziaływania szkodliwych czynników biologicznych.

Do podstawowych sposobów ograniczania szkodliwych wpływów czynników biologicznych należą:

- unikanie stosowania SCB lub zastępowanie ich innymi, mniej niebezpiecznymi,

- prowadzenie rejestru prac oraz pracowników zatrudnionych w narażeniu na SCB,

- ograniczenie liczby pracowników narażonych na działanie SCB,

- hermetyzacja procesów pracy,

- stosowanie środków ochrony zbiorowej i indywidualnych środków ochrony, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,

- wyznaczenie i znakowanie stref zagrożenia,

- przeprowadzanie okresowych pomiarów,

- sporządzenie instrukcji (procedury postępowania ze SCB, warunki transportu i przechowywania, postępowanie na wypadek awarii),

- systematyczne szkolenia pracowników,

- profilaktyczna opieka zdrowotna

Ad.15. Dokonaj klasyfikacji czynników chemicznych, ze względu na wszystkie możliwe kryteria.

Szkodliwe czynniki chemiczne występujące na stanowiskach pracy dzielimy na substancje:

1. Toksyczne.

2. Drażniące.

3. Uczulające.

4. Rakotwórcze.

5. Mutagenne.

6. Upośledzające funkcje rozrodcze.

W zależności od sposobu wchłaniania do organizmu dzielimy je na:

1. Wchłaniane przez drogi oddechowe.

2. Przenikające przez skórę.

3. Wchłaniane przez przewód pokarmowy.

Ponadto, ze względu na właściwości fizyczne, można wyszczególnić substancje:

1. Wybuchowe.

2. Utleniające, żrące.

3. Skrajnie, wysoce lub łatwopalne.

4. Niebezpieczne dla środowiska.

Ad.16. Omów sposoby ograniczenia szkodliwego oddziaływania szkodliwych czynników chemicznych.

Ograniczenie szkodliwego oddziaływania czynników chemicznych polega m.in. na:

1. Zmianach w procesach technologicznych.

2. Automatyzacji i hermetyzacji procesów technologicznych.

3. Zastosowaniu odpowiedniej wentylacji.

4. Stosowaniu właściwych środków ochrony osobistej.

5. Zmiany organizacji pracy: rotacje pracowników, skrócony, limitowany czas pracy w narażeniu.

6. Szkolenia, przestrzeganie przepisów bhp.

7. Profilaktyka medyczna.

Ad.17. Wymień podstawowe sposoby redukcji zagrożeń mechanicznych.

Zagrożenia mechaniczne generowane są przez stosowane w produkcji maszyny i urządzenia. Redukcja tych zagrożeń polega m.in. na tym, że:

1. Eksploatacja i obsługa odbywa się zgodnie z instrukcjami zawartymi w dokumentacji techniczno-ruchowej.

2. Zapewnione są odpowiednie gabaryty pomieszczenia, oświetlenie, wentylacja, odciągi, media itp.

3. Zapewniona jest dostateczna powierzchnia wokół maszyny na surowce, produkty oraz poruszanie się ludzi i środków transportowych..

4. Stosowana jest mechanizacja procesów produkcyjnych, automatyzacja i zdalne sterowanie.

5. Dobrane są odpowiednie materiały konstrukcyjne.

6. Zastosowane środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

7. Spełnione są wymagania ochrony przeciwpożarowej, przeciwwybuchowej itp.

8. Spełnione są wymagania ergonomiczne.

Ad.18. Omów podstawowe typy mikroklimatu.

Mikroklimat – środowisko termiczne, czyli warunki cieplne w miejscu pracy dzielimy na:

1. Mikroklimat gorący – praca odbywa się w temperaturze > 40^oC, określany jest wskaźnikiem obciążenia termicznego WBGT.

2. Mikroklimat umiarkowany – środowisko pracy określane jest parametrami PMV (przewidywana ocena średnia) i PPD (przewidywany procent osób niezadowolonych).

3. Mikroklimat zimny – praca odbywa się w temperaturze < 14^oC, określany jest parametrami WCI (wskaźnik siły chłodzącej) oraz IREQ (wskaźnik ciepłochronności odzieży).

Ad.19. Omów podstawowe zagrożenia związane z pracą w mikroklimacie zimnym.

Zagrożenia wywołane pracą w mikroklimacie zimnym zależne jest od stopnia utraty ciepła przez organizm. Do utraty ciepła może dochodzić drogą przewodnictwa (wilgotna odzież, kontakt z zimnymi przedmiotami), konwekcji (oziębieniem przez wiatr) i promieniowania (różnica temperatur ciała
i otoczenia). Głównym zagrożeniem pod wpływem zimna jest hipotermia (obniżenie temperatury ciała prowadzące do utraty świadomości, zwolnienia lub zatrzymania oddychania lub krążenia krwi). Zaburzenia świadomości, spowolnienie reakcji generują w konsekwencji kolejne narażenia na wypadki, awarie itp.

Ad.20. Omów cechy dobrego oświetlenia.

Cechami dobrego oświetlenia dla potrzeb człowieka są:

1. Wygoda widzenia – pracownicy mają dobre samopoczucie, wzrasta wydajność pracy.

2. Wzrost wydolności wzrokowej – pracownicy są w stanie wykonywać zadania wzrokowe, nawet
   w trudnych warunkach i w wydłużonym czasie.

3. Wzrost poziomu bezpieczeństwa.