PODSTAWY RADIOLOGII STOMATOLOGICZNEJ
Badanie podmiotowe
Kliniczne badanie przedmiotowe
Badania dodatkowe
Wilhelm Konrad Roentgen 1895 – odkrycie promieniowania X
Promieniowanie rentgenowskie (X)
to prom. elektromagnetyczne o dużej przenikalności
powstaje w lampie rentgenowskiej w wyniku gwałtownego hamowania na anodzie lampy szybkich elektronów emitowanych z katody
Obraz rentgenowski
efekt cieni , tworzących się na filmie w wyniku przejścia promieni rtg. przez badany obiekt
Zdjęcie rentgenowskie
To obraz negatywowy
tkanki zbite - np. tk. kostna – cienie białe
tkanki miękkie – różne odcienie szarości
przestrzenie wypełnione gazami – np.. zatoka szczękowa – czarne
Właściwy kontrast
Dobra ostrość
Wysoka rozdzielczość
Rentgeny wewnątrzustne
Rentgeny z klasyczną głowicą (zmiennonapięciowe)
Rentgeny z generatorem wysokiej częstotliwości HF (stałonapięciowe)
Rodzaje filmów
Wewnątrzustne
a) projekcje zębowe
b) proj. skrzydłowo-zgryzowe
c) projekcje zgryzowe
Zewnątrzustne
a) boczne skośne
b) czaszkowe
c) pantomograficzne
d)kefalometryczne
W rentgenodiagnostyce stomatologicznej korzysta się z dwóch technik pozycjonowania receptora obrazu (błony rentgenowskiej lub czujnika cyfrowego)
techniki kąta prostego
techniki dwusiecznej kąta.
Projekcje wewnątrzustne
Technika izometrii cieszyńskiego
Technika kąta prostego
projekcje skrzydłowo-zgryzowe
projekcje zgryzowe
Technika izometrii Cieszyńskiego
(przylegająca)
Promień centralny (wiązka) jest prostopadła do płaszczyzny dwusiecznej połowiącej kąt zawarty
między osią filmu a osia długą zęba
Film przylega do wyrostka zębodołowego
#Zalety
Technika możliwa do zastosowania zawsze, niezależnie od anatomii.
Nie wymaga dodatkowych urządzeń
Mniej bolesna dla pacjenta.
#Wady
Technika bardzo podatna na błędy człowieka,
Stosunkowo trudna do nauczenia - wymaga wyobraźni przestrzennej.
Brak możliwości wykonania powtarzalnego zdjęcia.
Technika kąta prostego
(technika Updegrave)
Równoległość osi zęba i filmu
Długi tubus
wiązka prom. pada prostopadle do powierzchni błony, która jest ustawiona w pozycjonerze
Zalety
Powtarzalne wyniki
Zdjęcia w skali jeden do jednego.
Łatwość wykonywania zdjęć
Wady
Pozycjoner stanowi duży obiekt w jamie ustnej pacjenta - w specyficznych przypadkach anatomicznych umieszczanie pozycjonera może być bolesne i może prowadzić do podrażnienia śluzówki jamy ustnej lub odruchu wymiotnego (głównie w zakresie zębów 6-8, w szczególności szczęki)
Wskazania do wykonywania zdjęć wewnątrzustnych
Diagnostyka chorób twardych tkanek zęba
Urazy narządu zębowego
Diagnostyka chorób okw
Diagnostyka ortodontyczna
wsk. Endodontyczne
wsk. protetyczne, chirurgiczne, implant.
Projekcje zewnątrzustne
Film poza jamą ustną
a) boczne skośne
b) czaszkowe
c) pantomograficzne
d) cefalometryczne
e) TK, RM, USG
Wskazania do wykonywania zdjęć zewnątrzustnych
Wskazania ortodontyczne
Stany pourazowe narządu żucia i czaszki
Choroby i diagnostyka stawów skroniowo-żuchowych
Choroby przyzębia
Ocena podłoża kostnego narządu żucia
Ochrona radiologiczna
Zdolność jonizacji materii żywej i w konsekwencji jej uszkodzenie
Świadomość personelu
Dozymetry
Przestrzeganie najnowszych wytycznych
Ochrona pacjenta
Ochrona personelu
Kobiety w ciąży nie mogą pracować w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące.
W Polsce kobietom w ciąży wykonywanie zdjęć rentgenowskich jest przeciwwskazane, wyjątek- szczególne sytuacje np. narażenie życia