Ochrona firmy przedsiębiorstwa
Ochrona prawa do firmy na gruncie Kodeksu cywilnego,
Zgodnie z art. 43 ze znaczkiem 10 k.c. przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonania naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści przez osobę, która dopuściła się naruszenia.
Natomiast w sytuacji, w której doszło już do naruszenia, przedsiębiorca poszkodowany cudzym działaniem ma prawo:
- żądać zaniechania działania, które jest źródłem naruszenia, jeśli trwa ono nadal,
- żądać złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, np. kilkukrotnie powtarzanego ogłoszenia w prasie ogólnopolskiej lub lokalnej, zawierającej przeprosiny
- domagać się naprawienia szkody majątkowej na zasadach ogólnych lub wydania korzyści uzyskanej przez sprawcę naruszenia.
Na zasadach ogólnych oznacza, że skorzystać należy z art. 415 k.c., który dotyczy zasad odpowiedzialności za szkodę, wyrządzoną czynem niedozwolonym. (,, Kto z winy swej wyrządził drogiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia”).
- Wydanie korzyści może polegać na obowiązku wydania przez przedsiębiorcę, który oferował swoje towary pod firmą podobną do przedsiębiorcy, któremu przysługiwało prawo wyłączne do niej, korzyści, które uzyskał w związku ze sprzedażą tych towarów.
-Wybór roszczeń przysługuje poszkodowanemu przedsiębiorcy i może on poprzestać tylko na jednym bądź kilku, może też wystąpić z wszystkimi o razu.
art. 43 zn. 9 k.c., który z jednej strony wprowadza zakaz zbycia firmy (przez analogię do nazwiska osoby fizycznej, z drugiej natomiast uprawnia przedsiębiorcę, aby ten upoważnił innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, pod warunkiem, że nie będzie to wprowadzało w błąd, co do tożsamości przedsiębiorcy. Ta konstrukcja przypomina licencję i jest często wykorzystywana w umowach franczyzowych.
-Firma jako dobro osobiste podlega również ochronie na ogólnych zasadach Kodeksu cywilnego, dotyczących właśnie dóbr osobistych. Wprowadzenie szczegółowego przepisu, jakim jest art. 43 zn.10, nie wyłącza prawa powołania się na przepisy podstawowe w tej materii, co potwierdza art. 23 k.c. - ,,Dobra osobiste […] pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”. Zasadę tę należy stosować do dóbr osobistych osób fizycznych, osób prawnych, jak i ułomnych osób prawnych.
- Art. 24 k.c. podstawowy w tej kwestii w pewnym zakresie pokrywa się z art. 43 zn. 10 niemniej przyznaje przedsiębiorcy pewne dodatkowe uprawnienia.
- do żądania zadośćuczynienia,
- zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny,
Zadośćuczynienie jest kwotą pieniężną, która przyznawana jest ponad odszkodowanie, którego celem jest wyrównanie poniesionych strat majątkowych. Zadaniem odszkodowania jest również wynagrodzenie poszkodowanemu cierpień moralnych, strat niemajątkowych, które zostały mu wyrządzone przez bezprawnie działanie. Zadośćuczynienie jest natomiast pewną formą dolegliwości, na którą prawo zezwala w stosunku do sprawcy naruszenia dóbr osobistych.
Na jakich zasadach zadośćuczynienie się należy, decyduje art. 448 k.c. zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez cel społeczny. Zasądzona kwota jest zależna od uznania sądu, który weźmie pod uwagę stopień dolegliwości wywołanych naruszeniem, nastawienie sprawcy, skruchę i chęć poprawy po jego stronie lub jego brak.
Zgodnie z art. 5 tej ustawy czynem nieuczciwej konkurencji jest m.in. bezprawne naśladownictwo tj. takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić w błąd klientów co do jego tożsamości, w szczególności przez używanie firmy wcześniej używanej, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.
Ochrona firmy na podstawie przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji definiuje ogólnie czyn nieuczciwej konkurencji jako działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.