KONSTRUKCJE DREWNIANE
PYTANIA ZAMKNIĘTE
Długość zakotwienia gwoździa gładkiego – co najmniej 8 d [8.3.1.2.(1)]
Minimalna głębokość osadzenia wkrętów – 4 d [8.7.1.(2)]
Odległość gwoździa od brzegu obciążonego w przypadku gwoździ wbijanych ukośnie powinna wynosić co najmniej – 10 d [8.3.2.(10)]
Czym się charakteryzuje klasa użytkowania 2 i 3 pod względem wilgotności?
– Klasa użytkowania 2 charakteryzuje się wilgotnością materiału odpowiadającą temperaturze 20° C i wilgotnością względną otaczającego powietrza przekraczającą 85% tylko przez kilka tygodni w roku. [2.3.1.3.(3)]
- Klasa użytkowania 3 odpowiada warunkom powodującym wilgotność drewna wyższą niż odpowiadającą klasie użytkowania 2. [2.3.1.3.(4)]
Wilgotność drewna litego stosowanego na elementy konstrukcyjne nie powinna przekraczać:
- w konstrukcjach chronionych przed zawilgoceniem – 18%. [N.A.8.1.(a)]
- w konstrukcjach pracujących na otwartym powietrzu – 23%. [N.A.8.1.(b)]
Rodzaje rozkładu drewna:
- brunatny rozkład drewna - wywołuje największe zagrożenie w budownictwie,
- szary rozkład drewna - najmniej niebezpieczny, wyraźnie zmienia wygląd powierzchni lecz tylko w minimalnym stopniu wpływa na jakość techniczną materiału,
- biały rozkład drewna (z odmianami) – występuje głównie w drzewach i drewnie na składowiskach,
- barwica drewna (sinizna) – najczęściej występujące zjawisko wgłębnego barwienia drewna, nie narusza struktury ani wytrzymałości materiału.
Jaki element należy zwiększyć, aby poprawić jego nośność – wysokość???
Co to jest kmod – współczynnik modyfikujący efekt czasu trwania obciążenia i zmiany wilgotności materiału na jego wytrzymałość. $k_{\text{mod}} = \sqrt{k_{mod,1}k_{mod,2}}$. [2.3.2.1.(2)]
Co to jest Kser – moduł podatności (poślizgu) złączy. [7.1.(1)]
Coś o sworzniach – jedno i dwuciętych???
Ze względu na co rozpatrywać połączenie na sworznie – na ścinanie
Otwory w drewnie na śruby - powinny mieć średnicę: [10.4.3.(1)]
- nie większą niż średnica śruby + 1 mm powyżej średnicy łącznika,
- w blachach stalowych nie większą niż średnica śruby ściągającej + 2 mm lub +0,1 d.
Średnica gwoździ w elementach drewnianych złączy powinna wynosić – od $\frac{1}{6}\text{\ do\ }\frac{1}{11}$ grubości najcieńszego elementu złącza. [NA.8.4.1.]
W przedziale wilgotności drewna 15-30% zmniejsza się wytrzymałość (przy wzroście wilgotności) – na ściskanie (o około 50%) i na zginanie (o około 40%). [Wykres 1, s.4]
O ile procent podczas pęcznienia zwiększa się przekrój?
- równolegle do włókien 0,1-0,8%;
- w kierunku promieniowym 3-6%;
- w kierunku stycznym do słojów 6-13%;
- jednostkowe pęcznienie objętościowe wynosi 7-22%
Drewno jest materiałem:
a) niejednorodnym i anizotropowym
b) jednorodnym i anizotropowym
c) niejednorodnym i izotropowym
d) …
Łączniki: na zginanie i ścinanie
Ugięcie krokwi – wartość dopuszczalna $\frac{l}{200}$ [NA.3]
Ugięcie całej kratownicy – $\frac{l}{300}$ (obl. przybliżone) i $\frac{l}{500}$ (obl. dokładne) [NA.3]
Drewno wrażliwe na pękanie – odpowiedź a i b – jodła i świerk (i buk).
Wyboczenie – co należy uwzględnić – długość wyboczeniowa, sztywność, rodzaje podparć. (pytanie zamknięte – uwaga podchwytliwe, bo różnią się jednym słowem)
Rodzaje trwania obciążenia:
a) chwilowe, krótkotrwałe, średniotrwałe, długotrwałe, stałe [2.3.2.1.]
Pęcznienie jest odwrotnością
a) skurczu (lub odwrotnie) skurcz jest przeciwieństwem
PYTANIA PÓŁOTWARTE
Zadania jętki, miejsce i wymiary. + rysunek
Jętka – belka pozioma łącząca dwie przeciwległe krokwie, dzięki czemu zapewnia sztywność więźby i nośność krokwi,
Zadania:
- zapobieganie nadmiernemu ugięciu krokwi,
- przenoszenie części obciążenia wiatrem od strony nawietrznej na krokiew przeciwną wywołując u niej ujemny moment (przy oddziaływaniu ssania wiatru jętka także przekazuje obciążenie na krokiew nawietrzną),
Stosowana w wiązarach krokwiowo-jętkowych o rozpiętości 6 ÷ 9m, najczęściej umieszcza się ją w połowie długości krokwi nie wyżej niż w $\frac{3}{5}$ długości krokwi, licząc od jej dolnego oparcia, dolna część nie powinna przekraczać 4,5m od murłaty, a górna 2,5m od kalenicy
Wymiary: Stosuje się przekroje od 5x10 cm do 8x16 cm.
Co to jest skurcz, w którym kierunku jest większy skurcz.
Skurcz, czyli kurczenie się drewna jest odwrotnością pęcznienia, polega na zmniejszaniu się wymiarów drewna wskutek wysychania:
- równolegle do włókien 0,1-0,8%;
- w kierunku promieniowym 3-6%;
- w kierunku stycznym do słojów 6-13%;
- jednostkowe pęcznienie objętościowe wynosi 7-22%
Podział sęków, i który najgorszy: zdrowe, zabarwione, nadpsute, zepsute, smolne, tabaczne – najgorsze.
Inne podziały: zrośnięte, cz. zrośnięte, wypadające; otwarte, zamknięte
PYTANIA OTWARTE
Wiązar płatwiowo – kleszczowy – rozpiętości, na co każdy element pracuje.
Przenoszą obciążenia od krokwi na płatwie, a następnie przez słupki na strop lub ściany. Należy pamiętać aby słupki (ścian stolcowych) usytuowane były w pobliżu ścian nośnych lub podciągu. W ustrojach tych kleszcze łączą na wrąb płatwie i słupki tworząc usztywnienie w płaszczyźnie wiązara. Płatew jest połączona ze słupem za pośrednictwem mieczy, które zmniejszają jej rozpiętość i usztywniają układ wzdłuż osi podłużnej.
W dachach płatwiowo-kleszczowych występują wiązary:
- pełne: złożone ze słupków, płatwi, kleszczy oraz krokwi w rozstawie 3-5m
- puste: złożone jedynie z par krokwi w rozstawie 0,8-1,2m
Rozstaw punktów podparcia krokwi z uwagi na ugięcia maksymalnie 4,5m. Zaleca się mniej niż 3,5m. W dachach bez płatwi kalenicowej długość górnego odcinka krokwi od płatwi do kalenicy nie powinna przekraczać 0,6-0,65m, a długość dolnej części nie powinna być dłuższa niż 2,5m.
Dla rozpiętości:
- 6 ÷ 8m – 1 płatew, nachylenie połaci ≥20
- 8 ÷ 12m – 2 płatwie pośrednie lub 2 płatwie pośrednie ze ścianką kolankową, nachylenie połaci 16 ÷ 45
-12÷16m – 3 płatwie (2 pośrednie oraz płatew kalenicowa)
e) Przy małych spadkach dachu stosuje się wiązary płatwiowo-kleszczowe ze ścianką kolankową. Szerokość przekroju słupów jest najczęściej równa szerokości płatwi.
Klasy zabezpieczenia przed korozją i metody impregnacji
Klasy zabezpieczenia (zagrożenia):
Drewno jest ponad ziemią pod przykryciem, całkowicie zabezpieczone przed działaniem czynników atmosferycznych i wilgoci,
Drewno jest ponad ziemią pod przykryciem, całkowicie zabezpieczone przed działaniem czynników atmosferycznych lecz w przypadku dużej wilgotności powietrza może sporadycznie dojść do zawilgocenia,
Drewno nie jest pod przykryciem i nie styka się z ziemią, ale jest stale narażone na działanie czynników atmosferycznych lub jest przed nimi zabezpieczone lecz ulega częstemu zawilgoceniu,
Drewno jest stale narażone na zawilgocenie poprzez kontakt z ziemią lub słodką wodą,
Drewno jest stale narażone na działanie słonej wody,
Sposoby zabezpieczenia – Impregnacja: ma na celu uodpornienie drewna na oddziaływanie niekorzystnych czynników zewnętrznych oraz szkodników biologicznych. Środki impregnacyjne są to najczęściej mieszaniny różnych związków chemicznych na ogół rozpuszczalne w wodzie. Impregnat powinien być:
- nieszkodliwy dla ludzi i zwierząt
- odpowiednio silny grzybobójczo
Metody impregnacji drewna:
- powierzchniowa (smarowanie, opryskiwanie, kąpiel zimna krótkotrwała)
- głęboka
* bezciśnieniowa - 8 ÷ 20 mm głębokości
* ciśnieniowa – na całej głębokości przekroju
Chemiczne środki ochrony:
- oleiste (O)
- solne (S)
- rozpuszczalnikowe (R)
- wodorozcieńczalne (Sw)
Ognioodporność drewna, stopnie palności.
Czynniki wpływające na palność drewna:
- ciężar własny
- wilgotność
- warunki ogniowe
- wymiary i kształt poprzeczny elementu
- kierunek ustawienia elementu względem działającego płomienia
- ruch powietrza
Stopnie palności:
- I - materiał niepalny, nierozprzestrzeniający ognia
- II - materiał trudno zapalny, słabo rozprzestrzeniający ogień, np. drewno twarde z gatunków liściastych o średniej $\rho_{\text{mean}} > 640\frac{\text{kg}}{m^{3}}$ i należące do klas D30 ÷ 70 oraz materiały drewnopochodne o $\rho_{\text{mean}} > 800\frac{\text{kg}}{m^{3}}$
- III – materiał zapalny, silnie rozprzestrzeniający ogień, np. drewno miękkie liściaste z topoli i gatunki iglaste o średniej $\rho_{\text{mean}} < 500\frac{\text{kg}}{m^{3}}$ i klasie C14 ÷ 40
Odporność ogniowa elementów konstrukcyjnych wiąże się zarówno z nośnością przekroju jak i statecznością elementów:
- w trakcie pożaru zmniejszają się przekroje elementów i zwiększają ich smukłości oraz podatności na utratę stateczności
- zmienia się schemat statyczny elementów w wyniku wyłączenia z pracy stężeń lub zmianę warunków podparcia i połączeń elementów
Podwyższenie odporności ogniowej konstrukcji drewnianych uzyskuje się poprzez utrudnienie lub zamknięcie dostępu powietrza do drewna:
- odizolowanie konstrukcji drewnianych położonych blisko pieców i przewodów dymowych
- specjalne rozwiązania materiałowe - płyty ogniochronne np. PROMATECT-H, tynki z tworzyw pęczniejących, niepalne pokrycia i gzymsy
- specjalne rozwiązania konstrukcyjne – mury ogniowe, przeciwpożarowe instalacje nawilżające, podział budynku na strefy ogniochronne
- ogniochronne środki chemiczne do impregnacji lub malowania drewna (poprzez nasycenie wgłębne lub do ochrony powierzchniowej)
Nie ma środków całkowicie zabezpieczających drewno przed ogniem, istnieją natomiast środki utrudniające jego zapłon i powstrzymujące rozprzestrzenianie się ognia
Połączenia ciesielskie i opisać połączenia na wręby. (opisać dowolne połączenia, najlepiej rysunki)
Połączenia ciesielskie – mała nośność, duża pracochłonność, składają się z wrębów i ciosów, podział:
Na czopy i gniazda
Na nakładki
- proste
- ukośne
- wzdłużne
- poziome
- pionowe
- położone pod kątem w tej samej płaszczyźnie
- położone pod kątem w różnych płaszczyznach
Na klamry ciesielskie
Na wręby:
- czołowe (pojedyncze i podwójne)
- policzkowe
Połączenia na wręby – prostsze od połączeń na czopy i gniazda, cechują się większą nośnością, służą do scalania elementów ustawionych pod kątem ostrym i prostym. Rodzaje połączeń na wręby:
- czołowe (pojedyncze i podwójne) – najbardziej rozpowszechnione
- policzkowe – przenoszą obciążenia za pomocą dodatkowych nakładek i podkładek
Wręby czołowe:
Grubość b łączonych elementów:
- nieściąganych dodatkowo śrubami b ≥ 5cm
- z przepuszczonymi śrubami b ≥ 8cm, b ≥ 6d
Głębokość wrębów r:
- we wrębach pośrednich r = 0, 25h
- we wrębach podporowych r = 0, 3h, jednocześnie r ≥ 2cm, gdy element ma przekrój prostokątny lub r ≥ 3cm dla przekroju kołowego
- różna głębokość wrębów we wrębie podwójnym r2 − r1 ≥ 2cm
Długość płaszczyzny: lt ≥ 1, 5h i lt ≥ 20cm
Obliczenia połączeń na wręby obejmują określenie nośności na docisk i ścinanie
Wręby policzkowe:
Przekrój obciążony za pomocą nakładek i przekładek
Długość płaszczyzny ścinania lt ≥ 20cm oraz lt ≥ 10r1 lub r2 i 1, 5h1
Głębokość wrębów we wkładkach i nakładkach r1 ≤ 0, 5b1
Podać zasadę stężenia hal.
Stężenia zapewniają należytą wytrzymałość, stateczność i sztywność całemu ustrojowi i poszczególnym jego elementom oraz przejmują obciążenia od wiatru i innych sił poziomych. Pełnią również ważną funkcję podczas montażu konstrukcji.
W skład każdego układu stężeń wchodzą:
- stężenia słupów i ścian
- stężenia zwiększające stateczność elementów dachowych i stropowych
- stężenia zapewniające przestrzenne powiązanie elementów dachu
Układ stężeń przekazuje obciążenia poziome na podpory, a następnie na fundamenty. Jeśli ściany zewnętrzne nie są w stanie przejąć obciążenia wiatrem, stosuje się dodatkowe stężenia pionowe słupów i ścian.
Opisać dźwigary trójkątne kratowe.
Elementy przekryć o rozpiętości do 25m
Wysokość - przy małych rozpiętościach do 9m przyjmuje się $h = (\frac{1}{8} \div \frac{1}{10})l$
- przy rozpiętościach powyżej 9m przyjmuje się $h = \left( \frac{1}{5} \div \frac{1}{\ 7} \right)l$
Konstrukcja - lekkie wiązary dachowe o rozpiętości do 12m mają najczęściej przekroje deskowe. Krzyżulce i słupki łączy się z pasami na klej i gwoździe dociskowe oraz w węzłach na płytki kolczaste umieszczone na zewnątrz lub między elementami. Wiązary o większych rozpiętościach mają najczęściej przekrój z drewna litego, klejonego lub w postaci elementów złożonych. Pas dolny i elementy rozciągane z prętów stalowych
INNE PYTANIA
Wady drewna:
Wady kształtu: zbieżystość – wada kształtu pnia, rdzeń mimośrodowy, podwójny, krzywizny pnia,
Sęki: zdrowe, zabarwione, nadpsute, zepsute, smolne, tabaczne,
Pęknięcia: promieniowe, łukowe, koliste, mrozowe, czołowe, powierzchniowe
Nienaturalne zabarwienie – sinizna oraz zgnilizna twarda lub miękka
kdef – współczynnik odkształceń, uwzględnia przyrost przemieszczeń w czasie na skutek łącznego wpływu pełzania i zmian wilgotności
Pełzanie – przyrost odkształcenia w czasie przy stałym obciążeniu
wnet, fin – ugięcie końcowe wynikowe
wnet, fin = winst + wcreep − wc = wfin − wc
7.3.3.(1)
Złącze jednocięte i dwucięte