Objawy podmiotowe: ból głowy, nudności i wymioty niezależnie od posiłków, gorączka, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe: akustyczne, świetlne (światłowstręt), dotykowe (przeczulica skóry)
Objawy przedmiotowe:
- Sztywność karku: podczas pochylania głowy ku przodowi następuje opór ograniczający zginanie szyi. Miarą stopnia sztywności karku jest odległość między podbródkiem a mostkiem określana liczbą palców (cm), jakiej nie można pokonać biernym przyginaniem głowy. Krańcowym wyrazem sztywności karku jest odgięcie głowy ku tyłowi w pozycji leżącej (opistotonus)
Wykonanie: najpierw należy delikatnie poruszać głową pacjenta na boki, probując wyczuć opór zwiększonego napięcia mieśni karku. Następnie jedną rękę kładzie się na przedniej powierzchni klatki piersiowej pacjenta, a drugą, przyłożoną w okolicy potylicznej głowy, próbuje zgiąć głowę pacjenta do przodu (zblizyć jego głowę do klatki piersiowej), przytrzymując klatkę piersiową w poziomie. Sztywność karku objawia się odruchowym zwiększeniem napięcia mięśni karku i wyczuwalnym oporem podczas tych manewrów, uniemożliwiającym zgięcie głowy do przodu lub obrót na boki. Nasilenie sztywności karku można wyrazić liczbą poprzecznie ulożonych palców badającego pomiędzy mostkiem a brodą pacjenta.
- Objaw Brudzińskiego karkowy: Przy biernym pochylaniu głowy do przodu występuje ból karku i odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych, niekiedy ze zgięciem kończyn górnych w stawach łokciowych - badanie wykonuje się podczas badania próby sztywności karku
- Objaw Brudzińskiego łonowy: W pozycji leżącej na wznak ucisk powyżej spojenia łonowego wywołuje zięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych, niekiedy z ich odwiedzeniem
- Objaw Kerniga górny: Bierne pochylenie tułowia ku przodowi w pozycji leżącej na wznak wywołuje zgięcie kończyn w stawach biodrowych i kolanowych.
- Objaw Kerniga dolny: Po zgięciu kończyny dolnej w stawie biodrowym i kolanowym pod kątem prostym przez badającego następowy wyprost kończyny jest uniemożliwiony bolesnym (propedeutyka pediatrii??) skurczem mięśni zginaczy goleni. Objaw Kerniga jest obustronny i niebolesny (?? szczeklik tak mówi) - w odróżnieniu od rozciągowego, bólowego objawu Laseque'a w rwie kulszoewej.
- Objaw Flataua (karkowo-źreniczny, karkowo-midriatyczny): Polega na rozszerzeniu źrenic podczas biernego pochylania głowy.
- Objaw Flataua (erekcyjny): Kilkakrotne pochylenie tułowia ku przodowi wywołuje wzwód prącia. Najczęściej w gruźliczym ZOMR.
- Objaw Amossa (objaw "trójnoga"): Chory podczas próby zmiany pozycji z leżącej na siedzącą opiera się na wyprostowanych, szeroko rozstawionych do boków i ku tułowi kończynach górnych.
- Objaw Hermana: Badanie przeprowadza się u pacjenta leżącego poziomo na plecach z odsłoniętymi kończynami dolnymi. Podczas próby badania sztywności karku i zbliżenia brody do klatki piersiowej dochodzi do odruchowego zgięcia grzbietowego palucha (objaw karkowo-paluchowy). Uważa się, że objaw ten występuje częściej w gruźliczym ZOMR.