14. PLANOWANIE PRACY W PLACÓWKACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH
PLANOWANIE polega na obmyślaniu doboru i kolejności przewidywanych działań z jednoczesnym postanowieniem podjęcia działań właśnie według obmyślonego toku.
Planować to znaczy stawiać sobie cel i obmyślać środki tego celu. Oba określenia uzupełniają się wzajemnie. Zgodnie z tym planowanie obejmuje:
-dobór właściwych celów
- obmyslanienie działań dla osiągnięcia celów
- postanowienie realizacyjne
Całość procedury planistycznej można przedstawić następująco: proces planowania(układ operacji myślowych i rozpoznawczych) -> projekt plany-> postanowienie o realizacji projektu-> plan pracy
Każdy plan pracy opiekuńczo- wychowawczej powinien zawierać wyraźne sformułowane: cele i założenia, przewidywane zadania, środki realizacji, podmiot realizacji zadań i celów oraz czas realizacji zadań. Plan taki ma z konieczności, a także z tytułu wymagań formalnych, postać zapisu i dokumentu
Plan pracy powinien być narzędziem działalności zorganizowanej. W planie powinny być zawarte nie tylko zadania, aby wiedzieć „co robić”, ale również wartości, aby wiedzieć „po co mamy robić”.
Realizacja planowanych zadań wymaga wykorzystania odpowiednich do tego środków, takich jak:
- środki materialne ( żywność, mieszkanie, wyposażenie, pieniądze)
- względnie stałe ogólnozakładowe elementy organizacji
- sposoby, metody wcielania w życie przyjętych założeń i realizacji planowanych zadań
- formy wychowania, czyli formy realizacji zadań wychowawczych
Plan pracy opiekuńczo- wychowawczej składa się z 4 podstawowych części:
1. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZN- WNIOSKOWA—jest o to pierwszy nieodzowny „krok” w opracowaniu planu pracy, polega to przede wszystkim na prowadzeniu przez dłuższy okres obserwacji rzeczywistości opiekuńczo- wychowawczej i wyciągnięciu wniosków pozwalających na formułowanie celów i zadań w dalszych częściach planu
2. CZĘŚĆ OPIEKUŃCZA- stanowi sumę różnych przedsięwzięć służących osiąganiu optymalnego stanu zaspokojenia potrzeb podopiecznych (tworzenie warunków materialno-organizacyjnych- odpowiednie warunki mieszkalne grupy, jej właściwa struktura organizacyjna; tworzenie warunków psychologicznych , różnorodne czynności opiekuńczo- zaspakające potrzeby podopiecznych bezpośrednio)
3. CZĘŚĆ WYCHOWAWCZA- powinna zawierać przedsięwzięcia służące dokonywaniu pożądanych zmian osobowościowych wychowanków polegające na:
- zapobieganiu występowania zachowań sprzecznych z przyjętym systemem wartości społeczno-moralnych
- hamowaniu i ograniczaniu wszelkiego rodzaju ujemnych nawyków i przyzwyczajeń
- modyfikowanie takich dążeń i zainteresowań wychowanków, które budzą uzasadnione wątpliwości
- rozwijaniu i utrwalaniu postaw społecznie akceptowanych
4. CZĘŚĆ DOSKONALENIA PRACY- są to przedsięwzięcia mające na celu postępujące doskonalenie życia i działalności placówki tak, aby zbliżyć je w miarę potencjalnych i realnych możliwości do przyjętego modelu-wzorca
ZASADY PLANOWANIA:
- innowacyjność treści- wskazane jest ujmowanie do planu tylko takich celów, założeń i zadań, które są innowacyjne w stosunku do aktualnego wyjściowego stanu rzeczy
- hierarchia potrzeb i wartości- zakłada taki dobór w planie celów, założeń i zadań, które w danych warunkach można uznać za obiektywnie najbardziej uzasadnione, to jest odpowiadające podstawowym potrzebom podopiecznego.
- realność zamierzeń- oznacza wykonalność planu z pełnym wykorzystaniem istniejących sił i środków oraz możliwości jego realizatorów
- adekwatna strukturyzacja- oznacza tworzenie takiego planu, który byłby odpowiedni do rzeczywistości opiekuńczo-wychowawczej, stanowi to konieczny warunek realizacji tego planu
Tok planowania pracy opiekuńczo-wychowawczej w skali placówki:
-rada pedagogiczna placówki precyzuje ogólne cele i zadania oraz kierunki i własną koncepcję pracy, na dłuższy kilkuletni okres, czyli plan perspektywistyczny
- na podstawie założeń planu perspektywistycznego, indywidualnych konsultacji z wychowawcami kierownik placówki lub wytypowany zespół wychowawców przygotowuje projekt planu rocznego
- rada pedagogiczna przyjmuje ten projekt jako plan obowiązujący
- z planu obowiązującego wynikają:
a) plany okresowe
b) plan działalności samorządnej wychowanków
c) plany innych komórek działania opiekuńczo-wychowawczego, jak kółka zainteresowań

LITERATURA: Zdzisław Dąbrowski Węzłowe problemy opieki i wychowania w domu dziecka.

---