Rodzaje podmiotow :

gramatyczny - wystepuje w mianowniku l.poj lub mn.

domyslny- nie jest zapisany domyslamy sie jego formy na podstawie orzeczenie

szeregowy - sklada sie z dwoch lub wiecej wyrazow w mianowniku l.poj/

towarzyszacy - sklada sie z kilku wyrazow z ktorych jeden wystepuje w mianowniku a pozostale w narzedniku

zbiorowy- wystepuje w mianowiku l. poj. ale oznacza jakas zbiorowosc ludzi

logiczny - wystepuje w dopelniaczu l.poj lub mn. wtedy gdy orzeczenie oznacza ubywanie przybywanie lub brak czegos lub obok wystepuje liczebnik

ORZECZENIE CZASOWNIKOWE WYRAZONE JEST CZASOWNIKIEM W FORMIE OSOBOWEJ LUB NIEOSOBOWEJ

BYC, ZOSTAC LUB STAC SIE + RZECZOWNIK , PRZYMIOTNIK LUB LICZEBNIK = ORZECZENIE IMIENNE

GLOWNE CZESCI ZDANIA :

podmiot

orzeczenie

POBOCZNE CZESCI ZDANIA

przydawka

dopelnienie

okolicznik

przydawki

przymiotna ( jaki jaka jakie czyj czyja czyje)

liczebna (ile ilu ktory ktora ktore)

rzeczowna (kogo czego)

przyimkowa (z czego w co)

dopełnienia

okresla orzeczenie odpowiada na pytania przypadkow opocz mianownika

okolicznik

okresla okolicznosc wykonywania czynnosci lub stanu czyli jest okresleniem do orzeczenia

okol.czasu (kiedy od kiedy do kiedy)

okol.miejsca (gdzie dokad ktoredy skad)

okol.sposobu (w jaki sposob)

okol.przyczyny ( z jakiej przyczyny dlaczego)

okol.celu (w jakim celu)

Czasownik- odmienia się w osobach ,liczbie, czsie, trybie, strona, rodzaj .

Pytanie – co robi ? co się z nim dzieje ?

Rzeczownik-odmienia się przez przypadki, liczba, rodzaj . (l .poj ż. m. n.

l.mn. mes.os niemes.os )

Pytanie- kto ? co ?

M. Kto ? co ?

D. kogo ? czego?

C. komu ? czemu ?

B. kogo ? Co ?

N. kim ? czym ?

Msc. o kim ? o czym ?

W. wołam !

Zaimek- zastępuje rzeczownik , przymiotnik , przysłówek , liczebnik .

rzeczowne – zaimek rzeczowny (np. ja, ty, my, wy, oni, kto, co, nic, ktoś)

przymiotne – zaimek przymiotny (np. mój, twój, nasz, taki, który, inny, tamten, ta, ci)

liczebne – zaimek liczebny (np. ile, tyle, kilka)

przysłowne – zaimek przysłowny (tak, tam, tu, wtedy, gdzieś, tamtędy, kiedyś)

odmienne – odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje

Przyimek- w połączeniu z rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem tworzy

wyrażenia przyimkowe np.

z nudów, ze strachu, sklep z butami,

przyimki proste – np. z, do, na, bez, za, pod, u, w, nad, od, po...

przyimki złożone, są złożone z przyimków prostych (np. z + nad = znad, po +

przez = poprzez)

Przymiotnik –odmienia się przez przypadki, liczby, rodzaje

Pytanie – jaki? Jaka ? jakie ? który? Która ? które ? czyj? Czyja ? czyje ?

Nazwa właściwości – osób , zwierząt , przedmiotów , pojęc

W zdaniu jest określeniem rzeczownika .

Stopniowanie regularne – wielki *większy* największy

Stopniowanie nieregularne – zły * gorszy* najgorszy

Liczebnik- oznacza liczbę , ilośc , kolejnośc

Odmienia się przez przypadki i rodzaje

główne - jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć

porządkowe - pierwszy, setny, tysięczny

ułamkowe - ćwierć, pół, półtora, jedna druga,

zbiorowe - dwoje, troje, czworo, pięcioro, sześcioro,

nieokreślone - niewiele, kilka, kilkadziesiąt, kilkaset, wiele,

pytania – ile ? który z kolei ?

Przysłówek- nieodmienna częśc mowy określająca cechy czynności, stany oraz inne cechy

Pytania- jak ? gdzie ? kiedy

Różne okoliczności wykonania czynności : miejsce , czas , sposób

W zdaniu jest określeniem do czasownika

Nie z różnymi częściami mowy

Oddzielnie – z liczebnikami , z czsownikami. Z przymiotnikami i przysłówkami nie

w stopniu równym

, z zaimkami , wyjątki (nie warto , nie trzeba , nie można , nie wolno

Razem – z rzeczownikami, z przymiotnikami , z przysłówkami odprzymiotnikowymi

w stopniu równym

, wyjątki : ( niepokoic , niedomagac ,

Niedowidzieć, nienawidziec, niecierpliwic się , niewolic .