Kierunki zachowań rekreacyjnych - w perspektywie historycznej i współcześnie
Prehistoria – okresy wypoczynku pomiędzy kolejnymi polowaniami,
Początki życia osiadłego i cywilizacji rolniczej – czas wolny, świętowanie wyznaczał rytm pracy gospodarczych; zachowaniem rekreacyjnym było darcie pierza, kiszenie kapusty,
Okres feudalny – klasowy charakter czasu wolnego,
Okres rewolucji przemysłowej – czas wolny jako święto i po wykonaniu obowiązków zawodowych.
Proces humanizacji pracy – w efekcie skracania czasu pracy zwiększa się ilość czasu wolnego kształtowanie systemów gimnastycznych w Europie, powstają ogródki Jordanowskie „sokół”, YMCA i inne.
wiek XX – w wyniku rozwoju cywilizacji rośnie ilość wolnego czasu i osób niezatrudnionych. Efektem tej pracy jest zwiększenie oferty usług rekreacyjnych.
Cechy rekreacji (właściwości) wg. Winiarskiego (1995)
Typ I aktywnościowo-hedonistyczny - aktywność wynika z biologicznej potrzeby ruchu, jest przyjemna i atrakcyjna sama w sobie i nie śluzy realizacji żadnych celów zewnętrznych (ma wartość autoteliczna).
Typ II relaksowo-katarktycznym - rekreacja jest forma ucieczki od codziennych obowiązków i kłopotów, służąc przede wszystkim wypoczynkowi oraz rozładowaniu codziennych stresów i napiec psychicznych.
Typ III zdrowotno-higieniczny: rekreacja fizyczna uprawiana jest w celu poprawy lub utrzymania zdrowia, sprawności fizycznej, sylwetki, urody, dobrego samopoczucia, itp. Dla wartości tych, osoby są gotowe do znacznych wyrzeczeń i systematycznej pracy nad sobą.
Typ IV społeczno-towarzyski - prezentują osoby poszukujące w rekreacji możliwości nawiązywania kontaktow towarzyskich, preferujących grupowe formy spędzania czasu wolnego, potrzebujące do dobrego funkcjonowania obecności innych osób.
Typ V poszukiwacza przygód - uprawianie tych form rekreacji, ktore dostarczają silnych przeżyć, emocji, wrażeń związanych z ryzykiem, hazardem, doznaniami estetycznymi, częsta zmiana i niepewnością, walka z silami natury, przeciwnikiem lub samym sobą i własną słabością.
Typ VI ambicjonalny - stanowią osoby, które w rekreacji poszukują możliwości sprawdzenia sie i dowartościowania, np. przez zwycięstwo w rywalizacji sportowej, perfekcjoniści uprawiający rekreacje często na pokaz celu uzyskania aplauzu sportowego.
Typ VII poznawczo-edukacyjny - dotyczy osób, dla których rekreacja jest okazja do poznania i nauczenia sie czegoś nowego, sposobem samodoskonalenia oraz rozwoju swoich zainteresowań i zamiłowań.
Rodzaje rekreacji
Ruchowa – fizyczna.
Twórcza – kształtująca osobowość i wpływająca na sferę emocjonalną.
Kulturowo-rozrywkowa – gry i zabawy.
Działalność społeczna – dobrowolna działalność na rzecz innych.
Istota aktywnego wypoczynku
zaspokojenie ruchu niezbędnego dla zdrowia
równoważenie dobowego bilansu energetycznego organizmu człowieka
poprawa, utrzymanie i budowanie sprawności i wydolności fizycznej
osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego
Funkcje rekreacji i ich związek z rozwojem osobniczym
kompensacyjna (wyrównawcza),
kreatywna (twórcza),
katartyczna (oczyszczenie, odreagowanie, ucieczka od kłopotów, stresu),
integracyjna (poznawanie nowych ludzi spoza kręgu znajomych),
adaptacyjna (pomoc w przystosowywaniu się do nowych warunków),
stymulacyjna (wspomaganie i pobudzanie rozwoju psychiczno-fizycznego),
korekcyjna (przeciwdziałanie i niwelowanie odchyleń),
emancypacyjna, ekonomiczna, społeczno-ideologiczna, lokalizacyjna.
Związek rekreacji ruchowej i zdrowia (ontogeneza, obciążenie fizyczne, psychiczne, aktywny wypoczynek, elementy stylu życia
Ontogeneza - zespół procesów biologicznych ( morfologicznych, fizjologicznych, motorycznych), psychicznych, społecznych.
Obciążenie fizyczne - układ zewnętrznych sił, działających na ciało lub element konstrukcyjny.
Obciążenie psychiczne - obciążenie człowieka pracą umysłową.
Aktywny wypoczynek - wypoczynek połączony z aktywnością odmienną od tej, która spowodowała zmęczenie. Polega na wykonywaniu wysiłku o umiarkowanej lub małej intensywności z udziałem mięśni, które nie były zaangażowane w wysiłku, będącym przyczyną zmęczenia.
7. Rozumienie terminów: fizyczna fizyczna, aktywność fizyczna, wydolność fizyczna
Sprawność fizyczna - to zdolność całego organizmu człowieka oraz poszczególnych jego układów do wypełnienia właściwych im funkcji, współpracy, stałej koordynacji całego zespołu towarzyszących zmian.
Aktywność fizyczna – dowolna forma ruchu ciała spowodowana mięśniami szkieletowymi, która wpływa na wzrost przemiany podstawowej ponad wydatek energii spoczynkowej – wszystkie zajęcia w czasie wolnym, sporty, praca zawodowa i inne codzienne czynności.
Wydolność fizyczna:
możliwość wykonywania intensywnej pracy przy niewielkich zmianach podczas zmęczenia i szybkim efektownym wypoczynku,
zdolność organizmu do wykonywania maksymalnej pracy fizycznej w warunkach równowagi czynnościowej,
ogólna zdolność do ciężkich długotrwałych wysiłków fizycznych z wykorzystaniem dużych grup mięśniowych.
8. Minimalna dawka aktywności fizycznej
codziennie 10-20min ćwiczeń wytrzymałościowych (80% max. możliwości),
codziennie 10-15tys kroków intensywnego spaceru,
tygodniowo spalać 1200-2000kc,
codziennie 30min ćwiczeń dotyczących wszystkich grup mięśniowych.
9. Potrzeby zaspakajane przez rekreację:
pozytywne emocje i przyjemne wrażenia,
potrzeba prestiżu, uznania, dowartościowania,
potrzeba doskonalenia sie,
wypoczynek i relaks,
zmiana trybu i środowiska życia,
obniżenie samokontroli,
kontakt z natura, ludźmi.
10. Rozwój motoryczny, człowiek i jego związek z aktywnością ruchową w ontogenezie
Motoryczność człowieka:
całokształt ruchowych możliwości człowieka, zarówno w znaczeniu ilościowym jak i jakościowym,
termin ten odnosi sie do wszystkich form dotyczących poruszania sie człowieka na skutek zmian położenia ciała lub jego poszczególnych części.
Motoryczności (składowe):
kryterium ilościowe - zdolność do wykonywania ruchów,
kryterium jakościowe - zdolność do kierowania czynnościami nerwowymi.
Podział zdolności motorycznych:
zdolności kondycyjne - uwarunkowane głownie procesami energetycznymi,
zdolności koordynacyjne - zdeterminowane procesami terowania i regulacji ruchu,
gibkość.
Przejawy motoryczności ruchowej:
RUCHLIWOŚĆ - skłonność człowieka do wyrażenia stanów aktywności w częstych aktach ruchowych lub wrażliwości na bodźce kinestetyczne powodując reakcje ruchowe. Stopień ruchowości człowieka jest cecha indywidualna, najbardziej rozwinięta w młodszym wieku. Oceniana była pięcioma stopniami, od ograniczonej do bujnej.
UZDOLNIENIA RUCHOWE - zespół właściwości, dzięki którym człowiek może łatwo i szybko uczyć sie nowych i nieznanych form ruchu. Poziom ich zależy od takich cech osobowości jak pamięć, wyobraźnia czy inteligencja.
SPRAWNOŚĆ RUCHOWA - jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających sie stron motoryczności człowieka. Osobnik, który umie wszechstronnie władać swoim ciałem i ma duży zakres podstawowych nawyków ruchowych. Przejawia sie także w posiadaniu przez człowieka dużego zasobu umiejętności z rożnych dyscyplin sportu, umiejętności i nawyków o charakterze utylitarnym.
WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA - człowiek, który charakteryzuje sie dużą wydolnością układów wewnętrznych, odpornych na działanie niekorzystnych warunków bytowania, zdolny do wszechstronnego angażowania swoich cech motorycznych.
Istota rozwoju motorycznego:
rozwój ruchowy polega na osiągnięciu kontroli nad ruchami ciała poprzez skoordynowanie czynności ośrodków nerwowych, nerwów i mięsni,
kontrola ta wywodzi sie z rozwoju odruchów i globalnej aktywności, charakterystycznej dla noworodka w chwili urodzenia,
w ciągu czterech lub pięciu lat życia dziecko osiąga kontrole w zakresie tzw. dużej motoryki, która dotyczy wielkich powierzchni ciała używanych na przykład przy chodzeniu, bieganiu, skakaniu, pływaniu,
po piątym roku życia główny kierunek rozwoju obejmuje strefę kontroli bardziej precyzyjnych ruchów angażujących mniejsze grupy mięsni,
prawidłowo rozwijające sie sześcioletnie dziecko osiąga gotowość do tego, by przystosować sie do wymagań szkoły i uczestniczyć w zabawowych czynnościach rówieśników.
Od czego zależy rozwój motoryczny?
I. Od dojrzenia struktur układu nerwowego i mięśniowego:
pierwsze pojawiają sie odruchy, a dopiero później czynności dowolne,
aktywność globalna, występująca zaraz po urodzeniu, przekształca sie stopniowo w proste schematy ruchów dowolnych, stanowiące podłoże dla rozwoju sprawności,
dopóki układ mięśniowy dziecka nie osiagnie odpowiedniego stopnia dojrzałości, dopóty nie będzie ono mogło opanować sprawności ruchowych,
dojrzałość m.in. jest podstawa koordynacji czynności dowolnych.
II. Opanowanie przez dziecko sprawności ruchowej wymaga pewnej dojrzałości. Dopóki układ nerwowy i mięśnie nie są dobrze rozwinięte, bezskuteczne są próby wyuczenia dziecka sprawności ruchowej:
krepowanie aktywności może powodować opóźnienia rozwojowe!
III. Prawa dotyczące kierunku rozwoju:
Prawo następstwa cefalokaudalnego - rozwoju przebiega wzdłuż ciała, od głowy do stop. Postęp w strukturze i funkcji ujawnia sie najpierw w okolicach głowy, następnie w obrebie tułowia i wreszcie w okolicach kończyn dolnych,
Prawo następstwa proksymodyskalnego - rozwoju postępuje od bliższego do dalszego, a wiec od części ciała znajdujących sie w pobliżu osi centralnej do dalszych zewnętrznych części ciała.
IV. Normy rozwoju ruchowego:
w obrębie różnych stref rozwoju ruchowego występują możliwe do przewidzenia stadia, które stanowią odrębna całość, choć jest również uzależnione od stadium poprzedzającego i ma wpływ na stadium po nim następujące,
rozwój ruchowy przebiega we wczesnym dzieciństwie w sposób możliwy do przewidzenia co pozwala na ustalenie norm opartych na przeciętnym dziecku, w którym występują rożne normy aktywności ruchowej,
normy dotyczące rożnych rodzajów czynności dowolnych tj. siedzenie, stanie, sięganie, chwytanie są użyteczne przy ocenie rozwoju umysłowego do momentu, kiedy można stosować testy inteligencji oparte na zadaniach werbalnych.
V. Tempo rozwoju motorycznego:
rozwój ruchowy w szczegółach rożni się u poszczególnych jednostek. Pewne czynniki przyśpieszają, inne zaś opóźniają tempo rozwoju ruchowego.
11. Osobnicze i poza osobnicze uwarunkowania do rekreacji
Warunki rekreacji - elementy, na które prowadzący wykładu nie ma wpływu, a które wymuszają na nim potrzebę odpowiedniego doboru Śródków wychowawczego czy kształtującego postępowania
Warunki osobnicze:
wiek
płeć
stan zdrowia
poziom sprawności fizycznej
poziom wydolności fizycznej
typ budowy ciała.
Uwarunkowania osobnicze czynniki psychiczne:
osobowość = temperament (zespół dziedziczonych cech osobowości, zdeterminowanych genetycznie i ujawniających sie juz w pierwszym roku życia człowieka ) + inteligencja
typ temperamentu,
poziom inteligencji,
postawa życiowa człowieka,
struktura wartości, potrzeb i zainteresowań.
Czynniki:
dziedziczność
środowisko prenatalne i przyrodnicze życia
środowisko społeczno-kulturowe
doświadczenia życiowe i aktywność
Uwarunkowania pozaosobnicze:
warunki bytu i pracy,
warunki terenowe,
warunki klimatyczne,
obiekty sportowe,
sprzętowe, przybory,
aparatura diagnostyczna,
czas na ćwiczenia,
środowisko społeczne - stały układ jednostek, grup, zbiorowości ludzkich wywołujących aktywności i wypływających na zachowanie
działalność normo- i opiniotwórcze
działalności wychowawcze
działalności socjalizujące
rodzina
szkoła
instytucje wspomagające
grupy rówieśnicze
społeczność miejscowa
środki masowego przekazu
kościół
12. Motywacja a potrzeby podejmowania rekreacji – gotowość uprawiania rekreacji
Potrzeba:
jest stanem napięcia domagającego sie rozładowania,
równowaga organizmu - komfort samopoczucia zależy od zaspokojenia potrzeb.
Klasyfikacja potrzeb:
potrzeby mogą być wrodzone lub nabyte,
podłoże fizjologiczne,
psychiczna,
społeczne.
Motywacja: zespół rożnych motywów, czyli tych czynników, które pobudzają do działania i je ukierunkowują. Wpływa na nasze postawy. Kieruje zaspokajaniu naszych potrzeb, często różnorodnych i nie zawsze w pełni uświadamianych przez człowieka.
13. Preferencje wyboru form rekreacji ruchowej
łatwość uczenia sie - nauczania, opanowywania i organizowania,
możliwość zastosowania w każdym terenie,
elastyczność w stosowaniu reguł i zasad,
dostępność dla wszystkich odbiorców,
wszechstronność czyli pełne oddziaływanie na organizm ludzki i osobowość,
atrakcyjność niosąca ze sobą element nowości, odkrywczości, zawsze pozytywnych emocji.
14. Klasyfikacja i przykłady form rekreacji ruchowej i ich związek z ontogenezą
ze względu na treść zajęć:
gimnastyczne,
rekreacyjne,
gry zespołowe,
rekreacyjne ćwiczenia treningowe,
wschodnie systemy samodoskonalenia,
sporty wodne,
sporty zimowe,
ćwiczenia profilaktyczno-usprawniające,
inne.
ze względu na intensywność (wyznaczane przez tętno):
rekreacyjne,
średnio intensywne,
intensywne.
ze względu na stopień trudności:
łatwe,
średnio trudne,
trudne.
ze względu na porę roku:
letnie,
zimowe,
całoroczne.
ze względu na miejsce realizacji:
plenerowe,
pod dachem,
boiskowe.
ze względu na dominujący typ kontaktów społecznych,
ze względu na charakter formy rekreacji realizowanej w grupie.
Wnioski:
znajomość klasyfikacji rekreacyjnych form dostarcz informacji o ich zróżnicowaniu oraz możliwości wykorzystania w rożnych warunkach.
stanowi podstawę programowania działań rekreacyjnych.
15. Środki rekreacji klasyfikacja, ontogeneza, przykłady, preferencje wyboru
Środki dydaktyczne to obiekty, urządzenia, przybory oraz pomoce naukowe świadomie wykorzystywane do osiągnięcia celów rekreacji.
Środki rekreacji ruchowej – zespół ćwiczeń, procedur i czynności człowieka oddziałująca na organizm człowieka w zależności od potrzeb z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań i w określonych celach. (wszystko co ułatwia i umożliwia działanie)
Środki prozdrowotnej rekreacji ruchowej (fitness) – wszelkie działania prowadzące do uzyskania i utrzymania znakomitej kondycji psychofizycznej.
Podział środków rekreacji:
Ćwiczenia fizyczne:
kształtujące zdolności motoryczne:
aerobic
Formy: callanetics, stretching, body ball, elementy tańca, aerobic w wodzie
ćwiczenia aerobowe
Formy: ruchome bieżnie, urządzenia imitujące wiosła,
ćwiczenia siłowe
spinning – ćwiczenia na rowerach stacjonarnych ( czas trwania ok. 45 minut, muzyka, zmiana tempa ćwiczenia i pozycji na rowerze, efekty: 500-800 kcal/godz., utrata wagi wzmocnienie mm)
jogilates (ćwiczenia gimnastyczne plus elementy hatha – joga, małe obciążenie fizyczne sprzyjające osiąganiu równowagi umysłu, psychiki ciała i ducha. Ćwiczenia statyczne, często bardzo trudne, sprzyjają medytacji, uczą prawidłowego oddychania, wpływają na relaks, usuwają skutki zmęczenia.
Urządzenia i sprzęt umożliwiające ruchowe zajęcia rekreacyjne (teren, sala, rower, kajak)
Przybór a sprzęt: sprzęt wykorzystujemy w celu do tego przeznaczonym, natomiast przybór w dowolnej czynności, np. narty do zjeżdżania na stoku – sprzęt, narty jako wiosło - przybór
Elementy podnoszące atrakcyjność zajęć rekreacyjnych (krajobraz, muzyka, przybory)
Elementy wzmacniające efektywność zajęć rekreacyjnych (sauna, masaż)
16. Metody rekreacji (klasyfikacja, funkcje, ontogeneza, przykłady)
dydaktycznych
wychowawczych
sprawnościowych
zdrowotnych
Funkcje, cele metod rekreacji:
Doskonalenie funkcjonowania podstawowych układów organizmu (budowa kondycji i sprawności organizmu)
Uczenie i nauczanie nowych form rekreacji
Utrwalanie i doskonalenie nabytych umiejętności
Kontrola i ocena stopnia opanowania umiejętności i poziomu sprawności.
Klasyfikacja metod rekreacji:
Metody realizacji czynności (wpływ na organizm, doskonalenia wydolności prozdrowotnej)
Metody nauczania – uczenia się czynności ruchowych (oddziaływanie i przetwarzanie informacji)
17. Formy dydaktyczne (klasyfikacja, funkcje, ontogeneza, przykłady)
Formy prowadzenia zajęć rekreacyjnych:
forma ścisła:
w ściśle określony sposób wykonania ćwiczenia co do rodzaju, charakteru amplitudy ruchu, ilości powtórzeń,
w celu dokładnego opisu ćwiczenia niezbędne jest określenie elementów składowych i pełnej charakterystyki tych elementów,
polecenie ćwiczenia powinno zawierać treść i rytmiczność ćwiczenia, sygnał do rozpoczęcia, utrzymania tempa i moment zakończenia.
forma zabawowa właściwa:
polega na prowadzeniu zajęć poprzez gry i zabawy ruchowe dobrane wg odpowiednich zasad,
w zależności od celu zajęć stosować można np. zwaby ze śpiewem, zabawy bieżne, skoczne, rzutne, itp.
forma zabawowa naśladowcza:
Jest to sposób prowadzenia zajęć, które polega na naśladowaniu ruchów zwierząt, roślin, pracy dorosłych. Ćwiczenia te zwiększają wyobraźnie i pozwalają na dużą precyzje ćwiczeń.
forma zabawowa opowieści ruchowej:
Polega na naśladowaniu ruchami czynności występujących w opowiadaniu.
Forma improwizacji ruchowej - forma ta wyzwala poprzez swój kreatywny charakter poparty często użyciem przyborów, inwencja twórca, przeżycia, sprzyja samorealizacji. Muzyka jest środkiem stymulującym, mobilizującym do pełniejszego wyrażania emocji.
Forma zadaniowa - czyli bezpośredniej celowości ruchu - polega na realizacji konkretnych zadań ruchowych wymuszanych często przez instruktora., poprzez tworzenie specjalnych warunków w realizacji danego zadania. Zastosowanie przyboru lub przyrządu jest pomocne w osiągnięciu bezpośredniego celu.
18. Metody wychowawcze i ich związek z aktywnością rekreacyjną
Metody wychowywania do rekreacji - to specyficzne sposoby postępowania w procesie interakcji wychowawczej, które zachodzą pomiędzy nauczycielem - instruktorem a wychowankiem - uczestnikiem zajęć ruchowych.
Cele i zadania metod wychowani w rekreacji:
Wywołanie korzystnych zmian w osobowości oraz postawie ćwiczącego warunkujących efektywność wychowania poprzez i dla rekreacji fizycznej.
Jak służyć organizacji celu?
Wychowawczo-społeczne:
M. wpływu osobistego - wzory zachowań, persfazja, apro-dezaprobata, sugestia
M. wpływu sytuacyjnego - Wywołują zmiany w zachowaniu - odwołanie do doświadczeń, nagradzanie, karanie, instruowanie, wzory zachowań
M. wpływu społecznego - nawiązywanie kontaktów, wzajemne oddziaływanie
M. kierowania samowychowaniem - pomoc w konstruowaniu celów, technik kontroli i samokontroli, cel: świadoma gotowość do rekreacji.
Oczekiwania uczestników zajęć:
nauka i uczenie sie konkretnych czynności ruchowych
emocjonalne wyżycie sie
doskonalenie sprawności
poprawa i utrzymanie zdrowia
nawiązanie znajomości, kontaktów
sposób na nudę.
19. Zasady dydaktyczne i ich związek z aktywnością rekreacyjną
Zasada motywacji - kształtowanie osobowości, opanowanie wiedzy i rekreacji, sposobów rekreacyjnego działania, które są skuteczniejsze im silniejsze powody skłaniają do działania.
Zasada aktywności - im większe zaangażowanie własne, im większe zróżnicowanie form aktywności, im większa zgodność z celem rekreacyjnym tym większa skuteczność.
Zasada praktyczności - samodzielne dochodzenie jednostki przez praktyczne działanie do poznania a tym samym skutecznym weryfikowaniu zachowań rekreacyjnych.
Zasada trwałości - umiejętność wiązania nowych treści z poprzednimi doświadczeniami.
Zasada indywidualizacji - dostosowania wszystkich propozycji programowych do indywidualnych możliwości uczestników i potrzeb człowieka uwzględniając strukturę jego osobowości.
Zasada receptywności - kształtowanie postawy, skutecznego opanowanie wiedzy, przystępnych sposobów rekreacyjnego działania.
Zasada systematyczności - Zajęcia powinny być prowadzone w sposób logiczny, z prawami biologicznego osobowościowego rozwoju człowieka. Od zajęć łatwych do trudnych, od znanych do nieznanych, od prostych do złożonych. Prowadzenie zajęć powinno odbywać sie w cyklach tematycznych.
Zasada zdrowotności - wszystkie rodzaje ćwiczeń służą pomnażaniu zdrowia i harmonijnego rozwoju org.
20. Kompetencje pracownika usług rekreacyjno – turystycznych
Intelektualne:
wiedza o zawodzie i czynnościach zawodowych
wiedza o człowieku – podmiocie oddziaływania
wiedza o środowisku pracy i jego funkcjonowaniu
Emocjonalne:
stosunek emocjonalny do wykonywanego zawodu
identyfikacja z zawodem (wyobrażenia zgodne z rzeczywistością
poczucie satysfakcji
Kompetencje pracownika rekreacji/ motywacyjno- działaniowy:
pozytywna i trwała motywacja
umiejętności wykonania czynności związanych z odgrywanymi rolami
Predyspozycje osobowościowe decydują o efektywności jego pracy:
predyspozycje organizatorskie
kierownicze
partnerskie
przewodnika i doradcy
predyspozycje przywódcze
do współpracy
Cechy osobowości przydatne w zawodzie, w zależności od pełnionej funkcji:
gotowość do nawiązywania kontaktów
naturalna sympatia i przyjazny stosunek do ludzi
entuzjazm w działaniu
samodzielność
zdolności sugestywne
zaradność życiowa
wrażliwość uczuciowa i intelektualna
odwaga w podejmowaniu uzasadnionego ryzyka
zdolność stosowania posiadanej wiedzy
21. Przykłady imprez rekreacyjnych w zależności od potrzeb i możliwości uczestników
Imprezy rekreacyjne - Najbardziej charakterystyczny i podstawowy sposób upowszechniania rekreacji ruchowej. Forma spotkania uczestników, jednorazowego lub mającego cykliczny charakter, wypełnionymi treściami programowymi z zakresu sportu, rekreacji, turystyki, zabaw ruchowych a także kulturalnej rozrywki.
O popularności imprezy rekreacyjnej decyduje: atrakcyjność programowa i dostępność np. festyny z okazji świat, rocznic, połączone z programem kulturalnym, rozrywkowym.
Kryteria podziału imprez rekreacyjnych:
a) Miejsce realizacji imprezy:
plenerowe: boiska, miejskie tereny zielone, itp.
w pomieszczeniach zamkniętych (pod dachem).
b) Czas trwania:
jednodniowe (festyny, turnieje)
wielodniowe (np. spartakiady)
c) Cykliczność:
jednorazowe
okazjonalne
powtarzane (powiązane z tradycja imprezy oraz programem rekreacji w danym środowisku)
d) Charakter uczestnictwa:
otwarte:
dostępne dla wszystkich, pod warunkiem uprzedniego zgłoszenia
spontaniczny udział bez wcześniejszych zgłoszeń
zamknięte - organizowane dla określonej grupy ludzi
e) Zakres treści programowych:
jednodyscyplinowe
wielodyscyplinowe
Formy organizacyjne imprezy:
a) Festyny:
imprezy wielodyscyplinarne, ogólnodostępne, w których dominuje element rozrywki i zabawy. Występują jako imprezy główne z szeregiem imprez towarzyszących, mogą również Stanowic imprezę towarzysząca.
w skład programu wchodzą tradycyjne treści o średniej skali trudności, najczęściej związane ze specyfika danego środowiska lokalnego ( osiedla, zakładu pracy, szkoły) lub ośrodka wczasowego. Ze względu na treści festyn rekreacyjny może obejmować konkurencje indywidualne, rodzinne zespołowe lub mieszane.
Cel: rozrywkowy, integracyjny.
b) Spartakiady:
program składa sie z wielu konkurencji rekreacyjnych rozgrywanych w trakcie jednorazowych spotkań po przeprowadzonych eliminacjach.
dostępne dla osób o wyższej sprawności fizycznej lub przygotowanych do tego rodzaju rywalizacji. program dostosowany do potrzeb środowiska i obejmuje znane i lubiane formy aktywności. mogą być to rozgrywki o charakterze indywidualnym lub zespołowym.
spartakiadę można przeprowadzić w każdym środowisku 9osiedlowym, szkolnym, w zakładach pracy, na wczasach).
c) Turnieje:
imprezy organizowane dla urozmaicenia zajęć stałych zespołów ćwiczebnych oraz usportowienia programu rekreacji organizowane najczęściej w grach zespolowych, tenisie, warcabach, ringo, kwadrant.
rozgrywane w jednej konkurencji, uwzględnia sie podział na płeć, wiek, umiejętności.
charakterystyczny krotki czas trwania i szybkie ogłoszenie wyników.
d) Ligi rekreacyjne:
system zbliżony do rozgrywek o sportowym charakterze, z możliwością interpretacji i zmian przepisów.
cecha charakterystyczna jest długi czas trwania rozgrywek szczegółowo oparty o terminarz spotkań.
zwykle w turniejach biorą udział osoby systematycznie uprawiające określona formę aktywności ruchowej.
e) Konkursy:
imprezy o charakterze artystycznym, rozrywkowym i sportowym dające droga eliminacji możliwość wyłonienia najlepszych uczestników.
konkursy są często organizowane w ramach dużych festynów
Cechy imprez rekreacyjnych:
masowość
dostępność
elastyczność
atrakcyjność
itd.
Realizacyjne:
popularyzatorskie
wychowawcze
poznawcze
zabawowe
wypoczynkowe
zdrowotne
22. Podstawy – zadania i obowiązki organizatorów imprez rekreacyjnych
Wskazówki metodyczne dotyczące organizacji imprez zwłaszcza w formie festynu:
dostępność (możliwości, umiejętności, poziom dla wszystkich)
urozmaicony program, dla każdego cos miłego, dzieci, kobiet, mężczyzn, rodzin; wieloboje, konieczność wykorzystania kart startowych
atrakcyjne wykorzystanie sprzętu rekreacyjnego i sportowego, i nietypowego.
imprezy dostosowane również dla osób nie posiadających stroju sportowego
wszechstronne oddziaływanie ruchem
w ramach przeprowadzonych konkursów możliwość porównania osiągniętych wyników z Tabelami np. Karty sprawności fizycznej.
Etapy organizacji imprezy:
Przygotowania - określenie celu, badanie warunków działania, planowanie, przygotowanie warunków działania, w tym organizowanie
Realizacji - operacje wykonawcze, kontrola bieżąca, pokonywanie nieprzewidzianych trudności
Zakończenia i rozliczenia imprezy - ocena końcowego wyniku, ocena przebiegu działania, wnioski na przyszłość.
Etap I - przygotowanie imprezy
Zebranie zespołu organizatorów - pomyśl na imprezę.
Podział obowiązków z wyznaczeniem odpowiedzialnych za konkretne zadania. ( Ilość i wielkość prac oraz kompetencji uzależniona jest od rodzaju i wielkości imprezy, liczby uczestników, systemy rozgrywek, bazy, sprzętu, śródków technicznych).
Zadania przygotowawcze:
określenie celu, terminu, miejsca i treści imprezy
nawiązanie kontaktu z przedstawicielami władz lokalnych w miejscu, w którym zostanie przeprowadzona impreza, przedstawienie koncepcji imprezy oraz propozycji dotyczących spodziewanej pomocy
opracowanie regulaminu imprezy
skonstruowanie szczegółowego programu minutowego
przygotowanie scenariusza otwarcia przebiegu i zamknięcia imprezy
zaprojektowanie preliminarza finansowego
promocja imprezy - proszenia, komunikaty w środkach masowego przekazu, plakaty
przygotowanie dekoracji miejsca imprezy
uzyskanie wsparcia finansowego sponsorów
gromadzenie nagród i upominków dla uczestników
Schemat organizacji imprez rekreacyjnych:
regulamin i program imprezy
scenariusz
preliminarz
Regulamin i program festynu rekreacyjnego:
cel imprezy
organizatorzy
termin i miejsce
program festynu
zasady współzawodnictwa
zakończenie imprezy
Skład komitetu organizacyjnego - faza realizacji:
Komisja techniczno-sportowa
Komisja gospodarczo-finansowa
Komisja marketingowo-informacyjna
Etap II - Faza realizacji:
Sprawne i skuteczne przeprowadzanie imprezy
Spiker (z. informacyjne, prezentacyjne, wychowawcze)
Etap III - Faza końcowa:
przekazanie informacji o przeprowadzonej imprezie
rozliczenie finansowe
rozwiązanie komitetu organizacyjnego i komisji specjalistycznych
zdeponowanie dokumentacji "poimprezowej" w odpowiedniej instytucji.