Koncepcja psychoanalizy ( psychodynamiczna)
Psychoanaliza – kierunek psychologii który przyjmuje że ludzkim zachowaniem kieruje podświadomość. (introspekcjoniści mówili że świadomość).
W szerokim znaczeniu – wyjaśnia strukturę, funkcjonowanie i rozwój osobowości człowieka, zjawisk społecznych i kulturowych, działaniem nieświadomych sił psychicznych pozostających we wzajemnym konflikcie.
W węższym znaczeniu – oznacza metodę diagnozy i leczenia zaburzeń psychicznych i emocjonalnych polegając na odkrywaniu interpretacji i usuwaniu nieświadomych konfliktów pac jęta.
Zygmunt Freund (1856 – 1939) – był lekażem, neurologiem, twórcą koncepcji psychoanalizy, terapeuta, zwolennik tezy że: materia nieuświadomiona rządzi materią świadomą.
Struktura osobowości
ID EGO
SUPEREGO
ID – to nieświadome, biologiczne, popędowe mechanizmy i motywy naszych zachowań rządzące się zasadą przyjemności.
EGO (ja)- najbliższa naszej świadomości struktura budująca nasze świadome „ja”, wypadkowa między siłami ID i UPEREGO, rządzące się zasadą realizmu.
SUPREGO (super ja) – zinternalizowane normy społeczne, kulturowe, wymogi społeczeństwa, rodziny, religii, skłaniające jednostkę do zachowań na ogół wykraczających i niezgodnych z popędową naturą ID, rządzące się zasadą idealizmu.
ID – siła i witalność
Jest źródłem wszystkich popędów, motywów i potrzeb
Jest „siłą życiową”, gromadzi energię życiową człowieka
Dąży do natychmiastowego zaspokojenia
Nie jest rozdrażnione, żyjesz w błogostanie
EGO – siła rozsądku i własne „ja”
Jest strukturą utrzymującą równowagę w konflikcie ID i SUPEREGO
Jest racjonalne, realne i obiektywne
Nie chce, nie powinno, ono wie jak.
SUPEREGO
Gromadzi wszystkie uwewnętrznione normy i przekonania społeczne,
Dzięki SUPEREGO wiem co powinienem, czego nie mogę
Stoi zawsze w konflikcie do ID
Mechanizmy obronne
Mechanizmy obronne to według Z. Freunda – sposoby nieświadomej obrony człowieka przed zagrożeniami ( np. choroba psychiczna)
Najważniejsze z nich to:
Wyparcie – mechanizm podstawowy, próba wymazania ze świadomości (dopóki nie pojawi się bodziec który wszystko przywróci.
Zaprzeczenie – „mi sytuacja przykra się nie zdarzy (np. rak po paleniu)
Reakcja upozorowana – wyrażenie uczuć lub zachowań, przeciwnych do rzeczywiście odczuwanych, zachowanie przeciwne jest przesadne np. składanie wylewnych gratulacji.
Projekcja – rzutowanie na kogoś swoich własnych cech, (cech nieakceptowanych)
Przemieszczenie – przeniesienie uczuć, np. agresji na osoby słabsze.
Sublimacja – wyrażenie popędów w formie zastępczej np. przez malowanie aktów, czy zostanie chirurgiem (sadyzm)
Racjonalizacja – samooszukujące się usprawiedliwienie.
Słodkie cytryny i kwaśne winogrona
Szukanie winy w sytuacji zewnętrznej lub w innych ludziach
Odwoływanie się do konieczności.
Np. „nie zdałem prawa jazdy, a co nie stać mnie na taksówkę)
Przejawy funkcjonowania mechanizmów obronnych:
Są zawsze symboliczne,
Są kolorowe, pełne figur i przedmiotów.
Kształty obiektów,
Kolory obiektów,
Relacje między tymi obiektami,
Stan w jakim się znajdują,
Kształty podłużne – mężczyzna,
Kształty okrągłe – kobieta
Carl Gustaw Jung – szwajcarski psycholog, nawiązywał do Freunda, introwertyk.
Ego – obejmuje to co świadome,
Podświadomość osobista – obejmuje treści zetknięte w życiu osobniczym, jednostkowym,
Podświadomość kolektywna(transpersonalna) – obejmuje treści o rodzicach i dalszych przodkach.
Archetyp
Persona (maska) – w każdym z nas jest coś do ukrycia, chcemy ukryć prawdziwe ja czyli „cień”
Indywidualizacja – Jung uważał że ważny w ludzkim życiu jest cel.
Typologia osobowości:
Introwertyk
Ekstrawertyk
Alfred Able
Podświadomość istnieje i jest ważna, ale dominuje świadomość przy określaniu zachowań,
Freund – przeszłość, doświadczenie ważniejsze
Able – przyszłość,
Celem jednostki jest dążenie do doskonalenia się (realizowanie celów życiowych)
NEOPSYCHOANALIZA
Erich Fromm
Teoria przywiązania – potrzeba miłości ( w ogólnym szerokim znaczeniu)
Więzi produktywne – miłość i twórczość
Miłość: przyjacielska, erotyczna, rodzicielska, do boga.
Więzi nieproduktywne - symbiotyczno pasożytnicze – jedna osoba pasożytuje na drugiej, dają iluzję zespolenia, poznanie przez Internet prowadzi do socjopatii.
Więzi orgiastyczne – alkohol, sex narkotyki to elementy zaspokajające, bez uczuć, fizjonomia.
Więzi konformistyczne – eksperyment Asha, podporządkowanie się.
Teoria wolności – Fromm
To konieczność podejmowania decyzji co robić, jak robić by osiągnąć cel.
To konieczność określenia drogi prowadzącej do tego celu.
Wolność to uświadomiona konieczność.
Pytanie czy każdy chce tej wolności? Czy ma potrzebę wolności?
Karem Horney
Rozwój osobowości człowieka, intelektu, uczuć jest prawem życia i o ile nie jest realizowane prowadzi do cofania się i do nerwic.
Rozwój osobowości uzależniony jest od relacji między ludzkiej
Postawa ku ludziom – miłość, uległość,
Postawa od ludzi: izolacja, niezależność, wyobcowanie,
Postawa przeciw ludziom, wrogość nienawiść,
W rozwoju osobowości ważną rolę odgrywa OBRAZ SIEBIE – to co człowiek sam o sobie myśli,
Idealny taki chciałbym być
Realny taki mogę być
Aktualny taki jestem w tej chwili