ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Z DNIA 1 WRZEŚNIA 2000 ROKU W SPRAWIE PLACÓWEK OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH (Dz. U. Nr 80, poz. 900).


1. Typy placówek opiekuńczo-wychowawczych (ze względu na specyfikę działań):
A/ Placówki wsparcia dziennego:
działa w najbliższymœ środowisku lokalnym dziecka
œ wspiera rodzinę w sprawowaniu jej podstawowych funkcji
zapewnia pomocœ rodzinie i dzieciom (zagrożonym)
współpracuje ze szkołą, ośrodkiem pomocyœ społecznej itp. w rozwiązywaniu problemów
zapewnia pomoc w kryzysachœ szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych, osobistych,
zajęciaœ socjoterapeutyczne, zajęcia korekcyjne, kompensacyjne i logopedyczne,
œ indywidualne programy korekcyjne,
pomoc w nauce,œ
pomoc socjalną,œ dożywianie,
organizację czasu wolnego, rozwój zainteresowań, organizacjęœ zabaw i zajęć sportowych,
stałą pracę z rodziną dziecka,œ
stałąœ współpracę, przede wszystkim z ośrodkiem pomocy społecznej, szkołą oraz sądem.
B/ Placówki interwencyjne:
œ zapewniają doraźną całodobową opiekę
zapewniają kształcenie dostosowane doœ wieku i możliwości
zapewniają opiekę i wychowanieœ
przygotowująœ diagnozę stanu psychofizycznego i sytuacji życiowej dziecka
ustalająœ wskazania dla dalszej pracy z dzieckiem
zaspokaja indywidualne potrzebyœ edukacyjne dziecka, umożliwia mu wyrównywanie opóźnień szkolnych i kontynuowanie nauki na odpowiednim poziomie.
przyjmowane są dzieci od lat siedmiuœ
C/ Placówki rodzinne:
zapewniają całodobową opiekę i wychowanie w warunkachœ zbliżonych do domu rodzinnego
zapewniają opiekę do czasu powrotu dziecka doœ domu; umieszczenia w placówce, usamodzielnienia
tworzy jedną, wielodzietnąœ rodzinę dla dzieci, które nie mogą być umieszczone w rodzinie zastępczej lub przysposabiającej,
wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające iœ stopniowo usamodzielniające się,
umożliwia wspólne wychowanie i opiekęœ licznemu rodzeństwu,
zapewniaœ dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych.
utrzymujeœ kontakt z ośrodkiem pomocy społecznej i powiatowym centrum pomocy rodzinie.
D/ Palcówki socjalizacyjne:
zapewniają całodobową opiekę iœ wychowanie
dla dzieci całkowicie lub częściowo pozbawionych opiekiœ rodzicielskiej
zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie orazœ zaspokaja jego niezbędne potrzeby,
prowadzi zajęcia socjalizujące,œ korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, resocjalizujące, terapeutyczne rekompensujące brak wychowania w środowisku rodzinnym i przygotowujące do życia społecznego, a dla dzieci niepełnosprawnych - odpowiednią rehabilitację i zajęcia specjalistyczne,
zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanieœ opóźnień rozwojowych i szkolnych.
podejmuje działania w celu powrotuœ dziecka do rodziny, znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnej opiece zastępczej.
E/ Palcówki resocjalizacyjne:
dla dzieciœ niedostosowanych społecznie
zapewnia opiekę i wychowanieœ
zapewniaœ resocjalizację i rewalidację
zapewnia możliwości leczenia uzależnieńœ
œ zapewnia zdobycie kwalifikacji zawodowych
zapewnia kształcenie dzieci naœ poziomie ogólnokształcącym i zawodowym, udział w szczególności w życiu kulturalnym, sportowym, społecznym i wdrażanie do pracy,
przygotowujeœ dzieci do życia w naturalnym środowisku społecznym zgodnie z uznanymi normami oraz do samodzielności.
2. Placówki:
► mogą specjalizować się w opiece nad dziećmi o szczególnych potrzebach
► tworzą odpowiednie formy opieki w środowisku, hostele, rodziny zaprzyjaźnione
► mogą w nich przebywać dzieci niepełnosprawne, jeżeli nie ma przeciwwskazań
► współpracują z rodziną dziecka
► przygotowują dzieci do samodzielnego życia ( w miarę możliwości)
► współpracują z powiatowym centrum pomocy rodzinie
3. Zasady działania placówki-placówka kieruje się:
◊ dobrem dziecka
◊ poszanowaniem praw dziecka
◊ potrzebą wyrównywania deficytów rozwojowych
◊ koniecznością wspierania rozwoju dziecka (kształcenie, zainteresowania, indywidualizacja)
◊ potrzebą działań przygotowujących do samodzielnego życia
◊ poszanowaniem praw rodziców, prawem kontaktu z dzieckiem
◊ potrzebą działań w celu utrzymywania więzi dziecka z rodziną, umożliwienia powrotu do domu
◊ zasady określa regulamin:
opracowuje go dyrektor placówki−
powinien być znany dzieciom− w placówce
4. W skład zespołu wchodzą:
dyrektor lub osoba″ wyznaczona
pedagog″
psycholog″
wychowawca bezpośrednio kierujący″ procesem wychowawczym dziecka
pracownik socjalny″
5. Zadania zespołu:
analiza karty pobytu dziecka›
okresowa ocena sytuacji› dziecka
ocena aktualnej sytuacji rodziny dziecka›
analiza stosowanych› metod pracy z dzieckiem i rodziną
modyfikowanie indywidualnego planu› pracy
ocena zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce›
6. Standard wychowania i opieki:
Placówka zobowiązana jest do:
tworzenia dzieciom¬ warunków fizycznego, psychicznego i poznawczego rozwoju,
poszanowania¬ podmiotowości dziecka, wysłuchiwania jego zdania
zapewnienia poczucia¬ bezpieczeństwa,
dbałości o poszanowanie i podtrzymanie związków¬ emocjonalnych dziecka z rodzicami, rodzeństwem
uczenia nawiązywania więzi¬ uczuciowych oraz związków interpersonalnych,
uczenia poszanowania¬ tradycji, ciągłości kulturowej,
uczenia planowania i organizowania¬ codziennych zajęć
uczenia organizowania czasu wolnego¬
kształtowania u¬ dzieci nawyków i uczenia zachowań prozdrowotnych,
przygotowywania dzieci¬ do podejmowania odpowiedzialności za własne postępowanie oraz uczenia samodzielności w życiu,
wyrównywania deficytów rozwojowych dzieci,¬
¬ uzgadniania istotnych decyzji dotyczących dziecka z jego rodzicami lub opiekunami.
Placówka współpracuje z:
powiatowymi centrami pomocy¬ rodzinie i ośrodkami pomocy społecznej
ośrodkami¬ adopcyjno-opiekuńczymi
szkołami¬
sądami rodzinnymi,¬
kuratorami¬ sądowymi,
organizacjami zajmującymi się pomocą rodzinom¬
parafiami¬ Kościoła Katolickiego i jednostkami organizacyjnymi innych kościołów
7. Standardy usług świadczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych:
Dzieciom w placówkach przysługuje:
wyżywienie dostosowane do ich potrzebœ rozwojowych;
wyposażenie w: odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmiotyœ osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej;
zaopatrzenieœ w: leki, podręczniki i przybory szkolne; miesięcznie określona
podstawoweœ produkty żywnościowe oraz napoje powinny być dostępne w placówce przez całą dobę.
Placówka zapewnia dzieciom:
dostęp do nauki
pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych, oraz w miarę potrzeby przez udział w zajęciach wyrównawczych;
uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych;
opłatę za pobyt w bursie lub internacie
 pokrycie kosztów przejazdu
działalność kulturalną i rekreacyjną, uwzględnia święta i inne dni wynikające z tradycji i obyczajów.
Placówki powinny mieć:
pokoje mieszkalne o powierzchni nie mniej niż 5 m2 wyposażone w:℘ łóżka lub tapczany, szafki i lampki nocne, szafy lub miejsca w szafie na przechowywanie rzeczy osobistych, zabawki,
łazienki z miejscem do prania i℘ suszenia rzeczy osobistych i toalety w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny,
℘ pomieszczenia do wypoczynku wyposażone w stoliki i krzesła, telewizor, gry, zabawki, książki (nie mniej niż jedno pomieszczenie na 10 dzieci),
miejsce℘ do cichej nauki,
kuchnię,℘
jadalnię dla wszystkich dzieci,℘
℘ aneksy kuchenne przeznaczone do zajęć kulinarnych i przyrządzania śniadań i kolacji (nie mniej niż jeden aneks kuchenny na 10 dzieci),
pomieszczenia℘ do zajęć terapeutycznych i sportowych,
pokój do spotkań z osobami℘ odwiedzającymi,
pokój gościnny,℘
gabinet pielęgniarski,℘
pokój℘ dla dzieci chorych,
pomieszczenie do prania i suszenia.℘

Poradnictwo w uświadamiające, ostrzegające i doradzające może w sposób niezaprzeczalny pomóc współczesnej rodzinie we właściwym wypełnianiu zadań opiekuńczo wychowawczych i uniknięciu błędów w wychowaniu dziecka. Może ono mieć charakter wyraźnie specjalistyczny dotyczący określonej sytuacji lub zagrożenia, jak też ogólny obejmujący całościowo dziecko i jego rodzinę. Może być prowadzone w ramach zadań wykonywanych przez określoną instytucję lub poradnię. Rodzice mogą otrzymywać informacje, wskazówki, rady i porady w następujących placówkach:
• Sąd Opiekuńczy i Rodzinny (w sprawach dotyczących Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego);
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych (w sprawach świadczeń przysługujących dziecku z tytułu ubezpieczeń społecznych);
• Rejonowe przychodnie zdrowia (w sprawach zapobiegania i leczenia dzieci);
• Urzędy zatrudnienia i inspektorzy pracy;
• Szkoły (w sprawach wychowania dziecka);
• Związki zawodowe (w sprawach wczasów i niektórych świadczeń socjalnych);
• Poradnie rodzinne;

Funkcje opiekuńczo - wychowawcze szkoła spełnia względem uczniów w następujących
formach:
- Diagnozowanie sytuacji dziecka w rodzinie i środowisku - diagnoza powinna poprzedzać działalność opiekuńczo - wychowawczą, wskazywać, jakie potrzeby dziecka nie są zaspokajane w środowisku jego życia. Jakie ma zainteresowania i zdolności. Ma również pomóc w ustaleniu, jakiej opieki potrzebuje dziecko.
- Ratownictwo indywidualne - spotykamy się z nim w sytuacjach wyjątkowych, gdy dziecko na skutek śmierci rodziców (opiekunów), porzucenia przez nich, pozostaje bez żadnej opieki i wymaga natychmiastowej pomocy. Ratownictwo występuje również w sytuacji zagrożenia życia i w nieszczęśliwych wypadkach. Każdy nauczyciel musi być odpowiednio przygotowany do udzielenia pierwszej pomocy.
- Kompensacja - dotyczy wyrównania braków w rozwoju dziecka i w zaspokajaniu jego potrzeb. Uczeń z wadami postawy powinien brać udział w specjalnych ćwiczeniach korekcyjnych. Braki w nauce nadrabiane są w zespołach wyrównawczych. Można również zastosować kompensację wychowawczą, która polega na korygowaniu niewłaściwie ukształtowanych poglądów i postaw moralnych.
- Profilaktyka - zapobiega wszelkim niekorzystnym odchyleniom w psychofizycznym i społecznym rozwoju dziecka.
- Stymulowanie rozwoju,
- Poradnictwo - ma służyć uczniom przede wszystkim w ich samodzielnej pracy. Uczeń powinien mieć możliwość prowadzenia konsultacji z nauczycielem. Szkoła powinna przyzwyczaić uczniów do korzystania z porad w sytuacjach, kiedy nie potrafią sobie sami poradzić.
- Integracja działalności opiekuńczo - wychowawczej - polega na tym, że tworzy harmonijną całość z całym systemem wychowawczym szkoły. Ma zapewnić ciągłość procesów opiekuńczo - wychowawczych od wczesnego dzieciństwa poprzez przedszkole do coraz wyższych szczebli systemu szkolnego.

---