Placówki opiekuńczo wychowawcze w świetle Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Placówki opiekuńczo-wychowawcze są formą instytucjonalnej pieczy zastępczej.
Są prowadzone przez powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania. Placówka opiekuńczo-wychowawcza powstaje z dniem uzyskania zezwolenia wojewody właściwego ze względu na miejsce prowadzenia tej placówki. Nadzór nad działalnością placówek opiekuńczo-wychowawczych sprawuje wojewoda.
Zadania placówek opiekuńczo-wychowawczych:
1) zapewnianie dziecku całodobowej opieki i wychowania oraz zaspokajanie jego niezbędnych potrzeb
2) realizowanie przygotowanego we współpracy z asystentem rodziny planu pomocy dziecku
3) umożliwianie kontaktu dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi
4) podejmowanie działań w celu powrotu dziecka do rodziny
5) zapewnianie dziecku dostępu do kształcenia
6) obejmowanie dziecko działaniami terapeutycznymi.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza współpracuje, w zakresie wykonywanych zadań, z sądem, powiatowym centrum pomocy rodzinie, rodziną, asystentem rodziny, organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
Praca z dzieckiem w placówce opiekuńczo-wychowawczej jest prowadzona zgodnie z planem pomocy dziecku, sporządzonym i realizowanym przez wychowawcę we współpracy z asystentem rodziny.
Placówką opiekuńczo-wychowawczą kieruje dyrektor.
Rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych:
1) placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego
2) placówka opiekuńczo-wychowawcza typu interwencyjnego
3) placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno-terapeutycznego
4) placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego:
1) wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się
2) umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu
3) współpracuje z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asystentem rodziny.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego otrzymuje środki finansowe na utrzymanie dziecka oraz środki finansowe na bieżące funkcjonowanie placówki.
Środki finansowe na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego przysługują w zryczałtowanej kwocie nie niższej niż 660 zł miesięcznie.
Środki finansowe na utrzymanie dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego przysługują w kwocie nie niższej niż 860 zł miesięcznie.
Kwota ta może zostać zwiększona o wydatki na:
1) dofinansowanie wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w wieku od 6. do 18. roku życia - raz w roku
2) pokrycie:
a) niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka - jednorazowo
b) wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki - jednorazowo lub okresowo.
Przewidziane są też środki finansowe na:
1) utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku, w którym mieści się placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego
2) usługi telekomunikacyjne
3) bieżące naprawy, remonty oraz wyposażenie placówki
4) świadczenia opieki zdrowotnej
5) wyrównywanie opóźnień w nauce.
Zadaniem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego jest doraźna opieka nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej. Do placówki tej dziecko przyjmuje się:
1) na podstawie orzeczenia sądu
2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną
3) na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej.
Pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. Tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może zostać przedłużony.
O przyjęciu dziecka dyrektor placówki informuje niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin, sąd, powiatowe centrum pomocy rodzinie oraz odpowiedni ośrodek pomocy społecznej.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno-terapeutycznego sprawuje opiekę nad dzieckiem o indywidualnych potrzebach, w szczególności:
1) legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności
2) wymagającym stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii
3) wymagającym wyrównywania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych.
Placówka ta zapewnia zajęcia wychowawcze, socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące braki w wychowaniu w rodzinie i przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym także odpowiednią rehabilitację i zajęcia rewalidacyjne.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego są umieszczane dzieci powyżej 10. roku życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie. Umieszczenie dziecka poniżej 10. roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej jest możliwe w wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan jego zdrowia lub dotyczy to rodzeństwa. W placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego można umieścić, w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 14 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego można umieścić, w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.