LABORATORIUM OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
Data 01.03.2012
Temat: Maszyny i oprzyrządowanie do procesów obróbki plastycznej.

Tłoczenie – proces, podczas którego następuje przekształcenie płaskiego półwyrobu w wytłoczkę o powierzchni nierozwijalnej. Narzędziem w procesie wytłaczania jest tłocznik. Składa się on głównie ze stempla, matrycy i dociskacza, zabezpieczającego brzeg blachy przed pofałdowaniem pod działaniem obwodowych naprężeń ściskających.

Siła wytłaczania: P=kπd₁gR_m,d₁ – średnica wytłoczki (mierzona pośrodku grubości ścianek); g – początkowa grubość blachy; R_m – wytrzymałość na rozciąganie; k - współczynnik zależny od m₁ (współczynnnika wytłaczania)

Stempel – część wywierająca nacisk na obrabiany przedmiot, odkształcając go plastycznie.
Matryca – jest to wgłębiona forma w której następuje tłoczenie.
Dociskacz – pierścień dociskający blachę obrabianą do powierzchni pierścienia ciągowego z siłą docisku F_d. Dociskacz stosujemy tylko jeśli to jest konieczne, ponieważ jego zastosowanie powoduje pojawienie się dodatkowych oporów związanych z siłami tarcia. Zastosowanie:

• kiedy chcemy uzyskać wytłaczkę z kołnieżem

• kiedy zależy nam na stałej grubości ścian

• zależne od materiału

• zależne od średnicy materiału i względnej grubość: $\frac{g}{D} 100$ ≤ 5(1-m₁)

• $\frac{g}{d_{1}}$ < 0,02

Przetłaczanie – proces obróbki plastycznej, polegający na zwiększeniu wysokości wytłoczki kosztem zmniejszenia jej średnicy, przy czym grubość ścianki pomniejsza się.

Wyciganie – proces obróbki plastycznej, polegający na zwiększeniu wysokości wytłoczki kosztem grubości ścianki, przy czym średnica jest stała.

	przetłaczanie	wyciąganie
Dz	↘	↘
Dw	↘	const
gsc	const	↘
gdna	const	const
h	↗	↗

Rodzaje pras – tłoczenie przeprowadza na prasach mechanicznych lub hydraulicznych. Mechaniczne stosujemy jednak tylko gdy średnica wytłoczki jest znaczco większa od wysokości.

Wady w procesie tłoczenia i ich przyczyny:

• fałdowanie - spowodowane brakiem docisku lub zbyt małym dociskiem

• nierówność krawędzi - zależy od kierunku walcowania blachy

• pęknięcie

  • obwodowe - gdy zastosowany docisk jest za duży (przekroczenie R_m)

  • wzdłużne - gdy występuje nadmierne umocnienie wynikające z tego, że blacha jest bardzo głęboko tłoczna (by temu zapobiegać należy stosować wyżarzanie zmiękczające po każdej operacji)

Wnioski:

• Im większy promień zaokrąglenia tym siła maksymalna jest większa, należy pamiętać o odpowiednim dobieraniu parametrów siłowych, gdyż zły wybór doprowadzi do tego, że produkt będzie miał pęknięcia i odkształcenia.

• Przy użyciu smaru siła maksymalna w procesie zmniejsza się.

• Ważne jest równomierne rozprowadzenie smaru na powierzchni.

• Ważnym elementem jest centralne umieszczenie krążka w matrycy.

• Aby otrzymać naczynie o wysokich, cienkich ściankach należy zastosować dociskacz.

Tabelka z wymiarami narzędzi do wytłaczania, przetłaczania I i przetłaczania II:

	wytłaczanie	przetłaczanie I	przetłaczanie II
średnica stempla (mm)	40	31,5	25
promień zaokrąglenia stempla (mm)	4	3	1,6
promień zaokrąglenia matrycy (mm)	5	4	2,5
średnica matrycy (mm)	42,2	33,4	27,4
maksymalna wysokość wytłoczki (mm)	21,75	31	43
minimalna wysokość wytłoczki (mm)	18,53	27,2	38,8

Schemat tłoczenia Rysunek wytłoczki

Szkic naszej wytłoczki: