7. Regulacja mikroklimatu w budynkach inwentarskich.

Budynek inwentarski jest podstawowym elementem ochrony zwierząt przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników zewnętrznych. Jego zadaniem jest stworzenie przebywającym w nim zwierzętom optymalnego mikroklimatu zapewniającego ich dobre samopoczucie i produkcyjność. Szczególną rolę w procesie chowu i hodowli zwierząt odgrywa budynek w okresie jesienno-zimowym. Możliwość zapewnienia zwierzętom zalecanej temperatury, wilgotności powietrza, zawartości szkodliwych domieszek gazowych jest miarą jego prawidłowej konstrukcji. Za mała lub zbyt duża kubatura budynku w stosunku do obsady, źle dobrane urządzenia wentylacyjne lub ich brak powodują, że w takim budynku nie można osiągnąć zadowalających efektów produkcyjnych i pojawiają się kłopoty ze zdrowiem zwierząt.

Temperatura w pomieszczeniu inwentarskim zależy od obsady zwierząt, ciepłochronności przegród budowlanych, ilości wymienianego powietrza. Jednocześnie nie można rozpatrywać temperatury bez jej wpływu na wilgotność. Główną przyczyną strat ciepła w okresie jesienno-zimowym jest wentylacja budynków. Przyjmuje się, że w tym okresie straty przez ściany budynków stanowią 10-20% ogólnych strat ciepła. Pozostała ilość ciepła jest tracona na ogrzanie powietrza wentylacyjnego. Stąd w okresie zimowym zalecana jest znacznie mniejsza ilość powietrza do wymiany niż w okresie letnim - zgodnie z zaleceniami zootechnicznymi. Dlatego też bardzo istotną sprawą jest, aby bez względu na rodzaj wentylacji (grawitacyjna czy mechaniczna) była możliwość regulacji ilości wymienianego powietrza.

Zarówno nadmierna ilość powietrza (przewentylowanie) jak i jego niedobór (niedowentylowanie) wywierają ujemny wpływ na zwierzęta, co przedstawiono poniżej.

               

               

 

Sprawnie działająca wentylacja nie tylko ma za zadanie utrzymanie właściwej temperatury i wilgotności dla danej grupy zwierząt, ale i usunięcie szkodliwych domieszek gazowych, do których przede wszystkim należy dwutlenek węgla, amoniak i siarkowodór. Źródłem dwutlenku węgla jest powietrze wydychane przez zwierzęta. Jego ilość zależy od gatunku, wieku, użytkowania i żywienia zwierząt. Dodatkowo powstaje podczas gnicia odchodów i resztek pasz. Jest gazem o słabych właściwościach trujących, bezbarwnym i bez zapachu. Zawartość dwutlenku węgla w pomieszczeniu jest miarą sprawności działania urządzeń wentylacyjnych.

Amoniak powstaje głównie z beztlenowego rozkładu odchodów zwierzęcych. Stąd też jego największe stężenie występuje w strefie przebywania zwierząt. Następstwa działania amoniaku zależą od jego stężenia oraz czasu działania. W połączeniu z parą wodną zawartą w powietrzu, amoniak tworzy wodorotlenek amonowy. Powoduje to przyspieszoną korozję elementów metalowych budynku i jego wyposażenia.

Siarkowodór jest gazem nawet już w małych stężeniach silnie toksycznym. Powstaje w wyniku rozkładu białka znajdującego się w odchodach zwierzęcych. Może także powstawać w wyniku działania wody na bloczki żużlobetonowe użyte do budowy budynku.

Wszystkie te czynniki wpływają na zdrowotność i produkcyjność zwierząt hodowlanych. Jest to bardzo istotny element obniżania kosztów przy ciągłym wzroście cen środków produkcji.