TYDZIEŃ 1
Dziecko
Już w tym momencie Wasz potomek jest niezwykłą indywidualnością genetyczną, jedną ze 144 bilionów prawdopodobnych kombinacji, a więc niemożliwą do powtórzenia. Chociaż w chwili poczęcia Wasze dziecko waży zaledwie jedną tysięczną grama i jest mniejsze niż grubość kartki papieru, ma już kompletny kod genetyczny, który określa całe jego przyszłe życie. Długo, zanim będziecie mogli to zobaczyć wiadomo, jaka będzie jego płeć, kolor oczu i włosów, wygląd zewnętrzny, zdolności, temperament. Zapłodniona komórka jajowa, zwana zygotą, przechodzi intensywny podział. Czwartego dnia od zapłodnienia składa się już z 16 identycznych komórek. Jednocześnie rozpoczyna swoją pierwszą wędrówkę - wzdłuż jajowodu do jamy macicy, gdzie zagnieżdża się, uzyskując fizyczny kontakt z organizmem matki. Od tej chwili staje się embrionem, czyli zarodkiem.
Mama
Na razie nic nie wskazuje na to, że jesteś w ciąży. Prawdopodobnie Ty też jeszcze o tym nie wiesz, nawet jeśli planowaliście dziecko i potrafisz dokładnie określić moment poczęcia. Możesz się jedynie domyślać, ponieważ żaden test ciążowy na tym etapie nie wykryje rozwijającego się w Tobie nowego życia. Pierwszy dzień Twojej ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem może być zarazem pierwszym dniem ciąży. Zapamiętaj tę datę, ponieważ podczas wizyty u ginekologa zostaniesz o nią zapytana.
Tata
Podobno mężczyzna powinien w życiu zbudować dom, posadzić drzewo i spłodzić syna. Możliwe, że właśnie dokonałeś tego ostatniego. Choć jeszcze o tym nie wiesz, płeć Twojego potomka jest już zaprogramowana, a jeżeli nawet urodzi się dziewczynka, na pewno będziesz cieszył się tak samo.
TYDZIEŃ 2
Dzidziuś
Z pozostałych komórek uformowane zostaną: pęcherzyk żółtkowy, pępowina, łożysko i owodnia - zamknięty pęcherz z płynem owodniowym, który zapewnia dziecku komfort i prawidłowy rozwój. Około 13 dnia zaczynają tworzyć się zawiązki układu nerwowego. Wasz dzidziuś rozwija się teraz w zawrotnym tempie. Zanim będziecie mogli go przytulić, masa jego ciała powiększy się ponad 10 milionów razy, a sieć połączeń utworzona między komórkami w mózgu będzie większa niż sieć wszystkich połączeń telefonicznych na świecie!
Mama
W Twoim organizmie rozpoczęła się prawdziwa rewolucja. Nowy człowiek, który rozwija się w Tobie, diametralnie zmieni Twoje życie na 9 długich miesięcy. Być może zmusi Cię do porzucenia dotychczasowych przyzwyczajeń, przysporzy paru kłopotów, ale już wkrótce przekonasz się, że wszystkie wyrzeczenia warte są tych niezwykłych przeżyć, jakimi są ciąża i poród. Możesz już odczuwać pierwsze symptomy ciąży, jak złe samopoczucie, nabrzmiałe i wrażliwe na dotyk piersi, kłopoty z cerą, skłonną nagle do wyprysków. Temperatura może być podwyższona do 37 stopni Celsjusza. Jednak na tym etapie potraktujesz je prawdopodobnie jak zwiastuny zbliżającej się miesiączki. Zdarza się nawet, że około 11 - 12 dnia od zapłodnienia dochodzi do drobnego krwawienia z dróg rodnych (sugerującego krwawienie miesiączkowe), które może być mylące dla określenia terminu porodu.
Tata
Prawdopodobnie jeszcze nic nie podejrzewasz, a zły nastrój i rozdrażnienie swojej partnerki traktujesz jak dobrze ci znany zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jeżeli jednak Twoja męska intuicja podpowiada Ci coś innego, czym prędzej udaj się do apteki i kup test ciążowy.
TYDZIEŃ 3
Powoli kształtuje się narząd słuchu i pojawiają pierwotne komórki płciowe, chociaż płci zarodka nie można jeszcze określić. Zaś około 21 dnia istnienia zaczyna bić serce tego miniaturowego człowieka.
W Twoim wnętrzu szaleje prawdziwa burza hormonów, dlatego możesz już odczuwać pierwsze uciążliwości związane z ciążą, jak zmęczenie i senność. Miesiączka prawdopodobnie spóźnia się o kilka dni. Pod koniec tygodnia możesz przeprowadzić próbę ciążową. Dostępne w aptekach testy reagują na gonadotropinę kosmówkową (hCG) - zawarty w moczu hormon, produkowany od 8 dnia ciąży przez zarodek, a potem przez łożysko. Wykrywają ciążę po dwóch - trzech tygodniach od zapłodnienia. Okres między 3 a 5 tygodniem ciąży jest najbardziej krytyczny dla rozwoju układu nerwowego, dlatego już teraz powinnaś rozpocząć prowadzenie zdrowego trybu życia i unikała zagrożeń dla Twojego dziecka, takich jak: promieniowanie, leki, zakażenia wirusowe, używki, z których najgroźniejsze są papierosy i alkohol, ale także nadmierna ilość kofeiny. Pamiętaj o zażywaniu kwasu foliowego w dawce 0,4 miligramy dziennie.
Pamiętaj, że pierwsze miesiące ciąży są dla Twojej partnerki wyjątkowo trudnym okresem. Musi ona przyzwyczaić się do nowej sytuacji, w jakiej znalazł się jej organizm i poddać ograniczeniom, które narzuca ten stan. Bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje teraz Twojego wsparcia i poczucia, że może na Ciebie liczyć. Podobnie Wasze dziecko - na pewno lepiej będzie się rozwijać w atmosferze miłości i zrozumienia.
TYDZIEŃ 4
Dzidziuś
Od 26 dnia zarysowują się także zawiązki kończyn. Tworzy się pępowina, przez którą dostarczasz dziecku tlen i składniki odżywcze, i przez którą usuwane są produkty przemiany materii. Zarodek składa się obecnie z milionów komórek i jest 10 000 razy większy niż komórka jajowa. Jego dynamika wzrostu, jak i obserwowane przemiany fizyczne, nigdy później nie będą już odbywały się w takim tempie.
Mama
Organogeneza, która zakończy się około 11 tygodnia to najważniejszy okres w rozwoju Waszego dziecka. Właśnie w tym czasie mogą powstawać różnego rodzaju defekty. Jeśli bowiem jakiś szkodliwy czynnik (np. substancja toksyczna bądź lek) będzie wywierał niekorzystny wpływ na określony narząd w okresie jego formowania się, może dojść do wykształcenia się wady wrodzonej.
Z chwilą, gdy tworzenie się danego organu zostaje zakończone, ten sam czynnik nie jest już w stanie spowodować trwałego uszkodzenia. Pamiętaj o tym, że stosowanie używek, picie alkoholu czy zażywanie niektórych leków mogą zaburzyć prawidłowy rozwój Twojego dziecka.
Dieta
Pierwszy trymestr ciąży to czas, w którym rozwijają się wszystkie najważniejsze organy dziecka, dlatego tak ważne jest żebyś zapewniła mu teraz pełnowartościowe białko, niezbędne w procesie budowy tkanek i rozwoju organów. Jego najlepszym źródłem będą dla Ciebie: nabiał, ryby, drób, chude mięso i jaja. Białko pochodzenia zwierzęcego powinno zostać uzupełnione białkiem pochodzenia roślinnego, które najobficiej występuje w nasionach roślin strączkowych oraz zbożach pełnoziarnistych. Aby zaspokoić zapotrzebowanie na białko dla Ciebie i dziecka (około 95 g), powinnaś zjadać w ciągu dnia np. chude mięso lub ryby, żółty ser, twaróg, wypijać około 2 szklanek mleka. Syntezę białek wspiera cynk, który jest także niezbędny, aby organizm przyswajał kwas foliowy. Wywiera pozytywny wpływ na stan skóry, włosów i paznokci, zarówno malca jak i Twoich. Znajdziesz go w wątróbce (niezalecana kobietom ciężarnym), chudym mięsie, nasionach roślin strączkowych, kiełkach pszenicy, pestkach dyni i słonecznika. Dzienne zapotrzebowanie na cynk kobiety ciężarnej wynosi 16 mg. W pierwszym trymestrze wzrasta również Twoje zapotrzebowanie na jod (jego dobrym źródłem są ryby morskie), odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, która formuje się już w pierwszym miesiącu życia dziecka. Będziesz potrzebować także innych składników mineralnych. Wapń (mleko, sery, jogurty, sardynki, fasola biała) jest podstawowym budulcem kości i zębów Twojego maleństwa. Magnez (czekolada gorzka, nasiona roślin strączkowych, orzechy, migdały, kasza gryczana) szczególnie ważny dla Ciebie, zapobiega poronieniom, przedwczesnym porodom, poprawia pracę serca oraz działa przeciwobrzękowo i przeciwskurczowo. Żelazo (mięso i produkty mięsne, natka pietruszki, żółtko, nasiona roślin strączkowych) odpowiada za produkcję czerwonych krwinek oraz transport tlenu do komórek. Wzmacnia też odporność na infekcje.
Tata
Jeżeli jesteś palaczem, postaraj się powalczyć z nałogiem. Oczekiwanie na dziecko to doskonała okazja, aby rzucić papierosy. Jeżeli jednak jest to niemożliwe, unikaj palenia w obecności swojej partnerki. Przebywanie w zadymionych pomieszczeniach może zaszkodzić Waszemu maleństwu. Zwróć także uwagę na to, żeby jego matka unikała tego typu zagrożeń.
TYDZIEŃ 5
Dzidziuś
Posiada nerki, wątrobę i przewód pokarmowy, zaś w jego maleńkim organizmie pulsuje serce. Główka powiększa się i można już wyróżnić część twarzową. Rozwijają się uszy i palce, na razie połączone błoną. Kształtują się powieki, które jeszcze całkowicie zakrywają oczy.
Mama
Nudności i wymioty to problem bardzo wielu kobiet we wczesnej ciąży. Zwykle problemy te nasilają się rano. Dobrze jest wtedy mieć przy łóżku coś do przegryzienia, na przykład sucharki. Zjedzenie 2, 3 sucharów z filiżanką herbaty i odczekanie 15 - 20 minut przed wstaniem z łóżka może złagodzić mdłości. Korzystniej jest także porzucić spożywanie obfitych posiłków na rzecz częstszych, ale skromniejszych. Przyczyna powstawania nudności nie została dotąd poznana. Istnieje jednak przekonanie, że ich występowanie zwiastuje dalszy pomyślny przebieg ciąży. Łagodnieją one zresztą około 10 tygodnia ciąży, zaś po 14 tygodniu zwykle ustępują całkowicie. Począwszy od 2 miesiąca ciąży powinnaś unikać opalania oraz całkowicie zrezygnować z solarium. Wysoka temperatura może bowiem spowodować skurcze macicy prowadzące do poronienia . Jeżeli chcesz mieć jednak opaloną skórę możesz stosować samoopalacze zawierające dihydroksyaceton (DHA). Preparaty z DHA nie stanowią zagrożenia dla ciąży i dziecka.
Badania
Twoją ciążę może potwierdzić ginekolog, do którego powinnaś udać się najlepiej nie wcześniej niż dwa tygodnie po spodziewanym terminie miesiączki. Lekarz zbada Cię internistycznie - zważy, zmierzy ciśnienie oraz przeprowadzi badanie ginekologiczne. Może również potwierdzić ciążę testem z krwi (beta-HCG). Zapyta Cię także o Twój stan zdrowia i Twojej rodziny, to znaczy o choroby, jakie przeszłaś, leki, które brałaś, dolegliwości alergiczne oraz o choroby dziedziczne w rodzinie Twojej lub męża. Oprócz tego ginekolog wykona cytologię (jeśli nie była robiona w ostatnim miesiącu) w celu wykrycia ewentualnych zmian przednowotworowych oraz morfologię, która pozwoli określić liczbę i obraz białych oraz czerwonych krwinek.
Tata
Masz okazję połączyć przyjemne z pożytecznym i od czasu do czasu podać swojej wybrance śniadanie do łóżka. Pozwoli to złagodzić jej poranne mdłości, a Tobie da okazję porozmawiać w miłej atmosferze na temat pytań i wątpliwości, jakie na pewno dręczą Cię jako przyszłego ojca.
TYDZIEŃ 6
Dzidziuś
Worek wypełniony jest płynem, który składa się w 98% z wody i służy przede wszystkim jako amortyzator wszelkich wstrząsów. Temperatura wynosząca około 37 stopni Celsjusza sprawia, że Wasze nagie maleństwo ma tam ciepło i przytulnie.
Mama
Zmęczenie, osłabienie i apatia to normalne objawy wczesnej ciąży, które powinnaś zaakceptować i nie walczyć z nimi na siłę. Może okazać się to trudne, zwłaszcza gdy zawsze byłaś aktywną kobietą, ale pamiętaj, że zmęczenie to naturalny stan zmniejszenia aktywności ciężarnej dla ochrony jej dziecka. Kiedy cię ogarnia, powinnaś po prostu odpocząć.
Badania
Za pomocą sondy dopochwowej można już wykonać wczesne badanie USG. Pozwala ono określić, jak długo naprawdę jesteś w ciąży i czy dzidziuś rozwija się prawidłowo. Daje także możliwość wykrycia ewentualnej ciąży mnogiej.
Tata
Oczekiwanie na dziecko to czas, w którym powinieneś przejąć część domowych obowiązków. Zmęczenie i osłabienie Twojej partnerki w tym czasie są zrozumiałe, gdyż ciąża znacznie zwiększa zapotrzebowanie energetyczne jej ustroju. Kiedy na przykład kobieta ciężarna siedzi na krześle, to jej wydatek energii już jest taki sam, jak kogoś, kto wykonuje średnio ciężką pracę, a co dopiero, gdy dodamy do tego zajęcia związane z prowadzeniem domu czy pracą zawodową.