Pasteryzacja-jednorazowe ogrzewanie płynów do temperatury od 60-90^oC i natychmiastowe schłodzenie. Pasteryzacja powoduje zabicie tylko form wegetatywnych mikroorganizmów.
*pasteryzacja wysoka-w temp.90^oC

*pasteryzacja niska-w temp.60^oC

*pasteryzacja długotrwała-ok 30min

*pasteryzacja krótkotrwała –ok kilka sekund

Sterylizacja(wyjaławianie)-zabicie lub usunięcie wszystkich drobnoustrojów, zarówno form wegetatywnych jak i przetrwalników, różnymi metodami:

*termiczne(na sucho-wyżarzanie, opalanie, jałowienie w suszarce; na mokro-metoda tyndalizacji(aparat Kocha), urządzenie ciśnieniowe(autoklaw))

*mechaniczne-filtrowanie(filtr Chamberlanda, Beckerfelda, Schotta, membranowe)

*radiacyjne-jałowienie pomieszczeń(promieniowanie UV, jonizujące, Roentgena)

Strefa jałowa-prace wykonywane są w pobliżu palnika(ok 20cm)

Dezynfekcja-działanie różnego rodzaju środkami chemicznymi na drobnoustroje. Niszczymy tylko formy wegetatywne.

*zabójcze działanie-zabicie komórek

*statyczne-powstrzymywanie dalszego rozwoju przez przerwane czynności życiowe

Liofilizacja-suszenie drobnoustrojów w niskiej temperaturze w próżni.

Podłoża mikrobiologiczne(pożywki)-środowiska w których sztucznie stworzono odpowiednie warunki odżywcze i pH dla wzrostu i rozwoju drobnoustrojów.

*łatwo dostępne źródło węgla i azotu

*obecność soli mineralnych

*izotoniczność środowiska

*odpowiednie pH

Podłoża:

*płynne, stałe, półpłynne

*syntetyczne, naturalne, minimalne, pełne

*ogólne, selektywne

Agar zwykły(MPA)-podłoże stałe(bakterie-37^oC, pH-7, 24h)

Bulion zwykły-podłoże płynne(bakterie-37^oC, pH-7, 24h)

Żelatyna-podłoże ogólne do hodowli bakterii proteolitycznych(bakterie proteolityczne-20-22^oC, pH-7, 48h)

Brzeczka-podłoże stałe(hodowla grzybów-28^oC, pH-5,6, 3dni)

Utrwalanie preparatu skutkuje:

*zabicie komórek

*przyklejenie komórek do szkiełka podstawowego

*ułatwienie wniknięcie barwnika do wnętrza komórki

Barwniki-substancje syntetyczne pochodzenia naturalnego, dają trwałe połączenia barwne:

*proste-wprowadzenie do komórki 1 barwnika:

-pozytywne-zabarwione drobnoustroje na bezbarwnym tle

-negatywne-niezabarwione drobnoustroje na barwnym tle,

*złożone-w czasie barwienia stosuje się kilka barwników w mieszaninie lub kolejno po sobie oraz odbarwiacze.

Fiolet krystaliczny w barwieniu Grama(barwnik podstawowy)- komórki bakteryjne, zarówno gramdodatnie, jak i gramujemne, zabarwiają się fioletem krystalicznym.

Płyn Lugola w barwieniu Grama(bejca, zaprawa, utrwalacz)- powoduje, że fiolet reaguje z jodem , w wyniku czego tworzą się stosunkowo duże kompleksy złożone z barwnika i jodu. Obydwa typy komórek mają zabarwienie granatowe.

Alkohol w barwieniu grama(odbarwiacz)-wypłukuje barwnik

Safranina w barwieniu Grama(barwnik kontrastowy)- dobarwia, niezbyt mocno, komórki gram ujemne, nie zmieniając barwy komórek gram dodatnich.

Zjawisko metachromazji-polega na wybarwianiu z różną intensywnością, a nawet w odmiennych kolorach .

Formy kuliste bakterii:

*ziarniak(microcouus)

*dwoinka(diplococcus)

*czwórniak(tetragenes)

*sześcianka(sarcina)

*paciorkowiec(streptococuus)

*gronkowiec(staphylococuus)

Formy cylindryczne:

*laseczka(badlus)

*laseczka(streptobacillus)

*pałeczka(baetarium)

Formy spiralne:

*śrubowiec(spirillum)

*krętek(spirochaeta)

*przecinkowiec(vi brio)

Olejek imersyjny-sybstancja, która niweluje zjawisko załamania promieni świetlnych, podczas ich przechodzenia że środowiska optycznie rzadszego(powietrze) do środowiska gęstszego(szkło)

Asymilatory azotu atmosferycznego-drobnoustroje które mają zdolność do wiązania azotu z atmosfery.

*rhizobium

*bradyrhizobium

*sinorhizobium

*mesorhizobium

Bakterie symbiotyczne(brodawkowe)-glebowe żyjące w symbiozie z roślinami motylkowymi

Wolnożyjące asymilatory azotu:

a)tlenowe

*azotobakter

*arthobacter

*azomonas

*derxia

b)beztlenowe

*clostridium

*chlorobium

*chromatium

*desulforibrio

Test na odżywianie drożdży służy do wykrywania glikogenu. Ziarna glikogenu-żółte, pomarańczowe.

Warunki rozwoju mikroorganizmów:

*obecność wody, soli mineralnych i substancji odżywczych

*odpowiednie pH

*odpowiednia temp.

Mikotoksyny-substancje biologicznie czynne, produkowane przez grzyby toksyno twórcze z klasy Deuteromycetes, działają na mikro i makroorganizmy, ich działanie może być mutagenne, fitotoksyczne , teratogenne.

Metody bezpośredniego liczenia drobnoustrojów:

*liczenie drobnoustrojów w komorach(komora Thoma)

*liczenie drobnoustrojów na preparatach barwionych

*liczenie drobnoustrojów na filtrze membranowym.

Metody pośredniego liczenia drobnoustrojów:

*optyczna

*enzymatyczna

*płytkowa rozcieńczeń Kocha

*filtracyjna

*wskaźnikowa

Metoda płytkowa rozcieńczeń Kocha-sporządzenie serii kolejnych rozcieńczeń badanego materiału, a następnie na przeniesieniu ich na odpowiednie podłoża. Ilość rozcieńczeń zależy od spodziewanej ilości drobnoustrojów w badanym materiale, natomiast rodzaj podłóż zależy od rodzaju izolowanych drobnoustrojów.

Proteoliza-rozkład białek.

Przechowywanie drobnoustrojów:

*w chłodni(temperatura 1-4^oC)

*w zamrażarkach

*w postaci zliofilizowanej

Minimum cukrowe- odpowiednia ilość cukru umożliwiająca wytworzenie kwasu mlekowego w ilości pozwalającej na obniżenie pH zakiszonego materiału do wartości 4,2.

Bakterie symbiotyczne(bakterie brodawkowe)-bakterie glebowe żyjące w symbiozie z roślinami motylkowymi.

Bakterie gram dodatnie-zatrzymują barwnik podstawowy(fiolet) po utrwaleniu go płynem Lugola, nie odbarwiają się pod wpływem alko.Barwią się na fioletowo(laseczki, formy kuliste)

Bakterie gram ujemne-nie zatrzymują barwnika podstawowego(fiolet)-jód odbarwia się pod wpływem alko.i przyjmuje barwnik kontrastowy.Barwią się na różowo(pałeczki)

Barwienie negatywne-barwnik gruboziarnisty nie wnika do wnętrza komórki bakteryjnej, zabarwiając tło. Służy do obserwacji bakterii nie wchłaniających uniwersalnych barwników mikrobiologicznych.

*bakterie gram dodatnie-wykazują zjawisko atrakcji barwnika-asocjacja cząsteczek barwnika na pow.niezabarwionej komórki

*bakterie gram ujemne-nie wykazuje zjawiska atrakcji barwnika, tło preparatu jest równomiernie wybarwione.

Typ urzęsienia bakterii:

*monotrichalne jednorzęse

*lofotrichalne czuborzęse

*amfitrichalne dwurzęse

*peritrichalne okołorzęse

*bakterie nieurzęsione-atrichalne

Promieniowce-bakterie gram dodatnie o różnych cechach morfologiczno/fizjologiczno-biochemicznych, o składzie nukleotydowym G+C w DNA. Są ogniwem pośrednim pomiędzy bakteriami właściwymi a grzybami.(nocardia, actinomyces sp, streptomyces sp)

Cechy upodabniające promieniowce do bakterii/grzybów:

*org.prokariotyczne/wytwarzają pseudogrzybnię, rozmnażanie.

Cechy fizjologiczne promieniowców:

*różnorodność procesów rozmnażania

*w większości tlenowce

*większość to saprofity

*org.jednokomórkowe, komórki mają postać rozgałęzionej strzępki

Antybiotyk-substancja chemiczna pochodzenia biologicznego, która wybiórczo działa zabójczo lub statycznie na drobnoustroje w niskich stężeniach-oligodynamicznie.

Promieniowce produkujące antybiotyk:

*stremptomyces griseus-streptomycyna/ erythreus-erytromecyna/ noursei-nystatyna

Fermentacja-proces beztlenowy, w którym energia wyzwolona jest w wyniku przenoszenia elektronów w reakcjach oksydoredukcyjnych, a ostatecznymi akceptorami wodorów są różne związki org.

Wykorzystywanie bakterii mlekowych:

*przemysł mleczarski(ukwaszanie śmietanki spożywczej, dojrzewanie serów podpuszczkowych, ukwaszanie mleka, produkcja mlecznych napojów)

*przemysł warzywny-kiszenie ogórków, kapusty

*przemysł mięsny-dojrzewanie surowych wędlin

*przemysł piekarniczy-zakwasy chlebowe

*przemysł paszowy-produkcja kiszonek

Cechy rodziny Lactobacillaceae:

*gram dodatnie laseczki

*nie wytwarzają przetrwalników

*są nieurzęsione

*względne beztlenowce

*nie wytwarzają katalazy

Bakterie w mleku:

*lactococcus lactis

*leuconostoc mesenteroides

*lactococcus lactis

Bakterie w jogurcie:

*lactobacillus Delbruck

*streptococcus salivarius

Bakterie w kefirze:

*leuconostoc sp

*lactobacillus

Mikroflora fermentowanych produktów pochodzenia roślinnego:

*lactobacillus plantarum/ brevis/ lactis

*lactococcus lactis

Oospora lactis (szkodnik)-rozkłada kwas mlekowy, powoduje odkwaszenie środowiska, umożliwia rozwój szkodników fermentacji mlekowej.

Bakterie masłowe:

*clostridium acetobylium/butyricum/falsineum/pasteuriunum

Zastosowanie bakterii masłowych:

*roszarnictwo lnu, konopii i innych roślin zawierających włókna łykowe.

Do czego służy barwienie metodą Schaeffera-Fultona? -Do barwienia przetrwalników

Aspekt sanitarny-występowanie drobnoustrojów chorobotwórczych

Aspekt higieniczny-zanieczyszczenie wody odchodami.

Cel analizy wody-określenie liczby drobnoustrojów w jednostce obj.wody i określenie wskaźników sanitarnych.

Wskaźniki zanieczyszczenia wód:

*bakterie grupy coli(gram ujemne pałeczki, nie wytwarzają przetrwalników, wględnie beztlenowe)

*bakterie grupy coli typu kałowego(jak wyżej, fermentują laktozę)

*pałeczka okrężnicy(wykorzystuje resztki pokarmowe, syntetyzuje Wit.B i K)

Podłoże płynne LPB-inkubacja w temp.37^oC przez 24-48h. W celu wykluczenia wyników fałszywych , które dają niektóre bakterie gram dodatnie i ujemne należy przeprowadzić badania potwierdzające.:

*metoda fermentacyjna probówkowa(LPB)-w celu potwierdzenia obecności bakterii grupy coli z wszystkich dodatnich i wątpliwych hodowli badania wstępnego. Mają na celu wykluczenie tzw wyników dodatnich fałszywych.

*metoda rozsiewu powierzchniowego-za pomocą wyjałowionej ezy rozprowadza się mała ilość mat.na podłożu Endo. Inkubacja w temp.37^oC przez 24h. Bakterie te są czerwone.

Określenie miana drobnoustrojów-najniejsza ilość badanego produktu w której stwierdza się obecność badanych mikroorg.

*miano coli-najmniejsza obj.badanej wody lub ścieków wyrażona w cm³, w której stwierdza się obecność bakterii coli.

Oznaczanie ogólnej liczby jednostek tworzących kolonie:

L=∑ xy/n

L-liczba mikroorg w 1g

x-średnia liczebność kolonii

y-rozcieńczenie

n-ilość odczytów

Alternaria - Klasa: Phycomycetes – pleśniaki, glonowce (grzybnia o strzępkach jednokomórkowych, przeważnie nie podzielona przegrodami poprzecznymi, zarodnie z zarodnikami).
Bakterie masłowe:
•  Clostridium acetobutylicum
• Clostridium butyricum
• Clostridium falsineum
• Clostridium pasteurianum

Systematyka Fusarium:
Rodzina: Tuberculariaceae
Rodzaj: Fusarium
Fusarium sp.
Bacillus oglądamy w powiększeniu 1000x lub 1250x

Cechy bakterii Clostridium:
- gramdodatnie laseczki
- beztlenowe
- przetrwalnikują
- heterotrofy
- mezofilne