9 Krajoznawstwo (16.04.2011 r.)
Ochrona przyrody to pojecie bardzo niejednorodne obejmuje zarówno ochrone funkcjonowania krajobrazu miejsc zachodzenia spontanicznych procesow ekologicznych jak i ochrone resztek ekosystemow pierwotnych a także miejsc zycia wszystkich gatunkow ochrona przyrody odnosi się wiec zarówno do ochrony calych ekosystemow ekologicznych jak i określonych osobnikow lub grup osobnikow np. pojedyncze drzewa i aleje poczatki ochrony pryrody to motywacje religijne a wiec oddawanie czci świętym drzewom i skalom które były jak by pierwowzorami pomnikow przyrody najstarszym zrudlem pierwszych norm stanowionych z zakresu ochrony przyrody glownie lasow zwierzyny i ryb sa statuty Kazimierza wielkiego z roku 1347 w statutach tych zostaly określone miedzy innymi kary za wyrab debow i innych drzew w cudzym lesie lub gaju za wyrab drzew owocowych i bartnych normy te traktowac jednak należy glownie jako ochrone mienia i tylko w tym znaczeniu można je odnosic do ochrony dobr przyrody pojecie pomnik przyrody wprowadzil do swiatowego nazewnictwa przyrodniczego niemiecki uczony Aleksander von Humboldt żyjący w latach 1769 - 1859 profesor uniwersytetu berlińskiego ten wybitny przyrodnik i geograf mianem tym określił wiekowe potężne drzewa jakie napotkal w podrozy naukowej odbytej w latach 1799 - 1804 o rozległych obszarach ameryki poludniowej glownie Wenezueli wspolczesna wykladnia pojecia pomnik przyrody do miana tego kreuje również i inne twory natury w naszych warunkach mowi o tym ustawa z dnia 16 pazdziernika 1991 roku o ochronie przyrody która pomnikami okresla pojedyncze twory przyrody żywej i nie ożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej kulturowej historyczno pamiątkowej i krajobrazowej poza sędziwymi i okazalymi drzewami lub krzewami ustawa otacza także ochrona zrudla wodospady skalki jary glazy narzutowe i jaskinie uznanie za pomnik przyrody nastepuje w drodze rozporządzenia wojewody lub w przypadku podjecia przez rade gminy stosownej uchwaly
Pominiki przyrody rozsiane po calym kraju sa waznym ogniwem funkcjonującym w Polsce systemie ochrony przyrody i pozostaja jedna z jego form otoczonych szczegolna troska nadzór nad nimi sprawuja wojewódzcy konserwatorzy przyrody wśród wtopionych w ojczysty krajobraz pomnikow przyrody najliczniej reprezentowane sa pojedyncze drzewa licza one lacznie ponad 27 tys okazow z których najwięcej bo ponad 3 200 posiadaja województwa mazowieckie i lodzkie w kraju jest ponad 4,8 tys grup drzew zas głazów narzutowych ponad 1 100 natomiast zabytkowe aleje licza ponad 800 obiektow W Polsce jest ponad 37 tys pomnikow przyrody