18. Regulacja mikroklimatu w budynkach inwentarskich

Wymiana powietrza w budynku, dzięki systemom wentylacyjnym

Systemy wentylacji:

• Wentylacja wymuszona (mechaniczna)

• Wentylacja grawitacyjna

W gospodarstwach ekologicznych można stosować tylko wentylację grawitacyjną

Mikroklimat

Jest jednym z najważniejszych czynników

Czynniki mikroklimatu

• Temperatura powietrza- główny czynnik mikroklimatu

• Stopień wilgotności powietrza

• Ruch powietrza

Te czynniki decydują o wymianie ciepła pomiędzy zwierzętami a otoczeniem

System termoregulacji- zwierze może utrzymać stałą temperaturę

Wymiana ciepła

Oddawanie ciepła: promieniowanie, przewodzenie (kontakt powierzchni ciała z przedmiotami np.), przenoszenie

Bydło łatwiej znosi chłód niż wysoką temperaturę

Ochrona przed przeziębieniem:

• Poprzez zmniejszenie ukrwienia skóry

• Poprzez zmiany termiczne

• Poprzez zmiany w pokrywie sierściowej

• Poprzez zmiany w metabolizmie (przyspieszenie)

• Podczas leżenia leżą z podwiniętymi kończynami, zbijają się w ciasne stado

Przy nadmiernym wychłodzeniu ponad normę częściej chorują

Ochrona przed przegrzaniem:

• Zwiększenie ukrwienia skóry

• Obniżenie procesów przemiany materii

• Zwierzęta tracą aktywność ruchową (ograniczają)

• Szukają miejsc zacienionych i wilgotnych

• Większe pobieranie wody

• Liczba oddechów rośnie i pogłębia się

Skutki podwyższonej temperatury:

• Obniżenie produkcji mleka (wzrasta poziom komórek somatycznych)

• Zakłócenia w rozrodzie

• Obniżenie przyrostu

Temperatura minimalnie zalecana w budynkach na uwięzi +6^OC, a maksymalna do 25^OC

0- 20^OC w Niemczech

Nie możemy tych norm spełnić w budynkach otwartych, temperatura zbliżona do warunków na zewnątrz (nawet -10^OC) maksymalnie nie więcej niż 25^OC

Ruch powietrza i ochładzanie, wilgoć

Niska temperatura i wysoka wilgotność- zimniej niż przy niskiej temperaturze i niskiej wilgotności

Tak samo przy sytuacji z niską temperaturą i wiatrem (wtedy jest zimniej)

W budynkach tradycyjnych 60-80%, a górna granica 85% wilgotności powietrza

W budynkach otwartych tak samo jest jak w otaczającym powietrzu

Wilgotność i wysoka temperatura- utrudniona możliwość pozbywania się ciepła prowadzi do hipotermii

Wilgotność i niska temperatura- utrata ciepła na drodze promieniowania

Przy niskiej wilgotności i wysokiej temperaturze- zwiększenie parowanie- zbytnie wyschnięcie błon śluzowych

Wysoka wilgotność szkodliwa dla urządzeń i maszyn- szybciej korodują

Ruch powietrza- może być wywołany wiatrem z zewnątrz, lub wentylacją z budynku

• W porodówce nie więcej niż 0,2 m/s

• W innych nie więcej niż 0,3m/s

• W lecie dopuszczamy większą prędkość 0,4- 0,5m/s nie więcej

• W oborach wolnostanowiskowych typu otwartego- przy dużym wietrze stosujemy kurtyny

• W lecie przy temperaturze 25^OC może wynosić 1m/s

Drogą konwekcji, przewodzenia i radiacji przy przeciągach zwierzę oddaje dużo ciepła.

Ochładzanie katatermometryczne- miara utraty ciepła przez organizm

Oświetlenie- czynnik mikroklimatu, pozwala zwierzętom orientować się w terenie, ułatwia poszukiwanie paszy, większa aktywność ruchowa

• Droga neurohormonalna- aktywność wydzielania gruczołów dokrewnych do wnętrza ciała: tarczyca, oksytocyna

• Przy małej ilości światła gruczoły źle funkcjonują.

• Hormony gonadotropowe też zależą od oświetlenia

• Światło wpływa na przyrost masy ciała przy dziennym świetle produkcja witaminy D, przy UV giną bakterie z ciała

• Współczynnik oświetlenia- proporcja przeszklonej powierzchni okien do powierzchni podłoża

• Na hali udojowej krów powinien być 1/10 na porodówce 1/12

• Ogólnie 1/16- 1/20

Zalecane stosunki powierzchni okien do podłogi w oświetleniu pomieszczeń dla świń

Grupa technologiczna	Powierzchnia okien/podłogi
Knurki i loszki	1/20
Knury i lochy	1/15
Lochy karmiące	1/15
Prosięta	1/15
Warchlaki	1/18
Tuczniki	1/25

Wpływ światła na rozród:

U owiec ma największy wpływ, przy niższym świetle występuje ruja, produkcja gonad.