1. SKAŁY MAGMOWE

   1. GŁĘBINOWE – np. granit, sjenit

sjenit – ciemniejszy od granitu (mniej zróżnicowane ziarna)

mała nasiąkliwość -> bardzo odporne na warunki zewnętrzne

mała ścieralność -> dobre na posadzki

1. WYLEWNE – np. bazalt, porfiry (np. przy katedrze na starówce)

- bardzo szybko wykrystalizowały się po erupcji; nie da się wyróżnić ziaren (minerałów)

1. SKAŁY OSADOWE

podział ze względu na wielkość ziaren:

• SKAŁY OKRUCHOWE – powstałe po zwietrzeniu skał głębinowych, z których powstały okruchy

• ZLEPIEŃCE

• PIASKOWCE – łatwy w obróbce, ALE nasiąkliwy (pęka, chłonie wodę -> rozpada się)
  słaba ścieralność – nie nadaje się np. na schody; zmienia barwę – trzeba impregnować

  1. SKAŁY TYPU LUŹNEGO – piaski, żwiry, gliny, iły

  2. SKAŁY ORGANICZNE – powstały ze szczątków zwierzęcych (głównie na dnie mórz)

np. wapień muszlowy; różne kolory (np. wapień zbity Dębnik ma kolor ciemny)

1. SKAŁY POCHODZENIA CHEMICZNEGO np. trawertyn, gips

1. SKAŁY PRZEOBRAŻONE (z innych skał, zwykle przy tworzeniu się gór)

np. z wapieni (CaCO₃) -> marmury
! mrozoodporność niższa niż inne (przy dużych mrozach mogą popękać)

kwarcyty – z piasków cementowanych

gnejsy – z granitu

łupki – kiedyś odpady, teraz popularne na pokrycia dachowe

KAMIEŃ – ważna jest FAKTURA

najbardziej wymierne (widoczne), gdy łupana

potem może być piłowana

następnie – szlifowana

na końcu – polerowana (uwaga: na posadzkach - ślisko)

podział ze względu na użyte narzędzia: - GROSZKOWANE

- GARDZINOWANE

Jakie WYROBY z kamienia?

• BLOKI – (nawet bardzo duże elementy) mogą mieć ślady po odwiercie, łupane

• PŁYTY SUROWE – (grubość: od 20 cm – granity, od 3 cm – wapienie, piaskowce)

• KAMIEŃ MUROWY – (kształtki, jak duża cegła, stosowane do budowania murów,
  do elementów zabezpieczeń hydro np. w kanałach, rzekach)

• PŁYTY OKŁADZINOWE – (grubość: od 2-3 cm)
  od ściany – piłowana, od zewnątrz – polerowana ALE faktura może być jaką chcemy

• PŁYTY POSADZKOWE – mogą być (głównie) zewnętrzne albo wewnętrzne

-> KONGLOMERAT- okruchy ze skały właściwej zmieszane tak, żeby wyglądały podobnie
do oryginału!; nie nadają się na zewnątrz

• ELEMENTY DROGOWE:

v

v

v

* KRAWĘŻNIKI

* OPORNIKI

* KOSTKI BRUK. KAMIENNE

- drogowe (proste)

- uliczne (proste, łukowe)

- mostowe (proste,

niższe od drogowych,

żeby nie były za ciężkie)

- płyty o wys. 20

łupane, piłowane,

czasem szlifowane

granit, sjenit, piaskowiec

- regularne
(wszystkie boki równe)

- rzędowe (jeden bok inny)

- nieregularne

KAMIEŃ ŁAMANY – odpad po produkcji wykorzystywany przy budowie suchych murków,
umocnienia przy zbiornikach wodnych

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

KRUSZYWA

1. NATURALNE MINERALNE - pochodzenie mineralne z poznanych skał

2. NATURALNE ŁAMANE - otrzymywane się przez mechaniczne rozdrobnienie skał

3. SZTUCZNE

4. ORGANICZNE

frakcja – podawane dwie wartości pomiędzy sitami (określa średnicę)

A: 1) piaski – od 0 do 2 mm

2) żwiry [2-63 mm] -> naturalne

-> frakcjonowane

3) pospółka (naturalna mieszanina żwirów i piasków, stosowana głównie w drogownictwie)

4) otoczaki – powyżej 63 mm

B: 1) miał kamienny

2) grys (granulowane, podwójnie łamane; ziarna bardzo podobne do siebie)

3) piasek łamany

4) tłuczeń (np. leżące na torowisku)

5) kliniec (mniej obrobiony niż grys, pojedynczo łamane)

C: 1) keramzyt (frakcjonowany, stosowany przy betonach lekkich, spiekane granulki gliny)

2) glinoporyt (nie ma tak regularnych elementów, też spiekana glina,
podobne wykorzystanie, stosowane przy budowie dachów zielonych (?) )

3) łupkoporyt

D: - styropian, kulki, granulki

- stóżki drewniane, kora drzew

- bentonit (zmielona skała, dobrze pochłania wodę;

wykorzystywany przy zabezpieczeniach zbiorników wodnych)

ZASTOSOWANIE:

są szkieletem konstrukcyjnym	piaski, grysy	grysy
posadzki, parapety, nagrobki	lastryko (mieszanka grys + coś, potem zaszlifowana)
drogownictwo	(od gruntu, nacisku zależy jaki materiał) GRUBSZE KRUSZYWA - tłuczeń*, gruby żwir, pospółka	grubsze kruszywa

* tłuczeń + kliniec (duże przestrzenie wypełnia się klińcem)

warstwę ścieralną tworzy nawierzchnia żwirowa

ZAGROŻENIA:

- EROZJA -> wietrzna

-> wodna

-> chemiczna (kwaśne deszcze, sól)

-> organiczna (działalność roślin – korzenie, wydzielenie kwasów organicznych)

~~~~

kolokwium:

20 minut, 15 pytań, 15 punktów (8,5 zalicza), pytania testowe (wielokrotnego wyboru) + opisowe

zadanie:

fragment nawierzchni lub placyk (2mx2m, 2,5mx2m, 2,5mx2,5m)
złożony TYLKO z elementów kamiennych i kruszyw

karton A3, ołówki (najlepiej 3 grubości: 2b/3b, HB, jeden twardy), 2 linijki, cyrkiel (jeśli trzeba), gumka