Dziennikarstwo internetowe i język Internetu.
KOMUNIKACJA ELEKTRONICZNA:
Termin „komunikacja elektroniczna” utożsamiany jest poprzez nazywanie procesów porozumiewania się ludzi za pośrednictwem elektronicznych mediów. W podobnym znaczeniu spotyka się także terminy „komunikacja medialna” (zajmuje się przekazem w obrębie mass mediów) oraz computer- mediated- communication (zajmuje się porozumiewaniem się za pomocą narzędzi, które szybko się zmieniają, a po jakimś czasie może przybrać formę zupełnie inną niż dzisiejsza). Jednakże pierwszy termin najlepiej opisuje fenomen komunikowania się za pośrednictwem urządzeń elektronicznych. Przyczynami stanowiącymi prawdziwość tej tezy są: po pierwsze, termin „komunikacja medialna” ten jest wystarczająco ogólny aby objąć wszelkie media, które mimo znaczącego zróżnicowania mają wspólną właściwość: sygnały od nadawcy są przekształcane na sygnały elektryczne lub elektromagnetyczne, a następnie przekazywane w tej formie do odbiorcy, który również korzysta z urządzenia służącego do rozszyfrowania zapisu i nadania mu zrozumiałej formy. Ten przekaz zawiera lub może zawierać różne składniki komunikatu językowego, poczynając od jego substancjalnego nośnika przez takie elementy, jak np. intonacja, kontekst sytuacyjny, kod kinezyczny.
Po drugie , w obrębie komunikacji elektronicznej możemy wyróżnić dwa typy, które określimy terminami „symetryczny” i „asymetryczny”. Podział ten jest oparty na stosunku nadawcy i odbiorcy względem siebie. W mediach asymetrycznych role te są ustalone, interakcja jest niemożliwa lub wiąże się z różnymi utrudnieniami; mediami takimi są: prasa, radio i telewizja. Należy pamiętać, że media te nie są narzędziami komunikacji tylko narzędziami przekazu. W mediach symetrycznych istnieje możliwość wymieniania się rolami między nadającym i odbierającym informacje. Do tego rodzaju mediów zaliczamy telefonię i sieci komputerowe, w nich zachodzi komunikacja interpersonalna. Po trzecie, termin ten nie narzuca nam sposobu, w jaki muszą być wytworzone i przekazane teksty.
WŁAŚCIWOŚCI KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ:
Nieoficjalność: pierwszą właściwością jest ograniczenie oficjalności w kontaktach międzyludzkich w Internecie.
Przestrzeń fizyczna nie jest już przeszkodą w internetowych aktach komunikacji, nie trzeba wykładać zbytniego wysiłku w jej pokonywanie, w związku z czym niewykorzystaną energię możemy spożytkować w inny sposób.
Anonimowość: w przestrzeni internetowej jesteśmy w stanie zachować anonimowość, co w realnej rzeczywistości bywa niemożliwe. Wyróżniamy dwa stopnie anonimowości:
Anonimowość pełną, czyli taką, w której nadawca uniemożliwia ustalenie kim jest.
Anonimowość częściową, czyli taką, w której nadawca godzi się na ujawnienie najistotniejszych informacji o sobie.
Czas: rola pisma w rozwoju cywilizacji opiera się na zdolności przetrwania charakteryzującej teksty pisane, pod tym względem komunikacja elektroniczna ma więcej wspólnego z komunikacją za pomocą druku niż z komunikacją mówioną. Trwały zapis tekstów pisanych nie sprawia prawie w ogóle trudności. Czas jako parametr komunikacji elektronicznej może być rozpatrywany jako relacja między aktem komunikowania się a rzeczywistością- i z tego punktu widzenia możemy mówić o trwałym charakterze tego typu. Na ogół jednak rozpatruje się go w relacji między uczestnikami aktu komunikowania się.
Dwa typy komunikowania się w czasie:
„komunikacja synchroniczna”- użytkownicy mają stały kontakt, a zdarzenia komunikacyjne zachodzą równocześnie (komunikacja interface to interface, czyli nie jest w pełni bezpośrednia, ale też nie jest oparta na piśmie drukowanym).
Przykłady: pogawędki internetowe, czaty.
„komunikacja asynchroniczna”- użytkownicy nie mają stałego kontaktu , a zdarzenia komunikacyjne nie zachodzą równocześnie. Przykłady: inne formy komunikacji internetowej, zwłaszcza internetowe witryny oparte na hipertekście systemu World Wide Web, które mogą jednoczyć różnorodne sposoby komunikowania się w sieci.
Pośredniość lub bezpośredniość
Inwokacyjność: klikając na ikonę użytkownik komputera dokonuje aktu inwokacji o charakterze w pewnym stopniu magicznym, gdyż jego istotą jest skierowanie do siły wyższej prośby o wsparcie. Jeśli komputery uznajemy jako media inwokacyjne to znaczy, że traktujemy je jak członków dialogu.
Charakter wirtualny: Internet pozwala na realizowanie potrzeby tworzenia oraz realizowania się przez twórczość.
Kreatywność: związana ze sferą językową, czasem pozwolenie na przełamanie reguł ortografii lub interpunkcji.
Anarchizm: w przypadku sieci nie chodzi o chaos czy dezorganizację, ale o bardzo ograniczoną rolę czynników (osób, instytucji) sterujących komunikowaniem w sieci.
Autonomiczność: medium niezależne od jakichkolwiek instytucji sprawujących władzę.
HIPERTEKST I HIPERMEDIA :
Opisując komunikację elektroniczną nie można wspomnieć terminu „hipertekst”. Najbardziej zwięzłą i trafną definiującą te zjawisko jest: „System interaktywnej nawigacji pomiędzy połączonymi fragmentami tekstu, w którym wyróżnione słowa (hiperłącza) prowadzą do dalszych informacji”. Łatwiejsza definicją przedstawia „hipertekst” jako komputerową metodę prezentacji powiązanych ze sobą informacji tekstowych. Jednak nie istnieje jedno prawdziwe określenie tego terminu, ale dla ułatwienia możemy podzielić definicje hipertekstu na dwie grupy, jest to podporządkowanie według źródła.
Grupa pierwsza to: definicje funkcjonujące w prasie popularnej i dotyczące reklamy oraz marketingu, w których główne cech definicyjne hipertekstu są następujące:
hipertekst działa raczej przez skojarzenia niż rejestrowanie,
hipertekst prezentuje myśli w sposób niesekwencyjny,
hipertekst znosi tradycyjne linearne podejście do prezentacji i przetwarzania informacji,
hipertekst ma charakter nielinearny i dynamiczny,
w hipertekście zawartość nie jest ograniczona przez strukturę i organizację tekstu.
Grupa druga to: definicje funkcjonujące w czasopismach technicznych, a także definicje powstałe podczas prac nad systemami hipertekstowymi:
hipertekst to forma dokumentów elektronicznych,
hipertekst to podejście do zarządzania informacją, w którym dane są przechowywane w sieci opartej na węzłach i łączach,
hipertekst to technika organizowania informacji tekstowych jako kompleksu,
nielinearna droga do ułatwienia szybkiego badanie dużych baz danych.
Pokrewnym terminem są hipermedia. Jest to komputerowa metoda prezentacji powiązanych ze sobą informacji tekstowych oraz przedstawionych w postaci cyfrowej obrazów, zapisów dźwiękowych, sekwencji filmowych albo według innego określenia multimedialny hipertekst.
JĘZYK W INTERNECIE:
Specyfika kanału przekazu:
symetria ról nadawca-odbiorca lub dążenie do tej symetrii;
pełna swoboda powiadamiania- chodzi o to, że nadawca wypowiedzi pisemnej nie jest ograniczony pod względem tematycznym i merytorycznym, nie ma też innych ograniczeń, gdyż publikację można umieścić poza granicami kraju nadawcy;
rozluźnienie tradycyjnych rygorów wypowiedzi pisanych, co częściowo jest rezultatem pełnej swobody powiadamiania.
Cele uczestników aktów komunikacji:
Cele mówiących są podobne jak w komunikacji codziennej, dominuje dążenie do informowania, a także do ekspresji i odziaływania na odbiorcę. Ważne jest, że znaczna część wypowiedzi w Internecie ma charakter publikacji, trzeba dostrzec zamiar upowszechniania i utrwalenia informacji o sobie i chęć wyróżnienia się- cecha głównie dotycząca twórców witryn WWW.
Właściwości komunikacji językowej w Internecie:
Dialogowość: jest to najistotniejsza z właściwości komunikacji internetowej, dlatego, ponieważ Internet jest jedynym z medium mającym charakter narzędzia komunikacji, inne są środkami przekazu, to znaczy, że przekazują informacje jednostronnie. W sieci nie ma takiego kanału informacyjnego, który nie stwarzałby możliwości interakcji.
Spontaniczność: ujawnia się nie tylko w występowaniu typowych dla niej cech językowych (np. zacieranie granic zdań, niepełne konstrukcje składniowe), ale też w pisowni. Pierwszym objawem jest brak specyficznych znaków polskiego alfabetu, drugim-częste błędy literowe, w tym ortograficzne. Spontaniczny charakter konwersacji ujawnia się w krótkości poszczególnych kwestii. Teksty czatów ukazują nam grafizację pisma, która w tym przypadku pełni funkcję retoryczną. Interpunkcja w czatach jest podporządkowana ekspresji, ponieważ stosuje się prawie wyłącznie znaki emotywne: pytajnik, wykrzyknik oraz wielokropek. Spontaniczność przejawia się tym, że zakres tematyczny rozmowy toczy się własnym torem.
Kolokwialność: formy kolokwialne pojawiają się często, przyczyną ich postawania często jest wymieniona wyżej spontaniczność. Najniższy stopień kolokwialności cechuje witryny instytucji, które aby skutecznie działać, muszą zyskać społeczne zaufanie, np. instytucji rządowych, banków, dużych firm.
Sytuacyjność: w trakcie pogawędek internetowych kontekst sytuacyjny na początku jest zredukowany niemal do zera, lecz z czasem zostaje stworzony przez współrozmówców, którzy mają możność jego kreowania.
Multimedialność: pisanie w epoce komunikacji przez komputer jest procesem edytorskim, ponieważ każdy twórca tekstu elektronicznego zyskał możliwości dostępne wcześniej tylko do druku. W związku z tym mamy do czynienia z wyraźną wirtualizacją (grafizacją) tekstu, ponieważ tworząc tekst elektroniczny, myślimy, jakie nadać mu właściwości wizualne i jak to zrobić.
Hipertekstowość: dokumenty hipertekstowe tworzą możliwość łączenia różnych mediów, w związku z czym multimedialność w komunikacji internetowej jest łatwa do realizacji i powszechna w praktyce komunikacyjnej. Hipertekstowość ma jeszcze jeden wymiar- tekstowy. Hipertekst pozwala na tworzenie powiązań między tekstami za pomocą hiperłączy, przez co stanowi rodzaj ich interpretacji.
Hierarchiczność: cecha ta występuje też w tekstach pisanych, ale w komunikacji elektronicznej jest jeszcze bardziej intensywna. Szczególnie widoczna jest w wypowiedziach w grupach i na forach dyskusyjnych. Hierarchia wynika z następstwa w dyskusji, gdyż odpowiedzi znajdują się hierarchicznie niżej od inicjacji dialogowych. W pewnym stopniu hierarchia jest narzucona przez oprogramowanie sterujące zapisem wypowiedzi, gdyż odpowiedź w układzie graficznym zawsze znajduje się o szczebel niżej od wypowiedzi rozpoczynającej wątek. Wypowiadający może wyrazić hierarchiczność w swojej wypowiedzi cytując czyjąś.
Automatyzacja
Dynamiczność: jest rozumiana pod wieloma względami:
teksty mogą być łatwo zmieniane, usuwane, oznacza to, że teksty te są mniej trwałe niż drukowane;
tekst jawi się odbiorcy jako zmienny i wymaga zaakceptowania go w takim stanie;
teksty internetowe posiadają hiperłącza, za pomocą których możemy czytać jeden tekst, a za ich pośrednictwem następny.
Zasięg: ze względu na globalny charakter sieci nie mogą powstać gwary ludowe, jak w naturalnych warunkach, ale powstają liczne socjolekty skupione wokół konwersacyjnej odmiany komunikacji internetowej. Odmiany języka internetowego już powstały, np. wśród miłośników czatów czy gier tekstowych.
Trwałość: uzależniona jest od techniki utrwalania, kanału przekazu, od treści przekazu i potrzeb użytkowników Internetu. Teksty internetowe mają przed sobą długą przyszłość, co najmniej równie długą co publikacje papierowe.
Pisownia internetowa:
Modyfikacje pisowni:
Zwielokrotnienie znaków interpunkcyjnych: funkcja tego zabiegu jest ekspresywna, przy czym emocje nadawcy najpierw wyrażają się w ekspresji ruchowej, która może polegać na trzymaniu klawisza lub wielokrotnym jego naciskaniu, a następnie na przekazaniu zapisu emocji. Samo przekazanie należy uznać za ważne, gdyż wymaga naciśnięcia klawisza Enter lub odpowiedniego przycisku na ekranie, a to wiąże się z koniecznością wykonania dodatkowej czynności, a wię podjęcia odpowiedniej decyzji.
Zwielokrotnienie liter: stanowi pisany wyraz ekspresji i zastępnik okrzyku lub innego środka prozodycznego, gdyż w mowie naturalnej doszłoby do jakiejś formy ekspresji głosowej.
Stosowanie wersalików jako graficznego substytutu krzyku.
Niestosowanie wielkich liter zgodnie z konwencjami ortograficznymi lub niekonsekwentne ich stosowanie: najczęściej brakowi wielkich liter towarzyszy brak polskich znaków, a że jedne i drugie trzeba wprowadzić wciśnięciem dwóch klawiszy, można więc przypuszczać, iż mówiącymi kieruje potrzeba jak najszybszego wyrażenia treści. Redukcja znaków pisma do małych liter pozwala więc na przyspieszenie procesu wypowiadania, a tym samym zbliżeniego do mowy.
Stosowanie gwiazdek (asterisków):
w celu eufemistycznym;
aby wskazać dowolny ciąg znaków;
w celu wyróżnienia fragmentu.
Pisemne oznaczenie reakcji niewerbalnych: ortografia oficjalna, jeśli chodzi o oznaczenie emocji, jest bardzo zachowawcza, bo akceptowane są tylko niektóre formy wykrzyknień. Pisownia internetowa zasługuje na większe zrozumienie, wszelkie więc sposoby wyrażania stanów emocji są w komunikacji internetowej akceptowane.
Opisy akcji: mogą one być oznaczane dowolnie, warunkiem jest komunikatywność.
Stosowanie emotikonów i ikon:
Emotikony- kombinacja znaków interpunkcyjnych, zazwyczaj używane podczas pogawędek internetowych, jeśli dominuje obraz graficzny, np. w czatach są zastępowane przez ikony, czyli proste elementy graficzne;
W użyciu jest tylko kilka emotikonów;
Wartość komunikatywna emotikonów jest znikoma
Niestandardowe spacjowanie: sposób stosowany bardzo rzadko podobnie jak w tekstach drukowanych;
Werbalno wizualne gry słów: tego rodzaju zabieg na znakach pisma charakteryzuje się głównie funkcją ornamentacyjną, a przy okazji wskazuje też na skupienie się autora na warstwie formalnej przekazu, co jest raczej postawą rzadko w komunikacji internetowej. Jako takie może też być uznane jako środek retoryczny;
Formy łączące tekst i grafikę: zjawiskiem marginalnym jest tak zwana hack mowa (ang. leet speak), czyli rodzaj kryptotekstu polegający na transliterowaniu znaków.
Modyfikacje interpunkcji: Z jednej strony spotykamy się z pomijaniem interpunkcji, z drugiej z niestandardowym jej stosowaniem. Co jest charakterystyczne, pomija się znaki przystankowe, a używa się dość często znaków ekspresywnych. Jest to potrzeba do szybkiego wyartykułowania myśli.
Leksyka internetowa: słownictwo nie różni się od reszty leksyki. Należy odróżnić słownictwo komputerowe od internetowego. Pierwsze związane jest tematycznie ze sferą nieinternetową, drugie wyłącznie z komunikacją na odległość.
Leksyka potoczna- w obrębie której można wyróżnić leksykę środowiskową i ogólną. Terminologia fachowa łatwo przechodzi do komunikacji potocznej. Wiele zapożyczeń z języka angielskiego lub kalki językowe.
Osobliwe, specyficzne sieciowe formy werbalne i werbalno-graficzne, które mogą pochodzić od innych odmian języka:
adresy elektroniczne- mają pewne właściwości tekstu, choć oprócz tego noszą cechy nazwy własnej. Trzeba zaznaczyć, że służą do porozumienia się ludziom, nie komputerom. Te teksty oparte są na specyficznym kodzie i mają charakterystyczną strukturę. Jest ich kilka rodzajów: adres internetowy, adres pocztowy, adres grupy dyskusyjnej;
pseudonimy (nicki)- procedura logowania się polega na podaniu identyfikatora, czyli nazwy użytkownika i hasła. Jest to specyficzny akt mowy, który można nazwać aktem logowania, a który zapewne jest wariantem aktu identyfikacji, przy czym interakcja zachodzi tu między człowiekiem a komputerem. Najwyższą wartość opisową powinna mieć klasyfikacja na identyfikatory dostępu do sieci (wybrane przez użytkownika sieci i nadane mu w porozumieniu z administratorem sieci komputerowej) oraz na identyfikatory dostępu do usług (wybrane przez użytkownika). Te pierwsze z reguły są stałe, drugie są stałe lub okazjonalne. Identyfikatory dostępu do sieci są jawne lub łatwe do zidentyfikowania. Ważną właściwością identyfikatorów dostępu do sieci są pewne założone ograniczenia ich formy, zależne od wymagań systemu komputerowego lub zasad ustalonych przez administratora sieci;
emotikony-głównymi powodami używania emotikonów są: wyrażanie stanów emocjonalnych nadawcy, wyrażenie stosunku piszącego do treści, urozmaicanie tekstu, żart, twórczość.
Niestety emotikonów nie można uznać za „uniwersalny język”, ponieważ nie stanowią dostatecznie rozbudowanego kodu. Wartość informacyjna emotikonów jest niewielka, głównie mają służyć do wyrażania emocji.
akronimy- dzielą się na dwie grupy:
cze ‘cześć’, nara ‘na razie’, pzdr ‘pozdrowienia’- skróty te są ucięciami, nie są liczne, ale używa się ich z wysoką frekwencją. Występują przede wszystkim w tych kanałach mowy, które są odpowiednikami mowy.
AKA ‘also known as’, F2F ‘face to face’- są to akronimy, w komunikacji internetowej skróty rozbudowanych wyrażeń. Akronimy rzadko występują w czatach , natomiast są częstym zjawiskiem w komunikacji e-mailowej oraz grupach i listach dyskusyjnych. Używanie skrótów związane jest z ogólnojęzykową tendencją do ekonomiczności;
mają bardzo wyraziste cechy charakterystyczne. Pełnią bez wątpienia funkcję swego rodzaju internetowych leksemów.
Internetowe gatunki tekstu: Definicją gatunku tekstu (wzorca wypowiedzi) jest „kulturowo i historycznie ukształtowany oraz ujęty społeczne konwencje sposób językowego komunikowania się; wzorzec organizacji tekstu”.
Gatunki internetowe:
Biuletyn elektroniczny (biuletyn informacyjny, bulletin board)- jest to elektroniczna tablica ogłoszeń. Jest to gatunek złożony. Składa się z ogłoszeń, zawiadomień, notatek, które stanowią elektroniczne warianty tekstów tradycyjnych. Parametrami komunikacyjnymi biuletynu są: nadawca zinstytucjonalizowany, reprezentujący użytkowników biuletynu, lecz ograniczający swą rolę do redagowania tekstów i komponowania biuletynu, dominuje w nim funkcja komunikatywna; nadawca i odbiorca działają w niewielkiej społeczności, którą łączą wspólne zainteresowania; stopień oficjalności nie jest wysoki.
Blog- typowo internetowy gatunek, ma wzorzec w pamiętniku i dzienniku.
FAQ (Frequently Asked Questions), poradnik internetowy- jego forma to pytanie- odpowiedź. Jest to dokument tekstowy poświęcony określonemu zagadnieniu ujęty w formie pytań zadawanych przez początkujących użytkowników oraz odpowiedzi na nie.
Formularz elektroniczny- można go uznać jako elektroniczna wersję formularza znanego z wersji urzędowej. Jej funkcja jest nie tylko urzędowa, ale też statystyczna.
Gry tekstowe- jednocześnie może w nich uczestniczyć wiele osób, które prowadzą dialog według określonych zasad.
Katalog stron- jest to zestawienie hiperłączy, którego celem jest udostępnienie adresów stron internetowych innym użytkownikom, jest to odmiana przewodnika. Duża liczba wpisów w takich katalogach wymusza stosowanie podziału tematycznego, a często dodatkowo pojawiają się opisy informujące o zawartości witryn, w związku z czym katalogi mogą przypominać bibliografie adnotowane.
Komentarz- gatunek podobny do forum dyskusyjnego. Jest to wypowiedź, która jest zamieszczona przez użytkownika witryny internetowej, w której odnosi się do tekstów opublikowanych w tych witrynach. Komentarz ma odnosić się do tekstu głównego, a więc temat jest narzucony, podobnie jak wątek w forum dyskusyjnym.
Księga gości- jest to elektroniczny wariant tego gatunku pisanego. Księgi gości są wszechobecne i pospolite.
List elektroniczny- jest to najpopularniejsza forma wymiany informacji w Internecie. Jest to gatunek monologowy, ponieważ zwykle jest komunikatem jednej osoby, na który odbiorca często nie musi odpowiadać.
Prywatny- w wymianie informacji uczestniczą dwie osoby.
Półprywatne i niepubliczne- w wymianie uczestniczą więcej niż dwie osoby, lecz status komunikacyjny uczestników jest równy, a treść zwykle związana jest z życiem codziennym.
Publiczny- w wymianie uczestniczy więcej osób.
Pogawędka (czat)- internetowa odmiana rozmowy. Czatownicy mogą stworzyć hierarchię, o miejscu w niej decyduje możność udzielenia innym dostępu do kanału. Inną cechą charakterystyczną tej grupy jest słownictwo.
Publiczna
Prywatna
Sygnatura (wizytówka elektroniczna)- zwykle stanowi część listu elektronicznego, ale można się zgodzić, że ten termin mógłby nazywać pojawiające się w prywatnych witrynach internetowych informacje o właścicielu. Sygnatura jest formą prostą i uschematyzowaną, powinna być krótka ( 10 linii tekstu, najczęściej jest to 4-5 linii). Sygnatury mogą zawierać informacje: imię i nazwisko użytkownika, nazwę instytucji, numer telefonu, adresy internetowe, krótki opis, podpis elektroniczny. Poza tekstem w sygnaturach mogą wystąpić różnego rodzaju kompozycje graficzne ze znaków dostępnych na klawiaturze komputera.
Stopka redakcyjna- odmiana sygnatury. Spotyka się je w witrynach internetowych, mają wiele wspólnych właściwości co tabela. Stopka zazwyczaj ma zbiorowego lub instytucjonalnego nadawcę.
Wątek- od dyskusji odróżnia go forma strukturalno-językowa.
W forum dyskusyjnym- funkcjonują w obrębie sieci WWW, ale są o wiele łatwiej dostępne, nie potrzebujemy konta pocztowego, aby wziąć udział w wymianie opinii.
W grupie, liście dyskusyjnej- stanowi starszy gatunek, mają charakter elitarny. Ma ważną funkcję społeczną.
Listy i fora mają jeden temat główny, np. motoryzacja.
Struktury podgatunkowe:
E-zine (electronic magazine)- czasopismo wydawane w wersji elektronicznej i rozsyłane subskrybentom. Są wcześniejsze niż gazety elektroniczne.
Gazeta elektroniczna- to czasopismo wydawane w wersji elektronicznej i wysyłane subskrybentom. Jest to pismo nastawione nie tylko na powiadamiania, ale także na perswazję. Są podzielone na: wtórnie elektroniczne, a prymarnie napisane oraz prymarnie elektroniczne.
Portal
Witryna WWW
Wpływ komunikacji internetowej na język:
Obecnie można zaobserwować wpływ internetowych praktyk językowych na praktyki językowe poza nim, np. umieszczanie adresów internetowych w reklamach dla telewizji i prasy, oznacza to, że przekaz jest zrozumiały dla ogółu, tak jak podany adres czy numer telefonu. Rezultatem pragmatycznym tego zbiegu jest nobilitacja posiadacza nazwy internetowej.
Pojawiają się objawy o negatywny wpływ komunikacji internetowej na język ogólny, jednak według badań Jana Grzeni można wyprowadzić wniosek, że internauci zdają sobie sprawę z odmienności internetowych i pozainternetowych sposobów powiadamiania, z czego wynika, że Internet przyczynił się do poszerzenia ich kompetencji komunikacyjnej.
Dobrym przykładem wkładu internautów do komunikacji jest sformułowanie etykiety sieciowej- netykiety.
NETYKIETA:
Netykieta to zbiór zasad przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista etykieta obowiązująca w sieci.
Netykieta, podobnie jak zwykłe zasady przyzwoitego zachowania, nie jest dokładnie skodyfikowana, nikt też nie zajmuje się systematycznym karaniem osób łamiących te zasady. Zasady netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi Internetu.
DZIENNIKARSTWO INTERNETOWE:
Dziennikarstwo internetowe to pojęcie trudne do zdefiniowania. Ten błyskawicznie rozwijający się w ostatnich latach gatunek do końca nie zdążył się wykształcić, okrzepnąć, uniezależnić. Dziennikarzem internetowym jest przecież w pewnym stopniu reporter prasowy, którego artykuły pojawiają się na stronach WWW, radiowy, którego nagrania wędrują po sieci w postaci komputerowych plików i telewizyjny, którego materiały pojawiają się na
wyświetlaczach telefonów komórkowych. Tymczasem sztuka informowania za pomocą najnowocześniejszego środka przekazu to nie tylko uzupełnienie mass mediów, lecz źródło
zupełnie nowych wyzwań i możliwości.
Definicja: Według Olszańskiego dziennikarstwo internetowe to dziennikarstwo uprawiane
z myślą o publikacji materiału w sieci zamiast w mediach tradycyjnych. Ta drobna zmiana niesie jednak ze sobą doniosłe różnice. Dziennikarzem internetowym nie jest np. pracownik gazety, którego artykuły po złamaniu kolumn automatycznie lądują na oficjalnej stronie WWW redakcji.
Cechy dziennikarstwa internetowego wg. Leszka Olszańskiego:
• szybkość reakcji na wydarzenia,
• znacznie dłuższy cykl życia publikacji w Internecie
niż na papierze,
• możliwość wprowadzania wielokrotnych modyfikacji
i uzupełnień w opublikowanym tekście,
• różnice w makiecie strony internetowej i papierowej
gazety,
• możliwość samodzielnego komentowania
publikowanych informacji przez czytelników,
• multimedialność, możliwość coraz swobodniejszego
budowania narracji z elementów tekstowych,
dźwiękowych, graficznych i animowanych,
• ściśle informacyjny charakter Internetu.
RODZAJE DZIENNIKARSTWA INTERNETOWEGO (McAdams)
• Tekstowe – statyczne, ruchome, nawigacyjne (za pośrednictwem łączy w statycznym/ruchomym tekście)
• Zdjęciowe/fotograficzne: single, sekwencje slajdów, galerie
• Graficzne: statyczne, animacje, nawigacyjne
• Audialne
• Wideo
• Interakcyjne (e-mail, dyskusje, czaty, publikacje)
GATUNKI DZIENNIKARSTWA INTERNETOWEGO:
gatunki tradycyjne- wykorzystywanie znanych form na potrzeby sieci (recenzja, komentarz, wywiad, e-gazata)
gatunki stricte internetowe- trudne do zdefiniowania ze względu na otwartość, różnorodność nadawcy, wartość semantyczną tekstów
flash: najkrótsza forma, źródło – dziennikarstwo agencyjne, 1 – 2 zdania, w Internecie zadanie: walka o aktualność serwisu, flash to nie wszystko, powinno się go stosować z umiarem, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z informacjami przewidywalnymi w przypadku zjawisk nieprzewidywalnych, wydarzeń nagłych, interesujących dla odbiorców- konieczny, pozwala przygotować redakcji zaplecze informacyjne i pełną informację;
news: zdarza się, że bazuje na depeszy agencyjnej, którą trzeba przeredagować, news- agencyjny- news prasowy – warunki przekształcenia:
dokładne opisanie wydarzeń lub pewnego etapu sprawy,
kilka informacji na temat – dokładnych, rzetelnych, pochodzących z różnych źródeł,
Komentarze niezależne od źródeł informacji i wydawcy,
Czas potrzebny na zredagowanie tekstu,
początek pracy redakcyjnej: po zakończeniu relacjonowanych wydarzeń lub ich etapie, ale moment zależy od wydarzeń;
raport – „big picture”: dzięki hiperłączom można przywołać inne teksty na ten sam temat, znajdujące się w archiwum serwisu przy ostatnim tekście na dany temat, podajemy hiperłącze/a odnoszące nasz do innych tekstów na ten temat, zamiast pojedynczego artykułu, mamy zbiór informacji i szeroką wiedzę na dany temat, materiały aktualne i archiwalne są połączone za pomocą interaktywnych elementów –linków, hiperłączy;
relacja na żywo: komunikatów jest dużo i pojawiają się w krótkich odstępach czasu, pojawia się tekst i nieruchome obrazki, celowość relacji – kryterium: popularność wydarzenia, sens relacji: kiedy przebieg i finał nie są znane, przykład wydarzeń nadających się do relacjonowania: mecz siatkówki, tenisa, skoki narciarskie, forma relacji: opis, tabela;
newsletter: rola: zebranie w jednym miejscu i przekazanie informacji, występują dwie odmiany: zajawkowe i kompletne:
Kompletne – zawierają pełną wersję publikowanych informacji i są samodzielną publikacją, niekoniecznie są związane z informacjami znajdującymi się w serwisie emitującym go, są również autonomiczne, a informacji w nich zawartych nie znajdziemy na stronie WWW,
Zajawkowe – nie zwiera pełnego tekstu, to zazwyczaj tytuły/tytuły i lidy, mogą zawierać też hiperłącza do pełnych tekstów (w zależności od wybranej formy), tytuł maila, w którym znajdzie się newsletter musi się wyróżniać, dobór informacji – wpływa na powodzenie newslettera, forma graficzno – tekstowa;
WIELOKULTUROWOŚĆ I GLOBALIUZCA W INTERNECIE: