Ćwiczenie nr. 2

Temat: Analiza gleby

Data wykonania ćwiczenia: 05.03.2014r.

Data odczytu: 12.03.2014r.

Sekcja I:

1. BIENIEK Anna

2. SERAFIMOWICZ Weronika

3. STĄPOREK Milena

1. CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia było określenie liczebności bakterii i grzybów w przygotowanych wcześniej próbkach gleby, pobranych z różnych terenów oraz dodatkowa analiza fizykochemiczna gleby.

1. MATERIAŁY

• Próbki gleby pobrane z prywatnej działki.

• Kolby stożkowe z 45ml soli fizjologicznej.

• Probówki z 9ml soli fizjologicznej.

• Płytki Petriego z podłożem bulion-agar.

• Płytki Petriego z podłożem Czapek-Doxa.

1. METODY BADAŃ

W celu wykonania pomiaru wilgotności próbki odważono 5g gleby, którą umieszczono w suszarce w temperaturze 105°C na 2 godziny. Po upływie ustalonego czasu próbka została ponownie zważona, aby wyliczyć ubytek wagi, czyli masę wody zawartej w glebie.

W następnej kolejności sporządzono zawiesinę mikroorganizmów glebowych metodą szeregu rozcieńczeń do 10⁻⁶. Z probówek o rozcieńczeniu 10⁻³ oraz 10⁻⁵ wykonano posiewy metodą płytek tartych do czterech płytek Petriego z podłożem bulion agar (2 płytki) i podłożem Czapek-Doxa (2 płytki). Próby pozostawiono do inkubacji
w temperaturze 20°C na 7 dni.

Pomiar pH został pominięty z powodu nieuwagi studentów przeprowadzających ćwiczenie oraz prowadzącego. Należało za pomocą papierka uniwersalnego określić zakres pH, aby następnie wybierając odpowiedni papierek lakmusowy otrzymać precyzyjny wynik.

1. OBLICZENIA

1. Liczebność mikroorganizmów glebowych

Korzystamy ze wzoru:

(CFU/ml)=[(średnia liczba kolonii/objętość kropli)*(rozcieńczenie)]

Objętość kropli to 0,1 ml.

Korzystaliśmy z rozcieńczeń zawiesiny mikroorganizmów o wartościach: 10⁻⁵ i  10⁻³

Liczebność bakterii pigmentujących w rozcieńczeniu  10⁻³ :

$$\frac{15*0,1}{10^{- 3}} = 1500\left\lbrack \frac{\text{cfu}}{\text{ml}} \right\rbrack$$

Liczebność bakterii niepigmentujących w rozcieńczeniu  10⁻³ :

$$\frac{58*0,1}{10^{- 3}} = 5800\left\lbrack \frac{\text{cfu}}{\text{ml}} \right\rbrack$$

Liczebność bakterii pigmentujących w rozcieńczeniu  10⁻⁵ :

$$\frac{6,5*0,1}{10^{- 5}} = 65000\left\lbrack \frac{\text{cfu}}{\text{ml}} \right\rbrack$$

Liczebność bakterii niepigmentujących w rozcieńczeniu  10⁻⁵ :

$$\frac{15*0,1}{10^{- 5}} = 150000\left\lbrack \frac{\text{cfu}}{\text{ml}} \right\rbrack$$

	Bakterie pigmentujące ($\frac{\text{cfu}}{\text{ml}})$	Bakterie niepigmentujące $\frac{(cfu}{\text{ml}})$
Rozcieńczenie 10^−3	1500	5800
Rozcieńczenie 10^−5	65000	150000

1. Wilgotność gleby

$$\mathbf{W =}\frac{\mathbf{M}_{\mathbf{w}}}{\mathbf{M}_{\mathbf{s}}}\mathbf{*100\%}$$

Gdzie:

W – wilgotność wagowa gleby

M_w – masa wody zawartej w glebie (obliczona na podstawie ubytku wagi próby)

M_s – masa fazy stałej gleby (masy po wysuszeniu w temp. 105°C)

• Naważka 5g gleby

• Po wysuszeniu M_s= 4,3g

• M_w= 0,7g

$$W = \frac{0,7g}{4,3g}*100\% = \mathbf{16}\mathbf{,3\%}$$

1. WYNIKI ANALIZ

	Płytka I	Płytka II	Płytka III	Płytka IV	Płytka V	Płytka VI	Płytka VII	Płytka VIII
BAKTERIE PIGMENTUJĄCE	7	6	18	12	0	0	0	0
BAKTERIE NIEPIGMENTUJĄCE	12	18	72	44	0	0	0	0
GRZYBY	0	0	0	0	0	0	2	1

Płytka I i II to płytki z rozcieńczeniem mikroorganizmów o wartości 10⁻⁵, natomiast płytki
III i IV to te z rozcieńczeniem o wartości 10⁻³.
Na tych płytkach pożywkę stanowiło podłoże bulion-agar .

Płytka V i VI to płytki z rozcieńczeniem mikroorganizmów o wartości 10⁻⁵, natomiast płytki VII i VIII to te z rozcieńczeniem o wartości 10⁻³.

Na tych płytkach pożywkę stanowiło podłoże Czapek-Doxa.

1. WNIOSKI

Przeprowadzona analiza gleby dowiodła, iż występują w niej liczne mikroorganizmy
w postaci bakterii: pigmentujących i niepigmentujących oraz grzybów. Prowadzone przez nas badania wykonywane były na dwóch różnych rozcieńczeniach zawiesiny drobnoustrojów glebowych : 10^-3 oraz 10^-5. Zazwyczaj rozcieńczenie roztworu wpływa na ilość wyrosłych koloni bakterii i grzybów w taki sposób, że im większe rozcieńczenie tym mniejsza ilość komórek na podłożu. Z niewyjaśnionej przyczyny wyniki obliczeń liczebności mikroorganizmów w przeprowadzonym przez nas doświadczeniu wyszły odwrotnie. Na płytkach, na których wykonano posiewy
z zawiesiny bakteryjnej o wyższym stopniu rozcieńczenia (10⁻⁵), wyrosło więcej bakterii, niż na pozostałych dwóch płytkach, gdzie posiewy wykonane zostały
z zawiesiny o rozcieńczeniu mniejszym (10^-3 ). Nieprawidłowości te mogą wynikać
z błędnego podpisania próbek. W przypadku grzybów obserwacje były już takie
jak przewidywalne - duże rozcieńczenie roztworu, wynoszące 10⁻⁵ spowodowało,
że na podłożu Czapek - Doxa nie wyrosła nam żadna kolonia, podczas gdy
przy rozcieńczeniu 10^-3 wyrosły ich trzy.

Miejscem poboru próbek gleby był teren przeznaczony pod uprawę krzewów i roślin ozdobnych na Placu Krakowskim w Gliwicach. Obliczona wilgotność gleby równa 16,3% jest mała (wilgotność gleby może osiągać nawet kilkadziesiąt %), co może świadczyć o rzadko prowadzonych tam zabiegach pielęgnacyjnych roślin oraz o niewielkiej ilości wód gruntowych docierających do gleby. Próbka została pobrana
w okresie ładnej, słonecznej pogody, co również mogło mieć wpływ na wysuszenie gleby.
Z reguły gleba jest regularnie zanieczyszczana w efekcie działalności gospodarczej człowieka. Można podejrzewać, że nasza próba jest zanieczyszczona środkami ochrony roślin, odchodami zwierząt oraz drobnymi śmieciami wyrzuconymi przez przechodniów. Również zanieczyszczenia atmosferyczne (spaliny, pyły dochodzące
z prac budowlanych przeprowadzanych niedaleko) mogły osadzić się na jej powierzchniowej warstwie i wniknąć głębiej. Na tej podstawie wywnioskowano,
że gleba może mieć odczyn lekko kwaśny lub obojętny.