Walidacja i parametry walidacji
Walidacja jest potwierdzeniem, przez zbadanie i przedstawienie obiektywnego dowodu, że zostały spełnione szczególne wymagania dotyczące konkretnie zamierzonego zastosowania. Walidacja sprowadza się do wyznaczenia parametrów analitycznych, zakresu i ograniczeń procedury analitycznej oraz identyfikacji czynników mogących zmienić jej charakterystykę. W czasie walidacji musimy odpowiedzieć sobie na pytania: jaki analit będzie oznaczany , w jakich matrycach i w obecności jakich interferentów oraz jaką niepewnością będą charakteryzowały się wyniki. Walidacja jest niezbędna nawet jeśli laboratorium nie ubiega się o akredytację. Każde laboratorium powinno przeprowadzać walidację procedury analitycznej, zapewniać spójność pomiarową i wyznaczać niepewność wyników.
Dlaczego walidujemy procedury analityczne ?
•W celu poznania parametrów analitycznych stosowanej procedury pomiarowej;
•W celu zapewnienia zaufania:
–użytkowników danej procedury (analityków pracujących w laboratorium)
–odbiorców wyników pomiarowych (klientów laboratorium)
Walidacja pełna: gdy badane są wszystkie istotne parametry (pomiarowe, działania) procedury analitycznej.
•Walidacja częściowa: gdy badane są jedynie niektóre parametry procedury analitycznej.
•Potwierdzenie: procedura dotycząca zwalidowanych procedur mających status normy. Nie ma potrzeby ich dodatkowego walidowania, należy jedynie potwierdzić możliwość ich prawidłowego stosowania laboratorium.
Walidacji należy poddawać procedury analityczne, które: nie mają statusu normy, opracowania własne, znormalizowane- stosowane poza przewidzianym zakresem, znormalizowane- po wprowadzeniu modyfikacji.
Parametry analityczne procedury pomiarowej (jakościowe):
*selektywność, specyficzność
(ilościowe):
*zakres roboczy (liniowy)
*granica wykrywalności i oznaczalności
*odzysk
Właściwości wyników pomiarów:
-spójność pomiarowa
-niepewność uwzględniająca np. powtarzalność/odtwarzalność, odporności
Specyfikacja parametrów walidacji:
-selektywność/interferencje
-odzysk
-liniowość, zakres roboczy
-granica wykrywalności/oznaczalności
-powtarzalność
-odtwarzalność
-odporność- stabilność wyników pomiarów na niewielkie zmiany warunków pomiaru danej procedury analitycznej
-kontrola jakości
-niepewność
-spójność pomiarowa