-1-

Czynniki wzrostu ceny powodujące spadek popytu:

1. EFEKT SUBSTYTUCYJNY: zmiany ceny polega na tym, że wzrost ceny danego dobra powoduje, że staje się

ono relatywnie droższe w porównaniu do swoich substytutów, konsumenci zastępują dobro droższe, dobrem
taoszym.

2. EFEKT DOCHODOWY: wzrost ceny danego dobra powoduje spadek dochodów realnych konsumenta –

zakupy konsumpcyjne będą droższe.

Punkt w którym krzywa popytu i podaży jest równa nazywamy punktem RÓWNOWAGI RYNKOWEJ. Jest to zjawisko
utopijne – oznacza to iż konsumenci chcą kupid dokładnie taką ilośd dobra jaką chcą sprzedad producenci.
Równowaga zostaje zachowana o ile cena się nie zmienia.

Jeżeli dochód rośnie, to krzywa popytu przesuwa się w prawo. Dochodzi do większej konkurencji, wyższa cena
sprzedaży, większe zapotrzebowanie na dobro. Podwyżki dla pracowników powodują wzrost kosztów wytwarzania,
więc podaż rośnie, dużo pieniądza, mało towaru, krzywa podaży przesuwa się w lewo. Nowy punkt równowagi
będzie charakteryzował się wyższą ceną jednakowej ilości dobra.

Mamy do czynienia z trzema okresami:

1. OKRES ULTRAKRÓTKI – możliwośd dostosowania podaży. Jest to okres jednego dwóch dni, charakteryzuje

się tym, że podaż jest stała. Cena zależy jedynie od wielkości popytu.

2. OKRES KRÓTKI – kilka tygodni, a nawet kilka miesięcy. Istnieją możliwości dostosowawcze podaży, ale tylko

w ramach istniejącego aparatu wytwórczego.

3. OKRES DŁUGI – możliwości produkcyjne powiększają się – możliwe są inwestycje.

-2-

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY – jest to względna relacja zmian podaży do popytu (%)

Elastycznośd POPYTU:

1. CENOWA (prosta) mierzy siłę reakcji ceny do popytu. E

CP

D0 – wielkośd popytu w okresie wyjściowym; D1 – wielkośd popytu w okresie następnym; P0 – wysokośd
ceny w okresie wyjściowym; P1 – wysokośd ceny w okresie następnym. Wartości –
E

CP

= 0 – popyt jest doskonale nieelastyczny (sztywny) *dobra zaspokajające podstawowe potrzeby, nie

mające substytutów, np. lekarstwa+;
E

CP

= (0,1) – popyt jest mało elastyczny *zależy od charakteru dobra – dobra podstawowe, np. chleb];

E

CP

= 1 – elastycznośd wzorcowa *procentowa zmiana ceny i popytu się równoważą+;

E

CP

> 1 – popyt jest wysoce elastyczny [dobra luksusowe];

E

CP

= nieskooczonośd – popyt jest doskonale elastyczny;

1.1. Charakter dobra -Im większa ilośd substytutów im są to substytuty bliższe tym większa elastycznośd

cenowa popytu.

1.2. Udział w wydatkach konsumenta – im udział wyższy, tym wyższa cenowa elastycznośd popytu.
1.3. Dobra na które wydajemy niewiele – zmiana ceny nawet o 200% nie jest odczuwalna na popyt.
1.4. Czas – im więcej czasu upływa od zmiany ceny, tym większa cenowa elastycznośd popytu.

2. MIESZANA – mierzy siłę reakcji popytu na zmianę ceny dobra substytucyjnego lub komplementarnego.

Miarą siły reakcji jest współczynnik mieszanej elastyczności popytu E

MP

E

MP

> 0 – dobra substytucyjne

E

MP

< 0 – dobra komplementarne

E

MP

= % zmiana popytu na dobro X : % zmiana ceny dobra Y

3. DOCHODOWA – mierzy siłę reakcji popytu na zmianę dochodu. Miarą siły tej reakcji jest współczynnik

dochodowej elastyczności popytu E

DP

=.

E

DP

= % zmiana popytu : % zmiana dochodu.

E

DP

< 0 – dobra podrzędne (wzrost dochodu, spadek popytu)

E

DP

= 0 –popyt sztywny (popyt nie reaguje na zmianę dochodu)

E

DP

= (0,1) – dobra podstawowe (wzrost dochodu, niewielka zmiana popytu)

E

DP

> 1 – dobra wyższego rzędu (wzrost dochodu, duża zmiana popytu dóbr luksusowych)

Dobra Niższego Rzędu < 0
Dobro Normalne > 0

PRAWA ENGLA – wraz ze zmianą dochodu zmienia się nie tylko wielkośd wydatków konsumenta, ale również ich
struktura.

1. Wraz ze wzrostem dochodu udział wydatków na żywnośd w całkowitych wydatkach maleje.
2. Wraz ze wzrostem dochodu udział wydatków na odzież i mieszkanie w zasadzie nie zmienia się.
3. Wraz ze wzrostem dochodu udział wydatków na dobra luksusowe rośnie.

ELASTYCZNOŚĆ CENOWA PODAŻY:
Wartości elastyczności są uzależnione od okresu czasu.

-3-

GOSPODARSTWO DOMOWE – teoria wyboru konsumenta.