Temat: Kiedy dodam orzeczenie równoważnik w zdanie zmienię.

1. Czym jest zdanie?

Zdanie to wypowiedzenie z orzeczeniem.

Zdanie oznajmujące: Pojechaliśmy na grzyby. (informacja)

Zdanie pytające: Ile grzybów znalazłaś? (pytanie)

Zdanie rozkazujące: Nie dotykaj tego muchomora! (polecenie, zakaz, rozkaz, prośba)

Zdanie wykrzyknikowe: O! Ile masz już grzybów! (wyrażenie emocji)

Zdanie pojedyncze - zawiera jedno orzeczenie.

nierozwinięte - samo orzeczenie lub orzeczenie + podmiot

np.: Mama sprząta. Dzwonek dzwoni. Oglądam. Czytam.

rozwinięte - podmiot + orzeczenie + wyrazy dookreślające

np.: Łukasz temperuje ołówek. Klaudia szybko pisze. Mój kolega Marek siedzi w ostatniej ławce.

2. Co to jest orzeczenie?

Czasownik w formie osobowej. (możemy określić osobę). Najważniejsza część zdania. Tworzy zdanie informując co robi podmiot zdania i co się z nim dzieje.

WYPOWIEDZENIE BEZ ORZECZENIA TO NIE ZDANIE!

Orzeczenie czasownikowe: wyrażone czasownikiem w formie osobowej np.:

- biegali - oni

- napiszemy - my

- pada - on/ona/ono

lub bezosobowej:

np.: Kupiono…, Zaproszono…, Zajęto…

Orzeczenie imienne: składa się z łącznika i orzecznika

łącznik - funkcję łącznika pełnią formy osobowe czasownika takie jak być, stać się, zostać

orzecznik - bywa najczęściej rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem porządkowym, zaimkiem lub wyrażeniem przyimkowym

np. Maciek zostanie lotnikiem.

Kasia była trzecia na liście.

Pisarz stał się sławny.

3. Co to jest wypowiedzenie ?

To każda informacja przekazana za pomocą słów w sposób zrozumiały.

4. Jakie istnieją typy wypowiedzeń ?

Zdanie (pojedyncze i złożone) oraz równoważnik zdania.

5. Co to jest równoważnik zdania?

Wypowiedzenia, które nie zawierają orzeczenia (bez osobowej formy czasownika)

Przekazujemy informację za pomocą równoważnika zdań aby przekazać informacje skrótową.

np.: Opady deszczu.

Bieg chłopców.