1.Przybliżona liczba opisanych do tej pory gatunków owadów

1 730 725

2. „Wielka czwórka” rzędów owadów (najliczniejsze od względem liczby opisanych gatunków

• chrząszcze

• błonkówki

• muchówki

• motyle

3. Gromady sześcionogów (Hexapoda) blisko spokrewnione z owadami (wcześniej traktowane jako rzędy owadów

Skoczogonki, pierwogonki, widłonogi

4. Wyjątkowe cechy budowy i rozwoju skoczogonków odróżniające je od owadów

• Brak oczu lub zredukowane do skupienia najwyżej 8 ommatidów

• Brak cerci i innych przydatków na odwłoku

• Hamowidło na III widełki skokowe na IV

• Cewka brzuszna na I segmencie odwłoku

• Czułki 4-6 segmentów

• Odwłok 6 segmentów

• Rurka brzuszna ma zdolności kleiste

5. W jakim klimacie wyewoluowały najprawdopodobniej skoczogonki i w jakich siedliskach jest ich najwięcej?

Wyewoluowały w chłodnym klimacie, ich względna liczebność rośnie w glebie wraz z spadkiem średniej rocznej temperatury – ich rozwój jest najszybszy

6. Jakie bezkręgowce lądowe potrafią regenerować utracone części ciała?

Widłonogi

7. Jakie rozmiary osiągają największe i najmniejsze współcześnie żyjące owady i do jakich grup należą?

• Meganeura monyi 65cm rozpietosci skrzydeł Meganeuropsis permiana dł skrzydeł 33cm , rozpietosc skrzydel 71cm dl.cials 43cm

• Najdłuższy owad świata – Phobaeticus chani -56,7 cm długości , sam korpus tego owada to az 35,7cm

• Phobaeticus chani jest tylko o 1cm dluzszy od poprzedniego rekordzisty w kategorii dlugosci całkowitej Phobaeticus serratipes

8. Owady stanowiące przedmiot troski konserwatorskiej w Nowej Zelandii i jednocześnie stanowiące przykład gigantyzmu wyspowego

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Przystosowania owadów do wymiany gazowej w środowisku wodnym

• Dyfuzja przez cienkie powłoki ciała

• Czasowe wykorzystywanie pęcherzyka powietrza

• Pozyskiwanie tlenu z wody przy pomocy skrzeli i plastronu

• Gromadzenie tlenu w cząsteczkach hemoglobiny w hemolimfie

• Pobieranie tlenu z powierzchni wodu po przez rurki oddechowe - syfony

10. Jakie rzędy owadów są ściśle związane ze środowiskiem wodnym?

Skoczogonki (Collembola), jętki, ważki, widelnice, wielkoskrzydłe, chruściki

11. Przykłady owadów morskich

18 gat z rodzaju Clunio ( 9 holoarktycznych, 6 japonskich) , larwy żyją w strefie pływów C.marinus znajdziemy w Bałtyku do 4%zasolenia

Pontomyia – wyłącznie morski rodzaj z czterema gatunkami bezskrzydłymi.

12. Na czym polega unikalność rozwoju jętek?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
13. Jakie gatunki ważek będą przedmiotami ochrony dla obszarów Natura 2000?

W POLSCE: N2000:

Ochrona ścisła:

• Żagnica północna

• Żagnica zielona

• Trzepla zielona

• Zalotka białoczelna

• Zalotka spłaszczona

• Zalotka większa

• Łątka ozdobna

• Iglica mała

Ochrona częściowa:

• Żagnica torfowcowi

• Łątka zielona

• Szklarnik leśny

• Miedziopierś górska

• Miedziopierś północna

• Gadziogłówka żółtonoga

• Straszka północna

14. Jakie warunki preferują widelnice i dlaczego są czułe na zmiany środowiskowe?

• Dorosłe podobne do jetek ale latają bardzo slabo i rzadko spotyka się je dalej od wody

• Preferują skaliste i wartkie strumienie, ewentualnie zimne jeziora i stawy (na północy i na wyższych wysokościach ) -Wymagaja chłodnej dobrze natlenionej wody

• redukcja poziomu tlenu usuwa je ze środowiska.

• Naleza do pierwszych owadow które znikają z zanieczyszczonej wody.

• Również podniesienie w lecie temp wody może je wyeliminować np. wskutek odlesiania.

• W chłodniejszych plynacych szybko wodach

• więcej gatunkow . Znanych 2 tys.gat w Polsce ok 80

15. Tryb życia larw chruścików

Larwy budują domki np. z roślin, kamyków, muszelek wydrążone w łodygach. W domkach wyróżniamy larwy padlinożerne i roślinożerne. W środowisku wodnym mogą być roślinożerne, padlinożerne i drapieżne, licznie występują w wodach słodkich.

16. Chrząszcze wodne objęte ochroną ścisłą

Wyróżniamy 24 gatunki np. pływak szerokobrzeżek i kreślinek nizinny.

17. Larwy jakich owadów uznawane są za najbardziej odporne

Chrząszczy??

18. Jakie są wśród owadów wyjątki od wzrostu bogactwa gatunkowego w kierunku równika?

Skoczogonki i pasożytnicze osy.

19. Adaptacje owadów do warunków polarnych

• Wygrzewanie się na słońcu

• Większość czasu spędzają hibernując w hibernakulum

• Pokrywa włosków zapobiega utracie ciepła

• produkują krioprotektanty w hemolimfie i tkankach

20. Jedyny gatunek owada żyjący na Antarktydzie

muchówka Belgica antarctica

21. Rząd owadów, którego przedstawiciele żyją wyłącznie w zimnym klimacie

Muchówki - Diptera

22. Adaptacje do warunków pustynnych (pozyskiwanie wody)

 Pozyskiwanie wody na pustyni: Onymacris unguicularis – codziennie rano namibijski chrząszcz zbiera wodę z mgły na swoim pancerzu skąd spływa do utworu gębowego

23. Z czego słyną psotniki (gryzki)?

Psotniki, gryzki(wszy książkowe) - większość gatunków psotników można znaleźć w warunkach naturalnych jak: gniazda ptaków, w szczelinach, pod korą drzew i na liściach. Natomiast te gatunki, które są uważane za szkodniki są szeroko rozprzestrzenione i często znajdowane w magazynach, fabrykach produktów spożywczych, w muzeach jak również w domach i sklepach. Tam atakują produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego włączając przechowywane produkty spożywcze, skórę, produkty drewniane a nawet książki.

24. Który rząd owadów został opisany najbardziej niedawno?

Ostatnio opisany rząd: Mantophasmatodea – w 2002 roku w Namibii, ale później został włączony do Notoptera

25. Jaki rząd owadów jest reprezentowany w Polsce tylko przez jeden (chroniony) gatunek?

Jedyny chroniony przedstawiciel rzędu: 
Plewik podolski(prostoskrzydły to jedyny pluskwiak (Cicadetta podolica/concinna)
Modliszka zwyczajna to jedyna modliszka (Mantis religiosa)

26. Jaki tryb życia prowadza mrówkolwy i do jakiego rzędu należą?

Mrówkolwy: Rząd sieciarek. Ciepłolubny. Mrówkolew jest aktywny o zmierzchu i w nocy, kiedy to poluje na drobne owady. Larwy mrówkolwa żyją tylko na piaszczystych terenach (szczególnie lubią bory sosnowe). Larwy żyją w samodzielnie wykopanych w piasku małych, lejkowatych dołkach, w których zagrzebane na dnie czatują na swoje ofiary. Na zewnątrz wystają jedynie żuwaczki. Łupem larwy padają głównie mrówki, ale nie pogardzi też innym owadem bądź pająkiem, który wpadnie do jej lejka. Gdyby ofiara próbowała się wydostać larwa ostrzeliwuje ją ziarenkami piasku. Gdy ofiara wpadnie do dołka larwa wysysa ją, a następnie wyrzuca szczątki zdobyczy. 

27. Inwazyjny gatunek biedronki w faunie Polski

Harmonia axyridis. Nazywana jest arlekinem, harlekinem (od angielskiej nazwy Harlequin ladybird) lub biedronką azjatycką. Za naturalny zasięg występowania tej biedronki uważana jest wschodnia i środkowa Azja od Ałtaju po wybrzeża Oceanu Spokojnego i od południowej Syberii do południowych Chin. Od 1916 była wielokrotnie wprowadzona do walki z mszycami na terenie Stanów Zjednoczonych, początkowo w Kalifornii, w 1988 w Luizjanie i w 1982 w Europie Zachodniej, gdzie była sprzedawana przez prywatne firmy. Na nowych terenach wymknęła się spod kontroli. Okazała się gatunkiem bardzo ekspansywnym i szybko się rozprzestrzeniła. Stwierdzono jej pojawienie się w Ameryce Południowej i wielu krajach Europy Zachodniej, a ostatnio na południu Afryki. W Polsce udokumentowano pojawienie się Harmonia axyridis we wrześniu 2006 w Poznaniu-Ogrodach i w październiku tego samego roku w Mokrzu koło Wronek.

28. Jaki jest najliczniejszy w chronione gatunki (w Polsce) rodzaj chrząszczy?

Biegaczowate(Carabidae) 4 ochrona ścisła, 18 częściowa

29. Jakie są najszybsze lądowe zwierzęta (względem długości ciała)?

Roztocze Paratarsotomus macropalpis. 322 długości ciała na sekundę.

30. Jaka jest najliczniejsza pod względem liczby opisanych gatunków rodzina owadów (i zwierząt!)?

Biegaczowate

31. Jaki bardzo liczny w gatunki rząd owadów nie jest reprezentowany na liście gatunków chronionych w Polsce?

Muchówki

32. Przystosowania owadów do hematofagicznego trybu życia

• Narządy ruchu – całkowita utrata narządów ruchu nastąpiła u tasiemców i przywr. Rzęski i inne organella ruchu pojawiają się wyłącznie u postaci larwalnych tych pasożytów.

• Organy czepne – w postaci specjalnych przyssawek, haczyków lub bruzd.

• Układ pokarmowy – u tasiemców całkowicie zredukowany, pokarm wchłaniany jest całą powierzchnią ciała, u przywr jest on bardzo prymitywny. U części organizmów pasożytniczych występuje układ pokarmowy znacznie zredukowany.??

• Zdolność do przeprowadzania oddychania beztlenowego

• Brak układu krążenia i układu oddechowego

33. Zachowanie jakiego hematofagicznego pluskwiaka opisał Darwin?

Triatominae ????

34. Różnice między wszami i pchłami odnośnie związków ze swoim gospodarzami

pchły	wszy
ciało bocznie spłaszczone, a wszy ciało grzbietowo-brzusznie spłaszczone ciało pokryte twardym oskórkiem ze szczecinkami lub ząbkami,	wszy mają ciało pokryte chitynowym pancerzem o ściśle zrośniętych segmentach
pchły mają rozwój złożony z przeobrażeniem zupełnym	wszy mają rozwój prosty (larwy są podobne do osobników dorosłych)
pchły osiągają wielkość od 1mm do 6mm, czasem nawet do 10mm,	wszy od 0,35mm do 6mm

35. Wszy będące pasożytami człowieka – jakie nisze zajmują

Miejsca gdzie występuje owłosienie, np. skóra głowy

36. Z jakim gatunkiem ptaka była związana pewna nowozelanadzka wesz, która wymarła razem ze swoim gospodarzem?

Kurobród różńodzioby

37. Jak jest najmniejsza znana wesz i jaki tryb życia prowadzi?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
38. Przykłady muchówek hematofagicznych, u którego gatunku krwiopijne są również samce?

• Komarowate (Culicidae):

• Widliczek

• Komar brzęczący (Culex pipiens)

• Kuczmanowate (Ceratopogonidae):

• Muchowate (Muscidae):

  • Bolimuszka kleparka (Stomoxys calcitrans) – krwiopijne samce i samice ( w jednym źródle jest że i samce a w innym że tylko samice i ja już sama nie wiem, innego przykładu nie znalazłam)

• Bąkowate (Tabanidae)

  • Jusznica deszczowa (Haematopota pluvialis)

  • Ślepaki (Chrysops sp.):

    • Ślepak pospolity

    • Ślepak czarno-żółty

    • Ślepak

• Ciamięga

• Meszki (Simulidae):

39. Cykl życiowy gza ludzkiego

 Do zagnieżdżenia larw doszło prawdopodobnie przez kontakt z komarami. Na tych owadach (oraz na muchach) gzy ludzkie zostawiają swoje jaja. Gdy owad siada na człowieku jajeczka spadają na jego ciało. Pod wpływem ciepła wykluwają się z nich małe larwy, które wgryzają się pod skórę i tam pasożytują.

Usunięcie pasożytów nie jest skomplikowane. Jednak Naskrecki, ku chwale nauki zostawił jedną larwę i udokumentował na filmie cały jej cykl rozwojowy.

https://vimeo.com/116518067 -tu jest film z cyklem życiowym, ten który był puszczany na zajęciach

40. Czym różnią się parazytoidy od klasycznych pasożytów i do jakich grup owadów należą?

Parazytoid – organizm który spędza znaczną część swojego cyklu życiowego przyczepiony do/lub wewnątrz swojego gospodarza w reakcji która ma charakter pasożytniczy ale doprowadza do śmierci lub sterylizacji gospodarza a czasem tez go zjada. Prognozy dla gospodarza są bardziej dramatyczne niż u typowych pasożytów. Głównie wyróżniamy je wśród muchówek i błonkówek.

41. W jakich rzędach owadów występują gatunki społeczne?

• Błonkówki (Hymenoptera)

• Termity (Isoptera)

• Wciorniastki (Thysanoptera)

• Pluskwiaki (Hemiptera) – mszyce

42. Definicja owadów saproksylicznych

Owady uzależnione od martwego drewna lub innych organizmów z nim związanych, np., chrząszcz zgniotek cynobrowy

43. Cenne gatunki chrząszczy związane z próchnowiskami i jak część Polski jest w nie szczególnie bogata

• Kozioróg dębosz- Obecnie najliczniej występuję w Rogalinie pod Poznaniem oraz we Wrocławiu i okolicach

• Jelonek rogacz

• Pachnica dębowa- w Polsce znana w prawie całym kraju

• Pogrzybnica mannerheima- Puszcza Białowieska, Puszcza Knyszyńska, Lubelszczyzna

44. Jaki gatunek chroniony gatunek chrząszcza jest z punktu widzenia gospodarki leśnej szkodnikiem technicznym drewna?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

45. Od czego pochodzi nazwa pachnicy dębowej?

Nazwę zawdzięcza feromonowi wydzielanemu przez samce, zapach jest bardzo przyjemny i kojarzy się z piżmem i śliwkami.

46. Jaki owad jest najsłynniejszym koprofagiem i dlaczego?

poświętnik czczony (Scarabeus sacer) – „Kult skarabeusza”. Kaprofag toczący kulę z odchodami kojarzony był przez Etiopczyków (ludzi, którzy jako pierwsi osiedlili się w delcie Nilu) z posłannikiem od bogów ponieważ:

• kule były toczone ze w schodu na zachód- skojarzenie ze słońcem

• przednie nogi kojarzone były z promieniami słonecznymi

• 30 segmentów stóp- 30 dni w miesiącu

47. Gatunki motyli będące potencjalnie przedmiotami ochrony dla obszarów Natura 2000

• Krasopani hera - Callimorpha quadripunctata

• Strzępotek edypus - Coenonympha oedippus

• Barczatka kataks - Eriogaster catax

• Przeplatka aurinia - Euphydryas aurinia

• Przeplatka maturna - Hypodryas maturna

• Czerwończyk nieparek - Lycaena dispar

• Modraszek nausitous - Maculinea nausithous,

• Modraszek telejus - Maculinea teleius,

48. Gdzie można spotkać chronione w ramach Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) pazie z rodzajów Ornithoptera, Trogonoptera i Troides (tzw. rajskie albo „ptakoskrzydłe”)?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

49. Jakiego gatunku owada dotyczy pierwszy akt z zakresu ochrony owadów na świecie (dekret rządu Bawarii z 1835 r.) 

Niepylak Apollo

50. Jakiej rodziny motyli dotyczy głównie zjawisko myrmekofilii?

Rodzina Lycaenidae

51. Dlaczego modraszek arion wyginął w Anglii?

Brytyjska lekcja
Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku z Wysp Brytyjskich zniknął jeden z gatunków modraszków, którego larwy przepoczwarzają się w mrowisku.  Przez całe dziesięciolecia uznawano, ze jedną z przyczyn jest nadmierna presja ze strony kolekcjonerów motyli, którzy po prostu wyłapali lwia cześć populacji. Jak powiedział Jeremy Thomas z Oxford University – prawda okazała się znacznie bardziej złożona, bo okazało się że ten gatunek modraszka jest znacznie bardziej wyspecjalizowany niż ktokolwiek przypuszczał. Okazało się, że motyle mogą się rozwijać tylko na terenach tylko na terenach gdzie trawa jest regularnie zgryzana przez zwierzęta, w efekcie czego ma tylko 1-2 cm wysokości. Dłuższa trawa bardziej zacienia ziemie, w efekcie czego gleba jest chłodniejsza o 2-3 stopnie Celsjusza. Jak wspomina naukowiec - dla ludzi jest to bardzo subtelna zmiana, ale dla owadów oznacza ogromną zmianę w ich mikrosiedliskach. Jak wiadomo larwy modraszka ariona początkowo zerują na kilku gatunkach roślin (np. na tymianku) wkrótce jednak  opadają na ziemie i są zabierane do mrowiska przez jeden z gatunków mrówek wścieklic (Myrmica sabuleti). Okazuje się, ze wystarczyła subtelna zmiana temperatury gleby, by mrówki te przestały budować gniazda na łąkach gdzie występował modraszek. Rzecz jasna przyroda nie znosi pustki i w miejsce jednego gatunku mrówek pojawił się inny. Tyle tylko że dla modraszka ariona była to zmiana zasadnicza – ponieważ inny gatunek wcale nie reagował na sygnały wysyłane przez larwę motyla, w efekcie czego ta pozbawiona opieki wkrótce ginęła. Uważny czytelnik zada pytanie, jak to się stało, że trawa nagle stała się wyższa ? Otóż już dawno zauważono, ze w Wielkiej Brytanii lata mniej modraszków ariona. By je chronić ekolodzy wykupili całe połacie terenu z przeznaczeniem na rezerwaty. Tereny te zostały ogrodzone, w efekcie czego nie prowadzono tu wypasu bydła ani owiec. Jednak ku zdziwieniu obrońców przyrody na terenach chronionych populacja motyla miała się coraz gorzej i wkrótce zniknęła. Ostatni modraszek ariona był w Wielkiej Brytanii obserwowany w 1979 roku. 

52. Jaki chroniony gatunek motyla spotkać można łatwo na terenie Białegostoku?