Giełda z Histologii 2011/2012 – ostatnie kolokwium

Pytania grupy C

1. Gruczoł tchawiczy - lokalizacja i budowa.

Gruczoły tchawicze śluzowo-surowicze znajdują się w błonie podśluzowej bezpośrednio pod blaszką sprężystą.

2. Nabłonek oddechowy.

Nabłonek wielorzędowy migawkowy, leżący na wyjątkowo grubej błonie podstawnej.

Wyściela drogi powietrzne od jam nosowych po oskrzela.

Wyróżniamy 6 rodzajów komórek:

- migawkowe (urzęsione)

- kubkowe

- podstawne (niezróżnicowane)

- szczoteczkowe

- dokrewne (ziarniste)

- Langerhansa

3. Porównanie budowy ściany oskrzeli i oskrzelików.

Oskrzela	Oskrzeliki
- pierścienie chrzęstne; przy przejściu w oskrzela główne pojawiają się płytki chrzęstne o nieregularnym kształcie	- nie zawiera płytek chrzęstnych
- gruczoły śluzowo – surowicze	- brak gruczołów
- typowy nabłonek dróg oddechowych – walcowaty migawkowy	- początkowo nabłonek jednowarstwowy walcowaty z migawkami i komórkami kubkowymi, w miarę zwężania traci migawki i komórki kubkowe, staje się sześcienny. Dodatkowy typ komórek – oskrzelikowi (Clara)
- blaszka właściwa błony śluzowej z tkanki łącznej luźnej z licznymi włóknami sprężystymi, limfocytami i nielicznymi gruczołami śluzowo-surowiczymi	- blaszka właściwa błony śluzowej bardzo cienka, w najmniejszych oskrzelikach tworzy ją tylko blaszka sprężysta
- błona Reisessena na granicy blaszki właściwej błony śluzowej i podśluzowej blaszka sprężysta zbudowana z włókien elastycznych oraz warstwa mięśni gładkich (dwa pokłady komórek mięśniowych)	- błona Reisessena traci swoją ciągłość i jest poprzeplatana tkanką łączną

4.  Co wchodzi w skład bariery powietrze-krew?

Bariera powietrze – krew między krwią w naczyniu włosowatym a powietrzem pęcherzykach płucnych

Warstwy od wnętrza pęcherzyka:

- surfaktant

- wypustka cytoplazmy pneumocytu typu I

- błona podstawna nabłonka pęcherzyka

- błona podstawna śródbłonka naczynia włosowatego

- wypustka cytoplazmy komórki śródbłonka

5. Połączenie skóry właściwej i naskórka. Co powoduje ich ścisłe połączenie?

Obszar łączący dwa rodzaje tkanek – nabłonkową oraz łączną.

- naskórek wpukla się w skórę właściwą tworząc sople naskórkowe i sieć listewek naskórkowych

(charakterystyczny rysunek na opuszkach palców – linie papilarne)

- keratynocyty warstwy podstawnej połączone z błoną podstawną za pomocą półdesmosomów i połączeń ogniskowych

- elementy tkanki łącznej wchodzące w skład skóry właściwej łączą się z blaszką siateczkową błony podstawnej przez włókna zakotwiczające i mikrofibryle

6. Wymień komórki naskórka.

- głównie z komórek nabłonkowych – keratynocytów

- melanocyty

- komórki Merkla

- komórki Langerhansa

7. Warstwy skóry właściwej.

- brodawkowa

- siateczowa

8. Komórki Langerhansa w naskórku - funkcja i lokalizacja.

Występują w górnych pokładach warstwy kolczystej naskórka.

Na powierzchni obecne antygeny zgodności tkankowej MHC klasy II oraz receptory dla odcinka Fc przeciwciał i składnika C3 dopełniacza. Dzięki temu komórki mogą wychwytywać antygeny i prezentować je komm. immunologicznie kompetentnym (głównie limfocytom).

9. Opisz budowę kory mózgu/móżdżku.

Kora mózgu - idąc od powierzchni w głąb, wyróżnia się:

- warstwę drobinową (splotowatą) – masa główna to tkanka glejowa

- warstwę ziarnistą zewnętrzną

- warstwę piramidalną zewnętrzną z komórkami piramidowymi

- warstwę ziarnistą wewnętrzną z komórkami gwiaździstymi

- warstwę piramidalną wewnętrzną z olbrzymimi komórkami piramidowymi, zwanymi także komórkami ruchowymi (Betza)

- warstwę komórek wrzecionowatych (różnokształtnych) sąsiadującą z istotą białą

Kora móżdżku – 3 warstwy:

- drobinową (splotowatą) – dwa pokłady komórek: głęboki i powierzchowny. W pokładzie powierzchownym występują komórki koszyczkowe

- zwojową (komórek Purkinjego) z dużymi komórkami o kształcie gruszkowatym charakterystycznymi dla móżdżku

- ziarnistą z małymi i dużymi komórkami ziarnistymi

10. Występowanie istoty szarej i białej w mózgowiu i rdzeniu kręgowym.

W obrębie mózgowia istota szara znajduje się w części zewnętrznej, tworząc korę mózgu i korę móżdżku, a skupiska istoty szarej wewnątrz istoty białej tworzą jądra.

W rdzeniu kręgowym istota szara zajmuje część centralną.

11. Budowa i funkcja opony twardej.

Funkcja okostnej kości czaszki i kręgosłupa, zarazem chroni ośrodkowy układ nerwowy.

Zbudowana z 2 blaszek włóknistych: wewnętrznej i zewnętrznej, które składają się z włókien kolagenowych z niewielkim dodatkiem włókien sprężystych i fibroblastów. Przebieg tych włókien jest zgodny z osią kanału kręgowego, w obrębie czaszki natomiast układ mniej uporządkowany lub naprzemienny.

12.   Komórki wchodzące w skład zwoju.

Zwoje nerwowe są skupiskiem komórek nerwowych leżących poza ośrodkowym układem nerwowym. W skład zwoju wchodzą również komórki glejowe zwane komórkami satelitarnymi.

Zwoje czuciowe charakteryzują się występowaniem komórek nerwowych pseudojendobiegunowych., zwoje autonomiczne – wielobiegunowych.

13.   Co tworzy błonę zewnętrzną gałki ocznej?

Zbudowana głównie z cienkich blaszek włókien kolagenowych.

Twardówka – twarda, włóknista, nieprzezroczysta błona. Zbudowana z przeplatających się ze sobą, ale zawsze równoległych do powierzchni blaszek włókien kolagenowych oraz włókien sprężystych, fibroblastów i komórek barwnikowych.

Mikroskopowo wyróżnia się blaszkę nadtwardówkową, istotę właściwą i blaszkę brunatną.

Rogówka – przezroczysta i nieregularna. Regularny układ elementów włóknistych oraz brak naczyń krwionośnych.

Mikroskopowo rogówka składa się z 5 warstw:

- nabłonek przedni

- blaszka graniczna przednia

- zrąb

- blaszka graniczna tylna

- śródbłonek.

14.   Co wchodzi w skład ucha środkowego?

- błona bębenkowa

- kosteczki słuchowe

- jama bębenkowa

- trąbka Eustachiusza

15.   Komórki zmysłowe narządu Cortiego.

W skład narządu wchodzą komórki zmysłowe (rzęsate wewnętrzne i zewnętrzne) i komórki podporowe.

16.   Co tworzy zrąb rogówki?

Zrąb rogówki, czyli istota podstawowa składa się z blaszek włókien kolagenowych ułożonych równolegle zarówno względem siebie, jak i do powierzchni rogówki, co warunkuje jej przezierność. Pomiędzy blaszkami występują wrzecionowate fibrocyty (korneocyty).

17.   Gruczoł łojowy. Budowa i rodzaj wydzielania.

Gruczoły te mają postać rozgałęzionych pęcherzyków, których wydzielina (łój) wydalana jest krótkim przewodem wyprowadzającym o nabłonku wielowarstwowym płaskim do mieszka włosowego. Pęcherzyki wydzielnicze otoczone są błoną podstawną, na której leżą małe, sześcienne komórki macierzyste.

W wyniku podziałów z komórek tych powstają komórki wieloboczne syntetyzujące lipidy, które wypełniają całą objętość odcinka wydzielniczego.

Zwiększona ilość lipidów -> degeneracja organelli i jądra komórkowego -> przekształcenie komórki w wydzielinę łojową

Usuwanie łoju z odcinków <- skurcz mięśni przywłośnych i wpływ ciśnienia wywieranego przez powiększające się komórki niższych pokładów.

Ten typ wydzielania określa się jako holokrynowy.

18.   Lokalizacja części ślepej siatkówki.

Część ślepa pokrywa ciało rzęskowe i tęczówkę ( nie zawiera neuronów, nie uczestniczy w odbieraniu bodźców wzrokowych).

19.   Komórki tworzące istotę szarą rdzenia kręgowego.

- komórki ruchowe (wielkie, wielobiegunowe)

- małe komórki powrózkowate

20.   Jaki nabłonek wyściela tchawicę i jaki jest rodzaj chrząstki występujący w niej?

Tchawicę wyściela nabłonek wielorzędowy walcowaty migawkowy. Wzmocniona jest niepełnymi pierścieniami chrzęstnymi – tkanka chrzęstna szklista.

Grupa A

1. Lokalizacja i funkcja komórek Clara.

W nabłonku oskrzelików pojawia się dodatkowy typ komórek – komórki oskrzelikowi (Clara).

Wydzielają produkty zawierające białka typowe dla komponentów białkowej wyściółki pęcherzyków płucnych.

Wydzielają swoiste białka i gromadzą specyficzne antyproteazy i oksydazy, niezbędne do pełnienia funkcji ochronnej (np. przed toksynami i karcynogenami).

2. Warstwy naskórka.

- podstawna

- kolczysta

- ziarnista

- jasna

- zrogowaciała

3. Budowa opony miękkiej.

Zbudowana z tkanki łącznej włóknistej składającej się z włókien kolagenowych położonych w sieci włókien sprężystych i włókien siateczkowych.

Posiada 2 warstwy: zewnętrzną i wewnętrzną (zwane blaszkami).

Zewnętrzna ma luźne utkanie włókniste i bogatą sieć naczyń, wewnętrzna ma układ zbity i jest pozbawiona sieci naczyniowej.

4. Jakie komórki wchodzą w skład narządu Cortiego?

- zmysłowe (rzęsate wewnętrzne i zewnętrzne)

- podporowe

5. Co zawiera kanał ślimaka?

3 części:

- schody przedsionka – przewód górny

- przewód ślimakowy – przewód pośredni

- schody bębenka – przewód dolny

6. Błona Reisessena to pęczek skrzyżowanych komórek mięśniowych występujących na granicy blaszki błony śluzowej i podśluzowej oskrzeli.

7. Opisz nabłonek oddechowy.

Nabłonek wielorzędowy migawkowy, leżący na wyjątkowo grubej błonie podstawnej.

Wyściela drogi powietrzne od jam nosowych po oskrzela.

Wyróżniamy 6 rodzajów komórek:

- migawkowe (urzęsione)

- kubkowe

- podstawne (niezróżnicowane)

- szczoteczkowe

- dokrewne (ziarniste)

- Langerhansa

8. Z czego składa się błona środkowa oka?

3 części:

- naczyniówka

- ciało rzęskowe

- tęczówka

9. Gdzie występują, jak są zbudowane melanocyty? Podaj ich pochodzenie.

Melanocyty występują w warstwie podstawnej naskórka, pochodzą z neuroektodermy.

Budowa:

- wypustki sięgające aż do warstwy ziarnistej

- pęcherzyki z melaniną - melanosomy, „dojrzałe” pęcherzyki wypełnione melaniną bez aktywnej tyrozynazy – ziarna melaniny

- aparat Golgiego

- nie łączą się z innymi komórkami za pomocą desmosomów

10. Jak regeneruje się naskórek?

Regeneracja naskórka jest procesem stałym dzięki nieustającym podziałom komórek macierzystych w warstwie podstawnej. Część komórek podlega różnicowaniu, tj. przemieszcza się w kierunku powierzchni i uczestniczy w procesie keratynizacji.

11.Opisz warstwę siateczkową skóry właściwej.

- brak wyraźnej granicy między warstwą brodawkową a siateczkową

- leży między powierzchownym splotem naczyniowym a tkanką podskórną

- zbudowana z tkanki łącznej zbitej

- liczne pęczki włókien kolagenowych splatających się razem z włóknami sprężystymi

- włókna siateczkowe występują jedynie w otoczeniu naczyń krwionośnych i gruczołów skórnych

12. Wymień rodzaje gruczołów potowych i rodzaje wydzielania.

- gruczoły potowe zwykłe (ekranowe, merokrynowe)

- gruczoły potowe zapachowe (apokryfowe)

13. Co zawiera błona podśluzowa tchawicy?

- gruczoły tchawicze śluzowo – surowicze

- chrząstki szkliste

- więzadło włóknisto – kolagenowe

- mięsień tchawiczy

14. Lokalizacja istoty szarej w mózgowiu.

W obrębie mózgowia istota szara znajduje się w części zewnętrznej, tworząc korę mózgu i korę móżdżku, a skupiska istoty szarej wewnątrz istoty białej tworzą jądra.

15. Komórki w zwoju czuciowym.

- komórki nerwowe pseudojednobiegunowe – cecha charakterystyczna

16. Co tworzy barierę krew-mózg?

Barierę krew-mózg tworzą komórki śródbłonka naczyń włosowatych połączonych między sobą połączeniami zamykającymi. Pomocniczą rolę w tej barierze odgrywają także wypustki astrocytów, otaczające ściśle naczynia krwionośne.

17.Czy włókna aferentne i eferentne mogą biec w tym samym nerwie? Tak.

18. Plamka żółta, co to jest?

Jest miejscem maksymalnej ostrości widzenia ma siatkówce, w której występują jedynie komórki czopkonośne.

19.Opisz budowę pręcika.

- długi, cienki

- homologiczny do dendrytów

- wyróżniamy segment zewnętrzny ( zawiera charakterystyczne poprzeczne błoniaste dyski z wbudowanym barwnikiem wzrokowym – rodopsyną), oraz wewnętrzny (będący miejscem syntezy białek budujących dyski)