DEFINICJA REHABILITACJI

„Proces medyczno – społeczny, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia”

 REHABILITACJA ZESPOLONA (KOMPLEKSOWA)

• lecznicza

• psychologiczna

• zawodowa

• społeczna

ZESPÓŁ REHABILITACYJNY (TEAM)

1. lekarz

2. magister fizjoterapii

3. fizjoterapeuta licencjonowany

4. pielęgniarka

5. terapeuta zajęciowy (ergoterapeuta)

6. psycholog

7. logopeda

8. asystent socjalny

9. instruktor rehabilitacji zawodowej

10. technik ortopeda

11. pedagog specjalny

AKCEPTACJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

• przez chorego

• przez rodzinę

• przez środowisko

• przez społeczeństwo

BARIERY

• z postaw

• bariery architektoniczne

* w mieszkaniu

* urbanistyczne

* komunikacyjne

* legislacyjne

POLSKA KONCEPCJA REHABILITACJI

• powszechność

• kompleksowość

• wczesność

• ciągłość

Rehabilitacja : habilitas (zręczność, sprawność) re (zwrotność)

Fizjoterapia : stosowanie czynników fizykalnych dla celów rehabilitacji leczniczej

physis (natura) therapeia (leczenie)

FIZJOTERAPIA

Fizykoterapia Kinezyterapia

Fizykoterapia : wykorzystanie czynników fizycznych dla celów leczniczych

• energia cieplna

• elektroterapia

• światłolecznictwo

• ultradźwięki

• leczenie zimnem

Kinezyterapia : gimnastyka lecznicza (leczenie ruchem)

kinesis (ruch)

„Impairment”= uszkodzenie

jakakolwiek utrata lub nieprawidłowość strukturalna lub funkcjonalna o charakterze psychologicznym, fizjologicznym lub anatomicznym

„Disability” = niepełnosprawność

jakiekolwiek ograniczenie lub brak (wynikający z uszkodzenia) zdolności do wykazania aktywności w rozumieniu lub zakresie uznanym za normalny dla istoty ludzkiej

„Handicap” = zależność, upośledzenie

jest niedogodnością dla danego osobnika, wynikającą z uszkodzenia i niepełnosprawności, która ogranicza lub uniemożliwia mu spełnienie dotychczasowej normalnej roli (zależnej od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych)

„Inwalidztwo”

stan organizmu charakteryzujący się ograniczeniem sprawności

DZIAŁY FIZYKOTERAPII

• Światłolecznictwo

• Ciepłolecznictwo

• Elektrolecznictwo

• Mechanoterapia

• Hydroterapia

ZABIEGI FIZYKALNE

• przygotowujące do ćwiczeń

• zastępujące ćwiczenia (wpływają na czynność mięśni)

• zwiększające skuteczność ćwiczeń

• działające niezależnie

ZABIEGI FIZYKALNE PRZYGOTOWUJĄCE DO ĆWICZEŃ

• Działające przeciwbólowo

• Działające rozluźniająco

• Poprawiające krążenie

• Poprawiające wentylację płuc

ZABIEGI FIZYKALNE (zwiększające skuteczność ćwiczeń lub działające niezależnie)

• Działające przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo

• Wpływające na gospodarkę mineralną

• Zwiększające odporność

• Działające hartująco

• Działające ogólnie

• Niektóre zabiegi z poprzednich grup

WPŁYW CZYNNIKÓW FIZYKALNYCH NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

• Energia – nośnikiem czynnika fizykalnego

• Czynnik fizykalny - bodźcem

• Bodziec - wyzwala odpowiedź tkankową (odczyn)

• Odczyn - efekt leczniczy

Przykład:

• Energia elektromagnetyczna

• Fala ultrafioletowa A o dług. fali 315 – 400 nm

• Czynnik fotochemiczny (bodziec)

• Uaktywnienie zawartej w skórze prowitaminy D3 (odczyn)

• Działanie przeciwkrzywicze (efekt leczniczy)

WPŁYW CZYNNIKÓW FIZYKALNYCH NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

• Czynniki termiczne

• Czynniki fotochemiczne

• Czynniki elektrochemiczne

• Czynniki elektrokinetyczne

• Czynniki mechaniczne i kinetyczne

• Czynniki o działaniu złożonym

WPŁYW CZYNNIKÓW FIZYKALNYCH NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

1. Czynniki termiczne :

   1. Ciepło i zimno

   2. Ciepło :

      1. egzogenne

      2. endogenne

2. Zjawiska fizyczne :

   1. promieniowanie (radiacja)

   2. przenoszenie (konwekcja)

   3. przewodzenie (kondukcja)

   4. pochłanianie (absorpcja)

WPŁYW CZYNNIKÓW FIZYKALNYCH NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

Mechanizm działania czynników fizykalnych zależy od:

• ilości energii

• czasu działania energii

• właściwości tkanki

Odczyn może być:

• miejscowy

• ogólny

Odczyn miejscowy na ciepło:

• rozszerzenie naczyń krwionośnych

• rozszerzenie naczyń limfatycznych

• zwiększenie przepływu krwi

• działanie przeciwbólowe

• zmniejszenie napięcia mięśniowego

Odczyn ogólny:

• przegrzanie organizmu

• wydzielanie potu

• przyśpieszenie tętna

• spadek zawartości tlenu we krwi tętniczej

• wzrost zawartości tlenu we krwi żylnej

• przyśpieszenie oddechu

• zmniejszenie napięcia mięśniowego

Zjawiska elektrochemiczne = e l e k t r o l i z a

  Jony dodatnie (np. sód Na) dążą do bieguna ujemnego (katody

 Jony ujemne (np. chlor Cl) dążą do bieguna dodatniego (anody)

 

 Zjawiska elektrokinetyczne = e l e k t r o f o r e z a

  K a t a f o r e z a

A n a f o r e z a

 

Elektroosmoza : ruch fazy rozpraszającej układu koloidowego w stosunku do fazy rozproszonej przez błonę półprzepuszczalną

WPŁYW ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

• wpływ miejscowy

• wpływ ogólny

Wpływ na układ krążenia:

• wzrost częstości tętna

• wzrost objętości minutowej serca

• podwyższenie ciśnienia tętniczego

Wzrost wentylacji płuc

Wpływ na układ kostno – stawowy

Wpływ na aparat mięśniowy

Wpływ na układ nerwowy

R E G E N E R A C J A

Odradzanie się uszkodzonych komórek, narządów lub tkanek

 Stanowi podstawę powrotu utraconych funkcji

K O M P E N S A C J A

Złożony proces dokonujący się w ustroju zmierzający do wyrównania braków

• kompensacja samoistna

• kompensacja sterowana

1. Zmiany funkcjonalne

2. Zmiany strukturalne zmierzające do odzyskania funkcji

PRAWA KOMPENSACJI PIOTRA ANOCHINA

I prawo Anochina

każdy żywy organizm ma mechanizmy fizjologiczne pozwalające na zastąpienie funkcji różnych narządów, których prawidłowe funkcjonowanie zostało zaburzone

II prawo Anochina

Uruchomienie rezerw kompensacyjnych może nastąpić tylko w sytuacji zaburzenia podstawowych mechanizmów fizjologicznych, które są odpowiedzialne za daną funkcję

III prawo Anochina 

Procesy kompensacji zostają uruchomione bez udziału woli i niezależnie od tego, który narząd uległ uszkodzeniu. Ten samoistny proces przeważnie nie jest korzystny dla odzyskania utraconej funkcji i dlatego wymaga sterowania między innymi przez kinezyterapię 

IV prawo Anochina

Powrót i reedukacja utraconych funkcji nie jest procesem trwałym. Dlatego wymaga ona stałej stymulacji poprzez stosowanie korzystnie dobranych bodźców fizjologicznych. Skuteczność takich działań zawsze powinna być udokumentowana i potwierdzona

Czynniki wpływające na zakres kompensacji

• umiejscowienie uszkodzenia

• szybkość powstawania uszkodzenia

• rozmiar uszkodzenia

• ogólny stan zdrowia

• kwestia motywacji

• wiek chorego

• sposób pobudzania i sterowania organizmem

ADAPTACJA- Proces dostosowywania się organizmu do zmieniających się warunków środowiska zewnętrznego ; proces adaptacji ulega zaburzeniu w wyniku choroby lub urazu

DYSFUNKCJA - zjawiska wpływające w sposób negatywny (pomniejszający) na adaptację

REEDUKACJA - Odzyskiwanie utraconych funkcji

REEDUKACJA NERWOWO- MIĘŚNIOWA - ponowne odzyskiwanie utraconych możliwości motorycznych

ANATOMICZNE I FIZJOLOGICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII

Skóra i jej funkcja

Warstwy skóry: naskórek, skóra właściwa, tkanka podskórna

Funkcja skóry:

A.  ochronna

B.  pośrednictwo między organizmem i środowiskiem zewnętrznym

• receptory

• wrażliwe na dotyk i ucisk

• wrażliwe na ciepło i zimno

• wrażliwe na ból

C.  mechanizmy regulacji

D. odbiorcza dla bodźców zewnętrznych

PODPOROWA FUNKCJA SZKIELETU

1. Stabilność ciała, równowaga

2. Ekonomia wydatku energetycznego

3. Dogodna pozycja wyjściowa dla ruchu

4. Nie zaburzenie funkcji narządów wew.

5. Wydolność statyczno-dynamiczna

6. Wymogi estetyczne i psychologiczne

RUCHOWA FUNKCJA SZKIELETU

1.    Połączenia ścisłe (synarthroses)

• więzozrosty (syndesmoses)

• chrzęstozrosty (synchondroses)

• kościozrosty (synostoses)

2.     Połączenia ruchome – stawy

a.   stawy rzeczywiste

b.   półstawy

stawy: (mechanicznie i anatomicznie)

a.   proste

b.   złożone

WŁÓKIENKA MIĘŚNIOWE

wolnokurczliwe szybkokurczliwe

 

funkcja: posturalne ruchowe

męczliwość: powolna szybka

pobudliwość: wolna szybka

kolor: czerwone białe

liczba wrzecionek: duża umiarkowana

unerwienie: motoneurony α2 motneurony α1

SKURCZE MIĘŚNI

1. pojedyncze / Tężcowe

2. niezupełne / zupełne

3. izotoniczne / izometryczne / izokinetyczne

MIĘŚNIE

1.    Agonistyczne

2.    Synergistyczne

3.    Antagonistyczne

4. Stabilizujące

TYPY WŁÓKIEN NERWOWYCH

Ia - szybkie - z zakończeń pierścieniowo-spiralnych włókien mięśni

Ib - szybkie - z zakończeń narządów Golgiego w ścięgnach

II - średnie - z zakończeń bukietowatych wrzecion mięśniowych i z zakończeń wrażliwych na ból

III - z zakończeń wrażliwych na temperaturę i ból

IV - wolne - z zakończeń wrażliwych na ból

LECZENIE ZIMNEM

Konwekcja (przepływ zimnego powietrza ponad skórą)

Odparowywanie (rozpylanie)

Kondukcja (stosowanie ciał stałych, płynów i gazów o temperaturze niższej od ciepłoty ciała)

1. Okłady z użyciem plastikowych worków:

a)    wypełnionych kostkami lodu (temp. ok. )

b)    z żelem silikonowym (temp. do )

2. Masaż lodem:

a)    kostkami lodu

b)    granulkami („fango”)

3. Kąpiele w śniegu („ice slush”)

4. Okłady z oziębionych ręczników („ice towels”)

5. Krioterapia kompresyjna – RMP

6. Rozpylanie oziębiające („stretch and spray”)

7. Gazowe kąpiele kriostymulacyjne

a) lokalne (-100 do –178°C)

b) ogólne (-100 do - , zazwyczaj )

ELEKTROTERAPIA

A.     PRĄD STAŁY

I. G a l w a n i z a c j a

Elektrody: płaskie (kwadratowe , lub prostokątne)

  Specjalne : dyskowa, wałeczkowata , półmaska (e. Bergoniego)

 

Przepływ prądu między elektrodami zależy od : rozmiarów elektrod , ich wzajemnego ułożenia, przewodnictwa tkanek, odległości między elektrodami 

natężenie prądu I

gęstość prądu = ------------------------------- j = ---------

powierzchnia przepływu S

G a l w a n i z a c j a

Podłużna / poprzeczna Katodowa / anodowa

 

El e k t r o d y

Czynna bierna

Dawki natężenia prądu stałego :

• dawka słaba: 0,01 – 0,1 mA/cm² powierzchni elektrody

• dawka średnia: 0,1 - 0,3 mA/cm²

• dawka mocna: 0,3 - 0,5 mA/cm²

 

Liczba zabiegów: 10 – 20 x

Czas trwania zabiegu: 10 – 30 min (15 – 20 min)

Wskazania:

• nerwobóle

• zespoły bólowe kręgosłupa

• porażenia wiotkie

• zaburzenia krążenia obwodowego

Przeciwwskazania :

• stany ropne skóry

• stany zapalne tkanek miękkich

• zmiany skórne

• spastyczność

• gorączka

JON(T)OFOREZA :

Wprowadzenie siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo

Roztwory leków używane do jontoforezy (elektrolity):

Jodek potasu stężenie 1 – 2 % z katody

Chlorek wapnia 1 – 2 % z anody

Lignokaina 1 – 2 % z anody

Solu – Medrol 1 mg/1 ml z katody

Hydrokortyzon 1 mg/1 ml z katody

KĄPIEL ELEKTRYCZNO-WODNA KOMOROWA

Dwukomorowa

Czterokomorowa : wstępująca , zstępująca

natężenie: 10 – 30 mA

temp. wody: 34 – 39 º C

czas trwania zabiegu: 5 – 15 min.

częstotliwość: 2 – 3 x w tyg.

ELEKTROTERAPIA

• Prądy interferencyjne (prądy Nemeca)

• Prądy Traeberta

• Prądy Kotza

• TENS (Transcutaneous Electro Neuro Stimulation)

• Fonoforeza

• Prądy diadynamiczne (Prądy Bernarda)

PRĄDY INTERFERENCYJNE (Prądy Nemeca)

Prądy średniej częstotliwości

     

wynik interferencji dwóch prądów przemiennych średniej częstotliwości o przebiegu sinusoidalnym

w lecznictwie: 3900 – 4000 Hz 4000 – 4100 Hz

1.  prąd interferencyjny o stałej częstotliwości, regulowanej ręcznie w zakresie 0 – 100 Hz

 

2.  prąd interferencyjny o częstotliwości zmieniającej się rytmicznie - automatycznie w zakresach: 0 – 10 Hz

25 - 50 Hz

50 – 100 Hz

90 – 100 Hz

0 – 100 Hz

PRĄDY DIADYNAMICZNE (Prądy Bernarda)

Prądy małej częstotliwości

• wynik prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50 Hz

1.  Prąd DF (diphasé fixé)

• nałożenie na jednopołówkowo wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny drugiego takiego samego prądu przesuniętego w fazie o 180º = częstotliwość 100 Hz

2.    Prąd MF (monophasé fixé)

• jednopołówkowo wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50 Hz (czas trwania impulsów i przerw=10 ms)

3.    Prąd CP (courant modulé en courtes periodes)

• powstaje w wyniku okresowej zamiany prądów DF i MF w czasie 1 s

4.    Prąd LP (courant modulé en longes periodes)

• powstaje w wyniku nałożenia na prąd MF analogicznego prądu modulowanego w amplitudzie i przesuniętego w fazie o 180º

5.    Prąd RS (rytm synkopowy) – przerywany MF

6. Prąd MM (monofaza modulowana)

T E N S
(Transcutaneous Electro Neuro Stimulation)

Przezskórna Elektryczna Stymulacja Nerwów

Metoda objawowej stymulacji przeciwbólowej, zazwyczaj prądami małej częstotliwości

zazwyczaj przy użyciu małych stymulatorów

Prądy stochastyczne

• ze zmienną częstotliwością,

• z przypadkowo zmieniającymi się przerwami między kolejnymi impulsami (0,5 ms, 1 ms, 2 ms)

• z przypadkowo zmieniającym się czasem trwania bodźca

Powodują:

• zmniejszenie akomodacji mięśnia

• podwyższenie progu bólowego

• działanie przeciwbólowe

Rodzaje T E N S

1. Konwencjonalna TENS

2. TENS podobna do akupunktury

3. Burst TENS

4. Krótkie intensywne TENS

5. TENS o zmodulowanych parametrach

1. Konwencjonalna TENS

• prąd wysokiej częstotliwości (40-150 Hz)

• krótkie impulsy (50 µs)

• natężenie małe (czuciowo progowe): 25-30 mA

• czas trwania zabiegu: 30 – 60 min/dz.

1. TENS podobna do akupunktury (acupuncture-like TENS)

• prąd małej częstotliwości (ok. 2 Hz)

• czas trwania impulsu: 0,2 ms

• natężenie w salwach duże (do 100 mA)

• przebiegi: prostokątne, jednobiegunowe, lub dwubiegunowe

Za pomocą małych elektrod drażni się:

-    punkty spustowe (trigger points)

-    punkty motoryczne

-    punkty bólowe

Czas trwania zabiegu: 20 – 30 min.

1. Burst TENS (wybuchowe)

• Serie bliźniaczych impulsów o dużym natężeniu

• częstotliwość 40-150 Hz

1. Krótkie intensywne TENS

• impulsy 0,2 ms

• częstotliwość ok. 100 Hz

• natężenie maksymalne tolerowane

1. TENS o zmodulowanych parametrach

• Zmodulowana długość, częstotliwość i amplituda impulsów

• Modulacja stała lub przypadkowo zmienna

PRĄDY KOTSA ( KOTZA)

stymulacja elektroneuromięśniowa (ENMS)

• Przerywany prąd zmienny  

• Częstotliwość nośna 2500 Hz zmodulowana do 50 HZ 

• Impulsy „wybuchowe” (burst)

• Czas trwania impulsu: 10 ms (z tego 0,2 ms na drażnienie nerwu)

• Przerwa po skurczu: 50 s

PRĄD IMPULSOWY TRAEBERTA

Prąd ultrabodźcowy (masaż prądem)

• Jednobiegunowy prąd prostokątny

• Czas trwania bodźca: 2 ms

• Czas trwania przerwy: 5 ms

• Częstotliwość: 143 Hz

• Natężenie: dawka czuciowa ponadprogowa

• Czas trwania zabiegu: 8 – 15 minut

• Seria: 3 – 6 – 10 zabiegów

-     Wywołuje drżenie mięśniowe powodujące rozluźnienie mięśni

- Szybko powoduje przyzwyczajenie

RZADKO STOSOWANE METODY ELEKTROTERAPII:

PRĄDY JASNOGRODZKIEGO I RAVICA

• stosowane w celu uzyskania przekrwienia i poprawy trofiki

• dla wyzwolenia skórczów mięśni

• działanie przeciwbólowe

PRĄDY OPISANE PRZEZ EDELA I FUCKERA

• działanie i zastosowanie zbliżone do prądów interferencyjnych

TERAPIA ENERGOTONOWA HiToP (Hans-Urlich May)

• mało rozpowszechniona mozliwość oddziaływania przeciwbólowego

• specyficzna dla tej metody jest jednoczesna modulacja amplitudy i częstotliwości w określonym zakresie, jdnakże poniżej krzywej progowej czucia (treshold), co pozwala to na wprowadzenie do tkanek dużej dawki energii

• urządzenie HiToP generuje częstotliwości pomiędzy 32,768 Hz

• czas trwania zabiegu 60 minut

TERMINOLOGIA BÓLU

• ALLODYNIA - jest to ból wywołany innym bodźcem niż bodziec szkodliwy.

• ANALGEZJA - brak czucia bólu w miejscach, gdzie uprzednio było ono zachowane. Inaczej znieczulenie na ból.

• ANESTEZJA - zniesienie wszelkiego rodzaju czucia, w tym również czucia bólu. Anestezja może być miejscowa i uogólniona.

• HIPERALGEZJA - zwiększona wrażliwość na ból, zwana też przeczulicą.

• HIPERPATIA - podwyższony próg bólu z upośledzeniem czucia.

• BÓL ROZLANY, obejmujący kończynę lub połowę ciała, wystąpić może po każdym silniejszym bodźcu. Występuje w uszkodzeniach wzgórza.

• HIPERANALGEZJA - zmniejszone odczucie bólu, zwykle w następstwie uszkodzenia układu nerwowego lub działania środków przeciwbólowych.

• KAUZALGIA - ból piekący, palący, trudny do zlokalizowania, który występuje po urazach dużych nerwów, w skład których wchodzą włókna wegetatywne.

• NEURALGIA - nerwoból występujący zazwyczaj na skutek nieznanej przyczyny.

• NEUROPATIA - uszkodzenie, choroba nerwu lub wielu nerwów (polineuropatia). Neuropatie są zwykle pochodzenia zapalnego.

• PARESTEZJE - nieprawidłowe odczuwanie bodźca.

• ZESPÓL BÓLOWY - jest to zespół kliniczny, którego dominującym i czasem jedynym objawem jest ból. Przyczyna najczęściej jest nie znana lub wiele róż­nych przyczyn wywołuje ten sam zespół, jak np. zespół bólowy kręgosłupa, zespół bolesnego barku itp. Do nazwy tej dodaje się często element czasowy – ostry, podostry lub przewlekły zespół bólowy.

BÓL NEUROPATYCZNY

Objawy towarzyszące bólom neuropatycznym

• zaburzenia snu - 60%

• brak energii – 58%

• senność – 40%

• zaburzenia koncentracji – 35%

• depresja – 34%

• lęk – 27%

• osłabienie apetytu – 18%

ŚWIATŁOLECZNICTWO

Światłolecznictwo jest działem fizykoterapii,w którym wykorzystuje się: promieniowanie podczerwone, promieniowanie widzialne, promieniowanie nadfioletowe

Promieniowanie podczerwone jest promieniowaniem niewidzialnym umiejscowionym w widmie promieniowania elektromagnetycznego między czerwienią widma światła widzialnego a krótkimi falami radiowymi. Emitowane przez rozgrzane ciała.

Długość fali (wykorzystywana w lecznictwie): 770 – 15 000 nm

Promieniowanie widzialne : między promieniowaniem podczerwonym a promieniowaniem nadfioletowym.

Długość fali: 400 – 760 nm

Promieniowanie nadfioletowe

Niewidzialne, umiejscowione bezpośrednio za obszarem fioletu widma widzialnego

Długość fali (stosowana do celów leczniczych): 380 – 200 nm

Teoria kwantowa Plancka

• Promieniowanie rozchodzi się w postaci oddzielnych porcji energii = kwantów, zwanych fotonami

• Fotony: cząsteczki o charakterze pola elektromagnetycznego, obdarzone określoną masą i energią

Promieniowanie padając na granicę między dwoma ośrodkami ulega:

• załamaniu

• odbiciu

• rozproszeniu

• ugięciu (dyfrakcji)

• pochłonięciu (prawo Grotthusa-Drapera)

Promieniowanie podczerwone (ang. IR – infra-red)

(między czerwienią widma światła widzialnego a falami krótkimi)

Długość fali: 770 – 15 000 nm

• krótkofalowe (bliskie) 770 – 150 nm

• średniofalowe 1500 – 4000 nm

• długofalowe (dalekie) 4000 – 15000 nm

Wpływ promieniowania podczerwonego na ustrój:

• rozszerzenie naczyń włosowatych

• zwiększony przepływ krwi tętniczej

• reakcje naczyń położonych głębiej

• zmniejszenie napięcia mięśniowego

• działanie przeciwbólowe

• pobudzenie receptorów cieplnych skóry

Odczyn miejscowy: rumień cieplny

• w trakcie naświetlania

• zaczerwienienie nierównomierne (plamiste)

• zanika po zakończeniu naświetlania

LAMPY I URZĄDZENIA DO NAŚWIETLANIA PROMIENIAMI PODCZEROWNYMI (PROMIENNIKI)

1. Lampa sollux

• Statywowa

• Przenośna (stołowa)

Filtry: czerwony , niebieski

1. Lampa minina (świetlanki)

• Budka Polano

• Świetlanka Solar

PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE -właściwości fotochemiczne

1. Rumień fotochemiczny

2. Tworzenie pigmentu

3. Wytwarzanie witaminy D

4. Fotouczulenie

RUMIEŃ FOTOCHEMICZNY – odczyn skóry na działanie promieni UV wyrażający się zaczerwienieniem skóry (rozszerzenie naczyń krwionośnych)

Najszybszy na promieniowanie o fali 297 nm i 250 nm.

Ewolucja rumienia:

• okres utajenia (1 – 6 h)

• okres narastania rumienia (6 – 24 h)

• okres ustępowania (do kilku dni)

INTENSYWNOŚC RUMIENIENIA FOTOCHEMICZNEGO ZALEŻY OD:

• długości fali promieniowania nadfioletowego

• intensywności emisji źródła promieniowania

• odległości skóry od źródła promieniowania

• wrażliwość skóry

• wrażliwości osobniczej

• wpływu leków i niektórych związków chemicznych

TWORZENIE PIGMENTU:

Fala ultrafioletowa o długości 290 – 330 nm

• Melanoblasty

• Promelamina

• Tyrozyna

• Tyrozynaza

• Dwuhydroksyfenyloalanina

• Melanina

WYTWARZANIE ZWIĄZKÓW PRZECIWKRZYWICZYCH

• Fala ultrafioletowa a o długości fali 320 – 400 nm

• Czynnik fotochemiczny (bodziec)

• Uaktywnienie zawartej w skórze prowitaminy D3 (odczyn)

• Działanie przeciwkrzywicze (efekt leczniczy)

WPŁYW PROMIENI NADFIOLETOWYCH NA ORGANIZM LUDZKI:

• przemiana materii

• przemiana mineralna

• gruczoły wydzielania wewnętrzengo

• układ oddechowy

• układ krążenia

• krew i układ krwiotwórczy

ULTRADŹWIĘKI

Drgania mechaniczne o częstotliwości przekraczającej granicę słyszalności ucha ludzkiego (powyżej 20 000 Hz)

Zastosowanie w lecznictwie: 800 kHz, 1000 kHz, 2400 kHz

Wytwarzanie przez przetworniki ultradźwiękowe

Wytwarzają fale ultradźwiękowe (fala podłużna)

Prędkość rozchodzenia się fali ultradźwiękowej zależy od zdolności ośrodka do przenoszenia drgań:

• powietrze (temperatura ) 331, 45 m/s

• woda (temperatura 25) 1497,00 m/s

• tkanka tłuszczowa 1450,00 m/s

• tkanka miękka 4080,00 m/s

• żelazo 5850,00 m/s

FONOFOREZA

Zastosowanie ultradźwięków w celu wzmocnienia wchłaniania się leku przez skórę:

1. Tylko leki przepuszczające ultradźwięki

2. Po przygotowaniu skóry (ogrzanie, ogolenie)

3. Natężenia termiczne (1,5 W/cm2 i więcej)

4. Po zabiegu pozostawić lek na skórze pod opatrunkiem

• Kortkosteroidy (hydrokortyzon, kortyzon)

• Salicylany (kwas salicylowy, salicynian trolaminy, aspiryna)

• leki znieczulające (lignokaina)

• NLPZ

• Inne

TONOLIZA

Jest to modyfikacja metody Hufschmidta i Jantscha

Polega na stymulacji mięśnia spastycznego krótkim impulsem prostokątnym lub trójkątnym, w czasie rozluźnienia mięsień antagonistyczny jest pobudzony serią impulsów o kształcie trapezowym, trójkątnym lub sinusoidalnym