Techniki pozyskania informacji:
GNSS –technika satelitarna
teledetekcja
geodezja
Układy odniesienia pomiarów geodezyjnych:
-uklad współrzędnych geodezyjnych
-geograficznych B,L,H(pułkowo)’42 ETRF (elipsoida)
-uklad współrzędnych topograficznych x,y (1942, PUWG 1992-leśna, 2000-geodezyjna)

-układ wysokości normalnych Hn-geoida niwelacyjna
Osnowa geodezyjna- zbiór utrwalonych w terenie punktów dla których wyznaczono matematycznie współrzędne geodezyjne w przyjętym układzie odniesień geodezyjnych. Punkty OG są materialną postacią układów współrzędnych. OG jest odniesieniem szczegółowych pomiarów geodezyjnych.
Podział osnów geodezyjnych:
-ze względu na wymiarowość (sytuacyjne i wysokościowe, sytuacyjno-wysokościowe)

-ze względu na zasięg.
Geodezja- przedmiot pomiarów sytuacyjnych:
-odległość (rzeczywista, zmierzona, zredukowana do poziomu, topograficzna)
-kąt poziomy i pionowy
-azymut
Wybrane metody pomiaru odległości:
-bezpośrednie (taśma lub ruletka geodezyjna, dalmierz kreskowy Reichenbacha, dalmierz elektroniczny)
-pośrednie (metody geometryczne, paralaktyczne)
Wzór na odległość:
D₀=D_PK=d*n+x (do trzech stopni)
Teren pochyły (powyżej trzech stopni)
D₀=D_PK-ΔD
ΔD=2r*sin²(α/2)
D₀=D_PK=d*n+x₁+x₂+x3
Dalmierz Raichenbacha:
D₀=k*L(wzór na odległość metodą Raichenbacha), k=100, c=0, L=g-d (g=2539, d=2389)
D₀=k*L+c
Dalmierze elektroniczne- dalmierz fazowy (wbudowany w lunetę tachimetru elektronicznego). Zasięg około 5 km, dokładność 5mm.
Dalmierz impulsowy: zasięg około 500 m, dokładność ok 10 cm.
D=(t₂-t₁)/2*c
Obliczenie kąta lewego: β^L=0^p-0^w
Obliczenie kąta prawego: β^P=0^w-0^PJeżeli z odejmowania wychodzi liczba ujemna dodajemy 400^g
Kąt pionowy: odchylenie linii celu od płaszczyzny poziomu
α=Z-300^g(gdy kąt zenitalny jest większy od 200^g)
Przyrząd do pomiaru kątów: teodolit lub tachimetr. Do pomiaru kątów określających azymuty magnetyczne są busole.
Azymut-Kąt poziomy zawarty między północną częścią południka odniesienia a kierunkiem na dany punkt, mierzony w prawo od południka odniesienia.
Rodzaje południków: geograficzny, topograficzny.
Rodzaje północy:
północ geograficzna-jest kierunkiem do geogr. bieguna północnego i często nazywana jest kierunkiem północy rzeczywistej.
północ magnetyczna- jest kierunkiem do magnetycznego bieguna północnego, czyli kierunkiem jaki wskazuje igła kompasu. Jest zmienna w czasie i zależy od okresowych i chwilowych zmian pola magnetycznego Ziemi, zależy od lokalnych anomalii magnetycznych.
północ topograficzna- jest to pkt, który wskazuje dodatnie zwroty południków topograficznych.
Zboczenie magnetyczne:
δ=A_g-A_n
φ=A_g-A_t
Δ-uchylenie magn. (poprawka busoli)
Δ= A_t-A_m
Azymuty-pomiary i obliczenia:
-azymut geograficzny- pomiar kątomierzem na mapie w oparciu o siatkę kartograficzną
-az. topograficzny:
*pomiar kątomierzem na mapie w oparciu o siatkę topograficzną
*obliczeniemna podstawie współrzędnych x, y

-az. magnetyczny-pomiar przy pomocy busoli lub kompasu
Przed wniesieniem wyników pomiarów busolowych na mapę należy je skorygować o wartość uchylenia magnetycznego.
Metodyka wyznaczania uchylenia magnetycznego:
1. Identyfikacja na mapie i w terenie odpowiadających sobie kierunków
2. Pomiar kątomierzem na mapie azymutu topograficznego wybranego kierunku.
3. Pomiar busolą w terenie azymutu magnetycznego wybranego kierunku
Metody pomiarów sytuacyjnych (pomiary ogólne osnowy do pomiarów sytuacyjnych) :
-związki liniowe, osnowa siatkowa
-osnowa poligonowa

- wcięcia kątowe , liniowe i kombinowane

Naszą osnową może być siatka regularnych kwadratów

|Związki liniowe :

- metoda związków liniowych opiera się tylko na pomiarze wielkości liniowych

- stosowana jest do pomiaru obiektów o pow. < 10ha

-osnowa liniowa może być : linią prostą , trójkątem , układem trójkątów , siatka kwadratów

- długość boku osnowy nie powinna przekraczać 300 m

-pomiar szczegółów sytuacyjnych : metoda pom. Prostokątnych , metoda przedłużeń

-sprzęt: taśmy stalowe 30,50m , szpilki tyczki węgielnica busola

Ciągi poligonowe:

-metoda oparta na pomiarze kątowym-liniowym

-katy w ciągach powinny być mierzone „w dwóch położeniach lunety”(można zaniechać jak się mierzy elektroniką)

Długości boków winny być mierzone 2 razy

-długość ciągów nie powinna przekraczać 2tys m a w terenach leśnych i rolnych 4tys m

-długości boków powinny mieścić się w granicach od 50do350m

-długość sąsiadujących boków nie powinny przekraczać proporcji 1do4

-ciągi wiszące nie powinny się składać z więcej niż 2 stanowisk pomiar. Długość ciągu do 300 m. Przyrządy : Teodolit,tasma,szpilki,tyczki

Wcięcia – osnowy modularne : -wcięcia kątowe w przód , - wcięcia kątowe w wstecz ,-wcięcia liniowe , - wcięcia kątowo liniowe
Grupy szczegółów sytuacyjnych: (wszystko co jest przedmiotem pomiaru np. plot słuprk itp.)
1. Grupa 1(mp<= 0,10m) – trwałe obiekty o jednoznacznym położeniu i wyraźnie określonych granicach oraz znaki graniczne
2. Grupa 2 (mp<=0,30m) – szczegóły o mniej wyraźnych konturach oraz elementy podziemnego zbrojenia terenu
3. Grupa 3 (mp<=0,5m)-pozostale obiekty
Metody pomiarów szczegółowych:

-metoda domiarów prostokątnych

-metoda przedłużeń
-metoda biegunowa
-metody busolowe
Metoda domiarów prostokątnych: sprzęt –węgielnica, tyczki ze stojakami, taśmy, ruletki, szpilki geodezyjne.
Miara bieżąca- odległość rzutu osnowy do miejsca rzutowania.
Domiar prostokątny- długość od miejsca rzutowania do szczegółu sytuacyjnego.
Satelitarne systemy wyznaczania pozycji GNSS
segment satelitarny:
A. System kontrolny
B. Segment użytkownika- odbiorniki GNSS
Odbiorniki satelitarne są pasywne, czyli tylko odbierają system GPS (utworzony i prowadzany przez Departament Obrony USA- 24 aktywne satelity
- system GLONASS (12.10.1982) elementy 24 aktywne satelity

-system GALILEO (system ma być równoważną alternatywą wojskowych systemów GPS i GLONASS lecz w przeciwieństwie do nich będzie kontrolowany przez służby cywilne, 27 aktywnych satelitów.
Zasada wyznaczania pozycji odbiornika: aby odbiornik mógł wyznaczyć pozycje musi być 4 satelity i ich odległości.
R=Δ_t*c gdzie c=299
Metody wyznaczania pozycji:
-autonomiczna –do pomiaru wyznaczy jeden odbiornik GNSS
-różnicowa- synchroniczny pomiar pozycji przez 2 odbiorniki
GNSS zalety:
-działanie na obszarze całej kuli ziemskiej w jednolitym układzie odniesienia
- możliwość korzystania z systemu przez każdego posiadacza odbiornika GPS bez uiszczania opłat
-uniezależnienie od warunków pogodowych
-dzialanie bez przerw
-błyskawiczne uzyskiwanie wyników
-otrzymanie danych w postaci cyfrowych
GNSS wady:
-wysokie ceny odbiorników
- brak stabilności działania odbirnika w miejscach o ograniczonej widoczności satelitarnej
-koniecznośc stosowania rróżnicowej metody pomiaru w celu osiągnięcia lepszych dokladnosci.
Podstawy rachunku współrzędnych
-układ współrzędnych topograficznych powstaje w wyniku matematycznego odwzorowania powierzchni modelu Ziemi (elipsoidy)
- układ współrzędnych „PE 2000” (zastosowane współrzędne) punktów granicznych, mapa zasadnicza i ewidencji gruntów

-układ współrzędnych „PL 1992” (zastosowanie, opracowanie kartograficzne w skali mniejszej niż 1:10000, leśna mapa numeryczna- układ w leśnictwie)
Przesunięcie w północ lub w południe:
Δx_pk=x_k-x_p
y_p=Δy_pk
Δx_kp= x_p-x_k
Δy_kp=y_p-y_k
Δx_kp=Xp-Xk

_ΔXkp=Yp-Yk

_ΔXkp=-ΔXpk

_ΔYkp=-ΔYpk

Jak w oparciu o wspolrzedne Δk i Δp odnaleźć wspolrzedne azymutu i odleglosc funkcji wpolrzednych względnych

Dpk=$\sqrt{x_{\text{pk}}^{2}} + y_{\text{pk}}^{2}$

tg(A_pk)=$\frac{\text{ypk}}{\text{xpk}}$
A_pk=arctg($\frac{\text{ypk}}{\text{xpk}}$₎

Metody wyznaczania pól powierzchni: analityczna, analityczno-graf. ,Graficzna, planimetr graficzny ,planimetr mechaniczny

-metoda analityczna polega na określaniu pol obiektów na podst. Pom. Kątowych i liniowych uzyskanych w terenie lub na podst.wspolrzednych obliczonych z tych miar zrodlo bledow stanowi niedokładność pomiarów

-metoda graficzna opiera się o dane uzyskane z mapy poprzez pom.graficzny odp. Elementow (np. dlugosci lub wspolrzedne ) zrodlo bledow pow.-skala mapy , niedokladnosc pomiarow na mapie , niekorzystny konstr. Pomiarowa

- analityczno – graf polega na obliczniu pow. Częściowo z miar uzyskanych w terenie a częściowo z pomiarow na mapie

-planimetr graf.- polega na wyznaczaniu pol powierzchni za pomocą planimetru harfowego lub rastrowego .

Mapa- graficzny obraz pow. Ziemi innego ciala niebieskiego lub nieba przedstawiony w pomiejszeniu w sposób określony matematycznie uogólniony i umowny .

Mapa numeryczna – zbior danych przestrzennych , który po zastosowaniu określonych algorytmow i srodkow technicznych może być przetworzony w postaci graficznej

Mapy określonego obszaru:

-kryteria klasyfikacji map tresc,skala,przedst.. obszar, forma prezentacji , sposób wykorzystania.

Mapy geograf.: ogolnogeograficzne(inst.tech. K-2)

Np. topograficzna :wieloskokowe, wielkoskalowe ,średnio i mało skalowe

2 tematyczne (np. spol-gosp i przyrodnicze)

Szczegółowy podzial map geodezyjnych

-gospodarcze – zasadnicza,podstawowego zagospodarowania terenu i ( lesna )

- uzbrojenia terenu , komunikacji , społeczne , fizjograficzne , sozologiczne

-mapa zasadnicza – wielkoskalowa opracowanie graficzne zawierające aktualne dane.o przestrzennym rozmieszczeniu obiektow ogolno geograficznych i elementach ewidencji gruntow i budynkow , a także sieci uzbrojenia . Wykorzystywana jest miedzy innymi dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego . sluzy jako material zrodlowy dla sporządzania map tematycznych oraz aktualizacji mapy topograficznej

Mapa zasadnicza

:BDOT500(baza danych o obiektach topograficznych – nowy BDSOG(baza danych osnow)

EGiB(baza danych ewidencji gruntow, budynkow,lokali)EMUiA(ewidencja miejscowości ulic ,adresy)

PRG(państwowy rejestr granic)PRNG(państwowy rejestr nazw geograficznych)GESUT(ewidencja sieci uzbr. Terenu)

*Obligatoryjna ( punkty osnowy , elementy ewidencji gruntów i budynków, elementy uzbrojenia terenu)

Tresc Fakultatywna zbior ; zależy od potrzeb i admin.

Skale mapy zasadniczej:

-1 do 500-tereny on dużym stopniu nasycenia szczegółami sytuacyjnymi

-1 do 1000- pozostałe tereny miejskie

-1 do 2000- zabudowa wiejska

-1 do 5000- grunty rolne i leśne

Cechy map:

-dla określanego obszaru opracowuje się tylko jedna mape zasadniczą w dobranej skali,

-błąd kartowania osnowy geodezj. Na pierworysie mapy zasadniczej nie może przekroczyć 0,15 mm

-bład położenia pkt sytuacyjnych

Główne elementy mapy wieloskalowej:

-siatka kilometrowa(topograficzna)

-tresc:

*sytuacyjna(w tym pkt osonowy)

*wysokosciowa(pkt wysokościowej warstwicy)

*napisy

-skala(pochodna siatki km)

-podziałka

Skala mapy-to liczba wyrazająca stosunek dowolnego odcinka na mapie do długości rzutów poziomego tego odcinka d w terenie.

Podziałka-to geograficzne przedstawienie skali-liniowa.

Zasada korzystania z podziałek-podziałka słuzy do graficznego wyznaczania długości odcinka na mapie przy znanej(liczbowej) jego długości w terenie

Etapy kontrolowania mapy:

-kreslenie ramki mapy

-naniesienie i opis siatki kwadratów

-kartowanie pkt osnowy geodezyjnej

-kartowanie szczegółów sytuacyjnych

-prowadzenia napisów

-w przypaku kartowania mapy sytuacyjno-wysokosciowej:

*naniesienie pkt wysokościowych(piket)

*nniesienie kierunków linii szkieletowych

*interpolacja i kreślenie warstwic

*wprowadzenie opisów warstwic i pkt wysokościowych

*edycja napisów poza ramkowych.

Geoida-pow.stałego przysp.ziemskiego

Niwelacja-zespół czynności pomiarowych, których celem jest wyznaczenie różnicy wysokości pomiędzy dwoma położonymi blisko względem siebie punktami.

Rodzaje niwelacji:

-barometryczna(jest wyznaczana na podst. Pomiaru różnicy ciśnienia atmosferycznego,dokł 2-3m)

-hydrostatyczan(zwierciadła cieczy w dwóch połączonych rurką zbiornikach wyznaczają poziom odniesienia. (Dokładność 0,03 mm)

-geometryczna

-trygonometryczna

Niwelacja geometryczna-róznica wys.bezwzględnych pomiędzy pkt leżącymi blisko siebie jest równa różnicy ich najkrótszej odległości od przyjętej płaszczynzy poziomej.

Reflakcja atmosfertyczna(pionowa)- ugięcie promienia świetlengo w atmosferze

Niwelacja w przód(charakterystyka)

Wybrane cechy pomiaru różnicy wysokości:

-duzy wpływ zakrzywienia poziomu geodezyjnego

-duzy wpływ reflakcji pionowej

-duzy wpływ błędności działania kompensatora

-mało dokładny odczyt wys.instrumentu

-możliwosc pomiaru wielu pkt z jednego stanowiks aniwelatora

Niwelacja ze środka pomaga nam zredukować wpływ błędów systematycznych

Niwelacja ze srodka:

-praktyczne bez wpływu zakrzywienie poziomu geodezyjnego

-nieznaczny wpływ reflacji pionowej

-brak wpływu działania błędności kompensatora

-koniecznosc zachowania tej samej odleglosci mierzonych pkt od niwelatora.

-zastosowanie: wszędzie tam gdzie wymagania jestduza dokładność różnicy wys:przeniesienie wys. Ż Reperu, pomiar wys.pkt wiążących w profilach terenu.

Niwelacja trygonometryczna-polega na wyznaczeniu różnicy wys. Pomiędzy dwoma pkt na podstw.pomierzonej odleglosci skośnej( lub poziomej) i kąta pochylenia osi calowej.

Mapy leśne:gospodarcze-przeglądowe, przeglądowe, sytuacyjne-mapy tworzy się w ramach opracowania PUL9co 10 lat)

-zródła informacjui: LNN, SILP,inne bazy danych i zródła informacji

-układ wspołrz. prostokątnych: PL-1992

-postać:cyfrowa w formacie warstowym oraz analogowo-wydruki

-miejsce przechowywania: siedziba nadleśnictwa, leśnictwo

MAPY GOSPODARCZE:gospodarcza drzewostanów, gospod.siedlisk leśnych:

-skala 1:5000

-dane bazowe: LMN, SILP

-jednostka podstawowa: wydzielenie drzewostanowe lub siedliskowe

-tło: brak

-format arkusza: A1(210x297mm)

-zasięg arkusza:kilkanaście oddziałów leśnych

-cel: planowanie czynności gospodarczych, opracowanie map pochodnych

Elementy przedstawienia graficznego:element, typ symbolu, wymiary w skali mapy,kolor, priorytet.

MAPY GOSPODARCZO-PRZEGLĄDOWE:gospodarczo-przeglądowa drzewostanu, gospodarczo przeglądowa siedlisk leśnych, gospo przegl.zbiorowsk leśnych, siedlisk przyrodniczych:

-skala 1:10000

-dana bazowa: mapa gospodarcza, topograficzna

-jednostka pomiarowa: wydzielenie drzewostanowe lub inne

-tło: mapa topograficzna

-format arkusza A1

-zasięg arkusza: leśnictwo.-

-cel: wizualizacja informacji o drzewostanach , siedliskach, zbiorowiskach roślinnych oraz projektowanych cięciach rębnych.

MAPY PRZEGLĄDOWE:drzewostanów, sieslisk leśnych,cięć rębnych, obszarów chronionych nadleśnictwa i funkcji lasu, ochrony przeciwpożarowej, gospo. Łowieckiej i ochrony lasu, zagospodarowania rekreacyjnego nadleśnictwa, walorów przyrodniczo kulturowych, z prognozą oddziaływania projektu planu urządzenia lasu

-skala: 1:25000 lub 1:20000

-dane bazowe: m.gospodarcza, gospo-przeglądowa i topograficzna

-jednostka podstawowa: wydzielenie drzewostanowe lub inne

-tło: mapa topograficzna

-format arkusza: max. A0

-zasięg arkusza: obręb leśny.

Mapy sytuacyjne:obszarów zasiegu terytorialnych nadleśnictwa, obszarów chronionych nadleśnictwa i funkcji lasu, przeglądowa zbiorowsk roślinnych:

-skala: 1:50000 lub 1:100000

-dane bazowe: mapy przeglądowe, topograficzne

-jednostka podstawowa:oddział lesny

-tło: mapa topograficzna.