Anatomia wykład 15.12.2011
UKŁAD NERWOWY
Dzielimy na: (pod względem funkcji)
somatyczny (odpowiedzialny za działanie mięśni i za wykonywanie wszelkich ruchów)
autonomiczny (wegetatywny) – reguluje procesy przemiany materii, decyduje o całym metabolizmie naszego organizmu:
współczulny (sympatyczny) – działa pobudzająco na wszystkie procesy zachodzące w naszym organizmie z wyjątkiem układu pokarmowego (działa hamująco)
przywspółczulny (parasympatyczny) – zwalnia wszystkie procesy metaboliczne, powoduje regenerację sił, odpoczynek, zwalnia akcje serca, zmniejsza liczbę oddechów, pobudzająco działa tylko na układ trawienny.
Układ nerwowy dzielimy na: (pod względem lokalizacji)
centralny (ośrodkowy) – mózgowie + rdzeń kręgowy
obwodowy – struktury biegnące na obwodzie ciała (nerwy rdzeniowe i nerwy czaszkowe)
Powstanie układu nerwowego
Układ nerwowy powstaje z liska zarodkowego ektodermy
Z kom ektodermy na grzbietowej stronie zarodka powstaje płytka nerwowa. Następnie tworzy się rynienka. Następnie światło rynienki zamyka się i powstaje cewka.
Na etapie płytki nerwowej są już dwa rodzaje komórek nerwowych: neuroblasty i spongioblasty (później przekształcą się w kom glejowe).
Na początku w zarodku jest tylko mózgowie i rdzeń, następnie mózgowie dzieli się na 3 pęcherzyki ułożone liniowo (przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie). Następnie pęcherzyki przemieszczają się i zaczynają się dzielić:
przodomózgowie dzieli się na dwie półkule kresomózgowia oraz na międzymózgowie
śródmózgowie nie ulega podziałowi
tyłomózgowie dzieli się na móżdżek , most i rdzeń przedłużony (zamózgowie)
dalej jest już rdzeń nerwowy który nie ulega już przemianą
Istota szara zbudowana jest z ciał komórek nerwowych (z perikarionów)
Istota biała jest zbudowana z aksonów komórek nerwowych (aksonów)
Podział aksonów:
Akson jest osłonięty osłonką mielinową ( białą ) a na tej osłonce znajduje się przeźroczysta osłonka Szwanna (nie występuje na przewężeniach Ranwiera)
Aksony tylko z osłonką Szwanna (włókna bezrdzenne, koloru szarego) występują w układzie autonomicznym
Występują także aksony nagie (bez osłonek) zazwyczaj są to zakończenia bólowe.
Podział komórek nerwowych (perikarionów):
czuciowe
ruchowe (mają swoje zakończenia w efektorach)
pośredniczące (komórki kojarzeniowe)
Włókna nerwowe:
czuciowe:
dośrodkowe
ruchowe:
odśrodkowe